; I De monetaire situatie C. A. KLAASSE B 1.1 N A tegelijkertijd ig ei- in do drie voor naamste ..goudlanden", welker munt nog onverminderd op den voor-crisis goudinhoud i» gehandhaafd, iets gebeurd waardoor het wantrouwen in die munten weer aanmerkelijk is geluwd. J n Zwitserland heeft het referendum zich uitgesproken tegen het bekende inflationistiaehe crisisinitiatief. In ons land doet het af treden van minister Steenberghe nog eens duide lijk uitkomen, dat de nu aan het bewind zijnde regeering op dit moment althans voor devaluatie niets voelt. In Frankrijk daarentegen heeft het parlement aan de regeering-Bouisson de gevraagde volmachten geweigerd, en op het oogenblik waarop wij dit schrijven is de toestand nog geheel onzeker. In de laatste weken was de vrees voor depreciatie van de nog overblijvende goudmunten weer sterk aangewakkerd. En wel voornamelijk juist door de factoren waarvan hierboven vermeld werd dat zij achter den rug z^jn. In Zwitserland deden de linksche crisisbestrydingsplannen, die met omvangrijke geldcreatie gepaard zouden gaan, heel wat kapitaal over de grens vluchten. Het is aillerminst gezegd dat, zelfs indien het plan niet ?/.ou zyn afgestemd en tot uitvoering was gekomen, de invloed van de daarin vervatte monetaire maat regelen per se devaluatie van de munt ten gevolge behoefde 11- hebben. Maat* de vrees daarvoor be stond nu eenmaal, en wanneer dan die vrees zich uit in kapitaalvlucht, kan de angst alleen reeds het gevreesde gevolg hebben. Daarom kan men zeggen dat met het afstemmen van het initiatief het acute gevaar voor den franc is afgewend, al i* het kwestieus of de crisisbestrijdingsplannen die de regeering nu zelf zal voorstellen principieel wel zoo heel veel in hun monetaire effect zullen verschillen van het initiatief. Maar aangezien het voor een zeer belangrijk deel aankomt op den psychologiseren indruk is toch de uitslag van het referendum van groote beteekenis. Het/elfde geldt voor Frankrijk. Daar vreesde men van het mislukken der versoberinesplannen van de regeering-Flandin een depreciatie van de munt. en ook daar . veel meer zelfs nog dan in het Zwitserach geval heeft men de monetaire consequenties van het eventueete uitblijven eener afdoende saneering der staatsfinanciën wel over schat. Maar toch is ook hier het vormen van een nieuwe regeering een factor van grooten ppychologischen invloed geweest. Het is de viaag hoe het verder zal zijn. De voorloopige door ('aillaux afgelegde verklaringen inzake zijn plannen lijken niet erg doortastend. De vorming van een comitétot bescherming der belangen van beleggers en spaarders heeft iets weg van Roosevelt's ver bitterden strijd tegen alles wat bank en emissiehuis is. Maar niemand zal toch willen beweren, dat er hier sprake is van een lang gevoelde behoefte'*. Al heeft Frankrijk zeker een ruim aandeel gehad in beurs- en emissiezwendel, juist op dit moment lijkt er voor deze bescherming van den belegger niet zoo veel aanleiding. Maar pour la galerie moet nu eenmaal ook iets gedaan worden. Het was overigens wel nopdig dat er iets gebeurde om de gemoederen te bedaren, want de speculatie had weer aardig vrij spel gekregen. De gulden heeft zich in de jongste periode van goudvaluta-onrust nog het best gehouden. Uit Zwitserland en Frank rijk .stroomde voortdurend goud weg. Op onze markt noteerden deze valuta's bijna op het goudin voerpunt, en waar de gulden weer ten aanzien van den dollar bijna hét exportpunt bereikte