k J \ï-il MARCHANT de veel besprokene Dr. P. H. RITTER Jr. T"N/i' verandering en zeer zeker tic geboorte eener l ?/ geloofsovertuiging is een zoo fundamenteel verschijnsel in het mcnsehelijk leven, dat zij belangrijk is. wanneer zij geschiedt bij den simpelste. Ondergaat een tnan of vrouw eau beteekenis deze innerlijke revolutie, dan verkrijg! die revolutie een onberekenburen invloed op het sociale leven. Men ? tteludle de krueht van het voorbeeld niet gering. Hel in daarom dat. vooral in Nederland, met zijn bijzondere gevoeligheid voor het religieuze, de bi~ kcering run i-en Protestant tot den Jïoomschen, van een Katholiek tot den Protestanlschen geloofsvorm terstond de openbare meening in opschudding brengt. Aio Mr. Treab zijn vrijzinnig-democratische over tuiging prijsgeeft voor een eonser vat ie j-liberale, dan kraaien daar alleen de enkele hanen naar nit hel politieke kippenhok; als Mr. Marehunt overgaat tot de Moederkerk, dan is het heele land in beweging en ieordt er een feit gesteld, dat blijft gegrift in de volkshvrinncring. Als l-'rederik van Ecdcn een geheel nieuwen vorm kient van letterkundige uiting, dan Irekt het misschien de uundueht ? i'un de litteraire criliek. maar als hij Itoomsdi wordt, dan ontstaan daarover dissertatie*. Recht en wet Zorgen van borgen WERKING DER BORGTOCHTWET IN DE PRACTIJK oplossing niet wel mogelijk, omdat schadevergoe ding volgens ons recht alleen bestaanbaar is. indien den schuldenaar althans eenige schuld is RATTENWEEK IN DE HOOFDSTAD Teekentng voor Oe Groene Amsterdammer door F. Hozcvcld Verhaal op Torh is de openbare belangstelling voor de bckccring van een denker, dichter, kunstenaar, anders dan ennr die van een staatsman. lIY/fcc beteekenis heeft deze bekeering voor het geestelijk leven der natie? dal is di' vraag, die men bij de geloofsverandering van mi denker «/ dichter stelt. Maar Verandert een staaln. tnan van geloof, dan wordt die verandering terstond een voorwerp- van controversen, en krijgt de. openbare iH'daehtenwisseling terstond het bederf der tendens. Terwijl toch in de kern de ineloed tier geloofsverande ring run den staatsman op de alaemeene vnlksoeerIn'ujlntj niet versehill van die ean lederen geetttelijkcn leider des volks. Kr zijn pennen geweest.'Ier linkerzijde, die aan de ijèctilelijkc front verandering van Mr. Mnrehant den eerbieil hebben bi'toond. waar zij aanspraak' op huil. en wij gewagen hier met instemming van de bcui-haaide en gevoelige wijze, n-aarop l'rof. Kranenlmr<j in het publiek afscheid nam run zijn uil hel purlij-cerhntul vertrekkenden vriend. Maar dit kan di- Hchundc der verdachtmaking, die een eerlijke gclitiiimhnitl omringde, niet verzitcncn. Dat de .tmciinddi-ituicrulcn zno ver gingen.in hun ..politiek cabaret" i en itpviterimj te ensceneeren van. de wonderbare bekeer! mj run Murclnint1". dat getuigt van een zoo i-i-rachtelijkc ueMlcsgettleldheid. dal die partij er de Hijmpalhic. die zij gewonnen had bij velen uil hel burgerlijke kamp «/oor haar mdnitiale gezindheid rn doitr haar strijd tegen den macldsslaal. door heeft veritpeeld. En dal i» nog iv'vl de parlij die de katholieken wenkt Voor een coalitie! De iimeunarijkc brochure, waarin de heer Marehanl zijn pleidooi levert, is verschenen. Kr blijkt uil. dal de heer Marchunl. die np goede ijrnnden de indie ning van hel besuinigingn-onlwcrp begin Januari eerwarhlte, het Int van dal bezuinigings-onlwcrp. dal . runt' een gront deel de beijrooling ean onderwijs /ir//, niet in de waagschaal wilde dellen. Men mag daarbij niet vergelen dal het bezuinig» ngsnntwcru wil zeggen:het Kabinet, en dal het Kiibinet ifil zeggen: het ieelzijn ean hel volk. llVi/i/ hoeveel