II; Avondschool voor volwassenen MASKERS van levenden en van dooden AUTOCURSUS LOS ANGELES J. H. iursin-ge Uit de Natuur PLASSEN EN MOERASSEN Dr. Jac. P. Thijsse Langs het kanaal door de' Kortenhoefsche plassen Dem Wandersmann gehort die Welt WEET ge hoeveel kano's va* ren? Ik weet het op geen stukken na, maar het loopt stellig ui de tienduizenden, misschien wel in de zes cijfers. Daarbij komen dan nog allerlei roei- en zeil- en motorvaartuigen, die onze wateren bevolken van April tot October, van de eerste dotterbloera tot de laatste klokjes gentiaan. Indachtig aan mijn leus: zoo groot mogelijk natuurgenot voor zoo veel mogelijk menschen" verheug ik mij daarover. Het ruku verschiet onder hooge wolkenmassa's, de wind, die riet en biezen buigt, de golfjes klotsend tegen de boeg van de boot, regendruppels neerploffend op stil watervlak, de grondige diepten, de lelies dravend óp den plas, de bonte oeverflora, het dwarrelen van insecren, de zang van vele vogels, dit alles en nog meer maakt het verblijf op het water tot een vervulling van hoogste schoonheid, die ik niet wil derven. Nu hebben wij vaarwaters genoeg en overal is het mooi, zoowel op do breede Zeeuwsche en Zuidhollandsehe stroomen als in gewone polderslootjes. Maar de watersport voelt zich zeer bijzonder aangetrokken door onze plassen. De Kager Plassen, Westoinder Plas, Loosdrechtsche plassen hebben al een groote vermaardheid, die van Reeuwijk en Sluipwijk tellen, ook al .geducht mee en menige andere plas, die weinig jaren geleden nog zoo goed als onbekend mocht heéten» begint nu ook de aandacht te tekken. Dat zou allemaal niet hinderen, wanneer de watersportenaren zich beperkten tot het water. Doch zij leggen ook beslag op de oevers. En ook dat zou .niet hinderen, wanneer dat slechts geschiedde met grondig overleg en kunstgevoelig inzicht. Soms werken de omstandigheden gunstig mede en zoo is de Westeinder Plas tot een fraai geheel geworden met zijn haventjes en steigers en werven tot n geheel ' bijeengebracht vlak tegen het dorp Aalsmeer, een jolig en tegelijk indruk wekkend bedrijf. Al het overige oever» land is vrij gebleven, alleen ont moeten we hier en daar picnicdeuken in den rietzoom of een enkele hengelaarezitplaats, maar dat Is juist aardig. En er zijn maar heel weinig zomerhuisjes. Diézomerhuisjes, oevervilla's, ateliers, haventjes en werven, theehuizen, zweminrichtingen, daar gaat het nu om. Allemaal heel aardig maar hun veelheid en ordeloosheid bedreigen het hcele landschap. In het hart van Nederland ligt een der schoonste landschappen ter wereld, dat van de Utrechtsche en Hollandsche veenplassen, van die van Achtti nhoven in het Zuiden tot het Naardermeer in het Noorden. Het Gaardermeer is veilig bezit van de Vereeniging tot Behoud van Natuurmonumenten, maar de rest staat bloot aan allerlei exploitatie, die met den dag in'hevig heid toeneemt. Gelukkig begint de Overheid in te grijpen, maar er is reeds ontzettend veel bedorven. Symbolisch is voor mij de gekke ligusterhaag langs den Looncrvoenschen plas, de flagrante miskenning van het heerlijke moeraslandschap. En dan Breukeierveen J Alles wat in Holland, Utrecht, Overijsel, Friesland iets te bevelen heeft, moet naar deze afschrikwekken de voorbeelden komen kijken. En het is een -dure plicht van Utrecht en Holland, om bier nog te redden en t behouden, wat téredden is. Het is nog de moeite waard. Natuurlijk komen er conflicten over. eigendom en bcschikkingsrecht. Ik ben in deze dingen weinig ervaren en zie de eenige redding in een krachtige Vereeniging tot Behoud van Natuurmonumenten, die eigendom verwerft teneinde daar aan de beschikking .te geven van werkelijk natuurschoon. aangebracht, dan een zeer bescheiden oeverversterking van teenen vlecht werk, vastgezet met levende wilgenpalen, die hier en daar mogen uit groeien tot hoornen. Zoo is dit kanaal .geworden tot een fraaie breede water laan door het prachtige moerasland schap'. Er kan nooit aan gebouwd worden. Je .vaart er prettig langs de elzenbosschen die geurig zijn van kamperfoelie, langs romantische vel den van galigaan, langs de kruidige gagel, die zoo mooi brons bloeit in liet voorjaar, langs al de bloemen van het rietland, waar de kiekend ie von en woudaapjes huizen en dat van April tot in Augustus weergalmt van vogelzang. Alleen denk ik, dat het verboden zal zijn er te landen. Er liggen over dit kanaal eenige nog al hooge bruggen, maar niet zoo hoog, of de witte wilgen zullen er wel raad mee 'weten. Zoo is hier een ge lukkige oplossing te vinden. Door dit kanaal is de schoonheid der plassen niet verloren" gegaan, maar juist binnen bereik gebracht van velen, die haar zoeken en waardeeren. Maar die zomerhuisjes! Er is in den laatsten tijd nog al eens te doen geweest over het nieuwe kanaal aan de Vecht beneden Vree land naar Hilversum. Ik ben daar eens gaan kijken n nog al tevreden thuis gekomen. Heit kanaal gaat grootendeels door do Plassen van Kortehhoef. Als echte veenplassen bestaan die uit afwisselende strooken van water en broekland, allemaal vrij wel evenwijdig* Nu neemt: het kanaal dezelfde richting en maakt dus een voudig den indruk- van een gewone, ietwat breédere en ietwat langere watcrstrook. Er, zijn geen kaden of dijken langs. De ingenieur heeft in het oeverland geen andere wijziging Grieksche cultuur VOOR velen zal het een merkwaardig verschijnsel zijn, dat de Grieksche sculptuur steeds meer in de belangstelling van den tegemvoordigen mensen komt te staan. Het schijnt of thans een groot ver langen begint baan te breken, na veel onrustig geëxperimenteer, om tot een synthese, een eenheid, een eenvoud van vormen te komen, een klare vormenuitspraak die a.h.w. de taal der Grieken was. Niet zooals in de dagen van den koelen Thonvaldsen of den zoetélijken Canova toen men wel met verbazing naar de. uiterlijke aesthetische schoonheid opzag, echter zónder daarvan de innerlijke le vensdrang en spanning gewaar te wor den maar thans met het waarachtig doorvoelen der levenswarmte die hun vormen schiep. Het komt mij voor dat Thassilo von Scheffer (?Die Kultur der Griechen; Phaidon Verlag, Weenen), een gelukkige greep, met kennis van zaken, gedaan heeft uit de Grieksche kunst, een ' keuze niet om de peripherie, noch om de archeologie of philologie, maar om de kern dezer plastiek, dat is: het leven dat in vorm gestold is. De prachtige ernstige koppen in' dit boek, van Sokrates, Plato, Alexander, Demosthenes, Aristoteles, Epikuros, Perikles, Homerus e.a. zijn stalen van hooge portretkunst.. Dat we opnieuw verrukt wórden door deze oersterke verbeeldingskracht moet hier met nadruk gezegd worden. Voor luttele guldens kan men in het bezit komen van een prachtwerk met zeer mooie en duidelijke reproducties. THEO VAN REYN WK zijn vogols van pluimage. Ken gewezen bankier, dl ?/.ijn dchaupjes op het droge heeft «j in zijn garages een Ciraham Pag oen Ford, model A. hoeft staan. Ken jonge dame zonder kouse, die bij het minste tochtje een bou mantel aantrekt en een eigen a ut heeft evenals haar papa, mama ei broer. Een handelsreiziger met een Ford uiodel A, die in de woestijn een piuin had en daardoor een belangrijke be stelling miste. Een zestien-jarig jongmensoh mej een Ford, model T, 1010. Een andere jongeman met Ford. die een model T motor lu-of] en V8 carosscrie en wielen. Een ijverige jongelingzondei...-?-_ die automécanicien wenscht te \voif den. Een'Bus, die op de presentie lijs den naam Romanoff teekent en op oux vragen of hij familie van den gewozei czaar is, antwoordt: a little", er au toevoegende, dat hij werkloos is. Een dozijn andere menschon zo_... bijzondere kenmerken. En onderge toekende. Twee avonden per week van zevei tot negen uur komen we bijeen. Uu ons heen staan automobielen zoiulei carosserieën. Alle mogelijke machines groot en klein, oud en nieuw. De muren hangen vbl met gereedschappen en platen, die op auto's betrekking hebben. In het midden van deze werk plaats zitten bovengenoemdcn, ofj ?schoolbanken. Eiken avond wordt er ecu golu-c tografeerd papiertje rondgedeeld. Elk keer geeft het een beschrijving va een ander autp-onderdeél. De. leeraa licht alles nog een» mondeling toe. D leerlingen stellen vragen; ze vallen de leeraar in de rede en vertellen hu.. eigen bezwaren. Dat is wat hij wenscht.' Dat is zijn methode van les geven. Zooj wordt de theorie mét voorbeelden uit de practijk toegelicht. Eens in de twee weken krijgen we een film te zien. Nadat we het smeren behandeld! hebben, is de bankier zelf aan het werk gegaan. Geheel verschrikt vraagt hy de volgende keer, waarom twee vetbouten onder zijn carosserie ge heel zijn uitgesleten en hoe hot mogelijk is, dat hij er geen vet in kan krijgen. De zestienjarige jonge man heeft nieuwe olie in zijn 1010 Ford gedaan en toen hij den motor aandraaide, is het vehikel bijna over hem heenge* reden. Vijzel de achterwielen liever eerst op en leg baksteenen voor de | voorwielen, raadt de leeraar hem aan. ' ' ' . ' ..''???.'?' Nadat de carburator behandeld is, is de handelsreiziger niet meer terugge- j komen. Hij heeft geleerd, dat een ge broken as met een ijzerdraadje tijde lijk kan worden gerepareerd. In het vervolg zal hrj geen 'bestelling meer misloopen. Op een echte Los Angeles regendngr als op sommige plaatsen na een wolk*. breuk de auto's diep in het water staan, heeft de jongedame met de bloote beenen ? een sportbroek niet hooge laarzen aangetrokken. De k-e* raar legt uit wat te doen, als het electrische mechanisme nat is geworden. De zestienjarige jongeling beweert, . : i iliit de volgende uuto je ur gewoonlijk \veer uitduwt. Anderen zijn met be hulp vnu den self-storter weer op het ilruge gekomen, nuiar Velen hebben natte voeten gekregen. Bij het behandelen dor verkeersre gels zijn allo vrouwelijke leerlingen liet er over eens, dut je op moet passen n U er ecu auto met een chauffeusc voor jf rijdt. De hoeren beklagen zich over de back seat drivers". Bespreken wo ilo stopbordcn, waarvoor elke auto stoppen moet, voordat hij den grooten u-eg betreedt, dan wenscht onze zes tienjarige te weten of van een begrafcnisstqct alleen de lijkwagen of alle andere auto's ook moeten stoppen. Po leeraar antwoordt geprikkeld, dat hij van strik vragen verschoond wenscht to' blijven. Twee avonden is onze leeraar ziek. l lij wordt ver vangen door een ander, die «?«?n voorliefde heeft voor lectriciteit. We praten over windingen, conden satoren, bougies, enzoovoort. Over een l- (openden motor laat hij vonken springen. De bankier staat, over den radiator Vleund, met zijn voeten op epn ijzeren l'laat het schouwspel rustig op te i:"incn. En kunnen die vonken het Mcnschelijk lichaam ook schokken? z-gt hij. De leeraar, die op dezelfde plaat staat, raakt met zijn tang een bougie aan. Met een sprong heeft de bankier den radiator verlaten. Maar zonder het te willen, wreekt li i j zich de volgende keer. Een auto met een gebarsten dlstributeurdeksol wordt binnen gebracht. De leeraar tracht den barst te vinden. De leer lingen dringen zich om hem heen. De b mkier komt in het gedrang en zoekt ttm, rustig plaatsje achter het stuur rad. Druk op den self?starter, com mandeert onze onderwijzer; meteen trekt hij een der draden los en de motor begint te loopen. Iedereen xvenscht béter te zien. Do bankier buigt zich over het stuurwiel. Met zijn embonpoint drukt hij bij ongeluk op den knop van de claxon. Boeh, gaat hot precies in het oor van don onderwijzer. Als de opschudding voorbij w wordt de vrede geteekend. Over autogcbreken gesproken. Om ??"?Ut uur hebben we tien minuten pauze. Dan vertellen we elkaar onze ervaringen. We hooren do verhalen van menschen, die een 15 km lange . helling .afreden en beneden tut du ontdekking kwamen,' dat zó geen, accu meer hadden. Anderen hebben de gaten der ontl'iohtiflgspijp van het carter zoo ver stopt gekregen, dat alle olie door de ?"gors naar buiten werd geperst. Som migen hebben hun radiator schoon gemaakt met een goedje, dat slechts oen zeef overliet. Van de nieuwste snufjes worden we precies op de hoogte gehouden. We v ie 11 uitlaatgassen analyseeren. We krijgen" invitaties om den autómeter" te. gaan zien, die automatisch het aantal paardekrachten van uw wagen '?«jUtreert. We kunnen garages be zoeken met mechanische rembeproevers en dergelijke. De tijd is natuurlijk te beperkt om veel practisch werk te doen. 'Maar'we . loeren, genoeg onv onzen wagen, in gc-vul van n panne, weer op gang te krijgen en dat is voor een auto mobilist al heel veel waard. HET i» merkwaardig na te gaan hoe In den loop van jaren on eeuwen de bet eekenis van een woord verandert. Maar nog voel merkwaardiger is liet te /.ion hoc bij gelijkblijvende boteckonis .de waarde van een woord vvordt gewijzigd dooi den tijd. 7,00 hol woord portret". Tegen woordig laat iedoreun /ijn portret maken op allerlei wijs en in volorlei Vorm. Ken kunst fut o van Uerssenbrugge, et'n kiekje van uw neefje dit,* voor zijn tienden verjaardag een Baby Browiiiu hoeft geki-c'gen (\vinkolwaarde t wet« vijftig), een snel tot o in de Kulverstraat, drie voor vijf en dertig cent on oen vergrooting cadeau, klaar terwijl u wacht -- hut ia allemaal dagelijkse!» werk en het portret is tcu volle vcrproletaracerd. Maar hot heeft ook zijn aristocratische)! tijd gekend: den tijd dat alleen de vorsten* van staat on kerk un enkele heel lioogo hoeren zich lieten contorfeiton om de heugenis van hun stoffelijken vortn te bewaren voor liet nageslacht. Ken geschilderd portret vervulde de zelfde functie als een standbeeld. Ku in dio dagen stond het begrip por tret" dus in waarde gelijk mot liet begrip standbeeld" zooals wij dat tegenwoordig nog kennen.. Het portret heeft al vroeg zijn zuiver aristocratisch karakter ver loren als gevolg van veranderde op vattingen in de schilderkunst, doch het is eerst gemeengoed geworden door de toepassing van du mechanische techniek der fotografie. Het stand beeld heeft dozen ontwikkelingsgang niet kunnen volgen. Het kneden der klei, het gieten van brons, het hakken van' steen en marmer, het is alles handwerk gebleven, even moeizaam en evenveel persoonlijke kunst vaar digheid voroisuhcnd als eeuwen ge leden. Hn daarom alleen vinden wij op het oogenblik hot plastische beold iets zeer bijzonders en een portret iets zeer gewoons. De kaas is dus groot dat hot plas tische beeld een periode van jjrooto populariteit togcmoet gaat nu hot mogelijk in gowy>Jnn op snollo. ge makkelijke on betJVKU-lijk gordkoope wijzo .?koppen" c* makon. Twee methoden /.ijn hiervoor do laatste jaren in gebruik gekomen: oen foto mechanische van Japanscliim oor sprong en een chemische welke wij danken aan den \Veenschen hoogleeraar Polier. Do Japansc-hu 'motliodo. komt hiorop noor dut het af to beelden .slachtoffer op ooit draaiondon stool wordt gcxot. Ken speciale camera legt snel nu «-Ikaar op oen filmstrook oen aantal omtrekboelden van don kop vast. Deze omtrokken worden ?vergroot, op triplex overgebracht on machinaal uitgezaagd, waarna do dunne triuluxblndon worden vereenigd tot een reproductie van don oorspi-onkelijken kop. dio nu nog slechts behoeft te woi-don bijgewerkt. Dezo niotliodo hooft het voordeel dat inon do schaal dor reproductie y.clfin do hand hooft. Bij de werkwijze van l'ollor mankt mon zuivere af gietsels on kun inch dus alloen een kop op natuurlijke groott<- maken. Hier staat tegenover dat mon oen uiterst nauwkeurige reproduetio dor details krijgt. Het maken van afgietsels is op zichzelf niet* nieuws. Maar Polier gebruikt in plaats van gips een stof waarvan hij do gainenstelluig geheim houdt en dio hij aanduidt als Xegativmasso". Deze wordt als zalf op liet gelaat gosmoerd on er oven gomakkelijk afgenomen. Invetten is overbodig, geon haartje- blijft in de massa zit ton. de behandeling Is snel on pijnloos. Hot ufnomon van oen doodennmsker is op doze wijze het werk van enkele minuten. Hot makon van een Poller-maskcr is werkelijk even eenvoudig als het maken van een foto. Doch oven groot als het verschil istusschen een portret van liersscubruggo en eon kiekje van drie voor vijf en dertig cent (klaar terwijl u wacht) is het onderscheid tussolion maskor on masker, wanneer de makers menschen zijn van ver schillende bekwaamheid on kunst vaardigheid. Ook hier is technisch kunnen een kwestie van langdurige routine, on eerst na heel voel mis lukkingen ziet mon van te voren in wolke houding van het hoofd hot masker moet worden genomen om het karakter van den kop liet bost to doen uitkomen, welke pose voor hot maskor do natuurlijkste is. ? Polier hooft zijn uitvinding eigen lijk in do eerste plaats bedoeld als hulpmiddel bij poiitie-ouderzook: /.ijn Nogativmus.su" is zoo plastisch dat mon er scherpe vingerafdrukken, «fgiet sols van voetsporen o.d. mee kan maken. Zijn methode biedt echter ook interessante artistieke mogelijk heden. Kn wie woot komen wij nog eens zoo ver dat goon huiskamer compleet is zonder Opoo on Opa op do piano on alle kinderen als een rijtje zwijgende witte koppen op oen tagère aan den wand! Rechts; masker van een jonge vrouw (levend model. Negotivmasse van Dr. Polier). Onder: doodenmasker van Cuido Cezellè(gips) >AG. 10 EN U Cl GROENE No. 3037