Historisch Archief 1877-1940
Voor de vrouw
Vrouwelijke eeredoctoren
Vijf Nederlandsche vrouwen zijn doctor honoris causa
NIET Inng geleden is by de
eoropromotk» vnn Kloos en -Van
Dcysspl nog eens de aandacht
gevestigd op de waarde van het doc
toraat honoris causa. Daarbij is op
nieuw gebleken, hoeveel waardecring
juist dit doctoraat inhoudt voor het
werk van dongene, aan wien het wordt
verleend.
Het H naar ik meen niet voldoende
bekend, dat behalve aan H. M. de
Koningin en aan H. K. H. Prinses
Juliana nog aan drie vrouwen in Ne
derland de hooge onderscheiding te
beurt is gevallen, tot doctor honoris
causa aan n onzer Universiteiten te
worden benoemd. Het z'u'n Mevrouw
Dr. A. Weber-van Bosse, Professor
Dr. Tine Tamraes en 3Iej. Dr. G. Wil
brink. Het lijkt me gcwenscht iets over
haar levenswerk mee te doelen, temeer
waar zij alle drie haar onderzoekingen
in grootc bescheidenheid hebben ver
richt. .
De eerste van haar, die het docto
raat honoris causa verwierf, is me
vrouw Weber-van Bos?e geweest,
die in 1852 te Amsterdam werd ge
boren.
X« haar huwelijk met den heer
Willink van Kol vroeg weduwe ge
worden, snakte zij naar iets, dat haar
leven inhoud zou kunnen geven en zoo
vatte zij het plan op, de colleges in de
botanie aan de Amsterdamsche Uni
versiteit te volgen (1870). Dit was ge
makkelijker gezegd dan gedaan, daar
het in dien tijd voor een meisje vol
strekt niet gepast werd geoordeeld, er
dergelijke wenschen op na te houden.
Het heeft mevrouw Weber dan ook
veel strijd gekost, vóór zij haar plan
kon doorzetten. Daardoor kreeg zij
echter sterk het gevoel dat z'u nu ook
moest toonen, dat zg de colleges van
de professoren Oudemans en Hugo de
Vries niet voor niets had gevolgd, dat
het geen gril van haar was geweest,
maar dat de studie van de plantkunde
haar volle belangstelling had. Toen er
dus een prijsvraag werd uitgeschreven
over een alg (een wier, een lagere
plant), die voorkomt in de haren van
den luiaard, besloot zij hierop te ant
woorden. Een kennis uit de Weet
stuurde haar eenige luiaarden, zoo uit
het oerwoud afkomstig, die verder'in
Artis werden verzorgd, waardoor het
haar mogelijk werd gemaakt, het wier
in levenden toestand te bestudceren.
.DE MODE VAN MORGEN
Een orgineel ontwerp van Worth.
De mouw wordt over het voorpand en
de rug opgezet volgens de stippeüijntjes
op de patroonteekening. de schouders
mogen echter niet worden weggeknipt.
De schoudernaden worden naar buiten'
geslikt waarna er een driehoekig schou
derstuk overheen wordt gezet. Het beleg
wordt boven de taille op den buitenkant
breed opgestikt.
(Geknipte patronen van dit coatuumpje
zijn verkrijgbaar in maat 42 a f 0,75.
Maatpatrónen <i / 1.50..
Bestellingen per giro onder nummer
24142: Pcreboonïs Patronenhuif.)
Het gevolg van deze studio was, dat
haar antwoord op de prijsvraag met
de gouden medaille werd bekroond.
Na haar huwelijk met don zoöloog
Prof. Max Wcbcr in 1883 kon zij haar
werkzaamheden uitbreiden. In
18881880 maakten zij hun eerste reis naar
Indië, waar mevrouw Weber verschil
lende parasitaire algen bestudeerde.
In 1801-1805 volgde een reis naar de
Kaap. Do derde reis was de
Sibogaexpeditic, uitgerust, ter bestudeering
van do verschillende zeeën in onzen
Archipel, waarvan Professor Weber
de leiding had. Over deze reis heeft
zij een populair boek geschreven Een
jaar aan boord van H. M. Siboga", dat
cnnige drukken beleefde en ook in het
Duitsch werd vertaald.
