l .' De mode van morgen Om zelf te maken Opmerkelijk aan deze japon van pe-1 gaufreerde beige kunstzijdezijn de wijde mouwen in raglanvorm en de gedra peerde hals. Deze draperie verkrijgen wij door een paar plooien in den achoudernaad te leggen en de hals flink hoog op te knippen. De ceintuur wordt 30 a 40 cm breed geknipt, en zeer ruim aan den metalen gesp gezet'. De rok ia om de heupen tamelijk wijd en vooral midden voor zeer klokkend. (Nadere inlichtingen, ook over knippatronen, worden gaarne verstrekt.) P. TOILET EN EMANCIPATIE W> Wijnaendts Francken-Dyserinek HOE oud zou D*. R. Hiphaagen, Xederlandsch-Hervormd predi kant te Zutphen eigenlijk wel zyn? Vermoedelijk nog heel jong. Want anders' zou het niet mogelijk wezen, dat hij het malle clichéuit het laatje der On-ditjs te voorschijn haalde n met de hand op 't hart durft ver klaren: De eerste strijdsters voor de vrouwenemancipatie kantten zich te gen het typisch vrouwelijke in haar uiterlijk. Zij kleedden zich slecht, Waren manachtig en onbehouden (sic l W. K.)» droegen korte haren, ver achtten gratie en verzorging, verklaagden oorlog aan corsetten en baleinen en ingepende middels en trachtten met geweld door eigen voor beeld een gezonde kleeding in te .voeren, die alle perken van leelijkheid te buiten gingen." Mary Wollstonecraft men behoeft de portretten slechts te raadplegen zag er verzorgd uit en als er ooit een typische vrouw" is geweest, dan was zij 't. De afbeelding van Frederika Bremer,' zooals we die vinden in haar America of the Fifties" geeft een verschijning te zien in de in die tijden gebruikelijke dracht. Bet portret van mevr., Storm-van der Chijs, een pehteekening die in mijn eigen bezit is, geeft een oude dame met lange krullen weer met het in die jaren nu eenmaal . onvermijdelijke , kapothoedje. ' Over* de derde Amerikaansche con ventie in 1852 in Syracuse gehouden vertelt de geschiedschrijver: At Syracuse many of tb e women speakers were attired in the height of fashion, hut Lucy Stone appears to have held her own in the famous bloomercostume". Dit heeft zij en een van haar medestrijdsters drie of vier jaar gedragen. Deze freedom dress" was een'reactie op het onmogelijk aantal onderrokken en de vervaarlijke japonrok, waaraan Frederika Bremer zich wel onderwierp en die zij blijkens haar brieven, althans voor de balzaal, verre verkiest. Zij geeft echter toe, dat het toenmalige reformkostuum much more modest", is dan de gewone bal japon en dat sommige jonge meisjes er a certain fantastic grace" in hadden. Het bestond uit een pantalon met strookjes die tot aan de enkels reikte, een rokje, dat tot aan de knieën kwam en een hoog aan den hals gesloten jakje. Volgens onze opvattingen verre van fraai wanneer men de teekeningen ervan ziet, maar volstrekt niet leelijker dan tal van modeproducten (men denke aan den harembroek, die met feminisme niets te maken had), waaraan enkelen zich een tijdlang bezondigd hebben. Mina Kruseman was bekend om haar wel verzorgd kapsel on haar fraaie sleep japonnen. Ook zij heeft inderdaad tijdens haar Amerikaansche reis naar refprmkleeding gestreefd; zij droeg dan een lang wit gewaad, dat. ze telkens met levende bloemen versierde, wat aan deze eerste strijd ster voor de vrouwenemancipatie'1 de uitnoodiging bezorgde om tegen een fantastisch honorarium aan het hoofd van een New Yorksch mode-atelier te komen. Süsan B. Anthonjr was de snoeperiRste oude dame met de beeldigste kanten shawl over haar lila zijden japon, die men zich maar kan voorstellen. Ik herinner me hoe