r Straatscéne (May Potter, Londen, 14 jaar) Over kinderteekeningén CORNELIS VETH E R. is, vooral in den laatstenHijd, veel over het teekenen van kinderen geschreven. Heel geleerd, dikwijls. Pedagogie en psy chiatrie komen er bij te pas, en er zijn al heel wat conclusies getrokken. Wil men er in het algemeen conclusies uit trekken voor het'karakter en den geest van het. kind dat ze maakte, dan moet het wef heel vast staan, dat ze geheel vrij van beïnvloeding zijn, zelfstandig en zonder correctie zijn tot stand gekomen. De zucht tot iinitatie is bij kinderen meestal zeer groot, en onrustbarend groot is vaak het vermoyen'om na te doen. In de voorrede tot het Studioboek Picture-making bij childern" wordt gezegd, dat men uit de schoolklasse zooveel mogelijk moet weren, alles wat tot imitatie zou kunnen leiden, platen en prenten. Maar toch worden hierin de voorbeelden van kinderteekeningén gegeven met aanwijzing van de school, waarop ze gemaakt zijn en hier en daar ook van onderwijzer of onderwijzeres. En die leeraren of leeraressen zijn ??het blijkt al dadelijk uit het feit dat ze genoemd worden monschen van het vak. De teekeningen zijn niet hooien ma l het resultaat van ..het uurtje vrij leekenen", waarin de leerlingen, van de lagere scholen reeds in vroeger tijd zich konden laten gaan en dat dikwijls zooveel aardige opleverde. Er zit achter dit alles meer pretentie. Ze hebben geleerd en toch weer nief geleerd. Men heeft zo geleerd volgens het systeem: doe maar wat je . hart je ingeeft. Het onderwijs is meer een soort ademloos toezien, en het dool daarvan is niet zoo. zeer, den leerling iets bij te brengen, hém do dingen zooveel mogelijk correct te laten doen en .hem te leeren zich eischen te stellen, - het is veeleer observatie en classificatie. Men komt bijvoorbeeld tot de conclusie: De voorliefde voor het teekenen van menscheUjke wezens is grooter vóór het negende jaar dan daarna, of: die. voor het schetsen van voertuigen is het grootst op den zesjarigen leeftijd. Een andere conclusie, maar die men ook wel met de oogeh dicht kan maken, is dat jongere kinderen! teekenen wat ze graag .willen, n grootere alleen wat ze durven. \>en behoeft geen kunstpedagogen, dunkt me, om daar achter te .komen. Het blijkt uit dit boek, dat men den geest van moderne kunst, inoals het expressionisme, aan de kinderen niet heeft onthouden. Somtijds vraagt men zich af, wie hier het voorbeeld heeft geleverd» het kind, of de volwassene.... In de silhouetten, van de koeien met de klokjes zit stellig een eigen observatie, al zal een kind on getwijfeld niet zonder voorbeeld voor oogen op het denkbeeld om silhouetten te maken gekomen PAG. 12 13 DE GROENE zijn. Indrukken van schilderijen alleen kunnen een kind hebbon geleerd paarden te teekenen als deze hier van Jane Miessner, oud 15, in het ?Studio-boek in zoo verschillende standen. Meer ben echte kinderteekening, wat den geheeleu trant, compositie enz. aangaat, is de Russische teekening van de automobielen en de kameelen in du woes tijn alweer, als ze niet min of meer onbewust op een of andere afbeelding is geïnspireerd. Wie waarborgt ons. dat eigenlijk? Als het al geen ten toonstellingen bezoekt, wat wel een uitzondering zal zijn, kan hut van een of andere reclame. plaatje,het idee hebben opgedaan. ? Ken van de bijzonderste pictures" in het boek van de Studio is die waterpartij met oen achter middag-stemming, die verwonderlijk goed gegeven is. Maar, neem me niet kwalijk, er is toch in die gehfele opvatting van het landschap iets, dat me bekend voorkomt. Het is een voorlijk en begaafd kind, dat zoo iets wist te maken, maar bewijst het iets wat betreft do eigen visie van zoo'n kind? Is de sensatie, dat rustige, dat idyllische, uit de eerste hand, dan is het ook een sensitief kind, die Uosie Quaife, maar heelemaal vertrouw ik de zaak niet. Volkomen betrouwbaar schijnt me daarentegen dat portret, ten- voeten uit, van een kruier met dikke laarzen en een schippersbaard, door oen kind van 13l/a jaar. Dat is gezien, on ont houden. Hot is precies wat een kind met humor ou.... beeldend vermogen waarneemt en weer geeft, die stijve vent met de koffer in de hand. Als ik het nummer van de Studio, waaruit de meeste van deze illustraties genomen zijn, doorkijk, dan moet ik telkens denken aan Cuzanne, aan Vincent van l»ogh, misschien zelfs aan Matisse. J ^e t eekent dit, dat de kinderen het werk van deze schilders hebben gezien? Dat behoeft niet, ze kunnen allerlei min of meer verre navolgingen onder de oogen hebben gehad. Niet het plastische, niet de harmonie in zulk werk wordt het gemakkeVan links naar rechte: Koeien (G. Skeuli, ZUrieh, 12 jaar) ; Middag in het ' park (Uosie Quaife,, Londen, 12 jaar); Kruier (Una Wenzel, Weenen, 13 jaar. Ontleend .dan Picture-mak'rrfg by children". Hedendaags JAN G. IN Bollands Tweede Boek der Spreuken lezen \v-: Allcrbelangwekkendst is de wijsheid. En -kwijsheid is geen leelijkheid. Maar waar is «ie schoonheid die wijs is? Alleen onnoozelheid bloeit." Kinderen vertegenwoordigen gewoonlijk niet «Ie wijsheid door Bolland bedoeld: wgsheid, die be wustheid vóór-onderstelt. ? Eerder zijn zij nog onnoozelen en dab zij bloeien in hun onnozelheid kan ieder die dagelijks nu-t kinderen omgaat constateren. Zelfs de tekenleraar Elke dag weer, te midden van zijn leerlingen doorgebracht, kan hem die bloei doen genieten, mits hu eigen heeft om te zien en zich breed gonoi-instelt om te kunnen waarderen. De leraar, die veel met zijn leerlingen samen werkt, vertegenwoordigt voor hen de wijsheid i-i in elk geval do ervaring: de leerlingen vertegen woordigen do bloei. Winst aan beide kanten l Vaardigheden maakt men zich eigen door doei' en zo we het ideaal: tekenen een tweede taal" ooi . maar enigszins willen benaderen, zullen we moe ten tekenen en nog eens tekenen en dat niealleen: wd zullen ook moeten leren er bij te denken De leuze: begrijp wat ge tekent" zullen we du* voortdurend indachtig moeten zijn, .en geven w« ons rekenschap van de leerstof, dan ligt het mé: voor de hand, dat we ons afvragen wat we niet. dan wat we wel zullen tekenen. Want met ons teken onderwijs willen wij er toe medewerken, mensen te vormen met alz'ridigo belangstelling. Naast voorwerpen uit onze dagelijkse omgeving: bloemen * en vruchten; naast de bestudering van de voor werpen zelf: de ontwikkeling der fantasie bij het illustreeren. De leerstof uitgebreid mot de leerlingen zelf: daarvan kop- en figuuwtudies gemaakt en dit ; alles herhaald in de vorm van linoleum- en scha- / bloonsneden. Do lejrjtof wordt zoloande rijk gevarieerd. . Wat in h jt tjkj.alokial ta halen is, halen we er in. lijkst geïmil-wrd. maar de manier, «n vooral waar dt;vj« t-ct mecat van het gangbare alwijkt. Die afwijkin^-n hebben ook imt rvrst invloed op het kind. En ik vrees dut do brav,; Heden, die deze tcekeningen hebben bestudeerd met het heilig voornemen be langwekkende ontdekkingen te doen, al die excentriciteiten ontzettend gewichtig hebben opgenomen. Wat heusch niet noodig of wenscheUjkis. De kinderen zelf doen het ook niet. Gelukkig maar! -i tekenonderwijs JORDENS K -staat de gelegenheid, dan ook naar buiten en U-staat .deze niet, dan maar ,,de buiten" in de >. hooi gehaald met behulp van de fantasie. Uij het controleeren van do schetsen is het van l'.-laruj, dat de leraar zijn correctie tot hoofdzaken b*-perkt, opbouwende critiek levert en zo veel mogelijk aanmoedigt. "'?.'. We willen niet het onderste uit de kan: geen volmaaktheid! Dit werkt ontmoedigend en veri«aagt te zeer het tempo. /elf in] het bezit van enige houderdon kiuderi-keningen, werk mijner leerlingen, nam ik met n ..-er dan gewone belangstelling ^kennis van het S udio-boek Picture-making by children". Een >? liat van gekleurde zowel als ongekleurde af leidingen, uit vele verschillende landen van heel ? i wereld samengesteld. Een beknopte maar instekende tekst met ook weer een overzicht over ri<- doelstelling van het nieuwere tekenonderwijs verschillende landen. Kan het wel haast niet uitblijven, dat het rijke iü.tstratiematei'iaal van een boek als Pictureiking" een niet in alle opzichten onverdachte i> l ruk maakt, met de schabloousuede van de itsersc jongen is dit wel het geval. Ze uien er zo u inig florissant uit, die koeien, dat het echt ,.v :hicksalsvieh" geworden is. Papa Skeuli is v.i^t geen welgestelde Zwitserse boer! Veel erv. ring en handigheid in de hantering van het siujpennetje heeft de boy nog niet, maar de ver?! ling van het vlak, door eenvoudig bp rijen zetten v t-kregen, is bevredigend als bij de versiering van ? ? n Griekse vaas. De bellen wurou een belangrijk ??!? ment voor hom! liet echt kinderlijke op rijen, zotten" is, hoewel naader opvallend, óók bij De Ijeiliye JUan"toutt-past. Een nog fijnzinniger vlakvulling werd hier «ft resultaat. [n Straatscène hebben we* het prachtig getekende v i-haal. Hier rte onverzwakte kinderlijke belang stelling in du gcbeurlijkhtnlen van de dag. (Zoo'n rijk-geladen, vol-gevulde kmderdag!) De koop man die fruit aflevert, de kofflever-koopster met een klant, een jongen in een lantaarnpaal geklom men, meisjes, die touwtje springen en een meisje met een pop. De drukke stad, zeker niet mooi in aesthetische zin, maar met fabrieksschoorsteenen, rokend onder bedekte lucht, met wasgoed dat te drogen hangt, als feestelijk vlaggend en.... voor lke deur een trap, zp'n heerlijke trap voor kinder spelletjes! Nederland wordt m Picture-making" vertegen woordigd door n tekening. Het Nederlandse te kenonderwijs als zodanig heeft er geen plaatsje in gevonden. Het Nederlandse tekenonderwijs is niet sterk in picture-making", en toch.... Even vóór Pasen tekende onze eerste klas een schip, door een schippersjongen, dus zeer deskun dig gemaakt, model schouw. .Afspraak was, er een ' omgeving en weerspiegeling bij te maken. Een van de resultaten op een half vel teken papier opgezet op een heel vel, prijkt bij mij op een ezel. Het lak-rode schip met zwart berghout en chamois zeilen weerspiegelt in klaar en stil water, dat evenals de lucht van een prachtig, sterk blauw is. Niet plcture-making" was het doel, maar de bestudering van ?samenstelling, verhoudingen en weerspiegeling on toch komt bij aanschouwing maar n naam op de lippen: die van een groot en zuiver kunstenaar. Mijn krulleboltekenaar, afkomstig uit een provincieplaatsje bij Groningen, kan je zo heerlijk met grote vraagogen aankijken. (Hy heeft er geen weet van !) Die ogen, die krullebol, die wangen met verhoogde blos en bijna altijd met n of meer houtskoolvegen, die tekening; alles smelt samen tot n wonderlijk geheel, en de naam van de schilder is ..... Raoul Dufy J Boven van links naar rechts: Paarden (Janc Miessner, Mniburn,U.S.A.,l5jaor); Koro-Koem-cxpeditie (Pawel Skotar, Donbass, Oekratne, 13 Jaar) ; De heilige man (Anton Noser, Zürich, 12 jaar). Daaronder: Konijntje (Peggy Hole, Buffalo, 7 jaar); Stilleven (T. Yomanaka, Japan, 12 Jaar). k'l?*i?"'«<*'~"' ' J ?$bs aÉH *i * t '"?>, f ? v; ' 'l£l ' /A;