Verlaging van vaste lasten VERLICHTING DOOR ADERLATING Ir. A. Keppler, c.i. Directeur Gem. Woningdlenst, Amsterdam IN April 1034 werd in ItaliS een decreet uitge vaardigd genaamd, Disposizkmo per la riduzione delte pigioni"» waarbij bepaald werd dat de huurprijzen van gewone woningen verminderd moesten worden met 12 pCt. en dat de hun rpr ij/en. van winkels, kantoren, hotels etc. een vermindering moesten ondergaan van lüpCt. Die wet trok sterk mijn aandacht en dank zij de welwillendheid van den Italiaanschen Consul te Amsterdam mocht ik een afschrift ontvangen. Strafbepalingen kwamen er niet in voor, doch ik vermoed dat de huis eigenaren in Italiëhut wel niet zullen wagen, die vermindering niet toe te passen. Inderdaad vond ik verleden jaar zoo'n bevel tot algemecne huurverlaging nogal gortig, hoewel er een sympathieke kant aanzat. Wie had nu kunnen denken, dat binnen ruim een jaar de Nederlandschc regcering een soortgelijk bevel zou uitvaardigen! Deze maatregel ruikt naar sociali satie. Principieel gaat deze maatregel verder dan de huurwetten welke in 1027 zijn ingetrokken. Men begint in do herinnering te krygen de Weensche huurpolitiek van het vroegere socialistisch bewind, dat de bevriezing der huren had door gevoerd. Dat nu de Nederlandschc rcgeering een grootere vermindering aandurft dan de ItaUaansche wekt verbazing en bewondoring. Onze regeering wenscht dat de huurprijzen worden teruggebracht tot 80 pCt. van de huurwaarde die gebouwen zouden hebben, gerekend naar het poil der huurprijzen op l Januari 1031. Nieuwe overeenkomsten van huur en verhuur van een gebouw waarop de wet van toepassing is, gesloten na den dag, waarop de huw-verlagingen ingaan, mogen niet worden aangegatn tegen een huurprijs, welke hooger U dan 80 pCt. van ovengenoemd" huurwaarde. Ate huur waardo van l Jumuui 10'U word* aangenomen hft' l't'drag van den op dat tijdstio gegolden hebben- ; den'huurprijs. Echter kan aan den rn <pertcur van de Directe Belastingen een vei-zoek worden gedaan om de huurwaarde van l Januari 1031 te herzien. Van de uitspraak van den Inspecteur kan in beroep gekomen worden bij den Kantonrechter. Welke woningen komen nu voor huurverlaging in aanmerking? Do verwachting dat nu de huren van alle woningen in die verlaging zouden doelen, zou een verkeerde verwachting zijn. In de eerste plaats vallen alle woningen welke met hulp krachtens de woningwet gebouwd zijn er niet onder. Ook de meeste middenstandswoningen hebben sinds 1031 al zulk een verlaging van huur verkregen» dat de 20 pCt. verlaging vrijwel bereikt is. Voor een gemeente als Amsterdam, met in totaal 215.800 woningen, zal de huurprijsverlaging niet gelden voor 25.000, terwijl aangenomen kan worden* dat de huren van 50 a 00.000 woningen sedert l Januari 1031 reeds 20 pCt. of meer zijn verlaagd. Zoodat tenslotte overblijft een restant van 130 , 140.000 woningen waarop de huurverlaging toepasselijk zou kunnen zyn, mits de huurwaarde van 1031 niet hooger is te stellen dan de huurprijs die toen gesteld was. ? Dat déhuren van de meeste middenstands woningen na l Januari 1931 reeds omstreeks 20 pCt. zijn verlaagd valt af te leiden uit de hierbij afge? drukte grafische voorstelling. Daaruit blykt.' tevens, dat huurverlaging bij arbeiderswoningen niet of zeer zelden heef t plaats gehad. Met vreugde zal dóór de bewoners die huurverlaging worden aanvaard. Doch zal, waar de regee ring meent dat de huur een kwart a een vijfde van het gezinsinkomen bij do arbeidersbevolking moet zijn, de neiging tot verdere loonsverlaging en salarisverlaging niet bijzonder naar voren komen? En wat daarvan weder de gevolgên~zijn, is moeilijk te overzien. De vraag mag wel gesteld worden M zoo'n dwang tot huurverlaging on masse" geen onbillijkheden kan medebrengen. Immers tal van woningen worden thans tegen zeer normale hurc"n verhuurd. Waarom die huren dan nog naar beneden moeten gebracht worden, is niet goed te begrijpen. Het ware dan m.i. ook veel beter geweest indien weder om huurcominissics werden ingesteld, die het geheele huurprobleem zouden moeten overzien. Teneinde de verlagingen tot stand te kunnen brengen, stelt de regeering voor: 1°. De hypotheekrente in alle gemeenten terug te brengen tot -J J pCt. In vele gevallen z^jn hypot heken verstrekt tegen lagere rente, zoodat deze maatregel niet altoos geld in het laatje zal brengen. 2°. Enkele vaste lasten te verminderen, zooals opcenten grondbelasting, straatgeld, brandver zekeringbelasting, erfpacht en prccario. Hiervoor zal de regeering speciale gemeenten aanwijzen waarin dit zal moeten geschieden. Het totaal bedrag van deze vaste lasten bedraagt ± 40 pCt. van de huur. Een verlaging kan zeer zeker in vele gevallen leiden tot een huurverlaging zonder de exploitatie van huizen in gevaar te brengen. Wat de bepaling tot verlaging van den erfpachts canon betreft, kan slechts gezegd worden» dat deze tot merkwaardige gevolgen aanleiding kan geven. Deze bepaling is een sterk ingrijpen in de gemeentelijke autonomie. Maar aan zulk ingrijpen raakt men ook in Nederland langzamer hand gewend. Ziet men naar de practische zijde van het geval, dan zullen, waar voorgeschreven staat dat de erfpachtscanon 80 pCt. zal moeten zijn van dien welke zou hebben gegolden, indien de betrokken gronden op l Januari 1031 in erf pacht zouden zijn uitgegeven, verrassingen zeker naar. voren komen. De oplossing van dit bijzondere vraagstuk van grondprijsberekening is zoowaar op de schouders van den Kantonrechter gelegd. Hoewel hij het advies van deskundigen moet inwinnen, zal hij toch den beslissing moeten nemen, en feitelijk den gemeenten voorschrijven welke erfpachtscanons zij mogen vragen { Als min of meer deskundige benijd ik deze rechtsgeleerden niet bij het ver vullen van hun nieuwe taak. Een verlaging van den canon zal waarschijnlijk niet altoos behoeven in te treden. Ik denk hierbij aan de oude pachten bijv. te Amsterdam in de Bilderdtyk- en de De Clerqstraat, en ook aan de reeds laag gestelde erfpachten op Landlust. Als Otto van Habsburg, Oostenrijkse!) troonpretendent epnald moet worden, welke canons in 1031 %dden moeten gelden, dan zou zelfs een .ver boging niet kunnen uitbly ven. Bij mij is dan ook de vraag gerezen of uit de »or gestelde hypotheekrenteverlaging, de verlf ing der vaste lasten en van den erfpachtscanon, J 20 pCt. huurverlaging in vele gevallen zal knnen worden bestreden. En de vraag is of de \rlagmg van den afJossincsterrnün, welke door dot Kantonrechter c p verzoek van den schuldenaar kn worden vastgesteld op l pCt., het nog te kort tanende voldoende zal dekken. Het huizcnkapitaal ?1 waarschijnlijk verliezen moeten nemen. Dit yl niet gemakkelijk gaan, en dan zal de huisifcnaar er wel eens toe over kunnen gaan, den l.urder de huur op te zeggen, en aan den nieuwen l.urder evenals vroeger slcutelgcld te vragen. ]jt instellen vnn een nieuwe huuropzeggingswet d wel noodig blijken te worden. Zeer bevreemdend te het nog, dat in het wets>orstel geonerlei bepalingen zijn opgenomen ten nazien van eventueele weigerachtigheid van een vcimurder om de huur terug te brengen tot die v\lke 20 pCt. lager lipt dan deze was op l Januari 111, ofwel tot de huur, zooals deze door den I»ccteur der Directe Belastingen is vastgesteld. Sthts langs den civielrechtclijken weg zal de harder, die meent gedupeerd «*> «jjn, recht kunnen v«krijger. Ook in die 'opzicht benijd ik den Kitonrechter zijn nieuwe taak ge .-i Hzins. foe de gemeenten uit de tinaucieele moeilijkhtin moeten komen welke door deze wet voor hal geschapen worden, daaraan moet men maar niq denken. les bij elkaar genomen kunnen wij zeggen dat »z«' wet wederom een stap is op den weg van nig-in, aanpassen, ordenen. Die weg is zeer k. Sn het pijnlijkste is daarbij, dat de energie varf e geheele bevolking vermoedelijk reeds mér pCt. is gedaald nuUQVtPANDCQINO StÖCPT l HAA&T 190«VAN VOODOOPLOGSCrir. ONVtOANbtBbt HUUQWONINQCKTC Luitenant ter Zee HctterschIJ, commandant der K XVIII Nieuwe lasten HET OORDEEL VAN EEN DER GROOTE BOUWONDERNEMINGEN SINDS do Troonrede van 1033 voert de Regeering Openlijk propaganda tot huur verlaging. Natuurlijk niet om de eigenaars te dupeeren. Dat ware immoreel. Die eigenaars zouden een dergelijke bejegening ook niet hebben ? verdiend. Intusschen dient te worden opgemerkt dat in Nederland in hoofdzaak tweeërlei type huiseige naars bestaat» Daar ztyn de particuliere huiseigenaars, die in zekeren zin als ondernemers, juister uitgedrukt als beleggers, de volkshuisvesting met hun spaar gelden hebben gefinancierd. Deze belegging in woningen draagt ia elk opzicht het karakter van belegging van spaargelden met matige rente en beperkt risico. Naast den particulieren eigendom van woningen hebben gedurende de laatste kwarteeuw de woningbouwvereniging en de gemeentelijke woningbouw een groote vlucht genomen. Onder hét misleidend motief dat op de volkshuisvesting geen winst" zou mogen worden gemaakt, dat dfe vorm van belegging te edel was voor winst bejag" is men er in geslaagd enorme sommen van de burgerij, middels Overheidsdwang, over te hevelen naar een pot, die verdeeld wordt, niet door hen die dit geld bijeenbrachten, maar door hen die daarin geen cent fourneerden, naar de huurders van die woningen, die dezen pot verteren in den vorm van kunstmatlg-Iage huurprijzen. Ik geloof dat men economischer zou handelen, indien het er toch om te doen ware het restant van het nationaal vermogen op te soupeeren, het I Jsselmeer te laten leegschoppen, want het geld dat aldus zou z{jn aangewend zou althans geen verdere lasten vereischeh, terwijl een kunstmatig scheppen van een overproductie op woninggebied . ontzaglijke sommen eischt en blijft eischen om het woningoverschot voor verrotting te behoeden. Tegenover de bejegening die de collectivisatie bouw geniet van de Overheid, steekt de bejegening die de particuliere huiseigenaar geniet wel zeer schril af. Het wetsontwerp geeft daarvan een droevig beeld. 20% huurverlaging op de basis van 1931. De Middenstondsbouw had in 1031 reeds een vreeseiyke crisis achter den. rug door overproductie en daling van huren. Thans nog eens 20% eraf? ; . Realiseert men zich wel dat hier geen sprake .eer is van beperking van het intomen van den liseigenaar, maar van ' een verkapte kapitaal* :fïng, waaraan htf wordt onderworpen in tegenalling tot andere spaarders? Welk offer helt» en van hen die hun geld belegden bij levensverkeringmaatschappijen en spaarbanken ? Wie nkt er aan van die beleggers een speciale inimstenbelaating of een vermogensheffing t ?rderen? Wat het wetsontwerp wil is practisch ch niet veel anders. En het scheert allen over n kam en treft daarmee het zwaarst hen, die .yd voor een zeer soliede bedrijfspolitiek hebbon rggedragen. H. VAK &ER SCHAAR WEEKTROMPET YAN DEN WIJZEN OLIFANT WEDEROM wordt Europa geschokt door oorlogsgerucht. Het afbreken der Italiaansch-AbbessIjnsche Conferentie en de blijkbare wil van Italiëom Abbessinië' te vernieti gen vormt wel het voornaamste kapittel van een week-overzicht der buitenlandsche politiek. Dat er uit dezen Italiaanschen gebiedshonger een Europeesche oorlog zal geboren worden, lijkt bijna, uitgesloten, maar deze herleving van im perialisme is op zichzelf als tijdsverschijnsel be angstigend genoeg. Elders in dit blad is et gewezen op de moreele afstootelijkheid van het geval; ik bepaal mg hier tot het signaleeren van het betreu renswaardige feit. De eischen die Mussollnl te Londen aan Abbessiniëheeft gesteld, komen in feite neer op de onderwerping van Abessiniëaan . Italië. Een andere gebeurtenis van bizonder belang was de aanvaarding van de Habsburg-wetten in Oostenrijk, waardoor aan de oude dynastie haar bezit werd teruggegeven, een daad, die in haar gevolgen beroering wekt. Want terstond versterkte zich de gedachte van het herstel der Habsburgers, een gedachte die door tal van sprekende manifes taties werd ondersteund, en naar welker verwe zenlijking het op het oogenblik min of meer in de lucht hangende Oostenrijk bunkert. Mussolini, de eenige die het herstel der oude dynastie van heeler harte wenscht, heeft zich te veel verwikkeld in bet Abessijnsche avontuur om thans voor de Habs burgers op de bres te staan, en verder hebben de Habsburgers geen bondgenooten, die hen thans kunnen helpen. Want reeds steekt de kleine Entente, die Frankrijk te vriend moet houden, de hoofden bij elkaar, en Duitschland doet alles eerder dan een restauratie verlangen, die de Anschluss voor goed tot een hersenschim maakt. Ten slottc zal Engeland, dat zich na het vlootverdrag met Duitschland ineen netelige positie bevindt, weinig lupt gevoelen om de Oostenryksche verlangens te steunen. Intusschen trekt het wel de aandacht, dat de Belgische vorsten juist in deze dagen een speciaal bezoek hebben afgestoken bij keizerin Zit a, die zich nog steeds bevindt op hun gebied. *'?'*?' In de afgeloopen weck, zümoge rijk geweest zijn aan buitenlandsche spanningen,?namen niet temin de binnenlandsche gebeurtenissen de kern van onze aandacht in beslag. Het wetsontwerp tot verlaging van sommige lasten en van huren heeft tumult verwekt. Men wijst op het herstel op de pandbriefmarkt, dat zich alreeds bezig is te verwezenlijken, en dat scheen te duiden op een terugkeer van vertrouwen. Men wees op de mogelijkheid eener spoedige hervatting van vrij willige conversie, die tevens de kans zou hebben geopend op een verdere verlaging der hypotheek rente. En men duchtte met groote vreeze dat het vertrouwen ernstig zal worden geschokt, en nie mand er meer aan zal denken, in de toekomst nieuw geld op hypotheken te verstrekken. Dit ingrijpen van de Regeering in privaatrechtelijke verhou dingen zal heillooze gevolgen na zich sleepen. .... * * De Regeering is met haar politiek van bestrij ding der vaste lasten allesbehalve gelukkig. Ook het ontwerp-crisif-landbouw-hypotheekwét ontmoet algemeene oppositie, en de Vereeniging van Directeuren van Hypotheekbanken roept uit, dat indien men de rechtszekerheid wegneemt, groote kans bestaat op vrijwel algeheele stopzetting van nieuwe credieten. En zy vraagt of bet niet de omgekeerde weg is, indien men eerst de verlaging ' der vaste lasten wil forceeren, om eerst daarna den te hoog gebleken landbouwsteuri te verlagen. / ? '. * ?*? * *:. *? PAG. 2 DE GROENE No. 3031 ???.» ? Het zal mij benieuwen of de Regeering ten slotte terug zal keeren van deze bedenkelijke wegen, geiyk zy al zoo veel water gemengd heeft in den wijn van haar bezulnigingsontwerp. Reeds zijjn de onderwijsparagraaf en de wijziging van 'de waren wet er uit gelicht l In de week die aankomt, op 17 Juli, heeft zij haar groote ontmoeting met de Kamer, en het zou mU niet verwonderen, wanneer de storm verwekkende oeconómische wetsont werpen, en de devaluatie, waarvan het voorloopig verslag op het tweede wetsontwerp weerklinkt, mede in de discussie werden gesleept. Het worden moeilijke dagen voor de Regeering, heete ?vuren in de heete Juli-maand. .En terwijl zU zich geplaatst weet voor de zwaar ste taak, die ooit een Regeering beschoren was, PAG. 3 DE GROENE No. 3032 (ik heb mij wel eens afgevraagd of dit kabinet niet voor haast nog grooter problemen staat dan het Oorlogskabinet van 1014 tot 1018) vermenig vuldigen zich de stemmen, die jammeren over den gestadigen achteruitgang en ondergang