Het resultaat van haar wieren».
studies is neergelegd in een reeks pu
blicaties. Het was Prof. Dr. F. A. F. C.
Went, die zoo overtuigd was van de
wetenschappelijke waarde van deze
onderzoekingen, dat hij voorstelde,
mevrouw Weber tot doctor honoris
causa aan de Universiteit Utrecht te
benoemen. Dit is daarop in 1010 ge
schied.
Ofschoon mevrouw Weber haar we
tenschappelijk werk tot op hoogen
leeftijd heeft voortgezet, is nu haar
kostbaar Wierenterbarium naar Lei
den verhuisd en heeft zij haar onder
zoekingen gestaakt.
KORTEN tijd nadat Mevrouw
Weber vanBosse het doctoraat
honoris causa had ontvangen, viel deze
eer wederom aan een vrouw te beurt,
namelijk aan mej. Tine Tammes. Mej.
Tammes, geboren te Groningen, heeft
in deze stad bijnazonder onderbreking
haar arbeidsveld gevonden. In 1800
ving zij er haar studie aan voor de mid
delbare acte voor natuur- en scheikun
de en cosmographie, welke akte zij in
1802 behaalde. Eerst daarna legde zij
zich op de plant- en dierkunde toe, en
de middelbare akte in deze vakken
behaalde zij in .1807. Ondertusschen
had zij reeds eenigo jaren les gegeven
aan de H.B.S. voor meisjes te Gro
ningen, maar om gezondheidsredenen
moest zij deze betrekking in 1806 op
geven. In 1807 word zy daarop assis
tente hi de botanie te Groningen.
Ook toen haar voor 1001 het
Buitcnzorgfonds werd verleend, kon zij
vanwege haar gezondheidstoestand
niet naar Indiëvertrekken.
Gedurende de volgende jaren
yerrichtte mej. Tammes verschillende
onderzoekingen aan hot Botanisch
Laboratorium te Groningen. Op ver*
'zoek van Professor Beyerinck bestu
deerde zij in dien tijd o,a. den anato-.
mischen bouw van den vlasstengel.
Hierdoor leerde zij de vlasplant gron
dig kennen, ch zij zog in, dat zij in
deze plant een geschikt object had ge
vonden voor het genetisch onderzoek,
Van links naar rechts: H. M. Dr.
Wilhtlmina, H. K. H. Dr. Jullana,
Mevr. Dr. -A. Weber van Boste,
Prof. Dr. Tine Tammes en Me/.
Dr. G. Wilbrink.
dat haar belangstelling had gaande
gemaakt toen zij bij Prof. Hugo do
Vries werkte.
In 1011 werd haar op voorstel
van prof. Moll het doctoraat ho
noris causa aan de Universiteit Gro
ningen verleend.
Bleek hieruit reeds de waarde,' die
men aan de onderzoekingen van mej.
Tammes toekende, nog duidelijker
trad de waardeering voor haar werk
aan het licht door haar benoeming tot
buitengewoon hoogleeraar in de erfe
lijkheidsleer te Groningen in 1017,
welk ambt zfy nog thans vervult.
?KTfERKWAARDIGERWIJZE heeft
*»* ook mej. Wilbrink gewerkt in do
botanie. %y kwam in 1800 als studente
in de plant- en dierkunde téUtrecht
aan, en behaalde in 1003 de middel
bare akte. In haar tweede jaar reeds
was zij Prof. Went als assistente be
hulpzaam, terwijl zij ook in haar laat
ste jaar een assistentschap waarnam.
DadeUJk na haar examen vertrok zij
naar Indië, waar zij eerst werkzaam
was als plantkundige aan het
indigoproefstation, later aan het Proef
station voor de Javasuikerindustrio te
Pasoerocan.
. Van 1008?1013 bleef Mej. Wilbrink
to Pasoeroean, daarna werd zij over
geplaatst naar de onderafdeeling
Cheribon van het Suiker-proefstation.
Hier deed zij haar belangrijkste onder
zoekingen, die betrekking hebben op
verschillende ziekten van het suiker
riet. Bekend is vooral geworden haar
zeer volledig onderzoek over de
gomziekte. Dank zij het onderzoek van mej.
Wilbrink was een doeltreffende be
strijding van deze ziekte mogelijk.
