JANE ADDAMS Persoonlijke herinneringen MATTY VIGELIUS DE hulde' van do vrouwen van tnllooKc landen hooft Jnne Addams nog juist vóór haaf dood mogen boivikon. AU oon dor vrouwolijke Nohelprijswiiwters prijkte immer? haar beeltenis op de postzegels welke ter gelegenheid van hot in April te Coustantinopol guhondon grooto vrouwencongres, werden vervaardigd. Het leek on» thans van belang eens naar Hilversum te gaan. teneinde de persoonlijke indrukken te kunnen weergeven van iemand, die Jaue Addnms van «eer nubij gekend heeft. .Mevrouw Kamondt-Hirsehmann, zelf een op den voorgrond tredend pactt'isto. Ons eerst c contact dateert vdh twin tig jaar geleden, xoo begon Mevrouw Uanumdt ons te vertellen, kudden in oorlogstijd kwam toen te Den Haag het groot-o vrouwenvredescongres bij een, dat middelen wensehte te bera men, om aan de groot e slachting een einde te maken. Uit AiUorika waren ? drie on xcstig pacifisten afgevaardigd. Jane Addams' boot werd inliet Kaunal opgqhouden. In Engeland had aan vankelijk niemand begrepen, dat het om een vredescongres ging on 200 was er reeds aan een groot aantal gedele geerden' een visum uitgereikt. Doch . toen dit eenmaal tot de autoriteiten was doorgedrongen, stond men afzij dig hier tegenover. Het was daarom een goed ding. dat Jatio Addams .reedstoen uitmuntende relaties in regeeringskringen bezat. Vele telegrammen werden gewisseld, *n op den 'morgen van het congres stond Jane en haar reisgezelschap om half tien vóór ons. Ik heb nooit een vrouw gezien, die zoo energiek alle vermoeidheid wist te, onderdrukken, wanneer haar arbeid gevraagd werd, als Jane Addams. Vijf minuten. slapen, en zij was weer fit, en bereid haar taak te vervullen, ondanks haar uiterst zwakke gezond heid. In U .me had Jane na afloop van-het congres een onderhoud mot den Paus. de haar persoonlijk wilde danken voor al hetgeen zij voor de katholieke emigranten in Huil House geweest is. Huil House is, naast haar arbeid voor den vrede, toch' wel de groot ste 'levenstaak va u Jane Addams geweest. Doch nóg even iets over de gevolgen van het congres, die lang niet algemeen bekend zijn. liet congres van lUlöhad een resolutie aangeno men, welke door President Wilson zoo belangrijk werd geacht, dat toon hij iu l U17 zijn beroemde veertien pun ten" opstelde en hierover sprak met Jane Addams, togen haar opmerkte, terwijl hij een afschrift van de reso lutie vol czolsooron en kreukels uit den zak haalde, dat hij hieraan zoo buitengewoon veel gehad had, en dat deze de basis geweest was voor zijn punten. Toen de \rcde van Vorsaüles zou gesloten worden." zoo vertelde me vrouw Kamondt verder, bezocht Jane Addams persoonlijk de staats lieden, die daar bijeen waren en waar schuwde hen tegen deze overeenkomst. 55ij was toen op weg naar een confe rentie te Xiirich. liet eerste wat op deze conferentie gebeurde was een telegram sturen naar deze staatslieden, wijzende op de groot e govaren on be treurend»» dat du . i'drji'j in d< \\ Teld gekomen \vas. op ooi. moment, dat de psychose van den oorlog nog niet was uitgewoed. NVilson was hot geheel met haar eens. 11 ij was de eeiüge, die op haar telegram antwoordde on sprak daarin de hoop uit, dat oei.s de geest die door Jane on. de haren tot uiting werd geliraeht^ l«»t werkelijkheid zou worden." ? Ook in 11)22 had de tuesUnd in Kuropa een direigond karakter aange nomen. Wij besloten daarom een spoodconforentU' bijeen te roepen te Kreihurg onder de leuze >,\oor een Nieuwen Vrede". Wij doden alles om «?r .Miss Addams bij te krijgen., Doch deze was verhinderd .doordat zij zich gereed maakte voor een reis om do wereld. Voor nttó oehter stond of viel alles met Jane Addams. Een dringend telegram