INHOUD: 2?3 W. Wynaendts Francken-Dyserinek. Xationaal-wialiame en de vrouw. M. K..,'Wat n»J Weektrompet ran den Wijzen Olifant. 4?5 Dr. M. van Blaukenstein. Eskimo's en blank bloed. Dr. A. van Kaalte. Wijziging der Warenwet F. Hnzeveld. Dr. Schacht als sterrenwichelaar. 0. L. J. Jordaau, Een avant-gardist bekeerd Boeken voor kunst vrienden. 7. Jan van Ees, Van tooneelspeler tot rerhitiswan. Br. P. H. van der Hoog. De arts als opvoeder. 8?9 J. (.Jreshoff. Late irraak. Albert Plasschaert, Retnbrandt en Vermeer. Lou Licht veld. Redding ran ten kunst. 10?II. Verraad ztcart op wit. F. C.. Het nieuwe voer tuig. Auto-bioscoop. Oh. Roelotsz.. Tijdgenooten. 12?13. Erica. Het uur van de thee. A. M. Boissevain-van Lcnnep, Werkende moeders. - G. P. Bronkhorst. Kamerplanten. 11?13. C. A. Klaasse. Internationale muntstabilisativ.?Ik zeg! 10?17. Joh. A. Naefl'. Parij* 1889. C. van Steenderen Jr.. Motoren. Gedachten van Droogstoppel. 18?10. Kladschrift van Jantje. Comelis Vet h. Ons-harde u-erken. Charirariu. Schaken s l 5 I s s s s Puzzles glItlllinitlllllltllllllMMIIIIIIIIIIIIMItlllllllMIIIIMMIIIIMIIIMin^ f PRIJSWINNAARS f De prijs voor het letterraadsel is f deze week gewonnen door N. Oos- | terfo, Porkweg 21, den Haag; die | voor het landmetervraagstuk door Mej. Mr. Bets van den Berg te | Oud-Beyertand. Beiden is een plas- f f tfek van Hildo Krop toegezonden f 5 ? ? ? s MIHimiMIMmiHHIIIIIHIIIIIHmilHIHItMmMmlIIMIHUIIIHII.Oplossingen Letterraadsel Want Hollaudsch 'is heusch nog zoo makkelijk niet." (Clmrivariu?) 1. wantrouwen. 2. Aruemuiden. 3. nationaal, 4. tonuenfabriek, 5. honk bal, 6. onzijdig, 7. liflatje. 8. leder waren, 9. aanklampen, 10. naakt looper, 11. draagbaar, 12. Sommelsdyk, 13. cocosnoot, 14. halo. 15. iepziekte, 10. singulier. 17. heroïne, 18. etsnaald, 10. uithooren. 20. seccotine. Landmeter-vraagstuk 3 hectare (200x150 meter). NieuweTopgaven Letterraadsel Voeg de volgende lettergrepen sa men tot zestien woorden, waarvan. als zij onder elkander worden geplaatst, de eerste en de vierde letters (de laat ste Van beneden naar boven gelezen) een vers van J. W. F. Werumeus Buning vormen. & aan - aan - an ? be - by ? doe - e eg. er - erf- gast - ge - gen - i - i - ke -, king - la - Ie i- loos - mal - me - me men - men - mi - mi - min - na - naam nan,- ne - ne - neus - ning - on - ra - ri schen ? se - sta?- ta - tar - ti - ti - ti - ti tis - tijd - um - zan - zend. Omschrijving: ? 1. reisplan. 2. dictator, 3. bedrei gen, 4. middeleeuwsch ridder. 5. zonder naam. 0. stad in China, 7. nabootsing, S. tijd om te eggen, D. sapmensch, 10. aanwezig. 11. iemand die successierechten betaalt, 12. ver koudheid, 13. plaats van uitzending, 14. accepteeren, 15. jodenhaat, lü. menschlie vendheid. Aardrijkskundig raadsel De volgende,geographische namen, waarvoor 21 letters van het alphabet zijn gebruikt, moeten zoo naar linksVoor de goede oplossingen is als prijs beschikbaar een PLASTIEK VAN HILDO KROP . Inzendingen moeten geschieden voor ELKE oplossing op n Af ARTE briefkaaart vóór a.s. Woensdag met ver* .melding van LETTERRAADSEL of AARDRIJKSKUNDIG RAADSEL of rechts verschoven worden, dat ook in verticale richting de namen van twee steden, een in Spanje, de ander in 7.. Amerika, te voorschijn komen. 1. 2, 3. 4. 5. O, 7, 7, l groote havenplaats in Europa. S. 0. 10, 11. 4, 10. 12, 4 vestin^tad in X. Frankrijk. S, 7,13, 14. U, 4. l, l, 2. 4. 5 stad in Frankrijk. 12. 4. l, 15. 4. 13, 10, 2. 5. 