?; i {* ' il. ? 'j ? ? EIGEN WIJSHEID Geloof en wetenschap aan het stoeien ER zij u lieden die een eigen wijsheid be zitten, verworven Inngs eigen wegen, min of meer verwijderd vnn de algemeen gangbare en offieieel erkende paden. En het is een ervaringsfeit dat door dezulken kostbare geeste lijke goederen tot bezit der menschheid zijn ge worden. Doch dit houdt niet in dat nu ook omgekeerd iedere heterodoxe eigenwijsheid het menschdom verrykt. Ware wijsheid is een zeldzaam artikel. Kn wanneer er in luttele weken tjjds zes boeken verschijnen die pretendeeren hoogere, geopen baarde wijsheid te bevatten welke door de officieele wetenschap tot dusver is miskend en veron achtzaamd, dan wekt dit op zichzelf reeds eenigen twüfel. Dr. A. A bas 'schreef een boekje over Astrologie bezien in het licht van de moderne wetenschap" (Kosmos. Amsterdam». Dat de sterrenwichelarij xich niet mag verheugen in de gunst der weten schap zona is die mm onze hoogescholen wordt gediend woten wtf uilen. Een der voornaamste redenen hiorvan zi«-t de schrijver in het feit dat di* meest«? bcopfemren der astrologie hun vak niet verst.-ian, zulks in tegenstelling met Dr. Abas, die' weet en bewijzen knn". En daarom schrijft hij, een boekje, bestemd voor lezers die zijn bewijs niet kunnen volgen en cv dus ook niet over kunnen oordeelen. Pe heer Kim;* Dijkstra vatte in een bundel van vierhonderd aforismen: origineele waarschu wingen, opmerkingen, raadgevingen, recepten, vergelijkingen, alsook verklaringen van het gedachton-leven in verband met Eeuwig leven" zijn levensbeschouwing samen,* die hij merkwaardig genoeg achtte om in boekvorm te worden uitgegev n (?Bedenk". bU Schermer te Bolsward). De sol i- ijver acht /.ich blijkbaar geïnspireerd, zoo tot wijsheden al* »U:ze: ..Onder hypnose vnn een loge 'p'rst dwingt tot: dronkenschap, kwaadheid en liatelijkheiil.'.'uf slapende kwaad verrichtend, dat later slechts matig en in het ergste geval geheel niet meer u-ordt herinnerd. Weliswaar laadt dan die Innjrh'-ul de hobfdschuld op zich, maar de mens dit> de voorwaarden tot toegang gaf, is zwaar gedupeerd" (blz. lö). Een dergelijk aforisme getuigt niet ? zoozeer Vnn inspiratie als wel van een uiterst gebrekkig hnnteeren der Xederlandsche taal. Het ware levenssucces hangt niet af vnn studie en geleerdheid, doch van verstandigheid", zegt de schrijver op blz. -10. doch een weinig studie is voor lieden die hun denkbeelden over moeilijke problemen publiceeren toch heusch \vel gewenszht. In zalige onwetendheid omtrent veel dingen die .de experiment eele wetenschap in moeizaam zoeken heeft gevonden verkondigt de heer Dijkstra zijn verklaringen" van'denken en zijn, niet gesteund door ander gezag dan de onfeilbaarheid zijner inspiratie. Op ander terrein beweegt zich mej. H. Hoogewerff, die schrijft over Plantaardige voeding: * geschenk van hemel en narde" (Xftgh &; Van Ditmnr, Rotterdom). Doch oo.k zij steunt op inspiratie. Alleen reeds de eigenaardige stijl, die waarschijnlijk menigeen tot verwondering zal, brengen, verraadt ons, dnt de schrijfster geput heeft uit een bron van kennis, die aan de moesten hnrcr lezers tamelijk, zoo