, De opvattingen van mej. Wilbrink
over do gomziekte gingen geheel in
tegen de toen officieel geldende. Of
schoon latere onderzoekingen hoor in
het gelijk hebben gesteld, is het toch
niet altijd gemakkelijk voor haar ge
weest, haar meen ing ingang te doen
vinden, en er was heel wat moed toe
noodig, om met de resultaten van het
onderzoek voor den dag te komen.
Op grond van haar vele onderzoe?
kingen werd haar in 1023 op voorstel
van Prof. Went het doctoraat honoris
causa van de Universiteit Utrecht
verleend. Bovendien ontving zfl in
1025 de gouden medaille van het Alg.
Syndicaat van Suikerfabrikanten in
Ned. OosWndië.
De laatste jaren woont zij te
Lunteren, waar zij werkt aan een nieuwe
uitgave van een in 1808 door J, H.
Wakker -en Prof. Went geschreven
boek over de ziekte van het suikerriet.
Zij neemt nog levendig 'deel aan heb
botanische vereenigingsloven, terwijl
zij, waar dit mogelijk ie, haar Indi
sche collega's met raad en daad blijft
bijstaan.
DR. CHRISTINB BUISMAN
PAG. 12 DE GROENE No.3037
OCHTEND
JJET ia nog heel vroeg in den
H ochtend. Buiten kwaken de
singeltcnden en kwelteren de musschen in de
biiomen. In huis is het doodstil; alles
tluapt nog.
Maar de blonde krullébol van drie
or staat geruischloos op in zijn witte
\tdikantje en stapt er geruiachlooa uit.
Efn blik in de bedden van zijn broertjes
niet wie hij de kamer deelt,' Guus en
Freek lapen nog allebei.
De krullébol begint dan ijlings zijn
0,-hlendwcrk. Hij haalt met twee rappe
tn sterke handjes de bereikbare planken
run de gezamenlijke speel- en
boekenkust leeg en strooit de opgestapelde
kindertijdschriften in bevallige wan
orde over den vloer. Dat ia n. Ieder
ton de broertjes krijgt een zwaar
puk kinderliteratuur op de voeten.
Dat is twee.
Dan sjort hij zijn afzakkend
pyjamabroekje op en begeeft zich naar de gang.
Hij kan twee kanten uitgaan; hier ia
Hercules am Scheideweg. Als hij naar
boven gaat, zal hij zijn zusje en de
kinderjuf of het dienstmeisje met zijn
tegenwoordigheid verrassen, maar die
hebben alle drie de hebbelijkheid van
annttonda roakker te zijn en dan is hij
gi'kooid. Beneden daarentegen is nog
niemand behalve dv vrijheid. Beneden
zijn heerlijke zaken, als scharen, papier,
inkt, een schrijfmachine...., allemaal
dingen waar je overdag nooit aan mag
komen. Hercules heeft gekozen. Ge
ruischloos trippelt hij op zijn blootc
voetjes de trap af. Halverwege bedenkt
hij zich; het is toch tamelijk koud:
even een dekentje van zijn bedje halen..
Het huis is stil. Moeder, moe, slaapt.
En om kwart na zeven, als het
dienstmeisje beneden komt om thee
te zetten, dan trippelt haar de krullébol
tegemoet en zegt met zijn liefste stem
metje goeden morgen. Hij zit vol inkt
en zijn oogen stralen ondernemend.
Heb zoo fijn gewerkt!" is zijn
trotsche verzekering.
Boven begint Guus, die een
ochtendhumeurtje heeft, te gillen, omdat hij
de overdeken van zijn bed niet kan
tillen bij het afhalen. Freek moppert ;
hij heeft gister vergeten zijn aardrijks
kunde te leeren. Beneden slaakt het
zusje schrikgilletjes bij het aanschouwen
van de ravage door den krullébol aan
gericht en het dienstmeisje dweilt inkt
vlekken weg. De nieuwe ochtend i«
weer in rep en roer.
En dan komt moeder beneden....
ERICA
OP KAMERS
WONEN
MENSCHEN zonder nationali
teit kunnen misschien nog een
Nansen-pas krijgen en ook zon
der zoo'n document slagen zij er soms
in ergens wortel te schieten; meubelen
«onder Bodenstfindigkeit" blijven een
armzalig karakter houden, als winkel
goederen, muurbloempjes en onge
vraagd drukwerk. Zy missen wat het
integreerend deel is in het wezen van
con meubel: verknochtheid aan eigen
bodem, verknochtheid aan eigen om-'
g<*ving. Een meubel heeft achtergrond.
noodig om zich een houding te
kunnen geven. Onder meubel" ver
slaan wij een ding van karakter, van
standing. Er zijn natuurlek allemans
vriendjes onder de meubelen, voor
werpen, die b^j alles en iedereen passen,
maar zij vragen en geven óók geen
verknochtheid. Wie op kamers woont
kan evengoed de spullen van de
juffrouw gebruiken als dergelijke
..oigen" meubelen.
Menschen-op-kamors, onderschat de beteekenis niet
van (meubelen die zwijgzame
kamchiden kunhen'Jworden voor uw leven !
Kiest ze met zorg, liefde en verstand'
Doelmatig, vrjj van gebreken en
plezierig om naar te zien, dat zijn
onmisbare eigenschappen in het al
gemeen voor goede meubelen. Het
meubel voor menschen-op-kamers
moet daarbij in zijn doelmatigheid
vrijwel een schaap met vyf poot en
zijn; het combineeren van meerdere
functies in n meubel wordt nood
zakelijk gemaakt doordat meestal ook
het vertrek waar het meubel ge
plaatst wordt voor verschillende be
stemming moet dienen. In vele ge
vallen heeft een dergelijk-mepbel als
bezwaar, dat de compactheid een
belemmering wordt voor het gerief
door gebrek aan plaats.
Eenmansmeubelen kunnen echter gevoegelijk
compact zijn, zooals het meubel op
afbeelding. Voor n persoon is vol
doende berging aanwezig in het
boekenkastgedeelte, in de afdeeling
theemeubel" (achter- glasschuiven);
de secrétaire (klep) kan in het binnen
werk tevens berging hebben voor
eenpersoons-eetgerei, de kleptafel ge
heel links) kan als tafel dienst doen
voor n persoon en naar omstandig
heden kan het toegevoegde
meubeldeel geheel rechts gebruikt worden
als extra boekenkast of als
barmeubel.
i. BROMBERG
Boeken-, schrijf-, thee- en bar meubel, ontwerp Paul Bromberg (uit: Praet/sche
wonlnglnrlchting", uitgave Kosmos)
DE NIEUWSTE ELECTRISCHE
KOELKAST
MET GROOTE BEWAARRUIMTE
TEGEN PRIJZEN ONDER IEDERS BEREIK
(van f190.?af)
N.V. Eltctroteehnluha «n- Industrieel» Mij.
GROEN EVELD&Co.
Amsterdam-C. - Kerkstraat 168 - Tal. 36058
Bezoekers aan Amsterdam
Victoria Hotel r Damrak t/0 c. Station - noodlgt U uit.
W(J verzorgen U In on» hotel tegen matige prijzen,
U zult t«vr*d«n xljnl
Kamers met Holl. ontbUt Lunch Diner
f 1.60 en f 2.?f 2.?, f 3.?en f 4.
O. Olr*etU
vanaf f 3.60
VAN IOONUM SUMMA ? ****? KV. MtVtt
FêF. SINEMUS
20 Leldscheitraat 22
AMSTERDAM C.
GEKL OVERHEMDEN
NAAR MAAT
VANAF......... Fl. 6.75
PRIMA COUPE EN AFWERKING
't.
aldus sprak mijn tante clairisse:
waarheen? nu dat kun je wel gissen,
naar de uitkijk" allicht,
want da's toch je plicht/
dreigroschenoper" mag je niet missen!
Alle chocolade/ waar DROSTE op staat,
is lekker l Dat weet iedereen, die van
iets lekkers houdt, opperbest. Die naam
DROSTE geeft U zekerheid, dat U waar
krijgt voor Uw geld.
Droste Pdstilles . . . n der heerlijkste
chocola-tractaties, die U kunt koopenl
ALTIJD WELKOM!
Spaart plaatjes voor het album ,Java l".
PAG, 13 DE GROENE No. 3037