was dus voor goudafvloeiing uit genoemde landen naar 'Amerika alle aanleiding. De.gulden werd eigeniyk pas in de laatste dagen, van de vorige week ook verder meegesleept en toen steeg de dollar tot hovv t het exportpunt. Frappant waren ook de termynkoersen. Veel meer dan op de contante markt kon de situatie zich op de terraUrimarkt uitleven. In de eerste plaats kan op de contante HABANOLA DE SIGAAR VAN STANDING FtbrlkaatjVANDERPUnADEVLAM-EINDHOVEN uiarkt feitelijk alleen du kapitaalvlucht haar invloed doen golden, terwijl de speculatie daar maar een /eer geringe speelruimte heeft. En ver volgens b de contante koer* toch altijd aan de goudpuntën gebonden, zoodat te dien aanzien de omvang der goudvcrschepingen feitelijk een veel betere maatstaf is voor de intensiteit der beweging dun het koersverloop. Op de termijnmarkt daaren tegen heeft de speculatie volkomen vry spel, terwijl er voor de koersen practisrh geen grens ir. Dit laatste geldt onder de heerschende omstan. digheden wel in hooge mate. nu de tegenpartijen voor de termijntransncties. die onder normale omstandigheden in de banken gevonden konden worden, welke door een combinatie van contante en termijntransactie een attractieve korte beleg ging konden verwerven, nauwelijks aanwezig waren. Deze vorm van rente-arbitrage n.l.. die noodwendig den invloed van de speculatie van de termUnmarkt naar de constante markt verschuift en dus tot goudvel-liezen als resultaat van de speculatie leidt, is n.l. door de banken vrijwel niet toegepast als gevolg van overleg met de centrale bank. Tegen het einde van de vorige maand noteerden driemaands'ponden en dollar? een dusdanige agio. dat dit per jaar neerkwam op l (J tot 18°;, terwijl bv. in het midden vaa de maand de noteering nog neerkwam op een agio van om en nabij de 4 %. Hoe/eer de Fransuhe en Zwitserauhe franc in nog meer gevaar geacht werden dan onze gulden blijkt wel uit het feit dat, terwijl onze munt in vergelijking tot pond en dollar een zeer omvangrijk disagio deed, de beide genoemde munten op hun beurt ten aanzien van den gulden weer sterk disagio deden. Terwijl in de helft van de maand Fransche francs hier nog een klein agio noteerden, was op 28 Mei de noteering voor driemaands 20 ets. disagio, hetgeen omgeslagen over een jaar neer komt op een toebetaling van S%. Gevoegd bij het disagio van on>.en gulden beteekent dit dus een onderwaardeering van rond 2r>% over een jam. De '/wüsersche franc noteerde imdio Mei een disagio van onaeveer 17%; toen et-liter daaina de suldon op termijn, ook flauwer weid. is de franc ten aanzien der andere munten niet evenveel slechter geworden als de gulden, zoodat toen het disagio ten aanzien van onxe valuta inkromp.' Kind van de vorige maand was dit voor driemaandstranc ongeveer 10%, maar gevoegd bij het disagio van den gulden beteekent dat toch per jaar een waardeeritttf onder de contante waarde van niet tuinder dan rond ttO°ó J ? Intusschen i? na de jongste gebeurtenissen do stemming voor de genoemde valuta's weer sterk verbeterd, zoowel op de contante markt als op de termünmarkt. Het zou natuurlijk een mis kenning zijn van de nug allerminst opgelost u monetaire en financieele problemen om aan te nemen dat hiermee voorgoed een eind (rekomeri i» aan de vree» voor de goudmunten. De notec ringen en goud verschuivingen van de laatste weken waren het gevolg van ac'ite dreigingen, zooals dat ook voorheen meerdere malen het geval is geweest. Weer een*» h de