cr.iliek men op hel zittend kabinet wil ocicncn. vini zijn itnonlbeerlijkhcid is ieder, die den toesla ml den :lundn grondig Jiekijkl, 'overtuigd. De e'crwurr'nuj in de verschillende politiek*1 partijen 'IN zoo hoog gestegen, dat het kabinet hel eenige raste punt is te midden ean dr wenteling der lijden. \Vie.dat ontkent, heeft er bij sijn beoordeeling van diens gedraging mee rekening te houden, dat dit de overtuiging is i-un Mr. Marchant. ,'« /leiren Marchant's brochure leert ons daaren boven, dat hij met de ije1w\mhoudlng van zijn over ga nu de belangen zijner pa rli j wilde dienen. De bom" zou:-, icitrc zij voor .de Ktatenverkiczinge.n gebarsten, de kansen der rijzinnig-dcinacr.ulcn hebben ver splinterd, Kn zno heeft de heer Mtirchunt. volkomen te goeder /route, volhard in een geheimhouding, die hem zelf een marlelitig was. Kerst toen hij iccrd opge vorderd lot een eerklaring door den-voorzitter zijner , parlij, meende hij, dat npreken was geboilen. HET i» een merkwaardig verschijnsel, dat velen zich weinig of geen rekenschap geven van de gevolgen, welke de verbintenis van borgtocht voor hen medebrengt. Dikwijls meenen ?/.ij. dat hun verplichtingen slechts op papier Instaan, /ij laten zich bepraten, dat de schuldenaar vuur wien zij zich borg stellen, er wel goed voor is «?n dat zij toch nooit in rechte- zullen worden aan gesproken, liet is een soortgelijk volksgeloof nis ik het zoo noemen mag als de volkomen ten onrechte wijd en zijd verspreide meening, dat men vim zijn vroegere hmtrverplichtingen ontslagen is, zoodra men elders een goedkoopere woning heeft kunnen huren of dat een scheiding van tafel en bed* die vijf jaren geduurd heeft, automatisch in echtscheiding verkeert. Karakter der borgtocht D K b«-t eekenis van borgtocht is menigeen niet dui delijk. Kr is dim ook een botsing tusschen t heorie en practijk. theoretisch toch brengt de borgtocht krachtens zijn karakter en wettelijke definitie slecht» de verplichting mede» de verbintenis van den schuldenaar te voldoen, indien deze zelf daar* aan niet voldoet, doch praktisch laat men in bijkan» iedere borgtochtacte den borg afstand doen van alle exeeptiën en boneficiën" door de wet aan borgen toegekend, hetgeen vrij vertaald wil zeggen, dat de borg niet kan verlangen, dat eerst de debiteur in rechte wordt aangesproken en evenmin, «lat de crediteur zijn verhaal in de eerste plaats op zijn schuldenaar zoekt. Bovendien wordt van den borg gewoonlijk ver langd, dat hij zich hoofdelijk aansprakelijk met den schuldenaar verbindt: het gevolg van een en ander ie. dat de burg zich in geheel «Ie/elfde positie be vindt als de xehuldenaar en onafhankelijk van «lezen voor de gelieele vordering kan worden aan gesproken. In de pm Mij k is liet eigenlijk karakter van borgtocht dan ook vrijwel geheel verloren gegaan. en huur * ' * e kan deze houding veroordeelen. maar men oude zijn sternen thuis. De Minister heeft zivh een. IN geval van faillissement van den schuldenaar kan de borg ditect worden aangesproken, ook indien hij geen afstand gedaan heeft van de ge noemde exeeptiën. Een interessant geval en voor de praktijk van uitermate groot gewicht is het navolgende. De rechtsvraag luidde: Kan de borg bij faillissement van den huurder-debiteur door den verhuurder aangesproken worden voor de schade. welke de verhuurder lijdt, doordat de curator de huurovereenkomst met den wcttelijken termijn van 3 maanden opzegt, hoewel deze zonder faillisse ment nog niet ware geëindigd?" Deze belangrijke vraag is door ons hoogste rechtscollege in voor den borg gunstigen zin beslist. Een huurovereenkomst kan, gelijk gezegd, indien de huurder failleert, steeds door den