ze nüj op het congres in 1004 te Berlijn vroeg: Is that your national dress?" Dit sloeg op een zwart-met-wlt ruitje, een reformjapon inderdaad, maar die als ik ze op 'toogenblik nog bezat prachtig dienst zou kunnen doen als de meest modernesunback-jurk.al werd er 30 jaar geleden een zedig wit kanten bloesje permanent onder gedragen. Inderdaad hadden we toen den oorlog aan corsetten en baleinen en ingepende middels verklaard, maar ?dat onze toiletten alle perken van leeUJkheid te buiten gingen" durf ik beslist tegenspreken. Zeker er waren bedenkelijke hobbezakken, maar die werden dan uit o zoo bescheiden beurs bekostigd. En wanneer uit diezelfde beurs een japon met corset was ge kocht, zooals in die,dagen mode was, dan zouden die vrouwen er werkelijk niet aantrekkelijker hebben uitgezien. :*? * Trouwens uit de geheele vrouwen beweging staan me van de voor vechtsters maar twee figuren met korte haren voor den geest: Anita Augspurg en wijlen Marie Jungius. Toen Tane Addams met Tolstoi kennis maakte verweet hij haar haar elegante uiterlijk, dat hij in strijd achtte met haar maatschappelijke opvattingen, zooals ze die in Huil House tot uiting p bracht. En wanneer men alle vrouwen van beteekenis de revue .zou laten passeeren, wanneer men portretten van haar raadpleegde en haar levens beschrijvingen las; dan zou men met absolute zekerheid kunnen vaststellen dat zij niet slechter verzorgd waren dan de vrouwen uit de categorie en het levensmilieu waartoe ".ij zelf behoorden, dan de vrouwen uit haar land in die jaren. Toen de vrouwen in Nederland zich begonnen te organisèeren was de mode voor iedereen fataal. Nog herinner ik me van de ouderen de vreeselijke zwarte laarzen met elastieken zij stukjes en de kapothoedjes. Ik'zou over de uitlatingen van Ds. Biphaagen niet gevallen' zijn als ze waren gevloeid uit een. pen van een tegenstander van het feminisme of van een aanvaardbare positie van de vrouw ui maatschappij en wet. Maar uit Het Huwelijksvraagstuk, waaraan ik de/e cliché-dwaasheden ontleen, blijkt duidelijk dat het beginsel van het feminisme des schrijvers volledige instemming heeft. Zoo schrijft hij: De strijd voor de emancipatie van de vrouw wordt gevoerd m den welfden tijd dat de arbeidersbeweging ontstaat. Het gaat in belde bewegingen om do erkenning van de waarde als mensch, de waarde dier ' persoonlijkheid, de gelijkwaardigheid." Dergelijke principieele uitlatingen zou ik met ver schillende kunnen aanvullen. Maar juist daarom is de cUché-vporstalling. die natuurlek volkomen " te goeder trouw i wordt gegeven, maar er even volkomen naast is, zoo betreurens waardig, omdat zij alweer tal van even onwetende lezers en lezeressen op een dwaalspoor brengt, Groote woorden '? ' ' - t ? j G UU S van zeven komt graag op visite bij een arme kunstenaarsfamilie, met welke zijn ouders bevriend zijn. Daar loopt het leven een beetj'e anders dan bij hem thuis 'en dat heeft Guus' diepste belangstelling. Op dien zomer middag, dat hij er weer is, om zijn schip te laten varen in den grooten steenen waterbak achter het huis, is er ook een ander jongetje te gast en het andere, goedgesitueerde" jongetje, Pim, zit vol 'critiache opmerkingen. Mal huis hier," zegt Pim. D'r ligt geeneens een kleed op die tafel en wat een gekke stoelen zijn dat."' , Guus ergert zich zichtbaar. ? En die rieten stoelen," smaalt Pim, NIEUWE 5CHOOL Uitbanning van )emon cijfer DE nieuwe school wordt niet geboren uit de oude als demon Cijfer naar het gebied der eeuwige abstracties of der volstrekte concreetheden wordt verbannen. In tegendeel dan beginnen pas de geboorteweeën. Wie het cijfer durft afschaffen, treedt uit de sfeer der massa?recrutering in dat der individual-'-werkelijkhcid. Meer dan 2000 jaar te laat! Want ruim 20 eeuwen geleden begon n in Europa n in Aziëhet tijdperk der individualisatie. Christendom en Boeddhisme zijn in wezen individua listische godsdiensten, die de betekenis van het individu primair stellen, zó primair dat het individu alleen voor zich zelf het koninkrijk der hemelen of Nirwana kan veroveren. Dit nader uiteen te zetten kost een artikel op zichzelf. Wij poneren hét alleen als stelling. Meer dan 2000 jaar is de mensheid' bezig zich bewust te worden van dat feit. En nu in onze dagen is men zó hopeloos individualist ge worden, dat men hier en daar uit angst ineens terugvalt tot een vroegere faze van massa-rogie. Intussen blijft de school gebaseerd op het'oude stelsel van massale behan deling: allen in dezelfde tijd hetzelfde. Maar met dit. wrange .bijsmaakje, dat alles individueel beoordeeld wordt. Hier is een vorm van samen werken ontstaan, die niets van samenwerken heeft. Hier wordt het slechtste indivi dualisme verbonden met een fictie van samenleven. Het cijfer is een uitvinding om dit schijnhuwelijk te doen slagen. Samen leven, groepswerkzaamheid, groeps verband, groepsbewustzijn verouder?.tellen een soort nheid. Met het cijfer komt ineens de g< ? pietenheid,de wedren.de concurrent!'-, de strijd, de individualistische eerzijdigheid, d.w.z. egocentriciteit, hard heid, egoïsme, zucht om de eerste K> zijn, eeuwige vergelijking, euzoovooru Wég groepsverband, weg samen werking: er is de ren om tenminste op de streep te komen. Twee van du vijf is onvoldoende, 'n vier. Is: ge slagenheid, teleurstelling, verdriet, vaak herrie in huis. Drie of 2V2 van de vijf is voldoende. Is: wat kan 't n»g verder bommen! Vier van de vijf «f Vüf van de vtff is je dat. Schaf nu het cijfer af, wat dan?. Dan is de prikkel tot werken eraf, zeggen sommigen. Dan is helemaal luiheid troef, beweren anderen, on komt er van de school in 't geheel niets terecht. Daarop kunnen v ij alleen antwoorden, dat deze be\v» ringen onjuist zgn en dat, wanneer -T in dit geval van de school niets terecht komt, de fout ligt bJ|j de schoolleiding en bij de ouders. Want het is niet de som der indivi neerploffend op een van de rieten zet fit in het serretje, dat net wat is opgefleurd met een zelf gelakt tafeltje en een ouden koperen emmer in glanzig groene <* roode verf gezet, en die rieten stoelt* kraken verschrikkelijk. Wij hebben ooi rieten stoelen, maar die-kraken niet.." Dékunstenaarsvrouw, des burgermans crüieff herkennend, zwijgt mach teloos. Maar niet alzoo Ouusje. GhiM gaat oogenschijnlijk bedaard, maat met flikkeringen in zijn groenbruiM óogen, naar een der rieten stoelen tot en zet er zien met de hem eigen lenigheid in. Dan zegt hij langzaam, en »irf nadruk: Het mag waar zijn, dat ze kra ken, mevrouw, maar ik zeg u: het is god .materiaal...." En de gezichten der aritf kunaieriaarafamilie ontspannen zich. Later zitten ze bij de theezen Pi* vertelt met zelfingenomenheid, dat hij duele eenheden, die samenleving of maatschappij heet, die deze c ij f er eisen stuit. Het zijn de zgn. pedagogen die do cijfertruc hebben uitgevonden en d»1 ouders die ze hebben aanvaard en DU deze algemene waardemeter (watons sthoolcjjfer inderdaad niet is!) blijven eisen, ook al omdat ze zich niet aan traditie en sleur kunnen onttrekken. Met het wegvallen van het cijfer duet de werkelijke