angst overwonnen omdat de oogenblikkelyke gevaren illusoir bleken. Hoofd/aak blijft nog steeds de vraag of de betrok ken regéeringen de munt o» de oude basis wenschen te handhaven. Dat is, min of meer toevallig iii alle drie landen tegelijk, nu weer eens te meer gemanifesteerd 'terwijl de c-entia?e banken m Frankrijk en Nederland nog zfeer tccent die politiek hebben onderstreept door een verhooging van het _disconto. Een maatregel waarvan men onder de heerschende omstandigheden zeker geen concrete gevolgen op de geldmarkt en via de».e op de wissel markt inag verwachten, maar waarvan de beteekenis een zuivet psychologische is, zooala ook trouwens by alle disrontopolitieke maatregelen van do laatste jaren. Tegen termijndiacio's van 1E% en meer valt immers met een betrekkelijk ?oo subtiel wapen als de discontoschtoef niets uit te richten, behalve dan door met de hanteering van dit wapen den wensch om de munt te hand haven te manifesteeren. . Het zou wel eens kunnen zijn dat de onrust nu voorloopig uitbiyft totdat de plannen tot be spreking inzake internationale muntetabilisatie vastere vormen aannemen. Het klinkt opper vlakkig wat vreemd om van stabilisatiebespre^ . kingen onrust te verwachten, maar in wezen is dat zoo dol niet. Velen immers die van opinie zijn dat PAG, 10 DE GROENE No. 3027 5LMPK2MER KAST 1NACKTKA&TJES KLECDdPIEGeL MCT GLA&PLAAT MANICUURKAdt)£ TAFEL 2. BCKLCEDC STOELEN ?men niet op dit moment, en niet op eigen houtje tot devaluatie moet overgaan, zouden er onder bepaalde omstandigheden wel voor zUn om bij een algemeene stabilisatie in gemeen overleg een zekere aanpassing" van de nog niet gedevalueerde goudmunten te doen plaats vinden. Of het echter voorloopig tot ernstige hit erna, ionaio besprekingen zal komen, is een open vraag. Engeland 'toont al heel weinig toenadering, en het is de vraag of, wanneer Roosevelt geen weg vindt om z(jn Nira te redden, hij niet tegen déverkiezingen in het volgend jaar nog zijn machtiging tot verdere devaluatie achter de .hand zal willen houden wanneer het wen«chelijk mocht zgn om kort voor dien nog een tijdelijke opleving te bewerken. De heele Amerikaansche politiek is gespannen op de verkiezingen; als het noodig blijkt zal men niet gauw voor iets terugschrikken. En al zijn do ervaringen die Roosevelt-heeft opgedaan met do waardedaling van de munt nu werkelyk niet zoo prachtig, toch zal hy er niet gemakkeiyk toe overgaan om een middel definitief uit de hand te geven, dat misschien met zijn tijdelijke kamferinjectie nog bij de verkiezingen den doorslag zmi kunnen geven. DAS ABSOLUTE KAMEL" Prof. K»rl Man n hel m: Menroh umi tteaeilschaft lm xeltaltër «let* Umhaut*. (A. W. SIJthofT, Lelden, ]».<).?.) LJ ET gaat over sociologie, een moeilijk vak. .Misschien l l ^wel een vak Van wetenschap. De vervaardiger (Duitsch: Yerfasser) van dit werk was vroeger hooKleeraar aan een Duitsche universiteit. Hoewel van huis uit Hongaar, behoort hij tot de verdrevenen. Sommigen van hen zijn koeien gaan melken in de vlakte, rondom Tel-Avif. Met dapperheid en zelfontzegging beginnen zij een ander leven en een nieuw métier. Toch zijn daar veel voortreffelijke wetenschapsmenschen boer ge worden of autobus-bestuurder. Enfin, zij vinden de troost een nieuw land te helpen opbouwen. Maar Professor is professor gebleven. In I.oiidm .waar hij veel kanleeren. Dc.Engofechen-giiu uelisu-nar over het algemeen niet bijster geleerd, m«tar ze stijn praktisch en. helder. En wanneer er centje bij uit zondering wfcl geleerd is, dan.is hij bijzonder geleerd en als hij dan een boek schrijft, is dat biizoiulur helder. . Er bestaat echter óók een «?oort boekenschrijvende geleerdheid, die lak heeft ?.«in alle helderheid en aan alle onafhankelijk denken. Een gtlceidheiü, die meent een wetenschappelijke Daad te volbrengen, wanneer zij uit twaalf boeken put om een dertiende te schrijven. Ge kent immers die heel oude geschiedenis van de drie geleerden, die meedongen naar een prijsvraag over ,,Het Kameel"?. De Franschman ging in het voorjaar naar de Jardïn des Plantes en schreef een boek, getiteld: Le Chameau et ses amours. De Engelschman toog naar Arabiëen schreef: On a camels' back. De Duitscher ging naar de universiteitsbibliotheek, haalde- daar twintig boeken vandaan en schreef er nog eentje waarvan de titel luidde zooals het opschrift van deze boutade. , Waarmee ik maar zeggen-wil dat het geen enkel nut heeft, boeken te schrijven op deze manier. Er staat niets nieuws in, ondanks de wetenschappelijke manier van pluizen en feiten aaneen rijgen. Wie overigens Watson en het Behaviorism voor wetenschap houdt, geeft blijk nog niet met oordeel des onderscheids uit den Angelsaksischen tuin d^es geestes honig te kunnen puren. Zooals gezegd gaat het over sociologie, een vak dat misschien wel een Vak van wetenschap is, en misschien ook niet. ' AJAX Cigarros Cadena In dt voornaamst! SlgartnwInMt N.V. DE HOLLAND8CHE VOORSCHOTBANK KRUISWEG 70 - HAARLEM De Bank verstrekt voorschotten met een minimum van ?1000.-op billijke en wat de terugbetaling betreft gunstige voorwaarden, onder borgtocht of zake lijke zekerheid. Een prospectus wordt op aanvraag gaarne toegezonden. Bezoekers aan Amsterdam Victoria Hotel - Damrak t/0 C. Station - noodlgt U uit W(j verzorgen U In ont hotel tegen matige prijzen, ^^ U zult t«vr«den zljnl ' Kamers met Holl. ontbijt Lunch Diner vanaf «f 3.60 f 1.60 en f2. f2. f3.en f4. Da Dlr«ctl* PONTRESINA 1800 Meter boven zee cr*u\A/ci7CD ur^c 'N HET MOOISTE GEDEELTE ounWCIZ.tr\nWr VAN HET HOOGGEBERGTE Pension van Frs. 12.60 af. Alle sporten. Lift, Garage Boxes. Prospectus by den Directeur I. Walther. KIPS&Co. 'SCHIEDAM PLAATIJZEREN RESERVOIRS BUISLEIDiNGEN:SCHEEPS-TANKS <? AUTOGENELASSCHING DB ZBBMBBUW««BltlB *!?? l* l»4»t» «??<? kltkMutfcl «*»M(kO' VAN tOCHUM SlATtflUS ? . ? -'? ? N V. tUVttt Bilvikrin Thans S» ?lèitor door Nto-SilTikrin 2ml een fl«ichop Uw wtudisafol MET DE STOOMVAART MIJ. KfEDERLAlVD" AM0TBKDABI NAAR ONBEKENDE BESTEMMING EN DE . . NOORSCHE FJORDEN i -.:'-?'??' ' . '^.' '.''? ? ? '; Vraagt naden inlichtingen LEVENSVERZEKERING Mij. ARNHEM" beschermt Uw gezin In moeilijke jaren. BEGRAFENIS VEREENI6IN6 Wed. H. RAHDER & ZOON WMIVHANnFI.ARF.'V 'y^tiv. Amsterdam - Arnhem - 's-Gravenhage HoflmraaeUn Hoofdkantoor: BINNENKANT 25, AMSTfcUDAM TELJBFOON 408MH Prijscouranten worden op aanvrage gaarne Toegexondrn VOOB EXPOBT Nl'JEClAJLJB COXDIT1JÊN Zie onzen bon op pag. 24 waarop vermeld, hoe in het bezit te komen van de ? plastiek van Hildo Krop JUFF. VAM «TWEN DIE NOOIT LACHT EN DAARBIJ NOG DE MANNEN VERACHT, HEEFT ZICH VANDAAR 'N vewerj£ ., . . BEDACHT;. NATUURLIJK NAAR. KLEURENPRACHT IN 'T VONDELPARK, 18 MEI - 18 JUNI-8-22UUR' 2SCENr' i PAG. II DE GROENE No. 3017. fc. is eeg die lieui hieraan | ? onder klei* ?dat hij URE. II... i don Mei w <r d. u een t e« a k;, t afdi zot tt-1r, eei derdie no? paoch 'lijk. liet ver « :eu ai 2n en ui ar »/"' ie n r, ?o 9 V l: