r '.v Joon Crawford in Sadie McKee" Bioscopy Billie Cassin, Chorusgirl L J. JORDAAN Joan Crawford in Sadie McKee" en Chalned" NIET& is banaler en belachelijker dan het be grip: filmstar niets is dankbaarder en goedkooper dan er den spot mee te drijven... zoo dat het zelfs een beetje wee en vervelend begint ? te worden. Eigenlijk doet het geval nogal on billijk aan, want velen behoorden de filmstar in eere te houden: voor de ernstige kunst is'de filmstar een onderwerp waarover zij welsprekend kan toornen de ergste imbeciel voelt zich een paar duim groeien in het besef dat er iets nóg imbecielers bestaat en ik smeek u, wat zou een zeker soort journalistiek moeten beginnen zonder de obligate en met de regelmaat van een gezonden stoelgang weerkeerende grapjes over Garbo, Dietrich en consorten? Nee. *- een verschijnsel dat zoo het superioriteitsgevoel van Jan en Alleman weet te streelen, verdient waarachtig wel eens iets anders dan hoon en smaad.... al ware het alleen maar bij wijze van pikante afwisseling. ' En zoo waag ik hét u te spreken over Billie Cassin, chorus-girl en filmstar. Er is van Billie Cassin's jeugd weinig, of niets bekend en misschien is dit maar het beste wat haar overkomen kon. Wie Who is who'< opslaat om naar Billie Cassin's antecedenten te zoeken vindt vermeld: real name Lucille Le Sueür" hetgeen onjuist is want Billie Cassin werd wezenlijk en waarachtig geboren als Billie Cassin te San Antonio in Texas.... niet (alweer) In 1008, geiyk het galante Who is who" beweert, maar vier jaar vroeger. Langs welke kronkelige en duistere wegen Billie Cassin op de revueplanken belandde vermeldt de barmhartige historie niet maar daar duikt zij dan op een schoonen avond op, temidden van een half-honderd paar andere bloote beenen.... een mager, watervlug ding lenig als een.kat, gevaarlijk als een gifplant, triest als een Aschwoensdag. Zij repeteert haar dansfiguren onder de verwenschingen van tierende balletmeesters-inen overspannen,, onrustig en slapeloos. Men gebruike hiertegen de zenuwstlllende en zenuwsterkende Mijnhardt's Zenuwtabletten Glazen Buisje 75 et. Bij Apothek.en Drogisten hemdsmouwen??«y.laat zich sister" en baby" noemen door ieder, die haar een avondje mee uit neemt zij is, alles welbeschouwd, waarschijnlijk meer tipsy dan nuchter en besteedt haar laatste penningen afwisselend aan 'paarien colliers en korsten brood. Kortom zy gaat dwars door dat plaisunte vagevuur, waarvan allo grappenmakers bij elkaar gelukkig niet het flauwste begrip hebben. Op dezen emotievollen weg door slijk en vuur bewaart zU haar gaaf, ietwat koud uiterlijk onge schonden en impassibel. Haar ongegeneerd sensueele mond lacht veel en graag zij het zonder de minste vrooiykheld. Haar groote, brandende oogen staren over de fuivende hoofden heen naar onbestemde verten. Haar slanke beenen roffelen ui de extase van den dans op de planken der cabarets en op de tafeltjes der nachtkroegen. Difc is Billie Cassin, chorus-girl, waarover u en ik slechts met een lichte doch gepaste huivering kunnen spreken. Zij mist ten eehen male die eruditie en respectabiliteit, waarop wij terecht zoo brotsch zijn?maar heb Js nieb geheel on mogelijk dab zij in afgronden blikte, waarover wij slechts litteraire meeningen hebben en dab zij den mensen leerde zien, zooals wij hem het liefst negeeren. Wat is natuurlijker dan haar entree bij de film"?''Is Hollywood nieb de aangewezen poel des verderfs en der analfabeten? 'Is de film nieb heb onredelijke medium, dab spot meb alle gangbare normen van talent en belangrijkheid? Hoe dan ook daar is Billie Cassin eensklaps in Hollywood en het eerste wat zij doet in deze wereld van den schijn, is haar ietwat vulgaire naam verwisselen tegen een welluidender alias: Lucille Ie Sueur" is geboren, als een tweede Venus het schuim ont stegen.... zij heb dan heb schuim der naties. Haar leven in de filmsbad is een voortzetting van heb vroegere bestaan: een wilde jacht naar genot..'