werd gezonden. En een week later hadden wij bericht, dat zij haar reisroute veranderd had, haar tickets ongedaan had weten te maken en dat zij kwam. Dit toont u iets van haar ware grootheid. Als de plicht haar riep, vond deze Jane Addams altijd bereid. Maar ik zou u nog vertellen van Huil House, haar levenswerk, waar zy in de laatste jaren niet minder dan 12.000 menschen per week had van 55 verschillende nationaliteiten en waaraan zij al haar persoonlijk for tuin heeft ten offer gebracht. Jane's leven draaide om Huil House. Xij stond er altijd voor klaar. Wie een studiereis maakte door Amerika, ver zuimde nooit Huil House te bezoeken. '/oo heeft het ook president Masaryk onder zijn gasten geteld. En toch is er een tijd geweest, dat Jaue Addams zelfs in Huil House haar populariteit verspeeld heeft. Dat was, toen ook Amerika ten oorlog ging. Ontzettend heeft zij toen, als vurig pacifiste, gele den, onder het niet begrepen worden van hen, voor wie zij zooveel had gedaan. Een jaar lang stond zelfs al haar correspondentie onder censuur l Maar om op Huil House terug te komen. In de jaren 1025?26 bracht ik daar vijf maanden, als gast van Jane Addams, door. Hoe heb ik haar toen in haar werk loeren bewonderen. Zij bezat een buitengewoon helder verstand, dat maakte, dat zij iedere situatie, hoe ingewikkeld ook, direct doorzag en zoodoende was,haar uit spraak altijd de cenig juiste. Men zou wel kunnen zeggen, dat zij vrijwel alles las, wat op economisch terrein verscheen, evenals OD dat van het pacifisme. Zij zag het nauwe verband tusschen deze beiden. Zij was ook zeldzaam goed op de hoogte van alles wat de politiek, ook de Europcesche, betrof. Met welk een rust en kalmte loste zij de meest ingewikkelde kwes» ties op. Huil House was voor de emi granten, voor wie het word opgericht, een dorado. Er was een leeszaal, een muziekzaal, een bibliotheek, een tee ken- en schilderschool en een pottenbttkkerswerkplaats. Vooral deze laat ste was oen enorm succes. Toen zy onder de bezoekers van Huil House eens een zestienjarige leider van een troopjc jeugdige gangsters had, kreeg deze zooveel plezier in hot potten bakken, dat fcij zijn vriendjes, jonge boefjes als luj, meebracht en onder wees iu de kunst. , . Groot c A- nvachtingen had Jane Addams van de*x Volkenbond, of schoon ze zich volkoi^^n bewust was, dat bij zijn tot stand ko:.;en nog tal van fouten daar aan kleefden. iJ«ar zg zag er het groote lichaam in, dat op don duur de economische ver houding der verschillende| landen tot elkaar zou moeten regelen, opdat daar 'een werkelgke wereldvrede uit zou kunnen voortkomen. ,..!&.. De mode van morgen Om zelf te maken DU practiache zonne~ badcostuumpje zal on getwijfeld bij velen in den smaak vatten. Het ia daarbij zeer gemak kelijk te maken, waarom vrij een patroont ekening ervan bijvoegen waarop in centimeters de afstanden staan aan gegeven (maat 44). Bovendien zijn per fect passende geknipte patronen'van dit model verkrijgbaar bij de re dactie in de maten 40 tot 48 d j 0.40+ 6 et. portokosten. ? , P. De vrouw en M. H SZ KELYOP een dag liep ik met eei vriendin door Hudapest. Mijl, vriendin had een sigaret ii haar mond. Maar ze rookte nog geer twee minuten of «er kwam een vei ? vaarlijke politieagent aanstappên, di ? ?/ijn vermanend omhoog gestoken wij»-. vinger als een vermanende klokk»slingcr voor onzen neus heen en weer bewoog en zei: Nee dame, zóó ver y.ijn we no i nog niet, dat de vrouwen ook al o» straat rooken ! tiaat u daarvoor maar naar huis of naar een lokaal, mm»/ niet op straat, hoor!" Ei1 was van alles in de stem v; i dien vaderlijk gest rengen polit: ? agent: crgcnis, dat vrouwen ub< ? haupt rooken, spijt, dat hij dat ni-t totaal verbieden kon, victorie, d t hij het tenminste op straat moe u verhinderen, leedvermaak, dat l ij daarmede een rookcnde vrouw d won . of om naar huis te gaan, of om vo i die, haar eigenlijk niet toekomen. sigaret, extra geld te moeten uitgev«a in het «t n of ander café. . Laat ik eerlijk zyn: er was ook iu zijn stem een klank van goedige ? u eerlijk bedoelde vermaning: je b<* ,t nou eenmaal zoo koppig om per -t te willen rooken, helaas kan ik d» r niets togen doen, maar ik kan l- t tenminste binnen de perken houd> n. Ga .naar huis of ga naar een en <?. Misschien heb je daar geen tijd vo t. misschien móet je op straat zijn -n dan word je tenminste voor d-u tijd, dat je op straat bont door in jr strengheid behoed voor dit kwa; «1. waarvoor jij eigenlijk nog niet \ ?!? waardig genoeg bent. Ja werkelijk, ik geloof eigenl ik. dat hem hierin gewoonlijk de kn i-p zit. als menschen aan vrouwen u>t rooken ontzeggen: in onze westei's lumaatschappij is het rooken een s.* mbool van volwassenheid, van meer» -rjarighcid, van vrijheid. Immers ««A voor onze mannen bestaat een ' ijil van rook-verbod: de tyd van n inderjarig-zijn, van nog-onder-voog i ijstaan, van kind-zijn. In onze we* ersche maatschappij dus, beteekcnt dr sigaret eigenlijk een mijlpaal in dr individuecle vrijheid. En ik gel of. dat het verweer van vele mense "n. maPnen vooral, tegen het rooken. u» vrouwen, veel eerder een onbcv usl verweer is tegen dat vrijheidssyml ""!? dan een bewust protest tegen dr sigaret als zoodanig. Er worden na-. tuurlyk motieven aangevoerd: ro-'-iin is ongezond. Maar.... ate hot o.ig«" zond is voor vrouwen, dan is Jjot "'l ongezond voor mannen. En.. .. vrouwen zijn velerlei dingen t";s?» staan, die minstens even onge/.«'iul zijn. v Laten wc dus oprecht zijn: de i»tirooken-atemming tegenover vro-w gaat gewoonlijk niet tegen het r« .'kti' zélf, maar tegen het gebaar van >nafhankelijkheid, dat het insluit. >*<# is deze onafhankelijkheid niet vol komen bevochten: hier in Bu«!apwt tenminste, is vrouwen ? het i *)kefl op straat verboden. de sigaret Wie deze regels leest zal er u een vurig pleidooi in zien van vurig rookster. Maar dit is ni<» ik wil een biecht doen: ik hè'» jaar lang vertwijfeld gebracht terobken, ik heb een jaar lang . pijnen en rare gevoelens " in nÜJ» maagstreek getrotseerd, ik lu-' ?.' ?*" jaar lang getracht het nare nï"»tine' luchtje aan intfn vingers ni«.'fc'te merken of er zelfs trotsch op t- M)n' H DI .GROENE No.1302* LU LOF S Maar ik moet bekennen: ik heb het .smadelijk afgelegd togen de sigaret. Ik heb hot niet lekker ? kunnen vinden, ik heb me nooit op mijn gemak kunhen voelen met een sigaret zoo k\vasi achteloos tusschen mijn vingers, ik heb zelfs ntats gemerkt van oonigorwijze gestilde zenuwen. Nee. bestu lezer en lezeres, ik heb de sigaret neergelegd, voor eeuwig afgezworen, ik ben weer bij mijn aangebeden chocolaadjes en andere bonbonnetjes beland en ik heb net even beroerde zenuwen als alle andere?, rookendo en niet rookendo vrouwen. Of menschen. Want dat is een van de eenige voordeden van onzen misemItelen modernen tijd, dat de mnuium ^een recht meer hebben ons vrouwen van het alleen-bezit van slechte /.onuwen te betichten. Ik weet niet, of vrouwen het i'iukon eerder overdrijven dan mani-en. Ik weet niet, of hot vrouwen inderdaad meer schaadt dan mannen. ? k, persoonlijk, kan niet zeggen, dat iiij een vrouw met een sigaret onimnenaam is. Integendeel: er zijn vrou?ven, wie het uitstekend staat; er ijn vrouwen, die door het rookon. ? ??n zekere rustige en evenwichtige Bedaardheid krijgen, een soort prettige . ikelijkheid, waardoor, zij vei-der f -hijnen af to staan van bepaalde v -rvelende en onwaardige aonstellei itjes en dwaasheidjes en dichter bij f n zekere manlijke bruikbaarheid ? , ernst; er zijn ook vrouwen, wie hot i oken een typisch vrouwelijke charme v rleent; dat zijn de vrouwen, die z -h door het rooken een waas kunnen v ven van chic, mondaniteit. een ««??rt. geheimzinnigheid en tevens w ?i-eldwUsheid. In zulkt! gevall««n v T id ik het tóokon voor vrouwen li-'olemaal niet erg. Mits hot natuurlijk l» nnen de perken blijft. ' ? Wanneer ik het wél ei-g vind? ? Ten eerste, als het .opzettelijk geb urt, om er met een zekei-e bravour i» u tégroote mate van onafhankelijkli- id mee te demonstrceren; ik meen «]> geste van: val jullie maar allemaal «l* od, ik doe lekker wat ik zelf wil! II't opmerkelijke is. dat liet steeds <!? '.o vrouwen en meisjes zijn. die niét ki nnen rooken. Zij houden haar Mtmret onhandig vost en puffen aan«I Herige rookwolkjes' uit, die zij jt» ?it even uit hun vrij heidssymbool li.- gezogen hebben. iCn vérder denk ik, dat de vrouw «'it «nlijk niet moest rooken als zij een kii d verwacht of heeft of als zij veel iu .-en kinder- of ziekenkamer komt. Zij, moet natuurhjk altijd blijven Jvc! "n, dat zi.i "niet met een sigaret in »V«n mond boven een wieg of kinder^?"jémag staan, want dat weten *f natuurlijk allemaal: de atmosfeer in ' inder- en slaapkamer moet steeds ***> zuiver mogelijk worden gehou den: . . t betrekking, tot deze laatste n, vmd ik, «dat een vrouw zich jtev- c het rooken niet zoo hartstochte'Ük tnoet aanwennen als een man, «ni<l,,t zij andere plichten heeft dan ' nan, plichten waarvoor tabakson.nicotine-uitwaseming schadc/.ijn. Als ik dus het rooken voor Wen niet zou aanmoedigen, dan Ut niet zijn om de sigaret zelf, om de onafhankelijkheid,, maar v°oi 'lamelijk om de kans. niét te vt'it.'fi)oten, de slaaf te worden van <*n "iihygiënische gqwoonte, die voor and..|-t.n, kleine kmderen of zieken, kan zijn. Juni in den tuin A1*S het voorjaar weer begint te verdwijnen, het eerste jonge groen hard groen is geworden, hebben we een drang in ons dut mooie zoolang mogelijk te behouden en daar op cuncoiit reereu zich dan ook onze werkzaamheden in Juni. Dat doen \v« eerstens door de voor komende algemeen» werkzaamheden, die ik u wel niet voor hoef te zoggen, zooals: sehotïelen, wieden, gieten, opbinden, doeh daarnaast nog door enkele andere, die we'licht zouden ver geten. Ik bodooi het tijdig verwijderen dor uitgebloeide bolgewassen. Willen we zo volgend jaar weer dienst laten doen, dan moeten ze geheel afster ven, andei's kunnen wu ze direct uit halen en weggooien. Dan zijn er de uitgebloeide azalea en rhododendron; bloesems, die weg moeten, evenals die van seringen en andere heesters, waar van do vruchtzctthig schadelijk is voor den bloei in het volgoud jaar. Ook van andere planton is hot weghalen der uit gebloeide knoppen een vereischte. Om de pracht van onzen tuin lang te behouden, planton wu zaadplantjes uit, die we cchtor in don beginne goed beseliermeu. Potplanten kunnen nu in de perken en vakkeu gezet worden. Des avonds gieten is.aanbevolen. In den fruittuin dunnen we vruchtboomeu uit, als de natuur daar zei vu door de late nachtvorsten niet voor gezorgd hoeft. Nog eens bemesten met oude .'mest die door den grond gewerkt wordt, is niet te versmaden. CÜeten doen we boomou, diétegen muren .«?laan. fit bramen on frambozen verwijdereu we de zwakke», slechte scheu ten, lu den moestuin planton wc koolsoorten uit en zaaien we boerenkool, winterandijvie on rummenas, terwijl proeven met vroege groenten, zooals dopcnvleu aardig zijn om die heel laat nog eens van eigen bodem te eten. Er wordt voorts nog.gespoten tegen rupsen en luis met de middelen, die daartoe in den handel zijn. Dahlia's kunnen nóg gezet. Zijn de knollen uitverkocht, dan nemen we stekken. Ook voor het volgend jaar kunnen we al iets doen. "Tweejarige bloemztulen, zooals muur bloemt-n, worden einde Juni al weer gezaaid. In het najaar zetten we de plantjes uit en die bloeien het volgende jaar. Het zaaien van vaste planten is een echt l lef hebbers-werk en zal groote vol doening geven als we eenmaal planten hebben gekweekt. Ook rotsplanten voort kweeken is een aardige bezig heid voor de nu reeds lengende avon den. . G. P. BR. ZELF WEVEN Jo Dros-deJong: Modern handweven (Kluwer, Deventer) EK bestaan reeds vele' boekjes over handwoven in Nederland, doch niet oen is in staat geweest de amateur verder te brengen dan een heel eenvoudig weef. sol, waarin de keuze van de kleur het ecnige belangrijke was. Het gevolg was dan ook, dat, ondanks de groote reclame campagnes door enkele fabrieken op touw gezet door den verkoop van kleine getouwtjes voor een zeer lagen prijs, om het door die fabrieken in den handel ge brachte materiaal een grooteren afzet te geven, slechts zeer weinigen onder deze koopsters werkelijk iets moois hebben gemaakt. Het boekje van Mevr. Dros is een poging om aan de mogelijkheden, die het handweven biedt, grootere bekend heid te geven en zij is daarin wel geslaagd. Op een prettige en eenvoudige manier worden de verschillende toestellen en' bindingen besproken. De vele foto's en tcckeningen geven een 'uitstekend over zicht, wij kunnen dan ook onze lezeressen, die tijd beschikbaar hebben en niet tegen Veel'moeite opzien, aanraden zich dit werkje aan te schaffen. Jammer dat Mevr. Dros iets te veel nadruk heeft gelegd op hct.dobby-toestcl van de firma 'Vinks in Tilburg; wij vermoeden, dat zij daarmede niet zelf heeft geëxperimen teerd. Het is n.l. nog niet uit de luren en bergt nog vele kleine tekortkomingen ! Je kan zeggen wat je wilt ik gebruik alleen PersiL Dóór kan niemand mij van af brengen. 27 jaar ben ik huisvrouw. 27 jaar, dus reeds meer dan een kwart eeuw, bleef Persil mij trouw mee haar niet te evenaren kwaliteit. En'dét wil wat zeggen! Ik gebruik Persil voor alles. Voor de groote wasch, voor wol- en fijngoed en tevens voor de hygiënische be handeling van ontelbare dingen in mijn huishouding. Er bestaat voor mij geen ander waschmiddel dan Persil. t OtHrmonn A Co'i HondtLMIj. N.V. Amiimlam - Fabritktn to Jutpho* t. INradrt. Allén de |ordel La Néa", volgens Dr. Fz. GléMWid. geconstrueerd tot leniging en voorkoming van de door hem ontdekte ziekte, de entéroptose, heeft door zijn sa menstelling uit een elastisch weefsel van drie verschillende krachtzönes, van onder naar boven afnemend, die uitwerking, alsof bij het dragen ervan de bulk met de handen wordt opgehouden. Deze eigenschap, noodzakelijk voor eiken steungordel, Is bij La Néa", van blljvenden aard (zet zich niet naar het lichaam). t,La Néa" Is dus de gordel voor diege nen, diélijden aan verzakking van organen In de buikholte, ook is hij een voorbehoed middel tegen vermoeienis bij langdurig staan of gaan, of bij beoefenen van sport. Hij zit gemakkelijk en kleedt slank. Hij herstelt-het figuur bij uitzetting na het. kraambed. ; " La Néa," Is bij démeeste H.H. Medici bekend. Raadpleegt daarom Uw Huisarts of speciaal-Arts, omtrent dezen gordel. La Néa", is voorhanden In drie breedten, rose en beige: . 20 c.M. 25 c.M. 30 c.M. F. 1O.5O 13.SO t, 15. : Rtfnrsir. IM, Llldscmstr; 71. ROZMIPKM eo. flOTTEUIH ? OTKCMT ? RIJMEBEB ? HMÜLEffl ? BREDA ? TILBÜI6 die hieraan ) ' ouder. ?dat hij URE. M. don Mei u r d4 ., e<! t e« tj ai««.». k/,» nfdi' zot tt 'f 6?'. der no; paoch lijk tiet vet ?-en ni 2n en in ?ai' 41 l, f r t PAG. II DE GROENE Ne. 302*