curator worden beëindigd met een termijn van drie maanden, al zou deze op het tijdstip der faillietverklaring nog jaren voortduren. Iemand nu had zich borg gesteld voor alle schade, welke de verhuurder * mocht lijden, doordat de huurder in eenigerlei opzicht zijn verplichtingen uit het contract niet zou nakomen. Het huurcontract was voor gcruunen tijd aangegaan. Toen de huu.'der gefailleerd war*. maakte de curator gebruik van zijn wettig rcchl om de overeenkomst met 3 maanden op te zeggen. De borg werd tot schadevergoeding aangesproken. De Hooge Raad overwoog evenwel, dat de curator volkomen gerechtigd was de huur met een termijn van 3 maanden te beëindigen, zoodat van eenige schuld of nalatigheid aan de zijde van den huurder of den curator geen sprake was en den verhuurder geen enkel recht op schadevergoeding tegen den borg toekwam. Op den borg kunnen n.m. geen . meerdere verplichtingen rusten dan op den hoofd schuldenaar. De uitspraak is niet geheel bevre digend voor het rechtsgevoel, omdat een borjj juist dient den crediteur te vrijwaren voor schade. die hij lijdt, doordat do debiteur zijn verplicht ingei niet kan nakomen. Int usschen schijnt een ander* ?B h EEN in zyn gevolgen belangrijk, voor velen on bekend voorschrift is, dat een borg ,die betaald heeft, slechts verhaal heeft op zijn mede-borg. indien hij in rechte is aangesproken, of, indien du schuldenaar in staat van faillissement is verklaard. Indien een goedgezinde, betalingswlllige borg op ??en aanschrijving van den crediteur tot betaling terstond aan zijn verplichtingen voldoet, wordt hij. behalve in geval van faillissement van den hoofd.lebiteur, door den wetgever beloond niet verval .an verhaalsrecht op zijn mede-borgen. Dezo mbiliyke consequentie ondervond een borg, die ut meerdere zekerheid voor de nakoming zgner .?rplichtingen een eerste hypotheek had verleend p zijn onroerend goed, hetwelk onmiddellijk door ?n hypotheekhouder krachtens notaricole grosse ? inder rechterlijke vervolging zou kunnen worden ' . xecuteerd, indien betaling in der minne uitL-ef. De crediteur dreigde met executie, toen do .ofdschuldenaar met zijn verplichtingen in geoke bleef. De borg wilde begrijpelijkerwijs de. - 'mdelijke gevolgen van een verkoop niet af? tenten en betaalde vrijwillig. Hij sprak vervol.iis zyn mede-borgen aan tot betaling van het. .? .vuredig aandeel, doch zag zijn vordering af. wezen, omdat hij niet in rechte was aangesproken. 11 is wel een zeer kras voorbeeld van summum i ». summa iniuria'V liet is zelfs op zijn minst genomen twijfelachtig .?!* een borg zonder gevaar kan betalen na een ? \ploit, waarbij hy door een-deurwaarder tot ?taling wordt aangemaand. De borg zal, ingeval mede-borgen zijn, Verstandig doen een dagvaariig af te wachten, indien hij z|jn verhaalsrecht hen niet wil verliezen. Het is m.i. uiterst n-enscht, dat het voorschrift, hetwelk beoogt 'lenspanning t usschen een borg en den crediteur nadeele van de mede-borgen te voorkomen, ??dig afgeschaft wordt, omdat het in zijn wer.i onredelijk hard is tegenover den gpedwilligcn i: en allerminst leeft in en begrepen wordt door Tpchtsbewustzijn van den gemiddelden burger, 'eze enkele voorbeelden doen reeds zien, dat de :iochtregeling in de praktijk somtyds nnbe. geud werkt en verbetering behoeft. M«. Ji. C. (J. (? ld. Dr. Heyermans, de Rattenvanger van Amsterdam marteling npgelegd. in het welbegrepen belamj ean zijn land-én van zijn partij. zonaln hij dit zag. Zien wij dat belang anilcrtt. dan geeft nns dat allerminst hel recht, te raken aan de integriteit zijner 'persoon lijkheid. Kn de beschuldiging aan het adres ean de.n Minister, diif hij geheimhouding belrueldle uil verkleefdheid aan sijn zetel. Mchrnmpclt ineen bij de ifi-lenncfiap. dal de verdediging van hél bczuinigings?ndwcrp r«or den heer Marehanl muur twee geettlgcn kon hebben: cindclnozc ni'ii'ilc n impopulariteit. \\'ic hel vonrreclit ycn<n>l den heer Marchant in deze dagen van npxpraak en Mchunduul te ontmoeten. Hchunmt zich i-oor de bedenkelijke wijze, u;aarop vele pratende en pennende landgcnoolcu hem hebben benchiinpt. De er nut en de ontroering over zijn besluit Mprcken nit zijn heele wezen. Hel ix in ons vaderland nu al zoo ver acknnien dal ieder niel-Kalholick. die een Woord ten gunntc der Katholieke overtuiging' schrijft.' als aanslaand reneijaat. wordt aangemerkt. Onze l'roleslantsehe. orerluiging is zon diep gewor teld, dal wij het cf niettemin op iruge,n. Kn dan gevoelen wij ons gedrongen open en onom wonden Ie verklaren, dal wij gelukkig zijn om elke positieve belijdenis, hetzij -Katholiek iif Protestant.? van Christelijke, van godsdienstige gezindheid. Wij gaan verder, en wij zeggen.'dat naar ons inzien die Christelijke gezindheid, die wij evenmin als de heer Marehanl willen verwarren met het Itwgcdaan zijnvan rechlsche politieke beginselen, o/« de een ige redding is aan te merken van een verwoestend en mensehenwaarde, vertrappend heidendom, dal in'een naburig buitenland de hoofden benevelt en de harten i'crkilt.' Dezelfde overtuiging icerd ren van de bcsliasentlc. factoren in de bekeering van den heer Marchant. \\'i j zouden het Proteslantsche Christendom verkiezen, hij verkoos het Katholieke, icaarin hij eenheid en binding vond, en miarnaur onbewust reeds.langen tijd sijn sympathie tcas uitgegaan. ' Men moet deze dingen ieijd sien. De politieke.. structuur'noodzaakte Minister Marchant tot hcengaan. en /»>/" aan sijn onmiddellijken opvolger de PAG. 4 DE GROENE No.3025 schier onmensehclijke laak. zich in een luttelaanln weken Ie bekwamen in de verdediging ean hel moe> lijkslc hoofdstuk van het moeilijkste wetsontwerp dat sedert jaren van de regceringstafel kicaln., ee, ontwerp, waarvan hel lol wellicht hel M der Itcgccrin bepaalt, en waarin de heer Marehanl thuis wat Muur men vcryele niet. dal de Christelijke geduchl door den markunten overgang van een markant mu is aangewezen als de reddende gedachte voor onzetijd. KARPETTEN UIT ONZE SORTEERING EEN KEUR IN ETALAGES TE DEN HAAG CL 1^0x280 240x340 F 16.75 23.50 H LAWRENGE VAN ARABI CRITISCHE BESCHOUWING VAN EEN WAPENBROEDER Kolonel W. F. Stirling . . ?» * , . T AWRENCE van Arabiëis overleden. Er zijn er maar weinigen die het voorrecht ? ?*-* hebben gehad dezen buitengewoon begaafden man persoonlijk en van zeer nabij te kennen f en er zijn er nog minder die deelgenomen hebben aan zijn heldendaden en triomftochten. Een van deze weinigen is de schrijver van dit artikel, die déwapen broeder van Lawrence is geweest gedurende zijn veldtochten tegen de Turken. ToenLawrence zich aan het einde van den oorlog tfit het slagveld had teruggetrokken, maakte Kolonel Stirling groote promotie bij de bewindvoering : hij werd Gouverneur van het Schiereiland Sinaïen later Gouverneur van Jajfa. . In dit artikel vertelt Kolonel Stirling van zijn ondervindingen met Lawrence en geejt ons een critische beschouwing over het karakter van dezen hoogst merkwaardigen mant gelegen, en juist in zulke oogonWikken leert men een memch goed kennen. Daar ik hem zoo goed gekend heb, heeft men mij dikwijls gevraagd waarom.hU zus deed en niet zoo, en het was altijd erg moeilijk, hierop een geschikt antwoord te geven. . Lawrence was een man. die zich uitsluitend door zijn geweten liet leiden. Indien -hij een hooge regeeringsbetrekking had aangenomen, zou hij nooit bevelen van zijn ministerie hebbeu uitgevoerd die hem. in hoe geringe mate ook. in botsing ge bracht zouden hebben met wat hij dacht dat goed was. Dat wist hij zeker en danrom weigerde hij ook. Bovendien had hij een hevigon afkeer van kleinzielig bureaucratisch gedoe en het aanvaarden van een dergelijke betrekking zou voor hem dan ook beteekend hebben: een leven vol van-voortdurende onrust. ** * AXMINSTER flei.