.. een een telkens vernieuwde roes.... een altijd weerkeerend gedésillusionneerd ontwaken. Haar debuut in Old clothes" meb den destijds ver maarden Jackle Coogan biykb een fjop" van de ' ergste soorb. Bijgeloovig, gelijk heb volkje van haar slag pleegt te zijn, verandert zij ten tweeden male haar naain als Jqan Crawford" wordt haar een nieuwe kans gegeven.... en heb succes is daar! Heb wereldpubliek begint aandacht te sohenketi aan deze schrale, lenige figuur heb PAO. 8 DE] GROENE No.3027 wordt gefascineerd door dezen gulzigen, trieaten mond, door deze enorme, sombere oogen. Er waait met haar verschijning iets over naar de nieuws gierige kijkers in de bioscoopzalen, dat boeit on ontstelt een heete, zengende wind uit verre, vreemde streken een echo uit duister-rosse diepten. Flaming Youth", Our dancing daughters", Our modern maidcns" zijn de films waarin Joan Crawford zichzelf ontdekt wrange, rauwe schilderingen van het beruchte Amerika der twentiep" vol van de excessen eener desperate, ontspoorde jeugd. Crawford leeft er zich in uit zwij melend en geëxalteerd als de primitieve volken in den ritueelen dans. Al de passie, bitterheid en ontgoocheling van een fel-bewogen bestaan schijnen op te vlammen in deze verbeeldingen. 1 Het is nieb erg fatsoenlijk of stichtelijk, wat deze soort films ons te vertellen hebben, noch bijzondei opwekkend. Maar het wordt door duizenden h» Amerika begrepen als de noodkreet' van eei. samenleving, die in eigen vleesch snijdt. -En U midden van deze inferno der hopeloosheid ci> débauche vindt men do figuur van Crawfoni terug de Billie Cassin uit een vroeger leven vlammend als een hetaero.... kuisch als eci* priesteres. Toch schijnt dit stormachtige leven zich lang zaam om te buigen. Een vierjarig huwelijk & 1. Hollywood met den jongen Fairbanks en ondo den hemel weet welke stormen... dn n, na de on vet mydelijke scheiding, treedt een opmerkelijke ver stilling in. Wij zouden Billie Cassin onrecht doe-1 door te meenen, dat hier het trnditioneele liefden verdriet in het spel was. Vrouwen van haar sln* komen dnqr gewoonlijk niet aan toe, omdat zij t.» dicht bij de goot leven.... of bij do toppen der ontembaarheid wie zal het zeggen? Hoe dan ook de Crawford van Possessed" en Menschon in 't Hotel" is uiterlijk dezelfde gebleven, mamer schijnt iets tot rust gekomen, misschien iets gebroken achter dit gave, marmeren uiterlijk, l-i het de ? bittere ontgoocheling van n, die den levensbeker tob den bodem ledigde of is het do vermoeide berusting der oververzadiging? H«.t zijn geen dingen waarover nette monschen im-t gezag kunnen spreken laten wij ons dus bepalen tot gepaften afschuw of niet al te duro krantengrapjes. Maar wanneer wU Joan Crawford terugzien i» Chained" en vooral in dat kleine chef-d'-oeuviv Sadie McKeo", dan is het mirakel geheel a:m haar voltrokken. Dan valt de neiging wég om o v t . scheiduigen en toiletten en onredelijke .gage* t<% zaniken dan vqelen wij tegenover iets wond» rbaarlijk cchts en zuivere en schoons te staan. In de sterk op het uitgaand publiek afgestemde scenario's leeft dit bedwongen en .'gelouterde 'temperament als een ? vreemde orchidee stil «J onbegrijpelijk. Want het is geen kunst" in den ZWART TOONEE CHAMPAGNE KRUG Qualitéincomparable .angbaren zin des woords daarvoor is het te naakt, te wreed en te echt. Het is geen door?ittchte creatie" geen talentvolle uitbeelding".... .et is simpelweg de kleine Billie Cassin, chorus-girl u filmstar, door de film naar voren geschoven. En dit is haar geschiedenis. De dood van den melomaan AMERIKAANSCH KAMMERSPIEL Archie Mavo: Desirable" (Vrouwen van dezen tijd) HET gebeurt niet vaak, dat Hollywood zich aangetrokken voelt tot wat w{j het Kammerspiel'' noemen. De Amerlkaansche men: aliteit gaat naar wijder zwaai en forscher verhou? ingen uit, dan de intimiteit der psychologische . onflictcn biedt. Bijna altyd Is het