niet geheel onbekend is'V zegt de Hangscho arts Dr. Rudersdorff in zijn inleiding. Inderdaad la do stijl in sommige opzichten" ?merkwaardig, doch zeldzaam is zij helaas niet: Eveneens is hier niet de plaats.... en meen ik hier te kunnen volstaan met".... nietwaar, dat is niets anders dn u onze oude . bekende Tante Betje. Doch dit terloops. . ? ' Erger is dat de inspiraties vaii' mej. Höogewerff wetenschappelijke blunders bevatten die lederen middelmatiger! H.B.S.-er moeten opvallen. Wat moeten wij dan van de oncontroleerbare inspi raties denken? Bij de Lcidsche Uitg. Mij. verscheen een lijvig boek: 's Mensohen leven na den dood", waarin de Engelsche predikant C. L. Tvvccdale van een overstelpende massa ,.psychische verschijnselen" uit eigen en anderer ervaring verslag heeft uit gebracht. Reeds deze uitdrukking getuigt van een zekere eenzijdigheid: onder psychische verschijn selen" verstaan de .schrijver, en zijn- geestver wanten een zeer bijzonder soort Van' psychische verschijnselen dié, men beter al? supernormale verschijnselen zou kunnen aanduiden. Yan deze verhaalt domirtee Twecdale er talloozc en hij acht . ' de juistheid er van in alle gevallen bewezen. En voor alle gevallen, hoezeer ook overigens uiteenloopend, heeft hij n verklaring, déverklaring: alle supernormale verschijnselen worden teweeggebrocht door geesten van afgestorvenen. Wip wel eens heeft ervaren hoe eindeloos veel moeite en voorzorgen wetenschappelijke onder zoekers nis Dietz of Tenhaeff (om nu alleen mnnr een paar land- en t Udgenbot en t e noemen) besteden aan het onderzoek vnn een betrekkelijk eenvoudig geval van telepathie of psychometrie, staat ver steld over de vrijmoedigheid waarmee do alwe tende dominee Tweedale voor elk fenomeen* zijn verklaring poneert. Zijn boek is dientengevolge nis verzameling materiaal van eenig belang, doch in zijn oncritische eenzydigheid schiet het te kort jufst tegenover die lezers voor wie een populair werk als dit bestemd is. Do laatste van onze zes boeken z'gn opge schreven door Ir. P. J. Carrière-Bilheimer. Opge schreven niet geschreven in den zin dien wij daar gewoonlijk aan hechten. Want de lieer n mevrouw Carrière zijn overtuigd dat alles wat in De boodschap der geesten" en Liederen van univera" (Uitg. .Süthoff, Leiden) staat recht streeks aan de opschrijfster is gedicteerd door geesten. Het is duidelijk dat voor iemand die min of meer automatisch met of zonder hulpmiddelen dingen opschrijft die zij nooit bewust heeft overdacht en die nis inspiratie tot haar komen de aldus verkregen boodschappen van ontzaglijke bet eekenis kunnen zijn, Gedrukt in een boek zien deze uitspraken er voor een buitenstaander er Ongestoorde snelheid Een kruispunt zonder botsingen 'T TT ET* zon een aardige puzzte kunnen zijn: ?j*j hoe kan een a ulo mobiel-best uu nier links-af "*? ~ slaan, zonder kruittend verkeer Ie ontmoeten ! Het snelverkeer over (ten weg heeft langzamerhand een omvang aangenomen, die hel spoorwegverkeer met stukken slaat. Wel staat er een leger waarschu wingsborden langs den straatweg opgesteld, maar ompalen zijn dat niet. De voortsnelfende automo bilist kan niet niet zekerheid weten of een bepaalde » passage veilig is. Hij zal dat steeds voor sijn eigen verantwoording moeten nemen, hij zal vaart moeten minderen, uitkijken, overleggen en dan besluiten. Tot zoover alles best. Maar een ten naaste bij absolute veiligheid is bij verdere inlensivfering van hit verkeer sel/s dan niet te bereiken, wanneer men ongelukken tengevolge van onvoorzichtigheid buiten beschouwing laat. Er gebeuren ook ongelukken zonder echter heel anders uit. Hij kan zulke geschriften slechts op hun eigen waarde beoordeelcn. En dan moeten wij eonstateeren dnt deze twee ge wichtig uitziende boeken de moeite van het drukken en uitgeven toch eigenlijk niet waard waren. De heer en mevrouw Carrière mcenen dat het geschrevene zóó ver uitgaat boven hun ver mogens en geestelijk peil, dat dit alleen reeds een aanwijzing is voor hoogere herkomst. Dit lijkt ons een onderschatting van eigen capaciteiten.. Elke week verschijnen er tientallen bladen «*n blaadjes, eiken Zondag worden ei* op duizenden kansels in ons land preeken gehouden die anders van inhoud en strekking zijn, maar zich op een peil van stichtelijkheid bewegen dat volstrekt niet lager fe dan dat der wijze lessen van mevrouw Carrière's geesten. En het dichterlijk gehalte der Liederen van Uunivera" komt niet uit boven het niveau vnn vriendelijke scheurkalenderpoëzie. Het gevnl-Cnrrièru is misschien voor den para psycholoog zeer merkwaardig en belangwekkend, doch er was waarlijk geen reden om deze geschriften onder het publiek te brengen. En hiermee komen wij tot de kern van het oordeel dat nllo zes be sproken boeken moet troffen. Er is bij het publiek een groote belangstelling voor alles wat onder het begrip parapsychologie kan worden samengevat (de z.g. occulte" verschijnselen), doch slechts weinigen zijn werkelijk bevoegd om hierover te schrijven, zijn voorzichtig genoeg om geen twijfel achtige vondsten te popuiarist-eren op een wijze die verwarring kan stichten en bezitten voldoende verantwoordelijkheidsbesef om geen persoonlijke opvattingen als vnststannde waarheden te ver kondigen. Niet door veelheid van populaire ge schriften, niet door het. verkoiuligea vnn eigen wijsheden, mnnr slechts door het m-dorig dienen vnn werkelijk wetenschappelijk onderzoek wordt op den duur de kennis 'vermeerderd en de waar heid benaderd. . YOE FOPPEMA bewijsbare schuld, voornamelijk bij slecht sieht. Er blijft 'n gevarcnroi'ffieient bestaan, die bij het groote verkeer niet meer weggeeijferd kan worden. Vandaar de wetwh om tof. een bevredigende oplossing te komen, waarbij kruisend" verkeer geheel kan worden vermeden. lid is duidelijk, dat men er enkel met overbrugging van dwarsieegen. zooals op den in aanbouw zijnden weg Amsterdam?Si-hiphoi?Den Haag niet komt. Linksaf/era" blijven kruisend verkeer veroorzaken. In Amerika heeft men hel aangedurfd, natuurlijk met aanzienlijke financicde opofferingen., om dit vraagstuk radieaal aan te pakken. Klaverbladkruisingen bieden tic oplossing van de puszle. Te kostbaar? Het heeft werk.... n men zegt, dal tenslotte de gemeenschap voordeeliger uit zal zijn, doordat nóg grootcr intensivccring van het auto verkeer mogelijk blijkt met grootcr veiligheid. Hoe u links af moet? Wel, de derde teeg rechts, dus de eerste teeg voorbij de brug dan tccér rechts en u bent er v.in self. PELLEORIJX PAG, H DE GROENE No.3036 ' Of> dit kruispunt kan een auto alle richtingen uit zonder dat ooit eeïi weg behoeft te worden overgestoken Een polls der LEVENSVERZEKERING ARNHEM" Is een waarborg voor het welzijn van Uw» gezin. RESIDENTIE HYPOTHEEKBANK N.V. 's-G RAVEN H AG E - Anna Paulownastrmat 97 f....-.M f I6-' I7JO Hypotheekbrlevtm . . fl5.888.200.~ Reserve, ...... ... f 788.800. Directle: K. E. ABBING - D. VAN OORDT N.V.DEHURLEMSC1E HYPOTHEEKBANK Leden der ^9*gBaSPr directie: ? Mr. A. S. MIEDEMA en A. B. THIERRY LE BYE DOLLEMAN » Pandbrieven f 39.256.150. Hypotheken £39.2*4.996.- Reserves . f 1.056.713.N.VVERZEKERING-MAATSCHAPPIJ j OPGERICHT A2 1694.. - AMSTERDAM .C-KEIZERSGRACHT 570. INBRAAK; BRAND;ONGEVALLEN EM WATERLEIDINGSCHADEVERZEKERING. BEGRAFENIS VEREENIGING De Xederlandsche Consument niet onnöodig belast! 25% KORTING! Volledige fabrteks- en Importeursgarantie. DE VULPEN-IMPORTEURS ,S GROOTSTE SPECIAALZAAK in Xederl. op het gebied van vulpenhouders. HEILIGEWEG 9. AMSTERDAM-C. Specialisten Service en 25 % korting. ADRES VAX VERTROUWEN. KIPS & Go. - SCHIEDAM % ? PLAATIJZEREN RESERVO.V~ BUISLEIDINGEN: SCHEEPS-T AJ AUTOGENE LASSCH PEREZ PERZISCHE TAPIJT) AMSTERDAM C - Sinjjel 480-482 b h Koniiij|*pleiii IIOTTEHUAM -'S-GltAVEXHAGE - GROXIXGKX - fTRECHT Een ,,cclil"LPerzisch tapijt is <jck noopt door inensehon met natuurlijken Kunstzin. Het léft Afhing ol beauty Is a Joy lor ever JOHN KEATS N.V. DE HOLLANDSCHE VOORSCHOTBANK KRUISWEG 70 - HAARLEM De Bank verstrekt .voorschotten met een minimum van ?1000.-op billijke en wat de terugbetaling betreft gunstige voorwaarden, onder borgtocht of zake lijke zekerheid. Een prospectus wordt op aanvraag gaarne toegezonden. N.V. BATAAFSCHE HYPOTHEEKBANK AMSTERDAM Anno 1888 ? Qeeft uit tegen beurshoeN: 4 % PANDBRIEVEN In «tukken van f 1000,-, f 500,- en f 100,-. Coupons Januari en Juli VAN RUN S 5SMOSTERD ."C, Wintersport in den~zomer ! U hebt natuurlijk altijd gedacht dat skllocrpen alleen in den winter kon worden beoefend, tenzij wellicht in de Poolstreken. Maar bovenstaande foto, genomen in het hartje .van dezen zomer, leert u beter. Zij brengt den zómersklwedstrijd op het Jungfraujoch-In beeld: het oogenblik vóór den start van heCObern Mönchjoch. Op den achtergrond de 'Aletschgletscher. WFMRFM 13QQ M.t.r FALKEN HOTEL ? .? ?????^^??i? mmmmn^^^mm^ l»,.*».». DA»»| «l.»n MI> ««nfurlU Itnnrt* AfMni BERNER OBERLAND Modem Hotel _-?_ t water. 1|| Strandbad . Billijk tarief voor langer verblijf, fvrije bootte. Stroomend ?& Tennisbanen, . A. A A .* A' , . <v jv ,i .» , ». A «, .?- -t', t. A A. A 'A ,*. f, ,t> _ . A A A 'EIKEN MAI9UZIE 'KASTJE i 9 LADEN f 19. 50 >\OZESKNAPNV, kOUD£ HOOC5TR.1 A M STER DAM . Z'O JU IS t verschenen: Dr. H. R. S. VAN DER VEEN J E W IS H CHARACTE R S IN EIGHTEENTH CENTÜRY ENGLISH FICTiÖN AND DRAMA PRIJS, GEB. .. F 4,90 Verkrijgbaar bij de Boekhandel en bij den Uitgever J; B. WOLTËRS, Groningen Batavia PAG. 15 DE GROENE Ne. 3036