Historisch Archief 1877-1940
LI.
&n
Van den Haagschen Titiaan en
den Haagschen Homeros
DE wereld van lu't intellect in
den Haag wordt
voornamelijk gesteund door du daar
aanwezige ambtenaren. Ken eigen
aardige mengeling, een wezentlgk
Haagsche mengeling! Nergens wordt
dat intellect 7.00 hoffelijk aange
troffen als juist in den Haag, waar
de leden van den Hoogen Raad
onovertrefbaar zijn wat zulks aan
gaat en waar de geleerdheid in het
Vredespaleis een allure krijgt, die
internationalen diplomaten van naam
uit professie eigen moet zijn of ten
slot tt> zeker eigen moet worden. Deze
toestand is niet zonder invloed op
wat met soms wel te weidschen naam
de wereld der kunstenaars daar
wordt geheeten. We hebben daar
kunstenaars, die meer gelijken op
kolonels dan op werkelijke
kunste' naars; we hebben daar voorstanders
van het woord, die op ingenieurs
eveneens wel zeer gelijken en dan op
ingenieurs, die zich steeds in een
zomerverbiyf bevinden; we hebben
bestuurders, die een niet gansch ge
slaagde loopbaan, als ambtenaar,
achter den rug hadden voor dat zij
zich keerden tot het penseel (dat
keeren geschiedde niet gansch spon
taan !); we hebben zelfs schilders van
naam, die wat hun politieke begaafd
heid aangaat in het daaglijksche,
uitmuntend geschikt zouden zijn lid
te worden van een gemeenteraad vol
ambtenaarswaardigheid. We hebben,
o geschakeerdheid des levens, natuur
lijk de tegenstellingen; sommige schil
ders zien er uit als patroons uit café's
met damesbediening; zelfs zijn er bij
deze die ge zoudt kunnen verwarren
met ietwat brute veekoopers, slim op
de duiten en wier begaafdheid als een
vreemd aanhangsel aan hun ander
leven hangt.... tébengelen. Spil
ziek, brutaal, hard werkend, leven zij,
niet zonder eigendunk; de grootste
schilders van vroeger lijken hun vol
gelingen eerder te zijn. Ge ziet: den
Haag vertoont de geschakeerdheid van
een groote stad.
Er is, ik bedenk het, nog meer in
den Haag. Er zijn kudden
intellectueelen, die een stoelemaker, een
gebaarden belhamel gemakkelijk vol
gen; het is daar, dat het ideaal be
reikt wordt, dat ge het handwerk als
No. l erkent en de wetenschap als
Maat van den timmerman. IJverig
gaat deze wereld te keer, en geniet
binnen den straal van l K.M. een
zekere, wederzijdsche, bekendheid. Ge
zoudt zeggen: het geluk der bekend
heid ligt in den Haag vlak vóór
den voet voor 't opscheppen! Naast
deze erkenden, die zich steeds mis
kend toch nog gevoelen, vindt ge
in den Haag, de typische miskenden.
Deze schuilen dikwijls in
vereenigingen, waar zij zich zoet j es-aan
naar voren drongen, of als zij daar
dat niet konden, vereenigingen op
richtten en zich tot voorzitter lieten
kiezen, Het zijn, zooals ik zeg, de
typische miskenden. Zij zien er onte
vreden uit; soms zijn ze ruig van
baard; soms is hun huidkleur geel
als een vergeten luier. Ik vermoed,
dat beide soorten UJden aan dyspepsie,
In deze groep der typische mis
kenden heb ik na lang zoeken,
hun gaven gaan. gemakkelijk schuilt
den Haagschen Homeros gezien en
den Haagschen Titiaan. De Haag
sche Homeros is iemand, die verzen
schrijft, met gemak en in menigte.
.Hij is ruig van baard, langharig, slor
dig; de oogen puilen wat uit; hij is
? steeds vol klingelklank. Hij is natuur
lijk .een hater van de letterkundige
beoordeelaars; zij schrijven toch nooit
over hem; hij haat de kritiek, die
hem niet ten troon hief en omkranste
met het blad der eeuwigheid, den
laurier. Hij is de Haagsche Homeros
(der rijmelarij) en hg dut steeds,
tegen de schoot der muze
moegelegen. Hij is het type van den dichter
voor den melkboer, voor zijn kleinen
slager. Zijn huis hoorde te staan
aan den oever der onvruchtbre" zee,
in plaats van in de Jan
Gerritsstraat. (Waar is de beeldhouwer,
die uit een grooten, bevrozen aard
appel dezen kop ons eens snijdt?)
De Haagsche Titiaan, hij is bekend
als een goed betaler, woont weidscher.
Twee huizen ter linkerzij, twee hui
zen ter rechterzij, weten zij, dat hu
schildert. Ik ontmoette hem pas op
een conferentie. Zy'n gelaatskleur,
ik beschreef u die; zijn stem nog
niet. Hu spreekt steeds uit den naam
der schilderkunst, dat spreekt van
zelf, hoewel de vliegen 's zomers
sterven voor zijn nog natte doeken.
