De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1935 15 juni pagina 9

15 juni 1935 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

?Si: SCHULDENREGELING MET HET DUITSCHE RIJK C. A. Klaasse Holland laat -/.lelt n l r t in il«»u lm«»k ilriikktMi D K i tvi'iviMiki mist en ni/akc lift betiilings» xvrkwr. nii-t dr imvili' KtmiptHtw.lii» landon door Duitscblaiul p'sloti-n. y.ijn in tli» iingcn van Mr. Sdwolit altijd in huogi* male nadee-' lig voor y.ijn land m«\veesl. Mij beschouwt nu een maal op tu'oml van den historischen groei der economische relaties lns.srhen Muitschlniul en de andeiv Europcesche iwt i««*i rtmiT/ijils en Duitschlainl en de overaeesche grondstofleveranciei^landen auderv.ijdH Kwop'ii als In-t débouehévoor I hulsel»waren, dat door het accepteeren van een groot import o verschot Duitschland de middelen moet verschaffen om op y.ijn beurt een import overschot van overzee te betalen. Inderdaad heeft vroeger ile natuurlijke óntwikkfling geleid tot y.ulk een ilriehoeks-bctalingsbalansH'venwicht. Maar in de laatste jaren is. /«H»» Is op bijna elk ander terrein der internationale economische betrekkingen, dn t evenwicht verstoord. Toen ihiitscldand y.ich genoopt X.MIT om als in-volir van den sterk dalenden export ook den import te beperken, hebben de landen tlie een invoerovi'i-scliot uit Puitschland acceptei-rden vanzelfsprekend getracht de nadeulen der'..Devisenbewir.tsehaftung" af te wentelen op die landen welke de voornaamste oorzaiik van het dcvie/.entekort in l')uitschlaii«l 'waren. t. w. juist de oveiv.ei-sche laiuten met een uil voeroverschot naar JHiitscliland. Titniwens ook afgey.ien van de ..schuldvraag" bij «Ie dovie/enschaafschU' was het volkomen begrijpelijk dat de landen die nog altijd meer in Uuitscldand kochten dan daarheen leverden hun export wilden 'beschermen, en daartoe het reciprociteits.principe in de betalingsbalans inlaschten. Dit moge juist in verba tul niet de drie- en vcelhoeksvcrhoudingfn die y.ich In het internationale, han delsverkeer in de periode van vrijhandel hadden ontwikkeld niet geheel logisr'h /Jjn, /.oodra het er om ging om nog y.oi>veel mogelijk te'-redden van den goederenruil, was het begrijpelijk dat ieder land naar eigen machtsverhoudingen keek. Aldus ontstond de clearing, die langzamerhand vrijwel alle ICuropeesche landen met I)iiit.schland hebben ingesteld. In de crediteurlanden was er nog een tweede factor die tot oen gedwongen verrekeningsverkcer ter bescherming van inheeinsche belangen aanleiding gaf. t. w. het traiisfer van de rt-nt'e op JHiitachc beleggingen. .Sedert medio l«.»:i:i het tmttófetinowtorium werd afge kondigd, eerst gedeeltelijk en daarna voor den vollen trntedicnst. was er ook in dat opzicht aanleiding voor de landen met een invoerover. schot uit I)nitscldan«l om de bedragen die iinporaan Duitsche leveranciei-s vei-scliuldigd waren ..binnen te honden" en daarvan niet een deel af te staan, opdat Duitschland daarmee elders grondstoffen kon koopen. l lat voor het Duitsche economische leven dit optreden van de Kuropeesche landen hoogst. onaangenaam was spreekt wel vanzelf. Terwijl voorheen Duitschland «elf kon uitmaken hoe het de gelden wilde besteden die het uit den export naar de omliggende landen ontving, en dienover eenkomstig slechts een deel daarvan aanwendde om in de betrokken landen goederen te koopen, terwijl met het restant koper, rubber, en katoen uit .Amerika of elders werd betrokken, word nu de aanwending van de koopkracht min of moer imperatief vooi-geachreven. Elke volgende rege ling werd in dat verband minder gunstig voor Duitschland. Terwijl de eerste Devisennbkommen", ook dat van' 31 December 11)82 met ons land, nog steeds een vrij omvangrijk bedrag ter vrije beschikking van Duitsehlnnd Heten om- daar mee elders inkoopen te doen via de zgn. Schwedenklausel werd dit doel bereikt