individualisatie zijn intrede in de school. Dan zal er rekening gehouden wor den met het persoonlijk kunnen dor kindereu, met hun tempo van werken, met hun aanleg, hun belangstelling, hun voorkeur. Dat dit een eerste eis moet zijn van iedere opvoeding, ligt zo voor do hand, dat men zich angstig mag afvragen: is de mensheid dan zó verblind, zó bekrompen, zó onder worpen aan de sleur, dat dit niet iedereen in de ogen springt? ? We willen niet langer proberen het kind boven zijn kunnen te laten worken, we willen de moeilijk-lerenden niet dom laten, omdat ze niet in de mee meekunnen. We willen hen integendeel laten werken naar de mate van hun krachten, laten leren dat wat voor hen bereikbaar en verteer baar is. En zo van hen maken de nuttige mens, die in hen steekt. En daarom moeten we hen niet lustig vallen met alle vakken, die de scholen zo onvoorzichtig in hun leer plannen hebben opgenomen. Het veld van kennis is immers oneindig. We kunnen gemakkelijk nóg enige beIniigryke talen aan de reeks toevoegen, dr grondslagen leggen van nog andere vakken van wetenschap. Het komt er ook niet op aan, dat nvn veel geleerd heeft en veel weet. H.;t criterium is: hoo. heb ik mijn 'verstand' al studerende ontwikkeld? Hoe heb ik leren werken? Niet kennis is primair, maar methodisch werken. De nieuwe scholen worden labora toria, waar de leerlingen gaan van de ouc probleemstelling naar de andere, dw hun zo voorgelegd worden^ dat zij z< zelf kunnen oplossen of met enige hulp, die soms individueel, soms groepsgewijs wordt gegeven. Het u irden werkplaatsen, waar men zich moet leren redden, waar men zijn ei^en weg moet leren gaan; waar voortdurend individuele hulp geboden W'irdt; waar het prijzende woord altijd gereed is; waar hoofd en hand voortdurend bezig zijn met vinden, uu-t doen al zal er ook wel van buiten geleerd worden. En dan wordt voor ieder individueel beoordeeld het zorgvuldig volbrachte w.-rk, het vlot beschikken over de zelf verwerkte stof. Over de didactiek van deze werk wijze een andere keer. J. H. BOLT - ' . ' ? ? tan z'n vader een fiets krijgt. Vader kan er een overnemen, van een buur jongen. Een heel aardige buurjongen. M nar z'n moeder had gezegd: Je moet niet naar dien jongen, kijken, je moet nanr de fiets kijken, of die goed is...." Weer flikkert het in Guusje'a oogen. Hij zet zijn theekopje neer en zegt lang«mm, als mikte hij: Zoo, moet je naar <fe fiets kijken en niet naar den jongen? 4/«ar als er nou ns een jongen wordt {aangereden, door n fiets of een auto* <ton kijk ik niet naar die auto, maar naar den jongen; naar den mensch l" f lij heeft succes. Zelfs Pim zwijgt beduusd. En de kunstenaarsfamilie ziet Gi'us schuw aan, omdat de woorden f«u 'wijsheid, naar het heet, toch wel eens vallen van kinderlippen,... -}/aar Ouusje weet nog niet van wat, van hoe.. ? ERICA Ook op reis... Ook op reis i* Persil van groot gemokt Onnoodig veel kleeding mee te nemen. Wosch 's .avonds even Uw kousen, shirt of onder goed in een koud Persil-sopje. Het is in een ommezien gedaan l E. OtUrmcmn A Co'» Hand*l.Ml|. N.V. A'dam - Fabritk«n U Jutphaoi Geen angst voor de zon Met een Indanthren-Japon! STRANDJURK CHARLOTTE" VliscpmaiUng, Vllicottandard, ei Sun* lalr-crctonnt. MMt 40.48 3.45 Indanthren Hei Indanthrenhuis KALVERSTRAAT 134-ADAM DENIEUWSTEELECTRISCHE KOELKAST MET GROOTE BEWAARRUIMTE TEGEN PRIJZEN ONDER IEDERS BEREIK (van f190.?af) N.V. Elektrotechnische en Industrleele Mij. GROEN EVELD&Co. Amsterdam-C. -Kerkstraat 158 - Tel. 36058 i PAG. 12 DE GROENE No.3031 PAG. 13DE GROENE Ne.303l