< 200x280 230x315 240x340 F28. 38.45. W l L TON 200x280 230x315 250 x 350 F 31.50 " 12'" 48. PANDER v ff ^é^r ET noodlottige ongeluk, dat Lawrence óver* kwam, zoo spoedig, nadat hij zijn ontslag had genomen uit de luchtmacht, wekt bij n de herinnering aan den jongen Engelschl ie tegen het einde van den Wereldoorlog zoo'n rijke rol heeft gespeeld. het sluiten van den vrede trok Lawrence <it eigen beweging terug binnen de veilige rming van den dienst bij de luchtmacht, I«U zich in vroeger eeuwen zou hebben terugKen binnen de veilige bescherming van een -f. Niemand heeft tot nu toe nog een beoplossing kunnen vinden voor deze %KDER AA ZOHEM M INZENDERS VAN MANUSCRIPTEN worde vtrzocht bij hun bljdra|*n t«n ftfrankmrd brltfomtl»|'m«t »dr« van d«n afz«nd*r In t« slulttn. Op h«c idrcs van itukkin, voor da r«dtetl« b»*Mmd, vtrmtld* m«n jttn n»m«n van ptnontn. daad, zelfs niet bij gissing, n ik geloof ook niet, dat iemand dat ooit zal kunnen. Er waren diepere motieven . voor z^n handeling, en ik betwijfel sterk of n van ons die thans leven in staat is deze te begrijpen, zelfs indien LawTence zelf er iets over had willen loslaten wat hij nooit heeft gedaan. Hij was een groot classicus, een militair en politiek leider met n wereldreputatie, schrijver van misschien het belangrijkste boek van deze eeuw. Een zeer hooge en verantwoordelijke regeeringspost werd hem aangeboden. Doch hij deed afstand van alles, werd gewoon soldaat in het Tankcorps en diende de laatste veertien jaar bij de luchtmacht. Het is mijn gróót voorrecht, officier van den ' ftonoralen Staf van het. Arabische leger te zijn geweest en in de goh ecló laatste periode van den Arabischen opstand me j. Lawrenc.o t«- hebben gewerkt, gereisd en gestreden. Nacht op nacht , hebben wij, in onze wollen dekens gewikkeld, naast elkander onder de koele sterren van de woestijn f AG. .5 DE GROENE Ne. 3025 HU had zich ook terug kunnen trekken in Oxford en zijn leven eindigen als hoofd van een college", maar zelfs daar zou hij zich niet hebben kunnen onttrekken aan het lastige 'openbare leven. De .eenige manier om hieraan te ontsnappen, leek hem daarom, zijn naam te veranderen en zich terug te trekken bij de luchtmacht. Daar had hU zich geen zorgen te 'maken óver geld of eten, kleèren of behuizing; zfln leven zou van een groote regelmaat zijn, en zijn geest zou den tijd krijgen om zich te herstellen van.de ontzaglijke spanning . der laatste, jaren. ; Maar wat nu de man zelf betreft. Waarvoor was al die geheimzinnigheid? Het publiek zag daarin een kranten-truc. Waa Lawrence, vragen sommigen, niet enkel maar een poseur? .?"'?' Een poseur? Wie moeten wtj als scheidsrechters laten optreden in een dergelijke kwestie? Obscure ? kleine schrijvertjes, die sensationeéle boeken over Lawrence _ hebben geschreven, of mannen als veldmaarschalk Lord Allenby, admiraal Lord Wemyss, Winston Churchill, do militaire historicus kapitein Liddcll-Hart en de Britache officier, die gedurende den geheelen veldtocht met 'Lawrence heeft gediend? Er is niet n onder degenen,die . t. is e^ die Jieü} hieraan} | oiuler. i D u JQ 5, kW* «at hij URE. lie» w r d. i, |ee.j ? t e« n ? Hfdl ZOl der. di no; paDCJi lijk uet i-er ;eu d t 2n n in ar 9.' Ie n r. , -o s. t ? i i , **? ?-..