l : GEVAARLIJK AVONTUUR A. C. Josephus Jitta De wijze, waarop de Heer Colijn zijn ultimatum aan de Katholieken heeft gesteld, moge niet gelukkig zijn ge weest, in het wezen der zaak had hij groot gelijk. Op den Heer Aalberse zal vermoedelijk de verantwoordelijkheid worden gelegd een nieuw kabinet te vormen. Het ziet er niet naar uit, dat hij daarin zal slagen. DE houding van de K.K. fractie in do Tweede Kamer, die bij deze gelegenheid zelfs een zeldzame eenstemmigheid aan den dag legde. heeft ons in een gevaarlijk avontuur gestort. Het valt op dit oogenblik nauwelijks te voorspellen. hoe wij daaruit zonder al te veel kleerscheuren voor den dag zullen komen. Van het optreden van het kabinot-Colijn af, heeft de B.K. Staatsparty tegenover dat kabinet een' zekcie vijandigheid aan den dag geleed. Die partij heeft verhinderd, dat de Heer Colijn zijn aanvankelijke opdracht kon volvoeren, een par lementair kabinet te formeel on. Ten slotte hebben zelfs op aanraden van den heer Aalberse drie Rooinsch-katholieken in het kabinet een plaats gevonden, maar de party zelve heeft voor dat ' kabinet nooit eenige verantwoordelijkheid op zich genomen. Ik «al niet beweren, dat de Heer Colijn in de omstandigheden, die tot het avontuur aanleiding gaven, op volmaakte wijze heeft gemanoeuvreerd. Het is achteraf altijd gemakkelijk te critiseeren. Maai- onder dat voorbehoud moet men erkennen. dat de Heer Colijn in laatste instantie de zaak te scherp heeft geformuleerd. Hij verlangde, dat de fractie van de B.K. Staatspartij uitdrukkelijk haar vertrouwen in. het regeeringsbeleid zou uitspreken. Een dergelyke eisch is in overeenstemming met de Frauache parlementaire zeden, waaraan wij waar lijk geen voorbeeld behoeven te neiftcn. Bij ons komt die figuur niet, of nauwelijks voor. Men had ia de Tweede Kamer begrepen, dat de Heer Colijn verlangde, dat de B.K. fractie haar. stem zou geven aan een motie van vertrouwen. Toen men van het gedrukte stenogram kennis nam, bleek, dat daarin stond, dat het antwoord op de vraag van de Bcgoering hebt gij in ons vertrou wen * V~r worden gegeven door het achterwege Uiten van ondermijnende critiekl" De. lieer Aalberse heeft echter den handschoen opgeraapt eu geantwoord, dat de fractie eventueel eenstemmig tegen ecu motie, die het vertrouwen ia het kabinet uitsprak, zou stemmen. Daarmee was de breuk zonneklaar aan den dag gekomen. Moet men dus erkennen, dat de Heer Colijn in den vorm, waarin h'u aanvankelijk zijn eisch stelde, niet bijzonder gelukkig is geweest, in het wezen der zaak had hij volkomen gelijk. Het is onmogelijk voor de Regeering baar uiterst zware taak met eenige blijmoedigheid te vervullen; wanneer zij voortdurend aan. ondermijnende critlek .wordt bloot gesteld. De.critiek van de R.K. fractie had de eigenaardigheid, dat zij naar den vorm onbe rispelijk was, maar dat zij in wezen zeer onbillijk en inderdaad ,zel£s ondermijnend was.. Het is gemakkelijk genoeg aan de regeeringspolitiek een- groote mate van tegenstrijdigheid te verwijten. Dat is een verwijt, dat geen enkele regeeringspolitiek in deze omstandigheden kan ontloopcn.. De regeering verwacht eerst niet al te veel van industrialisatie en toch gaat zy er te elfderTure toe over industrialisatie te bevorderen. Hoofddoel van do regeeringspolitiek is verlaging van de kosten van levensonderhoud, maar door tal van maat regelen, met name door den steun aan den land bouw, worden de prijzen kunstmatig op een hooger niveau gehandhaafd. Is er iemand, die van deze dingen op de hoogte is, die werkclyk meent, dat dergelijke tegenstrijdig heden te vermijden- zyn? Het is dringend noodig, dat wij. de industriali satie bevorderen, maar van regccringsmatttregelen op dit gebied moet men geen groote verwachtingen koesteren. De prijzen moeten dalen, maar indien men aan do prijzen van de landbouwartikek-nMen vrijen loop liet, zouden in een minimum van "tijd alle boeren geruïneerd zijn en zouden groote groe pen van landarbeiders zonder inkomen zijn. Het is gemakkelijk genoeg voor don Heer Aalborse aan Minister Colijn te verwijten, dat er een zekere mate van tegenstrijdigheid bestaat in diens maatregelen, maar de Heer Aalberse zal op zijn beurt, tot de' regooring geroepen, dezelfde eritiek ondervinden. .* * Voor de oplossing van het conflict, dat is gerezen. zijn voor zoover ik zie slechts twee oplossingen mogelyk: een ontbinding van de Tweede Kamer, of een verzoek om ontslag van het kabinet. Voor de eerste oplossing valt in deze omstan digheden zeer weinig te zeggen. Onvermijdelijk zou toch binnenkort uit de ontbinding van de Tweede Kamer een verzoek om ontslag van het kabinet moeten voortvloeien. Het is slechts een uitstel van de executie. En gedurende de maanden, die dat uitstel zal vergen, blijft de toestand precair, indien zij niet verergert. Kamerontbinding kan slechts dan effect sortecren, wanneer te verwachten, valt. dat de nieuwe Kamer gunstiger oyer het regeeringsbeleid zal denken, dan de oude Kamer. Met een nauwelijks te betwijfelen mate van zekerheid kan men voor spellen, dat de nieivwo Kamer een grootere meer derheid tegen de regeering zal bevatten dan de oude. Het lijkt op het oogenblik. dat ik dit schrijf, (Donderdagavond) waarschijnlijk, dat het kabinet ontslag zal vragen en dat de opdracht tot formatie van een nieuw kabinet zal worden gegeven aan den Heer Aalberse. Hij zal zich aan deze veront. woordelijkheid niet kunnen onttrekken. Ik acht het niet waarschijnlijk, dat de Heer Aalberse in die opdracht zal slagen. Alleen met do socialisten regeeren. zal hij stellig niet willen. Neemt hij eenige socialisten in zijn kabinet op, dan zal hij zulk een programma moeten opstellen. dat hij van de andere groepen nauwelijks iemand' bereid zal vinden in het kabinet zitting t« nomen. I? deze poging mislukt, dan ligt een beroep op den Heer de'Oor voor do hand. Deze zal zich hoogstwaarschijnlijk niet wenden tot de socia listen, doch hoe hij dezelfde groepen waaruit het Kabinet Colijn is samengesteld op een nieuw pro gramma bijeen zou kunnen brengen lijkt vooralsnog raadselachtig. De eenige oplossing, die dan nog overblijft^ is een zakenkabinet, dat voor een belangry'k deel niet zou bestaan uit politici. Maar de kans, dat een dergelijk kabinet al zeer spoedig grooto moei lijkheden zou ondervinden in de volksvertegen woordiging- is wel zeer waarschijnlijk. Ik sprak slechts van twee oplossingen.' Ia theorie is nog denkbaar; dat van hoogerhand een poging wordt aangewend de Heeren Aalberse en Colya t# verzoenen. In feite staan zy niet heel ver van elkaar. Maar de eer vaa beide hoeren is. ia het spel. Mocht eea dergelijke poging worden ondernomen en sla-1 gen, dan zou daarmede aan het laad eea Ontzag lijke dienst bewezen zijn. , ' ". Degenen, ? die' dit conflict hebben uitgelokt ea daarvan is de Heer Aalberso de voornaamste, hebben een zeer zware verantwoordelijkheid op zich genomen. Het behoud vaa het parlementaire stelsel is er mede gemoeid, dat degenen, die eea regeeriag doea vallen, zelf in staat zija do verantwoordelijkheid voor een nieuwe regeering op zich te nemen. Het ziet er« aiet naar uit, dat de Heer Aalberse,, wanneer hij de opdracht krijgt, daartoe in staat zal blijken. . . ' PAG. 2 DE GROENE No. 3034 Dr. H. Colijn i Abessyniëen Dépolitiek van Engeland is'opnieuw tfekcning gekomen in de Abessynischc kwestie, doof datgene, dat op 'teerste gczieht lijkt een front verandering van En geland. Het was duidelijk dat in het begin de Volkenbond sich zoo min mogelijk aantrok van deze historie. Zeker, men zocht naar een paisibelen uitweg. J talie deed daaraan formeel mee door toe te stemmen in d Scheveningachc arbilragc'commissie. Maar het ging door met een grootschcepschc voorbereiding der mili taire expeditie. . Frankrijk steunde Italiëdoor een zuiver passieve houding aan te nemen in de Volkcnbondsbemoeiingen die ten doel hadden, de vuurhaard te bhtwchcn. En Engeland tr«« nauwelijks actiever. Overal teerden verbodsbepalingen voor wapenuitvoer^ afgekondigd, die naar de letter den vrede dienden, maar in de praktijk alleen ten nadccle van Abessynic konden werken. De heer Avenol, de secretaris-generaal van den Volkenbond reialle rond om den bij het conflict betrokken ministers van Bnüenlandsche Zaken toch vooral in te prenten, dat niets gedaan mocht worden, dat tengevolge sou hebben dat J talie den Volkenbond verliet. Want de Band .was toch al zoo zwak gewor den..... ;?."' ' . ?-' ^ V ... ??_ ? Het Franschc standpunt tcas in de gegeven om standigheden volkomen begrijpelijk. .Ven icildc Itali niet verliezen als bondgenoot tegen : het nog steeds dreigende Dttitsche gevaar. En de Volkenbond wa* een nuttig, hoewel objectief-werkend, middel om dat gevaar zooal niet te bezwereni, dan toch min of meer uit te balancéeren. Geen Volkcnbonds*procedure mocht Italiëdus voor het hoofd slooten. In zooverre dekten zich de thesen van Laval en Avenol volkortien. Reeds in den aanvang was er ecnig verschil tusschen de Fransche houding en de Erigelschè. Men sou het zóó kunnen uitdrukken: Frankrijk hield zich afzijdig en zórgde dat niets zijn góéde verstandhouding . tot Italiëin gevaar kon brengen. Engeland daaren tegen was persuasief pa isibel, trachtte Italiëaan 't verstand, te brengen dat het beter, verstandiger en voorzichtiger zou zijn om af te zien van werkelijk onherroepelijke oorlogsdaden,; maar' ging niet verder dan deze wijze betoogingen, die bovendien geschraagd werden door de niet onbelangrijke ervaringen inzake, koloniale veldtochten, waarop de Britsche .politiek kan bogen. Actieve maatregelen liet Engeland achter wege. Het front van Stresa", dat al zoo aan het wankelen was gebracht door Londens overhaast vlootaccoord met Von Ribbentrop, en dat zoo juist door Sir Samuel Hoare weer in elkaar was getimmerd, bleef zoodoende intact. En het gevolg was, dat ItalK rustig doorging met de Ethiopische krijgstoerusting, l Prof. Mr. P. j. M. Aalberse de Volkenbond ?huincierl en mori'ele sorgen ten spijt. Moreclr zorgen nttrul want het -schijnt dat inderdaad de watir???hittccnde «tem van Engeland gelijk had, die htid n-iccscn op het ontmoedigend, het afmattend en het 'li!/nifk-oti'li'rmijnend karakter van een veldtocht in inn-rrsMittiijke en bergachtige tropische gebieden. \'nij voordat de krijg is ontbrand, ontmoet Itali '??;e hinderpalen. hel b f gin van het Ethiopisch avontuur tcas ?'??rhalve Engehinds lust om Italiëtoch te steunen. ,. ?'???or niets Ie doen en bijna alles na te laten, aanzienik geringer dan die van Frankrijk. f^inds het begin was hét duidelijk dat Laval Mtts'Uni zijn gang tcitdc laten gaan uit vriendschap, .» 'om hem 'dit spelletje te laten winnen. En dat.Eh?;>'larid-. tegen welks strategische belangen Mussolini .»ji, zooals icij hier vroeger uiteen gezel hebben, met .'?jn Abcssi/nisrhc politiek had gericht dat Enge?nul Mussolini 'zijn gang liet gaan, allerminst uit ?tirndschap en met de zeer duidelijke verwachting ?lul hij wel is waar niet zou verliezen, maar het er '?ii-h zoo slerht zou afbrengen, dat zijn persoonlijk daarop schipbreuk lijden zou. Maar ook voor deze consequentie begon het Britsche kabinet terug te schrikken. Want it] Downingstreel x't'i't men bliksem» goed wal er omgaat in de gemoc??'??ren- der ver afgelegen gcbiedsdeelen. Daar blijkt de 'if-if/endc oorlog tumtchen Italiëen Abessyni aller'?>iiïnt nnurhultlig te worden opgevat. Zooals begriji>i-iijk !s. heeft weer eens opnicuUf de tegenstelling tus"'?ln-n blank en bruin vlam gevut. De alamvencante l rubischc en bijaldien de gehcele Mohammedaanschc "?rcljl is in beroering - ongeacht het feit dat de n'iTttl representatieve Abessynische stammen Kopten, ?'"M Christenen, zijn.. 'Kngètand weet, dut de .langzaam werkende /«Van» *"/)»? koloniale machine er wellicht niet vandaag maar ?l'iii. toch 'morgen1 in zal slagen om farijs te "ijzen op dat gevaar. Engeland" rekent er op dat dit l"<irepen zïil icorden en het is ervan doordrongen, dat" l' f." met Frankrijk, van twee kwaden vriendschap '?"l Italiëen een réveil tier inlandschëbeweging, o}: ' "f rgieke . Volkenbondsmaatregelen die wellicht een '? «w» weyloopen van Italiëten gevolge hebben dat f» l van deze twee kwaden het beste moet kiezen. ' ( Vandaar Engeland» hernieuwde ijver Ie Genève. ""ie denkt dut diéslechte het gevolg ia van idealisme, '?"« het geloof dat het beter >is, zonder Italië, een Mc '»ne Volkenbond te hebben, maarden waarachtige, met Italiëeen sterke, maar voozp wie dat vergist zich. Het>zijn de koloniale consequen-' d ie den doorslag geven en die Engeland nopen' energiek' en voorzichtig te zijn. M. K. WEEKTRDMPET VAU DEN WIJZEN OLIFANT EEN olifant, zoo zegt men. is een wijs ilior. omdat hij zulke groote ooren heeft, die in staat zijn waarheden te vernemen, die aan anderen ontsnappen. Maar hoi» wil men. zelfs met zulke lange, ooren'als de mijne, luisteren. wanneer hooren en zien iemand vergaan? ifc heb er al eerder over geprutteld, dat de woroldgebeurtenissen zich niet storen aart do vacant ie. en ik ben er zóó mee doende, dat ik. mijn, bad or voor prijs geef. Bovendien, het wordt tegenwoordig al maar moeilijker om do waarheid van do dingen te ervaren. Men krfógt den indruk, dat er roekeloos en onverantwoordelijk comedie wordt gespoeld in buiten- en binnenland. Wat wil Italië? Indien wij moeten goloovon. dat het Mussolini ernst is met zijn Abossijnseho escapade, en hy niet intimtdoticpolitiok voert om geringere voordeelen te behalen dan hij voor geeft. dan is er vast te stellen, dat hij zich hopeloos in eigen prikkeldraad verwart, want de (prognose omtrent den Italiaanschon veld tocht is verre van gunstig. . ' ' Wel heb ik eenige schorre tonen in mijn trompet over d« belangrijke gevolgen, die dit Kulouiulo avontuur van Italiëmedebrengt voor do Inter nationale Bechtsgemeenschap. Er is oen 'crisis in den Volkenbond als nooit te Voren. Als Italiëdoorzet dan kan men den schijn von waar digheid, welke aan dit Hooge Collogo nog moor verbleven is. ondanks het feit dot do Volkenbond meer goeds heeft verricht dan zijn belager* erken nen, alleen nog maar redden door formalis tisch lapwerk. Met zulke juristerij zal zich het wereld-Idealisme, dot eenmaal von den Volkenbond alles verwachtte, moeten tevreden stellen. Motu- do naakte feiten zijn: dat het vinden van oen formule 'sBondsaanzien alswaarborgor dor internationale rechtsorde vernietigt, dat gewapende intorvent ie een wereldoorlog zou teweegbrengen, on hot .vertrok. van Italië' uit den Bond, dio Duitschland en do ? Vereenigde Staten al mist een .romp-parlement zou maken," waarin de Engelsch-Franseho tegen stelling den krachtelooze nog meer zou verzwakken. En verzwakking van den Volkenbond kunnen wij op het. oogenblik slechter gebruiken da n ooit. Ken wijze olifant wil niet alanneeren. maar zouder olorin blijft er genoeg stof tot pessimisme omtrent don Europceschen toestand over. Oostenrijkseho staats lieden brengen geheime bezoekjes aan Stoonokkorzeel, waar de Habsburgcrs bezig zijn hun kroon te'poetsen, en in het Oosten van Europa hoort men gevaarlijk gegrom. De ex-Koning vort ('?riekeulond is bezig het woord ex van zijn visitekaartjes. te radeeren, en Mussolini verklaart, dat hij. wanneer zijn Italiaansche jongens in do Abossijni sche woestijn zijn versmacht (de bijzin is van deu olifant) nog een millioen1 soldaten oyer heeft voor het opknappen van Europeesche ? zaken. In Duitschland ziet het er, naar de verklaringen van ooggetuigen die verder kijken dan hun nous lang is, bedenkelijk uit. Wat de financiën en occbnomie aangaat moet het er al heel ellendig zijn l En Faulhtt.bor is niet te'temmen! Inter nationale onrust allerwegen, die overal door binnenlandschc omstandigheden wórdt aange blazen l Ik keer naar de binnenlandsche omstandig-; heden van ons eigen vaderland, en stel vast, dat onze aandacht daar in de afgelooperi week zoozeer door werd in beslag genomen, dat wij bijna geen gelegenheid vonden, ons met het buitenland ,te bemoeien. , " '?"'? , De week begon met de verbrijzeling van d« Goai". Na de reeks van ongevallen, die de K.L.M in de laatste tijden te verduren kreeg, heeft deze ramp ??waarover wij nog treuren aan onzo al te voortvarende lucht vaart-maatschappij een slag toegebracht, waarvan zij zich slechts geleide lijk herstelt. Hij heeft dat zelve in confesso erkend, want zij heeft terstond haar expansie-politiek stop gezet, lijnen opgeheven, voorzorgsmaatregelen ge nomen ea haar personeel moed ingesproken.' pok onze wakkere Minister van Waterstaat was bij de hand; hij werkt reeds aan de voorbereiding van een controle-instituut. Zoo greep,men in, snel'en goed, en de maatregelen vaa de K.L.M, zullen onge twijfeld het vertrouwen in haar doen herwinnen. PAG. 3 DE GROENE Ne. 3034 Was «-r dan aanleiding om dat vertrouwen op to zoggen? Ik antwoord daarop, dat het volstrekt niet uitgesloten is te achten, dot deze rampen een rooks van toevallen zijn. Maar iedere aanwezigheid van eono rooks brengt hot publiek tot het construooron van verbanden, en dat er verbeterd moest wordon. daarvan getuigen de maatregelen zelf, waaniioo do K.L.M. op de ongevallen heeft gerea geerd. De beste olifanten staan aan den wal, en ik Iwii weerbarstig, wanneer men meent dot ik de kritiok Uor fluistoraars voor mijn rekening wil nomon. Maar men fluistert, dat Fokker bezwaar maakto tegen de massa levering, die de K.L.M. voor hoor expansie noodig had. on dat het personool door die expansie werd overbelast. Doch laat ous do snollo on juiste reactie van de K.L.M, waardoeren. Haar