17, IS, 4.13 plaats in Duitech industriegebied. 11. O, 14, O, 3, 2, 9 plaats in Xed. Indië. 10, 9, l. S, 0. 14. 2, 4 land aan de Adriatische zee. 15, 7, 4, S, 11, O, 20, 9 eiland O. I. Archipel. 15, O, l, 21, 11, 10, 5, 12 stad ia Oostenrijk. 7, 5, 2, 13, 7, 17, 7 rivier in Z. Amerika. 8. 2. 13, 10, 7, 5, 7 een der Philippijnsche eilanden. Nieuwe gramofoonplaten SCHUBERT's onvolprezen chef d'oeuvre, de Symphó'Me Xo 8 (..UnvoHendete") werd op E 1777/79 opgenomen, gespeeld door het Berlijnsch Plu! harmonisch Orkest, onder Erich Klciber's leiding. Wij kunnen ons niet niet Kleiber's opvattingen omtrent de tempo's van het werk vereenigcn. Beide deelen zijn te langzaam; het eerste deel (allegro moderato) is geen werkelijk allegro meer, aan het tempo van het twee de deel (andante con moto) ontbreekt de ..gaande beweging". De geheele inter pretatie doet een sterk te kort aan repeteertijd vermoeden: de details zijn niet verzorgd, het geheel klinkt te zwaarwich tig. Juist echter omdat er van deze. o verbekende symphonie reeds talrijke zeer goede opnamen bestaan, had men aan de interpretatie de meeste zorg moeten besteden. Het feit, dat de gramofoontechnische qualiteit dezer opnamen goed is, vergoedt ons de artistieke tekortko mingen niet. ,Op een geheel ander hooger niveau staat Carl Schuricht's interpre tatie van het tweede deel uit Tschaikovski's Symphonie Xr. 4 met hetzelfde ensemble. \Vij aarzelen niet te zeggen, dat deze plaat een zeer welkome verrijking van onze discotheek beteekent. Voor alles: die i.' een meesterwerk van opname-kunst. E 1796 laat ons twee aria s uit Mozart's ,.Don Juan" (,,Xur ihrem Frieden weih' ich mein Leben" en ..Folget der Heissgeliebten" luiden de titels van de in het 'Duitsch vertaalde teksten) hooren, ge zongen, door den tenor Peter Anders. De De beide aria's behooren niet tot de beste stukken der opera. Anders' inter pretatie schijnt ons niet ten volle geslaagd. Zijn stem klinkt vooral in het hooger register niet ,,vrij" menexcuseere dit ,,zangers-jargon" en men zou van meening kunnen zijn dat zijn stem voor de weergave dezer stukken niet lyrisch" genoeg is. ?? ? Gaspar Cassadó speelt met Michael Raucheisen een eigen compositie voorcello en piano ..Requiebros" (E 1820). , Een niet zeer belangrijk maar vlot Spaansch" stuk. Cassadó speelt zijn werkje zér fraai van toon en vlekkeloos van techniek. De andere zijde laat het ,,Grave" uit een cello-concert van Tartini hooren. Dit stuk is melodisch tamelijk arm. Zeer opmerkelijk is de uitstekende instrumentatie van llouis Delune.. KAREL-MENGELBERG. ? >'imsowltsch, de croote ?chaakdeaker ONZE schaak-medewerker dr. Tartakower, heeft reeds een hoofdstuk in ons blad ge» wijd aan den Baltischen groot meester na zh'n overlijden, waarin hij hem als den grootsten schaak denker, ryk aan fantasie en origina liteit, kenschetste. Het is daarom niet de bedoeling om nog eens over den grooten man" te spreken, die zelfs pretendent was voor het wereldkampioenschap, maar zijn partijen leven voort. Vaak werd de speel\viJ7.e van Njmzowitsch door zijn bizarren aanleg niet begrepen, maar hij won toch; daarentegen leverde hij dikwijls partijen, die zoo helder als water waren, dat de meester>glossatoren zijn partijen met de geliefde slot noot ,.Eine Partie aus eincm Guss" voorzien hebben. Een van zijn beste partyen uit zijn schaakcarrière moge daarom hier een plaats vinden. De annotaties zyn van dr. Taitakower. INDISCHE PARTIJ gespeeld in het groote Internatio nale tournooi te San Remo 1930 Wit . Bogolubou* l. d2?d4 2. c2?c4 3. Pbl?c3 Zwart Ximsountsch Pg8?f6 e7?e Lf8?bl been wonder, dat Xunzowitsch de naar hem genoemde verdediging aanwendt. 4. Ddl?b3 Daar deze uitval in het tournooi van Karsbad 1020 evenals dadelijk daarop ia de (eerste) match Aljechin Bogolubow 1020 deugdelijk gebleken is, beschouwde men reeds ten tijde van het tournooi te San Remo de Nhnzowitsch-verdediging" als weerlegd, toch heeft toen de hier besproken prachtpartij een nieuwe verandering van de meéningeu te voorschijn ge» roepen. ' 4. c7^-c5 5.-d4xc5 Pb8?«6 0. Pgl?f3 ? PfO?el ,7. Zcl?d2 Pe4xc5 Tot dusver, was men. door het ,.atavistische" streven geleid, er steeds op uit, om door 7,..... P x d2 zich van het looperpaar van den tegen stander te ontdoen, doch wit placht dan met 8. Pxd2, bó; 0. e3, Lxc5; 10. Le2, 0?0 11. 0?0?0, bO; 12. Pf3. Lb7; 13. Td2, De7. 14. Tfdl enz. tot aanhoudenden : druk op de d-UJn'te geraken. , ? Door den tekstzet vervolgt derhalve zwart den strijd om punten. 8. Db3-rc2 f7?fó Om na U. a3. Lxc3; 10. LxcS, O?0; 11. b4 van zijn paard, dat op den wandel is, een goede plaats op c4 te verzekeren. 0. e2?eS. Te verkiezen was toch 0. a3, L x c3; 10. L.xc3, 0?0, 11. b4, Pe4. 12. Lb2 en wit behoudt menige troef op den damevleugel. Goed was verder ook, in plaats van den langzamen tekstzet, 0. g3 benevens Lg2. O O?O 10. Lfl?c2 b7?b6 Dit heeft tot psychologisch ge volg, dat wit van de korte rochade afziet, opdat immers zijn koning niet in de invloedssfeer van den damelooper van den tegenstander (op de diagonaal 08?hl) geraakt. 11. 0?0?0 a7?a5! 12. a2?a3 Dat deze maatregel te laat komt wordt door het geniale antwoord van Ximzowitseh bewezen. 12 a5?a4 !! 13. Pc3?b5 Vanzelfsprekend niet 13, axb. Pxb4; 14. Dbl, Pb3 mat. Iets beter dan de tekstzet was toch 13. Pa2. 13 Lb4xd2x 14. Pb3 xd2 PcO?a6 ! 15. Le2?f3 d7?do 10. c4xd5 LcS?aO! Wederom zeer mooi gespeeld. 17. Pd2?c4. Wit probeert een utoutmoedige reddingscombinatie, die Nimzowitsch echter zeer kundig weerlegt. 17. 18. d5xoO 10. LfSxaS 20. LaO?d5 21. TdlxdS 22. e6?e7 23. e"xf8-fD Laöxb DdS?c7 Lb5xc4 Lc4xd5 Dc7?c6 J DcO x do Kg8xf8 Na opklaring van het strijdbeeld heeft zwart het inaterieele voordeel van twee paarden tegen toren en pion gehandhaafd. De technische" rest wordt door Nimzowitsch nog zeer scheppend behandeld: 24. Td l, Deo; 25. h3, h51; 26. g4, hxg; 27. hxg, Pa5?b3-f; 28. Kbl, fxg: 20. Tgl, DdöJ; 30. Tdl, De4; 31. Tgl, Pd24-; 32. Kcl, Dd5l; 33. Dh7, Pd2?e4; 34. Dh8 -f- Kf7; 35. Kbl, Dd3 -(-benevens mat in hoogstens 3 zetten (36. Ka2, Pc3 -f ! enz.). Een partij van den eersten rang! .? : ' ' . ' L. Correspondentie over de Schaak-rubriek te richten aan De Groene Amsterdam mer, Kelzersgr. 355, A'dam. DE GROENE VAN 1 SEPTEMBER AF VOOR F. 3.25 Als U de kranten hebt gelezen duizelt hét U ' , Als U dan DE GROENE leest Weet U het.'weer Vandaag of morgen abonneert U zich tóch op DE GROENE Zou U het dan maar niet liever dadelijk doen ? ..'.... m ? ' ' . . ? ? J ? , ? M.V. AiMtaN. iMk. «n Stècndrukluri) v/h Elltrnwn, Htrmt & Co. BON ADMINISTRATIE DE GROENE" KEIZERSGRACHT 355 - AMSTERDAM ^mm Pottflro 72880 - G.m. Giro G. 1000 . T«l. 379«4 m 3«M| . . ? i . . ? ? . ?, ? . ? ? MJJne Meeren, , , » ^ Ik wensen mij te abonneeren op DE GROENE AMSTERDAMMER".-(Abonnementen loopAa| tot 31 December en worden telkens voor een jaar'verlengd Indien zij niet ivoor d datum worden opgezegd. Tot 31 December 1935 kost het abonnement f 3.25.) Naam ^^ l