Historisch Archief 1877-1940
?Si:
SCHULDENREGELING MET
HET DUITSCHE RIJK
C. A. Klaasse
Holland laat -/.lelt n l r t in il«»u lm«»k ilriikktMi
D K i tvi'iviMiki mist en ni/akc lift betiilings»
xvrkwr. nii-t dr imvili' KtmiptHtw.lii» landon
door Duitscblaiul p'sloti-n. y.ijn in tli»
iingcn van Mr. Sdwolit altijd in huogi* male nadee-'
lig voor y.ijn land m«\veesl. Mij beschouwt nu een
maal op tu'oml van den historischen groei der
economische relaties lns.srhen Muitschlniul en de
andeiv Europcesche iwt i««*i rtmiT/ijils en Duitschlainl
en de overaeesche grondstofleveranciei^landen
auderv.ijdH Kwop'ii als In-t débouehévoor I
hulsel»waren, dat door het accepteeren van een groot
import o verschot Duitschland de middelen moet
verschaffen om op y.ijn beurt een import overschot
van overzee te betalen. Inderdaad heeft vroeger
ile natuurlijke óntwikkfling geleid tot y.ulk een
ilriehoeks-bctalingsbalansH'venwicht. Maar in de
laatste jaren is. /«H»» Is op bijna elk ander terrein
der internationale economische betrekkingen, dn t
evenwicht verstoord. Toen ihiitscldand y.ich
genoopt X.MIT om als in-volir van den sterk dalenden
export ook den import te beperken, hebben de
landen tlie een invoerovi'i-scliot uit Puitschland
acceptei-rden vanzelfsprekend getracht de
nadeulen der'..Devisenbewir.tsehaftung" af te wentelen
op die landen welke de voornaamste oorzaiik van
het dcvie/.entekort in l')uitschlaii«l 'waren. t. w.
juist de oveiv.ei-sche laiuten met een uil
voeroverschot naar JHiitscliland. Titniwens ook
afgey.ien van de ..schuldvraag" bij «Ie
dovie/enschaafschU' was het volkomen begrijpelijk dat
de landen die nog altijd meer in Uuitscldand
kochten dan daarheen leverden hun export
wilden 'beschermen, en daartoe het
reciprociteits.principe in de betalingsbalans inlaschten. Dit
moge juist in verba tul niet de drie- en
vcelhoeksvcrhoudingfn die y.ich In het internationale, han
delsverkeer in de periode van vrijhandel hadden
ontwikkeld niet geheel logisr'h /Jjn, /.oodra het
er om ging om nog y.oi>veel mogelijk te'-redden
van den goederenruil, was het begrijpelijk dat
ieder land naar eigen machtsverhoudingen keek.
Aldus ontstond de clearing, die langzamerhand
vrijwel alle ICuropeesche landen met I)iiit.schland
hebben ingesteld. In de crediteurlanden was er
nog een tweede factor die tot oen gedwongen
verrekeningsverkcer ter bescherming van
inheeinsche belangen aanleiding gaf. t. w. het traiisfer
van de rt-nt'e op JHiitachc beleggingen. .Sedert
medio l«.»:i:i het tmttófetinowtorium werd afge
kondigd, eerst gedeeltelijk en daarna voor den
vollen trntedicnst. was er ook in dat opzicht
aanleiding voor de landen met een
invoerover. schot uit I)nitscldan«l om de bedragen die
iinporaan Duitsche leveranciei-s vei-scliuldigd
waren ..binnen te honden" en daarvan niet een
deel af te staan, opdat Duitschland daarmee
elders grondstoffen kon koopen.
l lat voor het Duitsche economische leven dit
optreden van de Kuropeesche landen hoogst.
onaangenaam was spreekt wel vanzelf. Terwijl
voorheen Duitschland «elf kon uitmaken hoe het
de gelden wilde besteden die het uit den export
naar de omliggende landen ontving, en dienover
eenkomstig slechts een deel daarvan aanwendde
om in de betrokken landen goederen te koopen,
terwijl met het restant koper, rubber, en katoen
uit .Amerika of elders werd betrokken, word nu
de aanwending van de koopkracht min of moer
imperatief vooi-geachreven. Elke volgende rege
ling werd in dat verband minder gunstig voor
Duitschland. Terwijl de eerste
Devisennbkommen", ook dat van' 31 December 11)82 met ons
land, nog steeds een vrij omvangrijk bedrag ter
vrije beschikking van Duitsehlnnd Heten om- daar
mee elders inkoopen te doen via de zgn.