HU heeft de lijzige, ietwat weenende
stem van den zeurige. Hij zou soms
kunnen weenen uit miskendheid, maar
de dyspepsie verhindert dat. Dikwijls
heb ik reeds gedacht: wat kunnen
wij hem eens geven? Den dichter:
een tikkenden metrorioom, maar hem ?
Bloemen, hij zou ze gaan schilde
ren". Wjj moeten hem gember geven,
die zoete gepeperdheid. Geen laurier,
maar gember! Die zou hem het
schraal ingewand verwarmen, anders
krijgt hij den droesem van
godweet-wut. Laten wy eerbiedig zijn,
sturen wij hem den gember!
PLASSCHAERT
LUCKIES USE 'ONLY THE CENTER LEAVES
-THE CENTER LEAVES GIVE YOU
THE Ml LD EST 8MOKE.
if
rasfê**
VERZAMELAARS
Kor Postma
EEN enkelvoudige diagnose hoe
iemand er toe komt te gaan
verzamelen is niet te vinden,
omdat de symptomen der
verzamelzucbt en de aanleiding steeds ver
schillen en elk geval afzonderlijk be
paald wordt door de individueele
geaardheid van den verzamelaar.
Het toevallig vinden en aarzelend
koopèn van een prent van Goltzius op
de Nieuwmafkt aan een
boekenstelletje, terwijl men zocht naar een
complete jaargang 1920 van de Nieuwe
Gids, kan tot oorzaak hebben dat een
hartstochtelijk graphiekverzamelaar
wordt geboren.
'Is het een Delftsch bordje dat men
vindt omdat .het wel aardig in de
serre zou hangen en dat dan later, als
men naarstig de antiquairs af snuffelt
en op veilingen kind in huis is om te
zoeken naar waaierschotels en
theeboomborden, famülerose en
familieverf, nog een grove imitatie bUjkt te
zijn, dan kan dit de aanleiding zijn dat
een beroemde collectie Delftsch blauw
ontstaat/ Dat verzamelen in het
karakter van bepaalde typen zou
liggen en dat b.v. het geduldig
inplakken van postzegels in dikke
albums, of het sparen" van lucifer
merken respectievelijk filmsterpor
tretten, wat wij allen in onze jeugd
wel min of meer enthousiast gedaan
. hebben* tot gevolg zou hebben dat
later een meer aesthetischer gebied
wordt gezocht om te verzamelen,
lijkt xmj niet juist. De ervaring heeft
toch geleerd .dat jeugdige
philateHsten óf ten eeuwige dage bij hun
postzegels blijven, (zie de eerbied
waardige grijsaards op de wekelijksche
postzegelbeurs N. Z. Voorburgwal te
Amsterdam) Óf dat zij hu n huis laten
ini-icbten met inbegrip van de
wandversiering, passende bij de kleur der
gordijnen, en niet de behoefte hebben
schilderijen, prenten, plastieken of
meubelen te verzamelen.
Het kritieke moment in het leven
van een aspirantverzamolaar is de
aankoop van zijn eerste
theeboombord, kardinaalschotel, of authentiek
17e eeuwschen roemer.
BU anderen weer is het de laatste
tegel' ter completeering van de serie
kinderspelen", of een in den kunst
handel gevonden teekcning, door een
expert toegeschreven aan Jan van
Oioyen. Dan groeit het .verlangen
steeds belangrijker objecten te be
zitten en begint het werkelijke genot
van verzamelen, rullen met bijbe
taling".
Dan zijn er nog de bibliophielen die
oude boeken verzamelen, onderschei*
den in verzamelaars van manuscripten,
wat op dit gebied de hoogste klasse is,
en de minder kapitaalkrachtige ver
zamelaars van incunabelen. Voor
beide categorieën is het compleet1*
zijn, wat voor den
schilderQenverzamelaar de toestand en toeschrij
ving", voor den plastiekenverzame
laar de origineele polychroom", voor
den porceleüxverzamelaar het gave"
en voor den verzamelaar van bronzen
de patlne" is.
Bij de verzamelaars van moderne
schilderijen zijn twee soorten, zij die
kunst en zij die ,.kitsch" verzamelen.
Voor de liefhebbers van oude kunst
is het een geluk dat de oude meesters
dikwijls niet signeerden. (Was dit een
minderwaardigheidscomplex, snobis
me, valsche bescheidenheid, of ver
geetachtigheid?)
Het mobiliseerde een leger van het
met elkaar niet eens zijnde experts .
welke er bij de verzamelaars steeds do
spanning in houden. Ook het bestaan
van knappe restaurateurs en zelfs
vervalschers (foei) verhoogt natuurlijk
het genot en het spannende van hot
verzamelen.
De sociaal-morcele vraag of een
verzamelaar schilderijen van levende
. meesters of van schilders die reeds
lang dood zijn. dus moderne <>f,
antieke kunst moet knopen is iets
wat hier buiten beschouwimt kan
blijven, omdat wij hier niet de ethische
maar meer de aesthetischo kant van
het verzamelen behandelen.