de groot o lijn .?er boven-persooniyke gebeurtenissen welke domi< eert en het psychologisch gegeven tot een frag mentarische beteekenis terugdringt. Des te opmerkelijker Is daarom een vorm van ? ?nvervalscht Kammerspiel" als ons in Mayo's ..Desirable" geboden wordt niet in de laatste plaats, wijl het in vele opzichten een geslaagd extifriment mag heeten. Laat ons dadelijk vaststellen: <io uitwerking is oppervlakkig gebleven, ontbeert ; i-rsooniyko visie en de satisfactie van een waardeolie conclusie. Maar dat is voorloopig nu eenmaal no«r het. lot van de film op dit terrein en in ieder iioval bewijst een werk als dit de buitengewone mogelijkheden, welke ook hier voor een dieper ''oorwerking openliggen. Het gegeven van de gevierde actrice, die op iijpereh leeftijd den aanbidder ziet deserteeren :iar haar bijna volwassen dochter is wat poover - u benauwd behandeld. Het eigenlijke groote, ? naruchtige conflict tusschen de drie personages ordt jammeriyk verdoezeld en het geheel gaat uit . l» een dood-fatsoenlijke nachtkaars. Maar wat : ta-rassend levend en sterk biykt, is de behandeling ? ???r détails van het geval zooals het reilt en zeilt Toch keert men van een dergelijke film terug J:««t een hart vol blijde hoop en tegelijk met een ! -hten wrevel. Want ziehier nu een geval dat alle ? -nkbare elementen bevat voor een belangv.-kkend en sterk psychologisch drama, maar l 'laas: het blijft als zoo dikwijls een aanloop tot i is belangrijks, die tenslotte voor den sprong zelf \ ? rugschrikt waardoor deze voortreffelijk K maakte en uitstekend gespeelde film niet al h mr onmiskenbare kwaliteiten toch slechts een il monstratie werd van wat de film als Kammerspiol,... zou kunnen presteeren. ER zyn tydun in ons leven, wat wij ons te vroeg of te laat geboren achten. Maar er zijn, gelukkig, ook oogenblikken, waarop wy ons verheugen geboren te zijn in den tijd, waarin het geschiedde. Ik vind het altijd voor de jonge menschen van de huidige muzlekgeneratle een gemis, dat zij niet meer den muzikalen tijd van voor den oorlog, zal ik maar zeggen, hebben meegemaakt of toen nog te klein waren' om er eenige notie van te hebben. Zij hebben dan niet het illustere geslacht det werkelijke melomanen gekend, een geslacht. dat onvermijdelijk moest uitsterven toen ook de melodie en haar verafgoding uitstierf. De jongeren mogen gelijk hebben, maar ze hebben toch veel moois en aardigs gemist, wat ze nu hoogstens nog bij overlevering kennen. Ikzelf prijs mij gelukkig iets vroeger dan zij geboren te zijn, ik draag daardoor in mijn her innering iets mee, dat my op de grensscheiding tusschen oud en nieuw heeft doen staan, ik ken het voor en tegen van beiden en geniet van het heen en weer wippen van de balans. Ik heb de concertzalen van voor den oorlog, zal ik maar zeggen, gekend, ik heb de generatie der concertbezoekers kunnen bestudeeren: die nu niet meer op de concerten verschijnen, hetzij omdat zij dood zijn of te oud om uit te gaan, hetzij als een zwijgend protest tegen de ontwijding van hun kunst. Ik heb op de eerste rij in de Kleine Zaal Concertgebouw dien ouden financier zien zitten, die zelfs in de hitte zijn peleriehjasje niet uittrok en met het lorgnetje op de neus gnuivend achter zich keek, als de bekende mooie passage kwam. Ik heb den ouden gepensionneerden kapi tein gekend, die altijd met statie achter zijn vrouw de concertzaal binnenschreed en zijn hoed, als een soort offerande, op de treden naar het podium neerlegde. Ik heb de verontwaardiging gezien, waarmee een veteraan der concertzalen, op de eerste rij zittend, naar het podium opschreeuwde, toen daar Arnold Schönberg zijn kattunmüziek" dirigeerde en die meende, dat men de semieten het best in hun eigen dialect zgn afkeuring te kennen kon geven, door hem aan te brullen: Hij is mesjogge". Ik weet niet of Schönberg het verstaan heeft, in ieder geval zal het hem koud gelaten hebben, hij was heibeltjes onder