Schwedenklausel werd dit doel bereikt hebben de
latere clearingverdragen in deze steeds minder
speelruimte gelaten. Op het oogenblik is in ons
clearingverdrag nog maar 4 % van den heeleii
clearingomzet.ter vrtfe beschikking van de
Reichsbank gebleven. Kon aldus.de export.naar de om
liggende landen Duitschland steeds minder midde
len inbrengen om katoen en koper in Amerika
te koopen, ook binnen de grenzen der verdrags
partners werd vaak de aanwending van de koop
kracht aan banden gelegd. Wanneer Duitschland
zijn zin kreeg zou het heele clearingsaldo, ten
onzent gekweekt uit Duitsche exporten hierheen,
gebruikt worden voor aankoop van rubber, zink
en andere nuttige grondstoffen. Wtf daarentegen
hebben er juist belang bij dat die op de wereld
markt gemakkelijk te sleten waren zoo weinig
mógelük naar Duitschland gaan, doch dat wij
min «lat land zooveel mogelijk producten slijten
die wij elders niet óf moeilijk kwijt kunnen, voor
namelijk dus bodemproduetcn: groente, zuivel enz.
Schacht rukt aan de banden
DAT de onderhandelingen over lift
verrekeningsverkeer dus allerminst zonder wrijving
verlóopen spivekt wel vanzelf. En men moet zich er
bijna over verwonderen, dat het nog steeds gelukt
is in onderling overleg een voor beide partijen
dragelijk compromis te bereiken. Het valt
intusschcn te eoivt a toeren dat dit laatste steeds moei
lijker wordt. De nood aan grondstoffen en dus
do behoefte aan deviezen doet de Duitsche
onderImndelnais bij e|ke volgende bespreking den voet
schrapper zetten. Kn in den laatsten tijd niet
uiiniMiiniiHimimMMiMiiiiMiiiiiuiiiiiMiMihiiimiiiiiiiiiiim
?''?'?? ' ', ' ' ? ' ?'.-,? ? ? ' ' ? '.'"?' i
Normen voor beschaafd Nederlandsch \
' . ? . ' ** ' ? ... ?
': S
. S
S
s
II
MINISTER Marchant rumoeriger gv*
lai-htenis ? en de deskundige hoofden
mor en achter hetn, hebben d f
algnncenbeschaafde spreektaal" of viel de beschaafde
uitspraak" als norm gesteld voor hun niemve
spelling, zonder zich overigens te verdiepen in de
beteekenis dier veelgebruikte termen. Edoch,
diversen bedachten trien laalverceniglnyen bleef het
niet verborgen, dal met die algemeen-beschaafde
.spreektaal" precies alles en niets gezegd werd.