Het verzamelen van schilderijen.
' oud of modern, en niet uit snobistische
overweging'maar uit liefde voor de
scheppingen van een kunstenaar, kan
een tastbaar en niet te onderschatten
deel van het .levensgeluk uitmaken.
zoowel door verhoogde schoonheid
van het milieu na iedere nieuwe aan
winst, als wel om de vreugde die het
beschouwen van ieder kunstwerk
afzonderlijk kan geven.
ZIE
T
ónze puzzles
*
op pagina 24
Een polla der
LEVENSVERZEKERING
Mij. ARNHEM"
?chept kapitaal voor moeilijke tijden.
OnderL Glas-Verzekering-Mij*
GEVESTIGD TE AMSTERDAM - OPGERICHT 1876
Kantoor: KERKSTRAAT No. 69 Telefoon 42163
Directies Mr. K. F. A. VAN DER BREGGEN
Verzekeringen tegen vaste ]aarli)kiche premie, voor ichade door breuk Ma
SPIEGELRUITEN, SPIEGELS of andere RUITEN
IJVERIGE VERTEGENWOORDIGERS GEVRAAGD
Cigarros Cadena
In de voornaamste Sigarenwinkels
[KUNSTZAAL
VAN LIER
ROKIN 126:
AMSTERDAM
DOORLOOPEND
TENTOONGESTELD
KUNSTWERKEN i VAN
JONGE HOLLANDSCHE
EN BUITENL MEESTERS
Bezoekers aan Amsterdam
Victoria Hotel - Damrak t/o C. Station - noodlgt U uit.
W(J verzorgen U In ons hotel tegen matige prezen,
. U «uit t*vred«n zijn l
Kamers met Holl. ontbijt Lunch Diner
vanaf f 8.50 f 1.50 en f2.?f2.?, f3.?en f4.
D«
N.V. DE HOLLANDSCHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 70 - HAARLEM]
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van ?1000.-op blllljkeen
wat de terugbetaling betreft gunstige
voorwaarden, onder borgtocht of zake
lijke zekerheid. Een prospectus wordt
op aanvraag gaarne toegezonden.
ZEEREISJES naar Londen, Schotland,
Bristol, Plymouth, Liverpool, per
Holl. Stoom b. Mij., Amsterdam. Vr.prosp.
Wed. H. RAHDER & ZOON
WIJNHANDELAREN
Amsterdam - Arnhem - VGravenhage
Hoftavirandtn
Hoofdkantoor.* BINNENKANT 25, AMSTERDAM
INTEBCOMMUNALB TELEFOON 40389
Prijscouranten worden op aanvrage gaarne toegexonclen
VOOB EXPOBT SPECIALE CONDITIÉN
KENT U HET HALFMAANDELIJKSCHE TIJDSCHRIFT
HET LANDHUIS"?
ZOO NIET vraagt U dan eens een gratis proefnummer.
Het is een tijdschrift voor het gezin.
No. 10 bevat 0.8.: Het tropische aquarium ? De tweede helft van het jaar.
Feuilleton - Onze honden - Onze tuinen ? Een landhuis van n verdieping
Uw tuin en de mijne ? De thee en de moderne vrouw - Historische gebouwen
Doorstopwerk - 't Landgoed lepenrode ? Kleeren voor de kleintjes (complets)
Regenmantels en 'onze reisgarderobe - Anna. Neagle - Voor de keuken en
|Q de huishouding ? Puzzle ? Ons kinderhoekje
ABONNEMENTSPRIJS F 4.- PER HALFJAAR
Uitgave: JOH ENSCHEDÉ& ZONEN N.V. HAARLEM Klokhuisplein
»«**»****« ???»?»?»??????»??????»??»???????»*???
l
MET DE,
STOOMVAART MIJ.
NEDERLAND"
AUSTBRDAM
NAAR
NBEKEtfffE
BESTEMMING
EN DE
NOOBSCHE
FJORDEN
'.: '?"?' '??'?.*?.. ?
1fraagt- nadere inlichtingen
Zij blinken als ivoor!
Het is waar: zijn tanden zijn gaaf
en blank; 't is een genoegen hem te
zien lachen!
Dat heeft hij aan moeders goede
zorgen te danken, die hem, nog
vóór hij zijn tanden gewisseld had,
's morgens en 's avonds liet poetsen
met Colgate's tandpasta! :
Elk kind zal dit graag doen om
dat Colgate zoo lekker smaakt!
Goede tandverzorging, mits jong
? begonnen, waarborgt den volwas
sene gave en blanke tanden. Dus:
Colgate's Tandpasta
tweemaal daags
voor iedereen!
b. is eet
die
hieraan}
: klein*
'dat hij
URE.
den
liet w
r d. «
ee.i
t e< o
la
afde
zoi
der
di*
paach
liet
i-er
-en
ni
2n
en
ui
ar
9.'
ie
m
r,
?o
.s
i,
PAO. U DE GROENE N*. 305
PAG. 17 DE GROENE Ne, 1015
?l