van alle takken van welvaart. Nu is het weer de Twentsche kunstzyde-industrie, die om hulp roept, omdat zij dood-gedumpt wordt door haar Duitsche buren. * * De Min ister van Defensie moest onder al die lasten lasten, waarmee het kabinet collectief te maken heeft, nog tyd vinden om kennis te nemen van het uitvoerig verslag der leger-commissie, die haar rapport publiceerde omtrent de oeconómische voorbereiding der landsverdediging. Het rapport begint optimistisch. Het gewaagt van een be langrijken vooruitgang" omtrent de uitrusting van het léger, vergeleken bij den toestand van 1014, maar men vraagt of die vooruitgang in overeen stemming is met de gestegen eischen. In hf» conslusies toont- zich de commissie duidelijk '* het algemeen bezuinigings-streven geleid. Zij ?' dat een instelling, van bescheiden r ' rechtstreeks werkzaam onder den Mini's.. Defensie voldoende zal zijn voor een oplossing goede voorbereiding van de oeconómische en iu dustrieele verdediging, ofschoon zij het bestaand bureel aan kritiek onderwerpt. Het geheel maakt, tegenover de krachtige roepstem om versterking der zorg voor de weermacht, die nog onlangs op de vergadering der reserve-officieren te Apeldoorn tot uiting kwam, een ietwat matten indruk. Het departement van Justitie beleeft van alle departementen misschien de gelukkigste oogenblikken. De stroom van bekentenissen te Os* duurt voort, en de Dikke Toon de Soep ? heeft thans het zijne bijgedragen om licht te bren gen in de Osser duisternis. Intusschen heeft de Regeering ten aanzien van het veelbesproken Haagsche geval een positieve toezegging gedaan. Ook na het vonnis der scheidslieden, waarin niet al te prettige dingen werden gezegd ten aanzien van dt»n hooM-commissaris. zal zij het gerechtelijk onderzoek voortzet»en. Overigens geeft de crisisfraude in Gelderland, waarby do technische Mder van de pewestelüke tarwe cent'ale voor Geldoiland,'?Utre.rhfr en Ove^ysel werd gearres* teerd, de Justitie wederom nieuwe zorgen. '?'??-?:' ' ? * * ? ? '? ? Kan men nog blijde zijn in dezen tijd? Ieder weekoverzicht moet gewagen van duisternis en wanhoop en beangstigende gebeurtenissen. En het lijkt wel of de Natuur de droefenis die de menschen zichzelf hebben aangedaan, door zich'steeds dichter te verstrikken in allerlei onontwarbare kluwens, nog komt versterken. Branden in het binnenland (Rotterdam) natuurrampen in het buitenland (overstroomingcn in China en Amerika) vormden in de afgeloopen week het triest accompagnement van een wereld in nood. Toch is er nog blijdschap. Ik kom zoo juist uit Den Bosch waar de vlaggen uithangen en de straten met groen en wimpels zyn versierd, en waar op de groote Markt Jeroen Bosch schuil gaat onder een ontzaglijke tribune, waarop de namen van alle beroemde Bosschenaren staan uit gebeeld. En het is geen kleinigheid, wanneer een stad er prat op gaan kan, nog in een recent verleden twee kunstenaars van de eerste grootte, een Alphons Diepenbrock en een Antoon Derkinderen te hebben .voortgebracht. Het Bossche volk is een onverstoorbaar-vroolijk volk, en het bezit een burgemeester met een onverstoorbaar humeur. En het Bossche feest brengt ons weer wat op adem. Ook de Rotterdammers vierden feest, alle malaise ten spijt: zij hadden verheuging Wj de plechtige opening van het nieuwe -Museum Boymaus. En nationaal Nederland juicht over de kranige verrichting van de K. XVIII. Eigeniyk moeten wy allen den moed er maar blyven inhouden. Het valt zwaar, maar het is noodzakeiyk. En nu een korte politieke notitie tot besluit. De Amsterdamsche S. D.A.P. wil niet regeeren met de communisten. Een positief standpunt, waarby de eenheid met de Rer»lutie wordt verzaakt. ? Maar wat moet er nu komen? De Amsterdamsche '. situatie na de gemeenteraadsverkiezingen behoort tot do vele puzzles,. waarover de hoofden peinzen.