Historisch Archief 1877-1940
i
t
LICHTE VLIEGTUIGEN
Het Fordje van de lucht
l»e Po u du Clel
HKNK1 Mignet komt de eer toe,
de aandacht weer eens op liet
lichte vliegtuig te hebben ge
vestigd. 11 y schreef een boek: Le
Sport de l'A ir", dat dient als hand
boek bij het bouwen van zijn vlieg
tuigje, ie Pau du Ciel. Deze machine,
algemeen toepassing vonden. Want
een stel stuntelige piloten in de lucht
met stuntelig gebouwde vliegtuigjes
vormen een groot gevaar.
Waarmede ik nog niet wil '/eggen,
dat de Pou du Ciel een onding is. Het
is een uitstekend licht sport vliegtuig,
eenvoudig van constructie en
gemakspeciaal bedacht voor den ongeoefen- kelijk te vliegen en het is ongetwijfeld
den amateur-piloot, is uiterst goedig te beschouwen al* een zeer geslaagde
en het is vrijwel onmogelijk er een
ongeluk mede te krijgen. Indien men
tenminste kan vliegen. Degene, die
alleen nog maar weet, dat als je trekt
«tijg je, en als je duwt daal je" zal
echter ook een Pou du Ciel kraken,
even goed als ieder ander vliegtuig.
Eenvoudig omdat ieder vliegtuig nu
eenmaal een zekere voorwaartsche
snelheid moet hebben ten opzichte
van de omringende lucht om te kun*
nen btijveu zweven. Ook met een Pou
du Ciel blijft dus een zekere vaardig
heid in het besturen van een vliegtuig
ach.
lutusscheu zijn in Frankrijk, en ook
m Belgiëon Engeland, een aantal
'amateurs aan de hand van dat boekje
van Mignet van die vliegtuigjes gaan
bouwen. Een Bewijs van Luchtwaar
digheid hebben die machinetjes niet
omdat ze zijn gebouwd zónder cenig
toezicht vanwege den betreffenden
Ityksstudiedieust voor Luchtvaart.
Geen stukje materiaal is gekeurd, geen
enkele montage is nagezieu. Nu Ls een
amateur, in welk vak ook, iemand, die
op z'n best de klok heeft hooren luiden
en ook wel zoo ongeveer weet waar de
klepel hangt, maar toch nooit abso
luut precies, 11 i j mist de ervaring en
poging om te geraken tot een volks
vliegtuig". Mits het gebouwd wordt
door vaklieden, beschikkende over
prima gereedschap, m.a.w. in een goed.
geoutilleerde vliegtuigfabtiek, waar
materiaal en werkstukken doorloopcnd
worden gecontroleerd en waar, als
extra zekerheid, dat er geen fouten
worden gemaakt, een en ander boven
dien nog wordt gekeurd door do In
spectie van den Luchtvaartdienst.
Maar als wij dezen weg bewandelen
verdwijnt de grootste aantrekkelijk
heid van de Pou du Ciel: zijn lage
pry's. Door amateurs gebouwd, zou
het hier in Holland te maken zijn voor
ongeveer ? 000.?, compleet met motor.
Hierby is geen rekening gehouden met
werkloonen, sociale lasten, algetnecne
onkosten en die honderd en een posten
en postjes, die op een commercieel
bedrijf drukken. Bovendien zal een
fabriek nog wel cenige winst willen
maken en zoo zal een Pou du Ciel
waarschijnlijk niet veel goedkooper
komen dan een ? 1500.?.
Het volksvllegrtulflr op kom M t
EN, eerlijk gezegd, dan voel ik
meer voor een licht vliegtuig, dat
van meet af aan is ontworpen door
vakkennis van den professional, hij een vliegtuigfabriek, dat een beetje
mist ook diens handigheid. Zoo lang eleganter is en ook een wat betere
perzoo'u amateur zich nu bepaalt tot het formance heeft. De Koninklijke
Maalmaken van een kinderwagen of een schappij De Schelde", die zich sinds
prikslee, is dat niet zoo erg. Hij zal eenigen tijd ook toelegt op den
vliegdan misschien een lèelijke kinderwagen tuigbouw, heeft op haar programma
of prikslee bouwen, doch daar houdt o.a. staan een licht vliegtuig, geheel
het ook mee op. van metaal, omdat deze constructie
Xoo spoedig echter diezelfde ama- zich beter leent voor de fabricatie in
tuur zich gaat wagen aan dat moeilijke serie dan hout. Een cénpcrsoons
tweovak van den vliegtuigbouw, dan wordt dekkertje met een motor van
ongehet een beetje anders. Dan bestaat de
kans, dat hij, in zijn onschuld, fouten
maakt, die zich later heel leelijk zullen
wreken. Men. behoeft die fouten niet
direct te merken. Het is heel goed
mogelijk, dat zoo'n Pou du Ciel ver
scheiden uren best vliegt omdat die
veer 20 pk, dat, indien in seri'u ge
bouwd, verkocht zal kunnen worden
voor / 1500.?. De vliegkosten zijn
natuurlijk laag en zullen vermoedelijk
niet meer dan ? 5.?per uur bedragen.
Ook Koolhoven schijnt plannen te
hebben, een licht vliegtuig te bouwen.
mhider goede lasch in een fitting het Volgens geruchten wordt dit een twee
een tijdje houdt. Totdat de zaak plot
seling bezwijkt.
Heuri Mignet is een rcvolutionnair.
Zelf niet gobreveteerd vindt hij het
officieele vliegbewijs en de daaraan
voorafgaande instructie min of meer
overbodig. Men kan zichzelf loeren
vliegen pp zijn machine en men kan
dat ding ook zelf bouwen zonder in
mengingvan officieele instanties. Maar
hoewel revolutionnairen zeer dikwyls
buitengewoon goed werk hebben ge
daan, zoo geloof ik toch, dat de ideeën
van meneer Mignet het lichte vliegtuig
in discrediet zouden brengen indien ze
pcrsoons machine met twee
luchtgckoelde motoren van ieder ongeveer
20 pk. Twee motoren, aangezien die
.goedkooper zijn dan n motor van
40 pk. Dat komt omdat men voor deze
lichte vliegtuigen motoren kan gebrui
ken, welke hun betrouwbaarheid vol
komen hebben bewezen in motor
fietsen en lichte bestelwagens. Der
gelijke motoren ontwikkelen als regel
niet meer dan 15 a 20 pk, hetgeen te
weinig is voor een tweepersoons vlieg
tuig. Lucht gekoelde motoren van 40
pk voor motorfietsen en lichte bestel
wagens bestaan echter niet en dus
zou men pon vliegtuigmotor moeien
munteereii. Xoo'u motor wordt in
kleine hoeveelheden gebouwd en is
dus zeer duur, belangrijk duurder
zelfs dan twee van die lichtere moto
ren. Ook de onderdeden van zoo'n
echten" vliegtuigmotor zyn duur.
In Amerika gaat men nog een stap
verder. De automobielindustrie is daar
zeer ontwikkeld en gebruikt krachtige
en uitstekende motoren. Xoo zonder
meer is zoo'n motor natuurlijk veel te
zwaar, doch met enkele kleine wijzi
gingen i* hij geschikt te maken voor
den inbouw in een vliegtuig. Over
cenige weken komt op Schiphol een
Amcrikaansch sport vliegtuig met een
4 eylinder Ford motor. Deze motor
ontwikkelt ongeveer UU pk en kost,
als vliegtuigmotor, m Amerika 108
dollar, ingevoerd in Holland waar
schijnlijk ? 45U.?. Onderdeelén voor
de.zcn motor zijn in elk gehucht te
krygen niet alleen, maar iedere garage kan
dien motor repareoren. Hij draait op
gewone benzine, vraagt geen speciale
smeerolie en de bedrijfskosten zijn
dus laag.
Ook de motoren voor de Schelde
Musch" en het lichte sportvlicgtuig
van Koolhoven gebruiken gewone
benzine en smeerolie en het ziet er
naar uit alsof wij eindelijk binnen
afzienbaren tijd lichte vliegtuigen zullen
krijgen, die in de luchtvaart een gelijke
rol zullen gaan spelen als de
gocdkoope, handige Amcrikaansche auto
mobiel bij het verkeer te. land. Maar
dit zullen geen Pous du Ciel zyn,
gebouwd door onvakkundige ama
tcurs.
C.. VAN STBBN'DEBE.N* J«..
DOOR EIGEN LAND
MET EIGEN SPOOR
D K Xederlamlsche Spoorwegen toonen
een verheugende activiteit.
Ik had altijd gedacht dot ik wel
ongeveer wist wat er bij de Spoor te
koop was, maar ik wist er tot voor een
paar dagen niets van. En als de Spoor
niet een rondrit voor de pers had georga
niseerd waarop vriendelijke heeren ons
van alle* hebben verteld zou ik het
nog niet weten. Tot mijn schade.
U weet natuurlijk dat de Spoor
goedkoope treinen laat loopen en dat u met
een aantal personen op een
gezelschapsbiljct kunt reizen. Maar tien tegen n
hebt u nooit geweten dat de Spoor
tochten organiseert, voor gezelschappen
n individueel, per trein, boot en ATO-bus,
al dan niet gecombineerd met
fietsof wandeltochten, waarvoor u slechts
naar het station behoeft te wandelen
en een kaartje te koopcn. Een van die
tochten, de acht-kasteelen-tocht door
den Achterhoek, was de pers aangeboden.
Wij kregen hetzelfde te genieten wat u
ook krijgt als u in Amsterdam een
kaartje van / O.io neemt: per trein
naar Arnhem, per ATO-bus (een
prachtwagen) door den mooien Achterhoek
in o1/, uur uit en thuis , een voor
treffelijke lunch te Warnsveld in hotel
De Kap, thee op Sonsbeek. terugreis
naar Amsterdam. In den prijs is alles
begrepen, tot de fooi aan den kellnèr
toe. Dezelfde tocht kunt u natuurlijk
ook met een gezelschap maken: dan
ko*t hij per persoon nog geen vijf gulden.
De Spoor regelt alles. U behoeft slechts
te genieten.
Het vele dat de Spoor nog meer doet
kunt u vinden in een boek van ruim 200
bladzijden: ,,Uitstapjes door .Neder
land", dat voor een kwartje aan elk
station te koop is. H. .F.
DE NIEUWSTE ELECTRISCHE
KOELKAST
MET GROO.TE BEWAARRUIMTE
TEGEN PRIJZEN ONDER IEDERS BEREIK
(van f190.?af)
N.V. Electrotechnlsche en Jndustrleele Mij.
GROENE VEL DA Co..
Amsterdam-C. - Kerkstraat 158 - Tel. 36058
STALENS LA AP KAMERS
VERCHROOMDE
BUIZEN
compleet met
f
GELAKTE
BUIZEN
f287,KOLDEWEYaCORBlÈRE
LEIDSCHESTR.30
AMSTERDAM
ru:
GOEDKOOPE
BOOTTOCHTEN
6 Juli tn 10 Aufuitut, 13 dtj«n
Hamburj?Lcntnfrad?Moikou
Btrllln . ? 118.80
INDUSTRIE-STUDIEREIS
niwd?Moikou
Dn|ipr>-O«kraim, 20 d«t«n vinaf Hunbuff
toe w««r MriJf nttr B*rll|n
WITTE ZEE-KANAAL.
BOOTTOCHTEN
DOOR KARELIE
120 juli «n N Aujuitui, 8 dapn
v»n»f ? 78.
MOSKOUSCHE THEATER|
FEESTSPELEN
1-10 Sépttmbir, v«rbll|f l nel. van
all* totfanfituartin voor d»
opvo«rln««n. vanaf ? 83.
KRIM (RUSSISCHE RIVIERA)
17 Auiuitus - 21 dagen vanaf
Btrlljn tot w««r ««rug In Btrlljri
allts lnb«(rtpen. ? 178,801
?
ZWARTE
ZEE-KAUKA
SUS-KRIM-VACANTIEVERBLIJF
30 daftn vanaf/ 116.40
NAAR MOSKOU EN ALLE |
DEELEN DER UdSSR
DatkptMh vanaf ? 7.20
STUDIEREIS VOOR
ARTSEN
10 Aufuttut
Hamburf-LininiradMoikou-Charkow-KIew?Berlijn,
20 dat in alias fnb«f r. ? 235.20
KRIM
Aanm«ldlni«n
?n Proap «etl bij:
N.V. Exportchleb l NTOURIST-IN FORMATIEBUREAU
ROTTERDAM COOLSINGEL 111B
tn allo groot* rtliburaaux
PAG. 16 DE GROENE Na.302?
ZWITSERLAND uw Vacantieland voor dezen Zomer
5e***8*
ITiö^» n"r
li)n
erende o«v«r» v'nhun en be
dient
Schaken
Redacteur: Dr. S. G. TARTAKOWER
RECHEWSKI ANTE PORTAS
Tournooi te Margate
IN de mooio Engelsche* badplaats
was van 27 April tot 4 Mei oen op
merkelijk Paaschtournooi met 10
deelnemers, waar de ex-wereldkam
pioen Capablanca met het vroegere
(ook in Nederland heel goed bekende)
wonderkind Rechewski om de zege
vocht.
Hierbij het eindresultaat:
Recheweski 1\ (uit D) Capablanca 7,
Thomas 5, Klein, Reilly n Sergeant
4 J, Fairhurst 4» Millner Barry 3i,
Miss Menchik 2 j, Mieses 2. ?
De slotovonvinning van Rechewski,
die als enige in het tournooi geen
enkele partij verloor (6 gewonnen,
3 remise) en ook den Cubaan in hun
ontmoeting klopte, geeft aanleiding
tot twee opmerkingen.
1. Capablanca schijnt onder een
ongelukkig gesternte, te spelen, immers
er is iet» dat hem verhindert (overeen:
komstig met zijn talent) een len priji.
téwinnen.
2. Rechewski schijnt een nieuw»
ernstige candidoat voor het wereld
kampioenschap te worden (zonde
diepte of brillancy is zijn schaakstijl
van buitengewone tegenwoordigheid
van geest). .
untte
IVO ROL
DOOS 20CT. TUBE 4-0 EN 60 CT.
met
Tijdens het tnui-nnoi speolde nu'U
een exhibitionpnrtij mot lovende'.
figuren n.l. et-n zekere 11. H. Lohinaiui
en Cnpnbinnen, waarbij de C'uhnnn mot
7wnrt de Hullnudsche vc-rdediging
koos en^ree«ls nn 21 zetten don
tegenslnnder vrj-pli-tti-rde. P«-n volgende»
dngkwnni eon geestdrirtigi'
toesi-houwster bij Mr. Lolnunnn en vla-zocht hem
om eeiittiitogrhtn...\Vanrom dan toch?"
vroeg Mr. T>., ..zoo'n geweldige
schaakpersoonlijkheid ben ik toch niet."
,.Jn mnnr". antwoordde de dnme, ..ik
? heb u gisteren ernstig zien praten niet
Senor Capablanca!"
.r
Tijdens het duel - Rechewski
Capablanca waren er ontzettend veel
kijkers op de been. Hoe is de positie
van de spelers?" vroeg men iemand
die juist uit de eerste rijen wegging.
Sedert een half uur onveranderd,
Capablanca zit er lachend bij terwijl
? Rechewski gebukt nadenkt" was het
antwoord van den schaakamateur, die
het woord positie" natuurlijk ver
keerd begreep. Het is overigens bekend
dat voor veel toeschouwers niet de
diepte der zetten doch. de houding
van de meesters hét interessantste'zoo
niét het enige deel van hun belang
stelling uitmaakt.
Spaansche party (gespeeld in het
Paaschtournooi van Margate).
Wit' . Zwart
Capablanca Millner Barry.
l e2?4 67?~e5
2 Pgl?f3 ?'. Pb8?c
3 Lfl?b5 a7?a6
4 Lb5^a4 Pg8-rf6
6 0?0 ' .Lf8?c5
Inplaats van de gewono zet 5....
Lc7 (gesloten verdediging) of 6....
'Pc4 x (openjverdediging), kiest Zwart
een zelden aangewende verdediging,
door den Deenschen thcoriekenner
Möller voorgesteld en nindsdien dooi
den woreldkampioon Aljechin enige
keeren gespeeld. De strategische ideo,
van den textzet bestaat hieruit niet
tevredt-n te zijn met den boschetdeu zet
Lo7. echter op de diagonaal u7-gl een
toekomst te krijgen.
II c2?c». .Na het schijnoffcr rt. P x.ofi
is niet 0.... P x e'5 7 d4 maar tt....
Pxel het juiste antwoord, waarbij
Zwart heelhuids uit alle verwikkelin
gen komt.
O Lc5?a.7
Xaar de meening van Dr. Aljechin
is het spel van Zwart slechts na dezen
preventieven zet te houden.De meening
van wijlen Dr, Tarrasch is dat ook
Lbo hier heel goed te spelen is.
7 d2?d4 - ' Pf6xo4
8 Tfl?el
Een belangrijk moment, tot nu toe
dacht men dat de textzet weinig nut
had. Beter leek 8. De2 met de zetten
8....f5. 0dxe, O?O 10 Lb3-f (op 10
Pbl?d2 of ook 10 Lc2 is 10... .d5
voor Zwart zeer goed.) 10....Kh8
11 Ld5 en wit heeft de bevrijdende
zet d7?d5 opnieuw verhinderd. Dan
zou het voor Zwart noodzakelijk zijn
zich niet Pc5 en PeÖte consolideeren.
8 -f7-^f5
8 Pbl--d2 .
Met de hém aangeboden intuïtie
vindt Capablanca een e venzoo
duidelyke als versterkende, voortzetting
voor1 "Wit.' In de party Sergeant-r
Millner Barry uit de eerste ronde van
hetzelfde tournooi kwam hier het
qualiteitsoffer Txe4 waarbij wit wel
iswaar zijn materiaal terugwint, zijn
tegenstander echter na 0.... fxe4
10 Lg5, Pe7 11 Pxe6, O?O 12Lb3+
dö(Jallerlei tegenkansea verschaft.
O 0?0.
Na P x d2 zou niet L X d2 e4 enz, mnnr
do sterko tusschenzet 10 P x e5 volgen
b.v. 10..Pe4 HTxe4 fxo4 12 Dh5-^
gO \\\ P x gO met volslagen doorbrnak
voor Wit. Ook was -na. O Pxd2
10 P x e5 O?O niet gunstig voor Xwni-t.
10 Pd2xe4 fSxcl
11 Lel?g5 Een belangrijke
tusschentnanoeuvre, die in. de partijen van
f.'npablanca voorkomt.
11 D d8?e8
12 T el?e4 Niet alleen hcett Wit zijn
pion teruggewonnen, maar hij is ook
in staat een te winnen daar nu 12 d5
wegens T x e5 doelloos is!
12 ...... d7?d6
13 d4xe5 De8?go
met de eventueele dreiging 14 T x f3
en dan 15 Dxg5
14 Te?f4 Door dezen eenvoudigen zet
behoud wit de buit.
14 ...... Tf8xf4l
16 Lg5xf4 Lc8?g4
Zwart kan materiaal verlies niet
verhinderen.
16 Ddl?b3* Dg8?f7
17 Pf3?g5 (De winnende verovering
van de diagonaal.
17 ...... ' Df7xb3
18 La4xb3 opgeven.
n elegante miniatuurpark. Nu
het tournooispel van Hastiogs, Moskou
en Margate schijnt Capablanca zijn
ouden zuiveren styi teruggevonden te
hebben. ;
Correspondentie over de
Schaak-rubriek te richten
aan DéGroene Amsterdam
mer, Keizersgr. 355, A'dam.
die
eet,
ge.
hieraan}
?dat
URE,
*
Ir d» -ti
'een
t e<tj
n i ei. h
k/f»
Mee.-»
«fdi
zoi
tt-tf
eei
der
die
nog
pa*
och
lijk
tiet
rer
;eu
al
2n
en
111
ar
»^
Ie
?H' /
r,
«
II
PAG.'I7;DE; GROENE No.3027