zijn muziek gewend. Maar wat het meest indruk op mij heeft gemaakt, dat is hoe ik een melomaan van de oude garde heb zien sterven, letterlijk heb zien sterven in muziek". Het was niet heelemaal op de tonen van Ase's Tod of op de finale van de Symphonie pathétique, maar het was toch met muziek. , IN LONDEN De zending wjfaij| Robeson E 'EUROPA en omgeving heeft zich, als ,.Ie" beschaafde wereld, altijd de hebbeiykl.eid veroorloofd alles wat grootsch en fanbast *ch is meb een gemakkeiyke, lanterfantige houdüi te onderzoeken. Heb verstand legt dan dit alles «'p duimstok aan en bewyst dab wat oneindig scl oen heel best m decimeters kan worden uitgedrikt Daarmee veroverden de blanken de halve weiold in het economisch bestel heeft heb veratanu'lift voor heb opschaften. Meer dan'eenige kleurling heeft de neger do ondervonden in Amerika. In Afrika hebben né.?«J altyd de kans hun blanke broeders" nog verdrijven, in de TJ.SIA. zyn zy gedoemd ofw-4t« emigreeren, ofwel te wachten op een menscheliik*» witmensch". Robeson, die van cabaretzanger tob actei r * uitgegroeid, is een grootsche figuur. Zyn stem» gestalte zijn die van een machtigen olifant kracht, de goedheid, de toorn en de haat «ij» daarin besloten als deel van zijn bloed. Deze stroo» van gevoelens heeft zich In de laatste jaren * hooger opgestuwd voor den harden dam van achting, dien de blanken om zyn volk h^ibe» gebouwd en nog steeds handhaven. Hy gezien hoe Jan Publiek van zijn spirituals gehoord hoe critici diep betoogen over den der negerplastiek, terwy l op hebzelfde o< negers in heb vrije Amerika worden gelyncht, ^ Wesb Afrika worden uitgebuit, hoe hun In */.u»J Afrika toegangjbob hotels en mailschepen «for ontzegd. En van een zingenden, door heb concen een l- bliek gevierden, blackbird" werd hij \> -ifeet, die zich een taak heeft gesteld. Uobeüon zal nooit een strijdvaardig opperhoofd v -i den. Zijn wezenlijk hart gaab uit naar kinderI' ko schoonheid; gelijk hij in zijn laatste interview v iile: Ons bestaan is onnatuurlijk verward ^ worden, wij negers moeten den eenvoud van het Vn-clc»,. jrovnol blijven verdedigen." En het is 'l'tiideiyk dat daar ook de gespletenheid is te ?/.? "ken, die zijn kunst de'laatste jaren kenmerkt. ..'All God's Chillun got wmgs" van O'NeUl behan'!? M het probleem van den neger, die door per"" -niyke liefde heb blanke milieu binnentreedt en » >i hun afkeer ten onder gaat. Dit stuk speelde hij ""'o jaar geleden en hoe goed I Daarna 'Neill's ??'-mperor Jones", waar de dierlijkheid van den n> ^er op den voorgrond kwam. De prachtige ult?' -Idihg was rassenpsychologie, zij bleef buiten heb pi »bleem. Sanders of the River" volgde, een l"*n-lendig verhaal over den loyalen neger onder Knt;elsch bewmd, die de zegenüagen van rust en ovdc met aangeleerde netheid verkondigt. Hier was <*>' teruggang dien hij wellicht . heb is een ver onderstelling kan verdedigen meb de geldelijke. voordeelen, die hem tob beter maar minder lucraUof werk in staab stellen. fin nu speelt h|j onder régie van Andrévan r'yücghem, meb een volledige neger-bezettmg, heb «"nfeelstuk Stevedore" in heb Embasay bheater. U«it stuk, geschreven door twee Amerikanen, stelt j" * weg de goede negers tegenover de albijd-maartaoze blanken. Als titel zou Zwart eu'blank, of de » DB GROENE Ne. 3017 verdrukte onschuld" best passen. Ueen enkele geschreven finesse; elke figuur heeft n kleur en daarmee basta. En die kleur komt rauw uit de tube. Maar Robeson en zgn negers spelen het met zulk een eenvoud dat het stuk en dus de tendens op den achtergrond raakt. Althans bij de voorstelling. Daarna herleeft het besef dat hier een strijdkreet is aangeheven. Zoo heeft de bedoeling van Robeson overwonnen; de bezinning toch is van grooter waarde dan de plotselinge ontroering voor hen, die niet als vechters geroepen zijn. En dus schijnt Robeson's taak te zijnt het bewust maken van onrecht, niet door grof geschut, maar door de bewijzen te brengen van gelijkwaar digheid in kunstrijken vorm. Hij heeft hy zeldc hot zelf de behoefte terug te keeren tot zijn eigen volk. Maar zijn werk zou daar van geringer waarde zijn. Hij zal zich hier vaak voelen als een roepende in de woestijn, maar de werkeiykmenscheUjken zullen hem toch in steeds grooter tal gaan volgen. Het succes zelfs van Stevedore" heeft echter bewezen, dab een mensch (en acteur) als Robeson zich niet behoeft te steunen op tendenstooneel; hij kan zich veroorloven dieper in de mehscheiyke ziel te snijden zonder zijn roeping te verwaarioozen. Volledigheidshalve volgt hier de inhoud van Stevedore". Ben blanke randt een blanke vrouw /aan. De dader is gedekt". De neger-dokwerkers zijn onrustig, maar ongeorganiseerd. Lennie (Robeson) is in overleg meb de (blanke) vakvereenighig. Om hem te temmen, wordt hij van de aanranding beschuldigd; bij zijn ontvluchtüig worden blanken gedood. De stad begint te gisten, een lynch-rald tegen heb negerkwartier volgt. De negers verdedigen zich ditmaal gewapend, Lennie hun aanvoerder, wordt gedood, maar zijn volk" heeft ook de geestelijke slavernij overwonnen.' ' R. VAN RAVKNBEKK faal ftobeson in Stercdore" Ik had hem bij zijn leven al op geen enkel concert gemist; hij zat op ieder concert, dat ik bezocht en hij zal ook wel gezeten hebben op de concerten, die ik niet bezocht, het lag geheel In zijn aard, zooals ik die ook later leerde kennen. Want de man was het ware, onvervalschte en ongeneeselijke type van den melomaan. Hij verdroeg alle muziek, van het draaiorgel tot de Mattheuspassion en als hy nog in dezen tijd had geleefd, waarschijnlijk ook alle bands van de café-muziek. Ik geloof niet, dat hy eenige praktische kennis van de muziek bezat noch zelf een instrument bespeelde, zyn conversatie was dan ook geheel diévan den enthousiasten dilettant, die altijd na beëindiging van een stuk van me weten wou of ik dat: wel gehoord had? Of ik die fameuse streek op de viool van dien fameusen violist wel had opgemerkt?" En dan volgde er onver mydeiyk een opsomming van de groote meesters. naar wie hy allemaal wel had Beluisterd en die allemaal subliem" speelden. Ik meen. dat er geen enkele naam van beroemdheden aan ontbrak en hy had ook Raoul Kockzalsky gehoord, toen de.'e nog een korte broek aan had en medailles op de borst. (Ik heb Raoul Kockzalsky ook nog gehoord, maar toen was hy geen jongen meer en hij droeg ook geen medailles op de borst en ik herinner me alleen, dat hij erg loelijk en slordig piano speelde. Maar toen was het een wonderkind waar iedereen mee weg liep, figuuriyk dan.) Het was op een dag, dat ik hem reeds by vijf draaiorgels was tegengekomen en wie weet bij hoeveel hy er toen al had staan luisteren. Of het er ditmaal teveel geweest zijn? Ik zag hem staan by een geweldig pierement" met gekleurde juf frouwen in broekje en wespentaille er op, die de maat sloegen. Er was een heel mechaniek van bellen en bekkens aan de gang en de orgelman draaide verwoed als begreep hij wat hij zijn toe hoorder verschuldigd was. Er werd dan ook een prachtig stuk gespeeld: de Hnbaneru uit Carmen. Myn vriend stond er bij en gnuifde en terwijl hij met de eene hand op zijn stok leunde, bewoog de andere lustig op de melodie mee. Misschien zong hij wel zachtjes, maar dat kon ik niet hooren, door het lawaai van het orgel. Opeens zag ik, dat hij begon te zwaaien, er kwam een vreemd, nadrukkelijk geluid uit zyn keel, toen sloeg hy om, pal tegen dan grond. Hy bleef liggen en bewoog niet meer. Temidden van het oploopje, dab ontstond, constateerde een inderhaast toege snelde dokter, dat een beroerte hem getroffen had. Mijn melomaau heeft wellicht het schoonste einde gehad, dat hij zich kón wenschon: hy was in muziek" gestorven, CONSTANT VAN W die aym ond». Duyu klein* 'dat hij URE. l don piei w t d« ti eéii t e« a 3HH.»k;, « Het:, Hfdt zot n "teei der die no; paoch liet i*ér :en ai 3n en m ar