Waan wórdt die algemeen-beschaafde" .ge
sproken en door mie? 'En bestaat er nog een
bijzonder beschaafde"? Kn icie zul uitmaken
wie beschaafd spreken, om van hei algemeeric"
maar te zwijyen? Kifn men een gansch
sjiellintjgebouw op zulk drijf zand'oprirhten? Waar bleef
de vastigheid, de, betrouwbare norm, het fundament
van het nieuwe schrijven en wat moest daarvan
terecht komen zonder fondament? ,
Zoo zijn dan deze min of meer phonetische
taalgeleerde heer en te rade gegaan om zulk een
onontbeerlijk fundament te verschaffen. Zij sletten
voor de klanken van het beschaafd Nederlandsch
voortaan tusschen zekere te stellen phonetische
grenzen ie beperken en de aldus bepaalde en
paalde uitspraak, door eenige elite-Nederlanders
gesproken, op grunutfoonplaten vast te leggen in
usum schotarum en van een iegelijk, die nog
voor beschaafd wil doorgaan. Aldus hebben wij
dan de vastigheid, aie wij zoo pijnlijk ontbeerden
en is ook deze zaak weer gestandaardiseerd" of
gleichgéschaltet". En daartoe moet het toch
altijd komen in dezen-tijd van Führerprinzip"
en uniformiteit. Het menschdom houdt de onge
lijkheid, onzekerheid, den twijfel nergens meer
uit en wil tot eiken prijs de keuze, de'practische
zekerheid, hoe dwaas die ook zijn mag. Tot eiken
prijs, dat wil zeggen tot het verdragen van alle
willekeur en fnuiking van alle persoonlijkheid,
mits onze hoofden maar niet zelf hoeven te be
slissen en onzen wankelen levens een.schijn van
stabiliteit worde gegeven. De redet de billijkheid,
de schoonheid komen er dan verder niet meer
op aan, als het leven in de algemeene kooi maar
gemakkelijker wordt.
' Ziedaar wat dit onschuldig plan om de uit
spraak van- het b'eschaafde1 Nederlandsen" te
standaardiseeren. eigenlijk inhoudt. Weer aerdere
vernietiging' van het persoonlijk geestesleven
en algemeene verdomming. ' F.C.
s
l
s
s
rillllMMIIMMMWimillllllllllMIMWIMMIIMIIlMIIIIIHIIMIIIIIIIIMIIIflfl
?
PAG. 16 DE GROENE Na 3038
steeds zonder succes. De verrekeningsregeling
met Engeland was voor Duitschland betrekkelijk
bevredigend, zij liet een vrij groot
devlezenoverschot ter vr^je beschikking van Dnitschlnnd, en
sedertdien heeft men getracht in die richting '
voort te trekken. Maar niet altijd krijgt
Duitachland zoo gemakkelijk zijn zin, en er zijn reeds
landen die. als zij dezen afnemer niet pers
noodig hebben, hem in de kou laten staan, het
geen door enkele Xuid-Amcrikaansuhe landen
is gebeurd. Maar in vele gevallen heeft tcch
Schacht zyn wil weten door te drijven. Het jongste
eleimngverdrng met Zwitserland, welks onder
handelaars onder leiding van Stucki toch bewezen
hebben, zich niet gauw in een hoekje te laten
drukken, is voor Duitschland gunstiger dan het
vorige. Terwyl voorheen van de zgn. eerste
hypotheek" uit de stortingen in" de clearing aan
Hwitscrsche zijde 12 % ter vrije beschikking van
du Heichsbank kwam, is dit nu bijna 21 %.
Waarom de onderhandelingen vastliepen
l S het wonder dat onder die omstandigheden onze
l besprekingen over de vervanging van de bestaande
rentetransferovereenkomst (die per l Juli a.s.
afloopt) door een nieuwe niet al te vlot verlpopen
zijn en tijdelyk zelfs in een deadlock zijn blyven
steken? Alles wat et uit de clearing wordt geput
voor rentebetaling kan niet meer gebruikt worden
voor goederenaankoop, en wanneer w|j nu alleen
maar groente te leveren hadden zou dat den
Duitscher niet zoo erg veel kunnen schelen, maar
gegeven een bestaande verdeeling van de uit de
clearing beschikbaar komende bedragen voor
gooderenaankoop over alle in aanmerking komende
producten bcteekenb een mindev clearingsaldo
ook muider levering van rubber, en dat is den Duit- '?
schors hoogst onaangenaam. Ook onze regeering
moest in het belang der exporteurs haar eischen
wat betreft 'het rentetransfer, gegeven de sterk
verminderde import, matigen, maar de Duitschera
vinden elk procent rente natuurlijk zonde en jam
mer. Toch zou het op de hoogte van het uit de
clearing te dekken transferpercentage waarschijn
lijk nog niet zijn vastgeloopen. Daarover schy'nt
men het zelfs, vrijwel eens te zijn geweest. Zoover
uit de publicaties valt op te maken was geen vast
percentage bepaald, doch wel een zeker percen
tage uit de clearing voor de rente gereserveerdt
zooals dat ook bij de laatste Zwitsersche regeling
het geval is, een oplossing die overigens logisch
is, beter da.n de nu geldende die een vost transfe
reerbaar rentepercentage behelst. Maar er is in
dit verband nog een tweede punt van wrijving:
de buitenlandsche schuldendienst is sedert de
instelling van het transfermoratorunn voor Duitsch
land een rijk vloeiende bron van inkomsten, die
eenige honderden millioenen per jaar oplevert
en gedoteerd wordt aan het exportsubsidiefonds.
Onze bestaande regeling, die voorzag in aanwen
ding. vrtn de rente boven -l '/2 % tot aflossing,
leverde ook een flinke winst aan de
Oolddiskontbank op. In.de practijk is gebleken dat die
aflossingsregeling ongewenscht of onuitvoerbaar is.
Rh waarschijnlijk heeft men voor de komende
periode willen afspreken, dat hetgeen van de rente
niet getransfereerd kon worden rustig bU de
Konversionskassc zou blijven staan in afwachting
van betere tijden voor de Duitsche betalings
balans. Dat zou echter de winstbron voor 'de
exportstimuleering hebben doen opdrogen, juist
nu Duitschland die stimulans meer dan ooit
noodig heeft (getuige Schacht» cn-müliard-plan
voor dat doel). De Duitschers hebben blijkbaar
verlangd dat, indien volgens de overeen te komen
regeling een zeker i percentage rente getransfereerd
was, het restant aan Duitschland zou >vorden
geschonken, aldus het transfermoratorium makend
tot een werkeUjk moratorium. En daarover is
men het niet eens' geraakt.
Uit bovenstaande uiteenzetting is* toen geneigd
de conclusie te trekken dat het niet gemakkelijk,
maar eerder steeds moeilijker zal zijn om ee& oplos
sing te vinden die beide partijen bevredigt. Duitsch
land gaat in ztfn eischen steeds verder, en op n
goed moment moeten wij wel den voet dwars zetten.
Prof. Buser's Meisjes-Instituut
TEUFEN
boven 8t. Gallen,! Zwlt*.
In het 8« n tl» gebied.
l
VerblUf In de Alpen zonder tchoolverxulm.
Volledige ouraua tot eindexamen. Handeladtplema. l n
ten?leve talenetudfe. Vol|«dl»e Huléhoudtchool. Afzonderlijk
KINDERTEHUIS ultatokend Ingerltht. Qroote epteU en ?port»
terreinen. Zomer' on wlnteraport, Zwemr~»n, Wandelen, l
HEERLIJK VACANT1EVERBLIJF - TAALCURSUSSEN.
zusTtR- nurvDDlroboven vev«v&u net
fïsfiïiTenblltABnt
l Qenève met*FRANSCH ab hoofdtaai
NV VERZEKER ING-MAATSCHAPPIJ
/ OPGERICHT A2 1594.
>-'' AMSTERDAM,C-KEIZERSGRACHT 570.
INBRAAK; BRAND; ONGEVALLEN-EN
WATERLEIDINGSCHADEVERZEKERING
RESIDENTIE HYPOTHEEKBANK N.V.
'i-GRAVENHAGE . Anna Paulownastraat 97
' v v 'v ir f' w v
Hypotheken f
16.117.100.Hypotheekbrieven .. f 15.888.200.
Reserves V.. f 788.800.*
Directie: K. E. ABBING - D. VAN OORDT
N.V. BATAAFSCHE
HYPOTHEEKBANK
AMSTERDAM
Anno 1 889
Geeft uit tegen beurskoers:
4 % PANDBRIEVEN
In stukken van ,
f 1000,-, f500,- en f 100,-.
Coupons Januari en Juli
EIKEN
AI9UZIE
KAUJE
9 LA DEN
MOZESKNAPH
HOOGST0.1
WEEGEWIJS
RAPENBURG 44 - AMSTERDAM
MARMER
MARMERSLUP
NATUURSTEEN
Telef. 42662
Ceotra l e Verwarm! ng - Warm watervoorzi eni 09
G. J. DE KONING & Zn.
Opgericht 1739 '
Amsterdam C. ??Telefoon 32457 -?Keizersgracht 447
VÉR WEEGEN & KOK
AMSTERDAM
Kalvcrstr. 86-90
DEÏVJHAAG
Woordeinde 64
1 GROOTSTE KEUZE IIV
Lederwaren en Rcisartikeleri
ZICHTZENDINGENFRANCO
WELBETER NIET DUURDER
LEVENSVERZEKERING
MQ. ARNHEM"
waarborgt U en Uw gezin een onbezorgde toekoznat.
o. DE mmm
HYPOTHEEKBANK
Leden der >«CdË2i3>' directie:
Mr. A. S. MIEDEMA en A; E. THIERRY LE BYE DOLLEMAN
Pandbrieven f 39.256.150.
Reserves . f 1.056.713.
Hypotheken f 39.224.996.
Ni Insulaire Hypotheekbank
te ZIERIKZEE,
geeft uit:
4 :0 Pandbrieven a 100%
groot f 1000.?en f500.
De pandbrieven der Insulaire behooren
o.a. tot de beleggingsfondsen der
Rljkspostspaarbank
SANATORIUM BERKENOOI&"
GRAAFSCHEWEG 296 - NIJMEGEN
Voor ruitbihocvcndin. h«r»ttll«nd«n
?n liehtt ztnuwpatiënttn
Gtntcih«ir>0ir<etiur: Dr. J. Wlardl Btckman
Tweede Gcneciheer: Dr. A. Rl|pp«rd» Wierdims
Thans ook kamers met stroomend water
Naar Rusland
> per .s. Jan Pzn. Coen"
v^n de .
.STOOM V A ART MIJ.
NEDERLANb",
IIIËIAMSTE RDAM
[via Kopenhagen.
.Reisduur 30 Aug.?13 Sept. a.s.
Verblijf Kopenhagen l dag,
Leningrad 4 dagen.
Excursies, te Kopenhagen,
' Leningrad en naar Moskou.
PassagepHjzen van 120 tot 300 Gld.
Vltvoerlg prospectn* op aanvraW.
j ' , i ?:.''?
PAG. 17 DE GROENE No.3029
N.V. DE HOLLANDSCHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 70 HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van ?1000.» op billijke en
wat déterugbetaling betreft gunstige
voorwaarden, onder borgtocht of zake»
lijke zekerheid. Een prospectus wórdt
op aanvraag gaarne toegezonden.
VAN RUN S
SMOSTERD
HEERENKLEEDING VOOR
VADER EN ZOON
TOT REDELIJKE PRIJZEN
ADRIAAN SCHAKEL
HÊIÜGEWEG - TELEFOON 37273
Meneer Jansen koopt kleeding naar maat.
Hij staat er op dat het 'm staat
De; prijs en de coupe
Komen onder de loupe
Zoodot hij naar SCWAKÊL tteeds gaat'
enfplastiek van HILDO KROP
, GRATIS .
Zie ^den bon op pagina 23
FAMILIKUKJMCIIT
CU'boi;en:
MJCUAKL
? ' XOÜVU|i
H.VIIKI.' M^NUKI.RKKU*
DlfAHKH .
on ? . .
KAHKI. MI:NUJ:I.HKI»(J
Kiev, UdSSW, O' Juni 1U35
Inatitutskaj»ii44 Qu. 8 ,'
. i
fc. is een
die JiCl
onder.
'dat hu
URE,
i
aie» u
?rd,-j, ,
ee»
t e« c
km
zot
a-if
eet
pa.
och
lijk
liet
?en
ai
3n
en
in
ar
'Ie
p,
?e
.-8,
>t
t