mood tot beperking na de rampspoe den 5s mot instemming aanschouwd. * * * Nauwelijks waren wij ietwat bekomen van den schrik en do droefenis door de lucht voort rompen verwekt of 0011 nieuwe schok ging door Nederland, t oen .het uit Prof. Aalberse's rode duidelijk werd: do Katholieke kamerfractie richt don stormram togen hot Kabinet. De rede van Dr. Colijn en zijn waardige, manmoedige houding ^-rwokten allerwejro'do sympathie, waar deze groote Nederlander recht op hooft. ? Up het moment waarin deze olifontiode geschrevoii wordt, is hot Kabinet nog in beraad. IV olifant wil slechts getuigenis afleggen van zijn 'rfrliuzing on hij vraagt zich'af: wat willen do Katholieken ? Wonrom een crisis geforceerd in dagen, dio regoeringsstabiliteit meer van noode hobbon dan iets anders? Waarom een crisis geforceerd, terwijlmen blijkbaar met de roode broodoi-s. dio mode in verzet zijn. niet wil re'gooren;1 on JMOU genoodzaakt is tot overneming van dezelfde taak, die het zittend kabinet vervult? Waarom zwarigheden.' zorgen, bomoeilijking van do begroot ing. waaruit thans alle bezuinigings maatregelen zijn teruggenomen? De pers heeft het in hare commentaren tot in den trouw? doen uit komen, dat er in de katholieke partij groote tegenstolliiufou on verschilpunten bestaan. Men moge niot vergoten, dat or oen eenheid ? is, welke daar misschien bovenuit gaat. Do eenheid die gevormd wordt door het aangeboren katholieke gevoel voor hiërarchie en dobr de eensgezindheid dio ontstond tussdion katholieke werkgevers en werknemers, dio elkander wol in do kaart willen spelen.... ten' koste van den consument. ' '? :"'?..»?*.' .. Onder al dio bedrijven in de lucht en op het Binnenhof is er misschien oen merkwaardig bericht aan do moeste eourantonlezei1» ontsnapt. Ik bedoel het bericht omtrent de opheffing van het Konink lijk Nationaal Oisis-Comitó. Dit bericht is daarom ontstellend, wijl het feitelijk oeiie erkenning inhoudt von do permanentje der malaise. Opheffing van hot Crisis-Comitébeteekent geenszins, dot men de ellende te bo.ven is. maar tint men de'ellende gaat zien als een toestand, waartegen de normale liefi dndighoidszin niet meer is opgewassen. Ons volk. kon voldaan zijn over do negen millioen die het voor. het Crisis-Comitó heeft opgebracht.'Maar nii moet hot Comitéconstateeren. dat er moeheid hoorseht bij do plaatselijke afdeelingen, en dat de inzamelingen hard achteruit gaan. Wat krijgt de Nederlander, die door de tijdsomstandigheden be hoeftig werd, er voor in de plaats? Het wordt weinig duidelijk uit het communiqué, dot in de bladen verscheen» Het Comitéwijst op de vele maatregelen, welke van overheidswege zijn genomen. Moor hangen al die maatregelen niet samen met een algemeen regeeringsbeleid, dat thans op een zijspoor.is gezet? En is het goed en verstandig, het Crisis-Cómito hu te loten afloopeh, zonder dat er een duidelijk aanwijsbare organisatie vooi- in de plaats gekomen is, die in het bizonder haar aandacht wijdt aan de zoogenaamde pauvres nécessiteux", dat zijn de" armen, die'een zekere standseér hebben pp te houden,- en met wie het toch zoo allerjammerlijkst js gesteld ?' Iwiot mij probeeren mijn concört te eindigen met tets anders dan narigheid. En hoe kunnen wij beter vermaand worden tot een moedig voorwaarts schrijden", dop. door ons te herinneren hoe kranige .tippolaars de Juli-maand wat hebben opgefleurd met den vicrdaagschon afstandamarsch. Een voor treffelijke, niet genoeg te loven sportpraestatie ! , l! ? i l