hebben de latere clearingverdragen in deze steeds minder speelruimte gelaten. Op het oogenblik is in ons clearingverdrag nog maar 4 % van den heeleii clearingomzet.ter vrtfe beschikking van de Reichsbank gebleven. Kon aldus.de export.naar de om liggende landen Duitschland steeds minder midde len inbrengen om katoen en koper in Amerika te koopen, ook binnen de grenzen der verdrags partners werd vaak de aanwending van de koop kracht aan banden gelegd. Wanneer Duitschland zijn zin kreeg zou het heele clearingsaldo, ten onzent gekweekt uit Duitsche exporten hierheen, gebruikt worden voor aankoop van rubber, zink en andere nuttige grondstoffen. Wtf daarentegen hebben er juist belang bij dat die op de wereld markt gemakkelijk te sleten waren zoo weinig mógelük naar Duitschland gaan, doch dat wij min «lat land zooveel mogelijk producten slijten die wij elders niet óf moeilijk kwijt kunnen, voor namelijk dus bodemproduetcn: groente, zuivel enz. Schacht rukt aan de banden DAT de onderhandelingen over lift verrekeningsverkeer dus allerminst zonder wrijving verlóopen spivekt wel vanzelf. En men moet zich er bijna over verwonderen, dat het nog steeds gelukt is in onderling overleg een voor beide partijen dragelijk compromis te bereiken. Het valt intusschcn te eoivt a toeren dat dit laatste steeds moei lijker wordt. De nood aan grondstoffen en dus do behoefte aan deviezen doet de Duitsche onderImndelnais bij e|ke volgende bespreking den voet schrapper zetten. Kn in den laatsten tijd niet uiiniMiiniiHimimMMiMiiiiMiiiiiuiiiiiMiMihiiimiiiiiiiiiiim ?''?'?? ' ', ' ' ? ' ?'.-,? ? ? ' ' ? '.'"?' i Normen voor beschaafd Nederlandsch \ ' . ? . ' ** ' ? ... ? ': S . S S s II MINISTER Marchant rumoeriger gv* lai-htenis ? en de deskundige hoofden mor en achter hetn, hebben d f algnncenbeschaafde spreektaal" of viel de beschaafde uitspraak" als norm gesteld voor hun niemve spelling, zonder zich overigens te verdiepen in de beteekenis dier veelgebruikte termen. Edoch, diversen bedachten trien laalverceniglnyen bleef het niet verborgen, dal met die algemeen-beschaafde .spreektaal" precies alles en niets gezegd werd. Waan wórdt die algemeen-beschaafde" .ge sproken en door mie? 'En bestaat er nog een bijzonder beschaafde"? Kn icie zul uitmaken wie beschaafd spreken, om van hei algemeeric" maar te zwijyen? Kifn men een gansch sjiellintjgebouw op zulk drijf zand'oprirhten? Waar bleef de vastigheid, de, betrouwbare norm, het fundament van het nieuwe schrijven en wat moest daarvan terecht komen zonder fondament? , Zoo zijn dan deze min of meer phonetische taalgeleerde heer en te rade gegaan om zulk een onontbeerlijk fundament te verschaffen. Zij sletten voor de klanken van het beschaafd Nederlandsch voortaan tusschen zekere te stellen phonetische grenzen ie beperken en de aldus bepaalde en paalde uitspraak, door eenige elite-Nederlanders gesproken, op grunutfoonplaten vast te leggen in usum schotarum en van een iegelijk, die nog voor beschaafd wil doorgaan. Aldus hebben wij dan de vastigheid, aie wij zoo pijnlijk ontbeerden en is ook deze zaak weer gestandaardiseerd" of gleichgéschaltet". En daartoe moet het toch altijd komen in dezen-tijd van Führerprinzip" en uniformiteit. Het menschdom houdt de onge lijkheid, onzekerheid, den twijfel nergens meer uit en wil tot eiken prijs de keuze, de'practische zekerheid, hoe dwaas die ook zijn mag. Tot eiken prijs, dat wil zeggen tot het verdragen van alle willekeur en fnuiking van alle persoonlijkheid, mits onze hoofden maar niet zelf hoeven te be slissen en onzen wankelen levens een.schijn van stabiliteit worde gegeven. De redet de billijkheid, de schoonheid komen er dan verder niet meer op aan, als het leven in de algemeene kooi maar gemakkelijker wordt. ' Ziedaar wat dit onschuldig plan om de uit spraak van- het b'eschaafde1 Nederlandsen" te standaardiseeren. eigenlijk inhoudt. Weer aerdere vernietiging' van het persoonlijk geestesleven en algemeene verdomming. ' F.C. s l s s rillllMMIIMMMWimillllllllllMIMWIMMIIMIIlMIIIIIHIIMIIIIIIIIMIIIflfl ? PAG. 16 DE GROENE Na 3038 steeds zonder succes. De verrekeningsregeling met Engeland was voor Duitschland betrekkelijk bevredigend, zij liet een vrij groot devlezenoverschot ter vr^je beschikking van Dnitschlnnd, en sedertdien heeft men getracht in die richting ' voort te trekken. Maar niet altijd krijgt Duitachland zoo gemakkelijk zijn zin, en er zijn reeds landen die. als zij dezen afnemer niet pers noodig hebben, hem in de kou laten staan, het geen door enkele Xuid-Amcrikaansuhe landen is gebeurd. Maar in vele gevallen heeft tcch Schacht zyn wil weten door te drijven. Het jongste eleimngverdrng met Zwitserland, welks onder handelaars onder leiding van Stucki toch bewezen hebben, zich niet gauw in een hoekje te laten drukken, is voor Duitschland gunstiger dan het vorige. Terwyl voorheen van de zgn. eerste hypotheek" uit de stortingen in" de clearing aan Hwitscrsche zijde 12 % ter vrije beschikking van du Heichsbank kwam, is dit nu bijna 21 %. Waarom de onderhandelingen vastliepen l S het wonder dat onder die omstandigheden onze l besprekingen over de vervanging van de bestaande rentetransferovereenkomst (die per l Juli a.s. afloopt) door een nieuwe niet al te vlot verlpopen zijn en tijdelyk zelfs in een deadlock zijn blyven steken? Alles wat et uit de clearing wordt geput voor rentebetaling kan niet meer gebruikt worden voor goederenaankoop, en wanneer w|j nu alleen maar groente te leveren hadden zou dat den Duitscher niet zoo erg veel kunnen schelen, maar gegeven een bestaande verdeeling van de uit de clearing beschikbaar komende bedragen voor gooderenaankoop over alle in aanmerking komende producten bcteekenb een mindev clearingsaldo ook muider levering van rubber, en dat is den Duit- '? schors hoogst onaangenaam. Ook onze regeering moest in het belang der exporteurs haar eischen wat betreft 'het rentetransfer, gegeven de sterk verminderde import, matigen, maar de Duitschera vinden elk procent rente natuurlijk zonde en jam mer. Toch zou het op de hoogte van het uit de clearing te dekken transferpercentage waarschijn lijk nog niet zijn vastgeloopen. Daarover schy'nt men het zelfs, vrijwel eens te zijn geweest. Zoover uit de publicaties valt op te maken was geen vast percentage bepaald, doch wel een zeker percen tage uit de clearing voor de rente gereserveerdt zooals dat ook bij de laatste Zwitsersche regeling het geval is, een oplossing die overigens logisch is, beter da.n de nu geldende die een vost transfe reerbaar rentepercentage behelst. Maar er is in dit verband nog een tweede punt van wrijving: de buitenlandsche schuldendienst is sedert de instelling van het transfermoratorunn voor Duitsch land een rijk vloeiende bron van inkomsten, die eenige honderden millioenen per jaar oplevert en gedoteerd wordt aan het exportsubsidiefonds. Onze bestaande regeling, die voorzag in aanwen ding. vrtn de rente boven -l '/2 % tot aflossing, leverde ook een flinke winst aan de Oolddiskontbank op. In.de practijk is gebleken dat die aflossingsregeling ongewenscht of onuitvoerbaar is. Rh waarschijnlijk heeft men voor de komende periode willen afspreken, dat hetgeen van de rente niet getransfereerd kon worden rustig bU de Konversionskassc zou blijven staan in afwachting van betere tijden voor de Duitsche betalings balans. Dat zou echter de winstbron voor 'de exportstimuleering hebben doen opdrogen, juist nu Duitschland die stimulans meer dan ooit noodig heeft (getuige Schacht» cn-müliard-plan voor dat doel). De Duitschers hebben blijkbaar verlangd dat, indien volgens de overeen te komen regeling een zeker i percentage rente getransfereerd was, het restant aan Duitschland zou >vorden geschonken, aldus het transfermoratorium makend tot een werkeUjk moratorium. En daarover is men het niet eens' geraakt. Uit bovenstaande uiteenzetting is* toen geneigd de conclusie te trekken dat het niet gemakkelijk, maar eerder steeds moeilijker zal zijn om ee& oplos sing te vinden die beide partijen bevredigt. Duitsch land gaat in ztfn eischen steeds verder, en op n goed moment moeten wij wel den voet dwars zetten. Prof. Buser's Meisjes-Instituut TEUFEN boven 8t. Gallen,! Zwlt*. In het 8« n tl» gebied. l VerblUf In de Alpen zonder tchoolverxulm. Volledige ouraua tot eindexamen. Handeladtplema. l n ten?leve talenetudfe. Vol|«dl»e Huléhoudtchool. Afzonderlijk KINDERTEHUIS ultatokend Ingerltht. Qroote epteU en ?port» terreinen. Zomer' on wlnteraport, Zwemr~»n, Wandelen, l HEERLIJK VACANT1EVERBLIJF - TAALCURSUSSEN. zusTtR- nurvDDlroboven vev«v&u net fïsfiïiTenblltABnt l Qenève met*FRANSCH ab hoofdtaai NV VERZEKER ING-MAATSCHAPPIJ / OPGERICHT A2 1594. >-'' AMSTERDAM,C-KEIZERSGRACHT 570. INBRAAK; BRAND; ONGEVALLEN-EN WATERLEIDINGSCHADEVERZEKERING RESIDENTIE HYPOTHEEKBANK N.V. 'i-GRAVENHAGE . Anna Paulownastraat 97 ' v v 'v ir f' w v Hypotheken f 16.117.100.Hypotheekbrieven .. f 15.888.200. Reserves V.. f 788.800.* Directie: K. E. ABBING - D. VAN OORDT N.V. BATAAFSCHE HYPOTHEEKBANK AMSTERDAM Anno 1 889 Geeft uit tegen beurskoers: 4 % PANDBRIEVEN In stukken van , f 1000,-, f500,- en f 100,-. Coupons Januari en Juli EIKEN AI9UZIE KAUJE 9 LA DEN MOZESKNAPH HOOGST0.1 WEEGEWIJS RAPENBURG 44 - AMSTERDAM MARMER MARMERSLUP NATUURSTEEN Telef. 42662 Ceotra l e Verwarm! ng - Warm watervoorzi eni 09 G. J. DE KONING & Zn. Opgericht 1739 ' Amsterdam C. ??Telefoon 32457 -?Keizersgracht 447 VÉR WEEGEN & KOK AMSTERDAM Kalvcrstr. 86-90 DEÏVJHAAG Woordeinde 64 1 GROOTSTE KEUZE IIV Lederwaren en Rcisartikeleri ZICHTZENDINGENFRANCO WELBETER NIET DUURDER LEVENSVERZEKERING MQ. ARNHEM" waarborgt U en Uw gezin een onbezorgde toekoznat. o. DE mmm HYPOTHEEKBANK Leden der >«CdË2i3>' directie: Mr. A. S. MIEDEMA en A; E. THIERRY LE BYE DOLLEMAN Pandbrieven f 39.256.150. Reserves . f 1.056.713. Hypotheken f 39.224.996. Ni Insulaire Hypotheekbank te ZIERIKZEE, geeft uit: 4 :0 Pandbrieven a 100% groot f 1000.?en f500. De pandbrieven der Insulaire behooren o.a. tot de beleggingsfondsen der Rljkspostspaarbank SANATORIUM BERKENOOI&" GRAAFSCHEWEG 296 - NIJMEGEN Voor ruitbihocvcndin. h«r»ttll«nd«n ?n liehtt ztnuwpatiënttn Gtntcih«ir>0ir<etiur: Dr. J. Wlardl Btckman Tweede Gcneciheer: Dr. A. Rl|pp«rd» Wierdims Thans ook kamers met stroomend water Naar Rusland > per .s. Jan Pzn. Coen" v^n de . .STOOM V A ART MIJ. NEDERLANb", IIIËIAMSTE RDAM [via Kopenhagen. .Reisduur 30 Aug.?13 Sept. a.s. Verblijf Kopenhagen l dag, Leningrad 4 dagen. Excursies, te Kopenhagen, ' Leningrad en naar Moskou. PassagepHjzen van 120 tot 300 Gld. Vltvoerlg prospectn* op aanvraW. j ' , i ?:.''? PAG. 17 DE GROENE No.3029 N.V. DE HOLLANDSCHE VOORSCHOTBANK KRUISWEG 70 HAARLEM De Bank verstrekt voorschotten met een minimum van ?1000.» op billijke en wat déterugbetaling betreft gunstige voorwaarden, onder borgtocht of zake» lijke zekerheid. Een prospectus wórdt op aanvraag gaarne toegezonden. VAN RUN S SMOSTERD HEERENKLEEDING VOOR VADER EN ZOON TOT REDELIJKE PRIJZEN ADRIAAN SCHAKEL HÊIÜGEWEG - TELEFOON 37273 Meneer Jansen koopt kleeding naar maat. Hij staat er op dat het 'm staat De; prijs en de coupe Komen onder de loupe Zoodot hij naar SCWAKÊL tteeds gaat' enfplastiek van HILDO KROP , GRATIS . Zie ^den bon op pagina 23 FAMILIKUKJMCIIT CU'boi;en: MJCUAKL ? ' XOÜVU|i H.VIIKI.' M^NUKI.RKKU* DlfAHKH . on ? . . KAHKI. MI:NUJ:I.HKI»(J Kiev, UdSSW, O' Juni 1U35 Inatitutskaj»ii44 Qu. 8 ,' . i fc. is een die JiCl onder. 'dat hu URE, i aie» u ?rd,-j, , ee» t e« c km zot a-if eet pa. och lijk liet ?en ai 3n en in ar 'Ie p, ?e .-8, >t t

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl