Historisch Archief 1877-1940
? * !
"
AALBERSE-COLIJN
De ware inzet van den strijd
A. C. JOSEPHUS JITTA
Het geschil Aalbcrse?Co/ij» is niet
opgelost maar slechts opgeschort. Het
bedenkelijke van dien strijd is, dat men
voortdurend ticist over aanpassing",
^.sluitende begrooting", vermindering
ran werkloosheid" en industralisatie", .
leuzen die iedere regeer ing moet aan
vaarden, maar dat de ware inzet van
den strijd, zonder dat men dat te kennen
geeft, is: de positie ra n den gulden.
HET conflict Aalberse?Colijn is niot
opgelost, maar alleen opgeschort. Het
staat ermede hls met het geschil tusschen
Italiëen Abessinië. Niemand ka» met zeker
heid, zelfs niet metseen zekere mate van waar
schijnlijkheid voorspellen, hoe dat af zal loopen. .
. Wij weten niet, of de poging tot verzoening.
die in de opdracht aan den Heer Colijn. om een
extra-parlementair kabinet op breeden grondslag
te vormen, opgesloten lag, geslaagd 'is. Er kan
geen twijfel aart zijn, dat.de Heeren Aalbepse en '
Colijn op dien gedenkwaardigen Maandagmorgen. "
elkander beter begrepen hebben. Een persoonlijke
tegenstelling, speelt in dit. conflict geen rol. En
dp zakelijke geschillen z'ijn niet van dien aard, "dat
zij niet tot overeenstemming zouden hebben
kunnen leiden, wanneer beide staatslieden dat
gewild hebben, zooals ongetwijfeld het geval is
geweest.
Dat er besprekingen zijn gevoerd met den Heer
Goseling over het aanvaarden van een minister
portefeuille, die althans niet aanstonds zijn mislukt
en die misschien in October nog kunnen worden
voortgezet, bewijst zelfs, dat er etmige toenadering
ia bereikt. Het aanvaarden van die portefeuille
zou op zich zelf natuurlijk geen oplossing van de
zakelijke geschillen hebben opgeleverd, maar^hefc
ware een duidelijk naar buiten sprekend symptoom
geweest van de toenadering, n sanctie op de
afspraak, een blijk, dat de Roomsch-Katholieken
weder met het kabinet in zee zouden durven gaan.
Dat het nieuwe kabinet de regeeringsverklaring
tot September heeft uitgesteld, is stellig geen bewijs
van vertrouwen. Uitstel kan beteekenen, dat/ men
zich nog wil beraden, of dat men hoopt, dat de
omstandigheden over eenigen tijd gunstiger zullen
zijn. De eerste onderstelling is absurd. Het nieuwe
kabinet weet natuurlijk, wat het wil. Rest dus
slechte de verklaring, dat men hoopt, dat de om
standigheden in September en October gunstiger
zullen zijn. Ook dat kan niemand met zekerheid
weten. Die onderstelling beteekent echter, dat
op bet oogen blik van de formatie van het nieuwe
kabinet de omstandigheden nog niet heel gunstig
waren.
MERKWAARDIGERWIJZE wordt het
geheele geschil beheerscht door n onder
werp, dat geen van beide partijen uitdruk
kelijk pp den voorgrond stelt, alsof zij schromen
het aan te roeren: de positip van den gulden.
Dat de radicale vleugel van de
Roomsch.Katholieke fractie m de Tweede Kamer tegen
de aanpassingspolitiek van minister Colijn ge
kant is, was reeds algemeen bekend. De conser
vatieve vleugel bergt heel wat overtuigde
voorstanders van devaluatie, diéongetwijfeld
hoopten dat de gulden zou vallen, wannér de
i fractie zich eenstemmig'tegen de politiek van
bet kabinet-Colijn zou uitspreken. Démidden- ,
mannen, waartoe de Heeren Aalbcrse en
Goseling bebooren, zijn 'door de beide vleugels
meegesleept. ,
Devaluatie van den gulden is een zeer gevaar
lijke maatregel, die ongetwijfeld hier en daar in
enkele bedrijven voordeel zal verschaffen, maar die
op den duur waarschijnlijk meer kwaad zal teweeg
brengen, dan goed. Het beteekent een faillissement
van den Slaat, die geen kans meer ziet aan zijn ver
plichtingen te i voldoen'.
Nu, is het faillietgaan voor, een koopman niet
altijd een schande. Men kan zich in zaken niet
tegen alle risico's dokken. Een koopman kan zoo
zeer met tegenslagen worden overstelpt, dat hij
zonder dat hij schuld draagt, niet meer in staat
i? aan zijn verplichtingen te voldoen.
Het faillissement van een particulier wordt
door de rechtbank uitgesproken. De zaken van den
gefailleerde worden afgewikkeld door een curator
onder toezicht van de rechtbank.
Wat zou men denkeu van een maatschappij,
waarin een koopman zich zelf op het oogenblik,
dat hem gewenscht zou lijken, failliet zou kunnen
verklaren, waarin hij daarna zelf zijn zaken zou
afwikkelen en zonder eonig toezicht zou kunnen
aangeven, hoeveel hij aan zijn crediteuren zou
uitkeer^n ?
Een dergelijke- figuur ware een absurditeit. '
ledere rechtszekerheid zou verloren gaan. Zaken
doen ware onmogelijk, omdat niemand verplicht
zou zijn zich aan zijn contracten te houden.
Toch verkeert een Staat, die failliet gaat, doordat
hij devalueert, in die wonderlijke positie. Hij is
in dit opzicht, zooals in zoo vele opzichten,
souverein. Hij heeft geen macht boven zich. Hij is tege
lijkertijd gefailleerde, curator en rechtbank. Van
de critiek van zijn soortgenooton. do andere staten,
behoeft hu zich niet veel aan te trekken. Op n
enkele uitzondering na zijn zij hem reeds op het
kwade pad voorgegaan.
DEZE overwegingen leiden er toe, dat een
Staat zich niet n of twee keer, maar wel
tien keer moet bedenken, alvorens hij devalueert.
Wij moeten ,.zob lang mogelijk" (minister Oud)
volhouden en ons tot het uiterste" (minister
Colijn) tegen devaluatie verweren. Door te
devalueeren ontneemt de Staat aan degenen, die zuinig
geweest zijn en cespoardphebbcn (veelal juist de
kleine spaarders), wat zij moeizaam verworven
hebben, om dat uit te keeren aan degenen, di
gespeculeerd hebben en schulden gemaakt hebben.
Beteekent dat, dat de Staat onder geen enkele
voorwaarde mag dovalueeren? Die conclusie, gaat
mij te ver. ' /
Wanneer een koopman werkelijk failliet is
door zijn schuld of buiten zijn schuld, dat doet
hiep niet ter zake dan is het hoogst verderfelijk
om te doen, alsof hij niet failliet is. Het eenige
resultaat is, dat het faillissement slechts wordt
uitgesteld, maar dat de crediteuren later nog
minder zullen ontvangen, dan wannér het faillisse
ment tijdig ware aangevraagd.
De nood kan zoo hoog geklommen zijn, dat
men welbewust in het algemeen belang de kleine
spaarders moet opofferen aan de groote zaken
lieden, die meer goederen bezitten dan guldens.
'Ten slotte kunnen wy onmogelijk leven van onze
besparingen, maar de voornaamste bronnen van
onze inkomsten, van onze volkswelvaart, zijn t
handel, nijverheid en landbouw. Wannér er geen i
ander middel is om die te redden en wanneer dat
middel inderdaad doeltreffend is en die beide
voorwaarden zijn, als,ik het goed zie, nog niet
vervuld?dan ware devaluatie (inderdaad gerecht
vaardigd, omdat nood de wet breekt.' ,
Wanneer de oppositie verklaard had en zou
verklaren, dat zij den gulden wil laten
devolueeren en dat zij bereid is voor die politiek de
verantwoordelijkheid op zich te nemen, dan
i kan men bezwaar hebben tegen die politiek,
maar dan is de vraag, waarom het gaat,
ten' minste zuiver gesteld. En dit is mijns inziens >
het bedenkelijke van den strijd,- diéthans
? ' ' ' ? ' ' - ' ?
nog even is geschorst en die vermoedelijk
binnenkort zal worden voortgezet, don men
voortdurend twist over aanpassing" pver n
sluitende begrooting", over vermindering
van de werkloosheid" en over industrialisatie",
leuzen i die ieder redelijk mensen en iedere
regeering moet aanvaarden, maar dat de
ware inzet van den strijd, zonder 'dat men
dit uitdrukkelijk te kennen geeft, is: de positie
van dem gulden. ' '
"'" " "
PAG. 2 DE GROENE Ne. 3017
r1»
If *%*
d'. «?:
^ ' **£* -i!
t
PIERRE IiAYAIi
De twee mannen die te Parijs de
Bnropn
AXTHOXY KÜKX
behandelen on daardoor het lot vnn
inden hetthcn
T^EX
Et*?.
vroom
boódsJiap
gebruik icil dat de koninklijk
waarmee iedfr wetsontwerp aun
eschermmg
«/? den weg naar de. inschakeling van. hei gehcele
(W/,- van kind tol grijsaard in ren doelmatig
verZulk een systeem is noodzakelijk. De tijd is voorbij
wtrin oorlogen konden worden uitgevochten door
'f'i<rft. Ten koste van de rolkcn. maar altijd dóór
'f.frs. Ken modern leger is een ontzaglijk
accompliw! technisch bedrijf. Een dcstructie-bedrijf. waarin
Holitaal slechts een arbeider aan den loopcnden
' is. Evenals een productie-bedrijf heeft ook het
'lit'ructic-bcdrijf behalve arbeiders materiaal
en
de Tweede Kamer wordt aangeboden
met de woorden: En hiermede, bevelen wij V 'm
Godcs heilige bescherming."
Het gaat tnet woorden als met .dingen: bij
vuldig gebruik raken ze versleten, en versleten woorden
verliezen hun zin. En toch is er alle reden om
zin van deze woorden met grooten ernst te beseffen:
"nu zij staan boven het ontwerp van wel tot bescherming^
van de bevolking tegen luchtaanvallen
J/c» kan over dit wetsonticerp veel zeggen, muarltxn-h i nes nöodig. die het met groote snelheid
verniet dat het te vroeg komt. Sinds jaar en dag was Mmniikt. Zal het dcstructic-apparaat in gang gehouden
duidelijk dat een nieuwe Europeeschc oorlog geenssint w?-dcn, dan moet de geregelde, toevoer van menschcn,
tot de onmogelijkheden behoort, dat het niet uitgesloten materiaal en machines vcrzekc/d zijn. Hiertoe zal
geacht mag worden dat ook Nederland op de etn «?/// men vroeger het ..achterland" noemde al zijn
of andere wijze daarin betrokken raakt en datann- kr<whlcn moeien inspannen. Doch hierdoor ook is
vallen uit de lucht alsdan te venvachten zij n. jfiemanfy «tf'ivilcil in dit achterland voor den tegenstander
met een greintje tcerkelijkheidszin koestert de illv '
dat zoodanige aanvallen beperkt zullen blijven
zuiver militaire objecten. Hei was dus duidcl
dat er iets zou moeten worden gedaan om deburgt
bevolking in tijden van gevaar eenigszins te
schermen.
uit het thans ingediende wetsontwerp blijkt <l<
de regeering het standpunt: Luchtbeschcrming i
zaak der gemeenten" heeft verlaten. Weliswaar ds d
_ ., t
uitvoering der beschermingsmaatregelen in handtmi;, \n itft wetsontwerp zijn vervat. Dal zij. veel om
der burgemeesters gelegd, doih de leiding blijft roe
een belangrijk deel berusten bij den minister rat
Binnenlandschc Zaken. De gemeenten worden ver
deeld in drie gevarcnklassen, naar het risico de
zij bij een eventucclcn oorlog loopen. Slechts de maat
regelen die voor alle klassen gelden komen v<xt
rekening van de gemeenten. De bijzondere
regelen die in de eerste en tweede gevarenklau*!,! -nu gemakkelijk'en goedkoop zijn dit
noodzaketijk zijn sullen door het Rijk worden bt ^>,ltlpnt vol vaagheden en inconsequenties
kostigd en uiteraard behoudt Den Haag hierin tv
Hminstc even gevaarlijk als de activiteit aan hel
.jptnt". I/ct verlammen van die activiteit is voor
van meer belang dan het winnen van een veldslag.
'in het middel tot Sulk een verlamming is het
luchtt»l>en, dal aanvallen óver het front" heen mogelijk
In oorlogstijd is voortaan elke vierkante
"?ter van ons grondgebied front en iedere burger
Vi'ittsoldaat. , "
.1)11 is de zin der eerste aarzelende voorschriften
groote mate van zeggenschap
Wanneer dit ontwerp tot wet icordt verheven zullf
wij dus voor het eerst te zien krijgen dat de gehct
bevolking verplicht wordt zi'h te onderwerpen ««*?,/,
maatregelen en deel te nemen aan oefeningen & ,./f;,/
ten doel hebben bescherming in oorlogstijd. WelisicM af(
lijl hebben zal wel niemand durven betccrèn.
tKicaar laten zij veel ruimte voor nadert' regeling
'koninklijke besluiten, doi-h wanneer de memorie
toelichting van het huidige ontwerp als ken-,
mug worden beschouwd voor het inzicht
' voortvarendheid der regeer ing, zal nu-n goed
zijn'verwachtingen niet te. hoog te spannen'
naïeve
ies -uiteen
< rafelen, dot-h daartoe in hel hier niet de plaats.
zal do luchtbcschermingsdienst ressorteeren ondt
zijn ook v»
de landsverdediging van groote beteekenis. Het het
1 geen zin het te verhelen: de instelling eener wettelijk
lucMbeschertning is een eerste, voorzichtige sta
onn niet hard zijn^ De rcgccring kan niet
Zij bevindt, zirti np een hcilloozcn en
ont weg waarop zij toch moet voortgaan. De
'i en de ontwikkeling der krijgsvoering hebben
tol ecri nieuwen oorlogsvorm. la guerrc
dte het onderscheid lusschen front en
achteranti. litsschen soldaat en burger opheft. Wie 'oorlog
Sinneniandsche Zaken, doch het fij/J voor'de ha* landsverdediging ais onvcrinijdelijkheden aan
dat men daar ten aanzien van deze materie in nav (wrilli ait, aanvaardt ook la guerre totale met zijn
contact zal blijven met Defensie. Xiet alleen zal < on*e*inffitic*-s de totale oefening-als voorbereiding
technische voorlichting in de meeste gevallen vanda )£ Kl:n fvcnlueclc Male jnobm8atie. Waarvan ten
moeten femnen, doch verschillende beschertniitT
maatregelen b.v. de verduistering
nzcni de schuchtere poging om tot een algemcene
chtbewhcnming te komen het wankele begin is.
Hel is goed dal wij dète dingen ernstig bedenken,
Ivorcns wij óns bevelen in Codes heilige bescherming:
YOE FOPPEMA
WEEKTRDMPET
VAN DEN WIJZEN OLIFANT
i
H KT sociaal-democratischo kamerlid Ds. vnn
dor lloideheeft eenigen tijd golodonoonaan
tal vragen tot do Kogeering goiioht
aangaando do ..W. Afdoelingen" van do X.S.B. Do
regeorin.r hooft daarop geantwoord dat de? /aak
hcusrh niet zoo org was on da t ergoon rodon was. om
aan t«> nomen dat? men hiormet para-militaire for
maties to doen had. Dit antwoord liet volon onbevre
digd. Het Korst o Kamerlid Henri Polak hoeft de
kwestie nu iets schorper geformuleerd on opnieuw
gowo/.on op het gevaar dat er schuilt in zulko naar
haar roëelo werkingssfeer niet precies omschreven
formaties. Bij het stellen van do vragen, die door
hom tot do regoering gericht zijn, hoeft hij niot
nagelaten or op t e wijzen, datin DuitschlanddeS.A.
on do S.S. ook op pon dergelijke ..gepermitteerde"
wijze zijn ontstaan.
Wij verwacht on niet dat do viagon van don heer
Polak do rogoering van hanr traditiurtoole politiek
zullen afbrengen, om nojr steeds den wassenden
natkmaalsndalistidchon invloed -en bagatelle t.o be
handelen. Dat doet zij ook met dos hooien Musserts
bezook in Indik' en zijn ..bor.ookon". ..m?poctios"
on ..audiënties". Zijn audiënties bij den G.O. heb
bon veel stof doon opwaaien. Zelfs worden zij aan
leiding tot het valsche gerucht dat do G.Q. in
hoogst eigen persoon mot de N.S.B., om het nog
maar zacht uit te drukken, zou sympathiseeren.
Het is ons uit inlichtingen van de meest be
voegde instanties bekend, dat deze audiënties een
geheel ander dool hadden dan xlatgene waartoe
zij werden opgeblazen door voor- en -tegenstanders
van Musserts goweldpolitiok.
In opdracht der JRegecring is aan den heer Musserl
medegedeeld dat, indien daartoe termen aanwezig
geacht zouden worden, het gouvernement niet zo»
nalaten gebruik te maken van de verstrekkende be
voegdheden, die zij in Indiëhceit, om zich te bemoeien
met de vrijheid van beweging en gedragingen die be
zoekers en imroners van den Oost plegen te genieten
zoolang zij zich fatsoenlijk gedragen.
Ware het wellicht verstandiger geweest de
ter? men van deze vaderlijke raadgeving tijdig te
publiceeren? Dat is een moeilijk te beantwoorden
vraag."Mogelijkerwijze zou deze waarschuwing uit
gelegd zijn als een politieke daad. In ieder geval
zou zij als zoodanig door de vijanden van den inge
nieur zyn uitgelegd en uitgespeeld wat de
regee? ring natuurlijk wilde voorkomen. Pe uitoefening
van het gezag wcnscht zij op een objectieve on
onpartijdige wijze te doen geschieden.
En nu kom ik even terug op de vragen van don
?hepr Polak. Wat wcnscht hij dan, dat de regeering
_doen zal, zoolang de X.S.B, zich aan 's lands wetten
"houdt? Dit, evengoed als de ongerustheid omtrent
Musserts bezoek aan Indië, raakt tenslotte de kern
van de kwestie en die is: hoe moet de Rechts
staat zich beveiligen tegen de usurpaties dor
?voorstanders van den Machtsstaat die van de
MÜberalistischc" wetgeving gebruik maken om
haat* op te ruimen?
Moet zij zelf noodwetten maken on, om de vrij
heid te verdedigen, met de vrijheden raar om
springen? Dus zelf Machtsstaat" worden? Neen,
vooralsnog secundecren wij de rogeering in haar
«toïcijnschc houding, overtuigd dat het fascistisch
hoe "getrappel in rustiger tijden wel weer; zal ver
flauwen, dat het crisisverschijnselen zijn. kinder
ziekten van oen tijd die nieuwe oriëntaties zoekt
on ze >al vinden ook!.
Wij mouten ons niet dooi- overdreven ongerust
heid op sleeptouw laten nemen. Laat ons eerder
beseffen dat er in ons land, binnen en buiten Euro
pa wel'degelijk nog iets gepresteerd wordt. Lt. t.z.
Wytema h met déLijster naar. Holland' komen
vliegen, in zestig uur. om Polygoon te helpen
met de samenstelling van de K. 18-film. Zoo zal do
reis van dozt?n onderzeeör, waarvan wij nauwelijks
btttoflen hoo /.ij in het buitenland do aandacht hoeft
getrokken zoowel vanwege hot buitengewoon
zeemanRehaf- dat hier getoond werd. als weuons hét
wetenschappelijk werk yari prof. Venihg Meinc.sz
7.00 zal de«e reis hol Nedorlandsche volk nader
gebracht worden. En dat is maar goed ook, want
ons volk is soms ten onrechte te lauw en vaak ten
onrechte te emotioneel. Als dollemonhcn sjouwen
we met een nagekomen Uiveraar, den armen bur
gemeester van Albury. WU vergeten on-e we kc- ?
lijke verdiensten en onze historische traditie, .we
beginnen ons waarachtig ongerust .te maken over
nutionualsocialistischc aanmatigingen en
reaiisecPAG. 3 DE GROENE No. 3037
ren niet hoe allerwegen het fascisme leelijk in de
penuric zit.
Inderdaad, het gaat fascisten en dictatoren
niet naar don vleeze! Noch in Italië, waar de
populariteit van den Duce te lijden heeft onder
liet gefluister en verzet, dat het gevolg is van de
evacuatie van duizenden zieken uit Oost-Afrika.
Noch in Japan, waar ondanks den moord op
generaal Xagata de regeering er niet voor terug
deinst om in 's lands belang een einde te maken ?
aan het overwicht der militaire fascisten nu de
minister van oorlog het er eindelijk aandurft door
duizendenschijnbaaronbelangrijke mutatie's in leger
en vloot paal en perk te stellen aan de avonturen
op het gebied der buitenlandsche politiek, waarin
de regcering zich telkens zag meegesleept. Xoch
in Duitschland, waar een opzienbarende, angstige
rodo van Hit lor slechts zijn verklaring vindt in
het alom groeiend verzet tegen het
nationaalsocialisme. ?
De stelligste berichten leercn ons dat dit verzet
nu met don dag groeit. De vervolging der Joden,
do geloofsvervolgingen tegen priesters en
protes? tantsche geestelijken wekken m Duitsi.hland
afschuw en verontwaardiging. En ree'eler factoren
komen daar bij: te geringe verdiensten en out*
zoglijke prijsstijgingen.
In nog benauwder omstandigheden verkeert
Mussolini, tenminste wat betreft zijn gezag in de
Europceache politiek 'en de vriendschap, die tot
nu toe nog steeds do uropeesche politici voor
hem gekoesterd hebben. En met het einde van
deze vriendschap is ook het einde gekomen aan
zijn financieel crcdiet.
De Engelsch-Fransch-ltaliaansche conferentie in
Parijs is bij elkaar gekomen. Zij begon, met een
overwinning van Eden: de afspraak tusschcn
Frankrijk en Engeland om dit conl liet geheel en
al binnen het kader van den Volkenbond te
behandelen. Te behandelen niet: te beslechten.
Volkenbonds-idealisten moeten zich dus geen al te
groote voorstelling van de zaak maken.
Edeti.cn Laval sijn'de mannen van het ooq^nblü;.
Iri hun handen is het lot van Europa. Men kan
or zeker van zijn, dat zij alles zullen doen om te
zorgen, dat het conflict om Abessyniëniet tot
wn Europeoschen brand wordt. Zij zullen den
Kiu'opoeschon vrede redden.... ten koste van den
Vrede», ten koste van de ware vredesgedachte.
Mussolini maakt hot hun overigens niet geraakke.
lijk. Men zegt, dat Engeland bereid is hem
verregaanden invloed te verschaffen in Abessynische
zaken, een invloed die tenslotte neerkomt op een
totale onderwerping van het rijk van den Xegus.
Maar hieraan knoopt het twee bedingen vast:
ten eerste, dat de formeéle onafhankelijkheid
van Ethiopiëniet wordt aangetast (hetgeen in
dezen niets anders is dan een naam) ten tweede,
dat dit resultaat moet worden verkregen op
vreedzame wijze en door onderhandelingen met
Addis-Abeba. '
Indien deze berichten vraar zyn, blijkt het dat
er toch een duidelijk einde bestaat aan de con
cessies die men Italië, in. het belang van de
Europooscho orde (hot woord vrede kan men niet
gebruiken) doen wil. Het is nl. de vraag of Musso
lini zich nu nog wel kan permitteeren om met de
Abessyuische regeering te onderhandelen, of hij
niet door de machten, die hij zelf heelt opgeroepen,
gedicnngin wordt den strijd te wagen.
Als nu Eden en Lava! maar sterk genoeg stonden
om tot Mussolini te zeggen: Als je dQzc, laatste
concessies niet aanneemt, zijn wij vast besloten
oen Abessynischcn oorlog, dien wij niet kunnen
dulden, te verhinderen i" Dan was het uit. Dan
moest Mussolini den terugtocht aanvaarden.
Maar dat kunnen zij op dit oogen blik nog niet
«eggen, want ze vreten heel goed dat ze Mussolini
te zeer nöodig hebben en dat ze hét e(r vandaag
nog niet op aan kunnen laten komen den Volken» ?
bond te laten springen, die nog lang geen Volken
bond is maar slechts een Verbond tot instand
houding van den ? (Eurppceschen) vrede, dat
noodgedwongen met zijn eigenlijke) doelstellingen
op echigszins vreemde wijze omspringt. Genève
'zal, haar het ons, voorkomt, in deze gevaarlijke '
periode der geschiedenis wegens een betrekkelijk
zoo weinig belangrijke zaak geen crisis onder de
oogen durven zien en daarom deze kwestie behan- '
delen met huichelbartighcid en Abescynisme.
'i
(l
t
"T""' ,