Historisch Archief 1877-1940
l ,
NATIONAAL-SOCIALISME
EN DE VROUW
W. Wijnaendts Francken-Dyserinck
WEKELIJKS krjjgen we in Volk en
Vaderland" de denkbeelden uiteengezet
van de nat ionaal-socialist en ten opzichte
van de Nederlandsche Vrouw". Aldus betitelt
. mevrouw Gunning haar rubriek en wie eerlijk is
zal erkennen' dat menige andere politieke partij in
een veel grooter blad niet zooveel ruimte aan deze
materie afstaat! Jammer alleen dat ook in dit
onderdeel precies al? in het verdere blad zooveel
onjuistheden ten beste worden gegeven óf dingen
anders voorgesteld dan ze in werkelijkheid zijn.
Dubbel jammer omdat daargelaten de S.D.A.P.
de Nat. Soc. Beweging de eenige groep is die nw
werkelijk eens van duizenden vrouwen de aandacht
heeft en door heel wat vrouwen op straat te koop
wordt aangeboden! wat ieder onbevoordeeld
mensch toejuichen zal.
In het nummer van 6 Juli wordt het meest
actueele onderwerp: de arbeid der vrouw behan
deld en verteld dat het alles maar misverstand is
wat men daaromtrent de beweging in de schoenen
'schuift.
..Het nationaal ?socialisme, dat uitgaat van het
volk, dat het volk als n geheel, ziet, zal nooit
den eenen volksgenoot achterstellen bij den anderen;
allen zijn gelijkwaardig, hoewel niet gelijk, en aan
allen legt het een taak op, ieder naar zijn eigen aard.
' Want ieder mensch ? dus ook de vrouw
kan toch slechts dat werk met toewijding en met
succes verrichten, hetwelk in overeenstemming is
met zijn innerlijk wezen." ?
Tot zoover kan niemand bezwaar hebben.
Maar dan volgt weer de oude lierzang, de eeuwige
dooddoener: het werk dat in overeenstemming is
met den vrouwelij ken aard zal men vinden in de
vrouwelijke beroepen". Uit die beroepen ? ze
worden eenigszins ruim genomen wil de N.S.B.
de .vrouwen niet verdringen. Wil men deze echter.
wat consequent zou wezen voor de mannen sluiten
'Geenszins! Daarover rept men eenvoudig niet.
En o.i. terecht onidat er tal van mannen zijn met
een vrouwelijkcn inslag in hun karakter, die daardoor
in die beroepen voortreffelijk zullen voldoen. Tot
welzijn dus van de geheele gemeenschap, die slechts
gebaat is bij het beste werk. Maar logisch volgt
daaruit dat als er vrouwen zijn niet manlijken
inslag, die voldoende zelfkennis hebben om te be
grijpen dat ze dus in een typisch vrouwelijk beroep
niet op haar plaats zijn, men voor deze de manlijke
beroepen evenmin mag sluiten. Tenzy men
riskeeren wil de gemeenschap te verarmen.
Er zijn bovendien tal van beroepen die noch
specifiek manlijk noch specifiek vrouwelijk zijn,
al zal een leeraar misschien iets anders hl zijn
onderricht brengen dan een leerares in het hare.
A plus forte raison zou men daaruit dan weer moe
ten concludeeren dat de weg dien de demo
liberalen" gewezen hebben, waarbij tegenwoordig
de jongens en meisjes in ons land veelal zoowel
onder den invloed van den leeraar als de leerares
bij het middelbaar en voorbereidend hooger
onderw^s en voor een deel ook tijdens de universitaire
opleiding worden gebracht, de eenig juiste is omdat
hij de grootste kans biedt om de jeugd een zoo ruim
mogelijk' standpunt te doen innemen en haar te
? leeren de dingen van uit verschillende gezichts-.
hoeken te bezien. " . ?"'.''.' ,
Wat leert uu chter het land waar Mussert c.s.
ter schole ging?
Dat in Hamburg de
Heiene-Lange-Oberreal; schule bij het vijfentwintig jarig bestaan omge
doopt is? in Hansa-Oberrealschule! Helene Lange
7 was geen Jodin maar'volkomen arisch". Ze stond
nimmer op de linkerflank van de vrouwenbeweging
maar volkomen rechts. Zij had een zoodanige ver
dienste voor het verbeterde onderwijs aan de
vrouwen dat ze niét alleen twee,eeredoctoraten
ontving, maar tevens eereburgeres van Hamburg
werd. Als Oprichtster van de nog bestaande Die
Frau", dat onder redactie van Helene Lange's
discipel en trouwe medewerkster Gertrud B&umer
nog tant soit peu in het leven schijnt te mó^en
blijven, had ze grooten naain. Toch moet die naam
?? i1 ? ? *
i
kunstmatig aan de vergetelheid prijsgegeven!
Zooals het weekblad van den Zwitsersohen
Vrou, wenraad, dat Keen blad voor den' mond neemt en
in het buitenlandsoh overricht er met eenige ironie
op wijst dati Zwitserland weer eens enkele
vrieudelijkheden" van DuHsch'and heeft mogen
inoasseeren. waaronder het verbod van de Basler
Nachriohten (onmiddellijk beantwoord met het verbod
van Der Slürmer. Die AUemnnuen en het m Zttrich
verschijnende nat. soc. blad Dei Reiehsdeutsche)
het uitdrukt r ,.Wer Helene Lange und il u e grosse
Verdienste um die Bildung der deutschen Fraueu
kennt, wciss sich diese Aberkennung des Namens
wohl zu deuten: die geistige Entfalturig und danlit
die Erlangung geistiger Sclbstandigkeit der Frtut ist
H nerwUnscht tgeteorden."
Wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt zich
zacht. Nu heet het in ons land nog alleen: terug
in de vrouwelijke beroepen; heeft de N.S.B, een
maal de macht dan is het met de kansen op ont
wikkeling voor de vrouwen gedaan. Dan wordt het
alleen, zooals in de andere fascistische landen:
moederschap.
Wij ontkennen daarvan geenszins de groote
beteekenis. Het is juist de vrouwenbeweging in den
Bond voor Vrouwenkiesrecht geweest, die hier
pioniersarbeid heeft verricht door opvoeding tot.
de gezinstaak, dat is tot de taak van vrouw en
moeder te vragen voor alle meisjes, tot het ouder
schap voor alle kinderen.
..Het lager onderwijs aldus mevrouw Gunning
zal de algemeene breetie grondslagen moeten
leggen; daarna zullen alle meisjes een
z.g...moedercursus" moeten doorloopen. terwijl zij zicb tevens
zullen kunnen bekwamen voor een bepaald beroep
Wanneer wij het noodzakelijk achten, dat alle
meisjes den moedercursus doormaken, dan "wil
dat geenszins zeggen, dat wij meenen, dat ook alle
vrouwen in het huwelijk zullen treden en moeder
zullen worden. Deze cursus zal ertoe moeten bij
dragen, om het ,,moederlijke", dat in alle jonge
' vrouwen sluimert, wakker te roepen; om haar voor
te bereiden, behalve voor het lichamelijke moeder
schap en voor de practischc zijde van het huis
vrouw, zij n in de eerste plaats voor een geestelijk
moederschap. Wanneer deze cursus op deze wijze
wordt opgevat, dan zal zij ook voor die meisjes,
die later niet trouwen van onschatbare waarde zijn;
muiters zij zullen den zin van offeren en dienen
hebben begrepen." ?'.»'.
Precies datgene waarvoor onzerzijds jarenlang
geschreven, gesproken, gedebatteerd is. Wat zelfs
tot tweemaal toe in het programma van een poli
tieke party werd gebracht l Weet'mevrouw
Gun. ning dit niet of negeert ze die feiten opzetteUjk?
Wij meenen dat dit laatste het geval is. Doch is
het ?lechts onkunde dan heeft de vrouwenrubriek
wel een zeer onbevoegde leidster, want wie de
historie niét kent, heeft geen recht van oordeelen.
Zeker er zijn enkele stemmen van feministen tegen
deze propaganda opgegaan, o.a. van Anna Polak.
Maar dat waren uitzonderingen. En dat er niets
aan gedaan werd bij de herziening van het Lager
i Onderwijs, dat helaas, is voor het grootste deelde
schuld van minister de Visser, die er niet aan wilde,
en komt voor een klein gedeelte op rekening van '
>? de vrouwelijke parlementsleden, 'die zelfs geen
poging deden om door te drijven, terwijl de S.D. A.P
er bovendien tegen was omdat men da&r meende
dat het gezin pp z'n laatste beenen liep en voor
bereiding voor de gezinszaak dus reactionnair was. ,
Maar wat thans als nieuw door de N.S.B, wordt
opgedischt is oude feministische kost i Waarbij echter
altijd uitdrukkelijk is gestipuleerd: óók de jongens
hun deel en gén beperking van den werkkring der
vrouw in welk opzicht ook.
En waarlijk voor de uitvoering van dergelijke
plannen is de X.S.B, niet noodig. In Duitschland
bestond dit onderricht lang voor den oorlog, in de
Scandinavische landen, in Belgiëen Zwitserland
is er veel van verwezenlijkt, en gewoonlijk op ,
instigatie van do vrouwenverenigingen. Daden,
waartegenover de N.S.B. vóorloopig alleen woorden
en theorieën te stellen heeft, die het uit de door baar
vqelgeemade feministische wereldbeschouwing heeft
overgenomen.... zonder daar eerlijk voor uit te
komen.
PAG. 2 DE GROENE Ne. MM
Jhr. W. H.
Amsterdammers d
een geziene figuur uit den
van Loon,
Amsterdamschen geldhandel
W Al
zijn heengegaan
Ed. Gerzon. stichter en leider van de groote modczook
en lid van de Kamer van Koophandel
? I>c Volkenbond en
JL ?rüde Parijschc besprekingen verleden Zondag
j\j zijn vastgeloopen. -vertoont de Abessynisfhf
* t kwestie geheel andere aspecten. Musaolini
heeft het Laval en Eden onmogelijk gemaakt om voor
den Volkenbond den schijn te redden en hem toch no
200 goed als zijn zin te geven. Aloisi had een ondank
bare taak. Hij moest onderhandelen zonder dtti
hem eigenlijk eenige machtiging gegeven was?01
zonder over eenige onderhandelingsmargc te beschik
ken. Zooiets moet er tenslotte wel toe leiden dat d<
zaak vast loopt.
Wij hebben de vorige weck opgemerkt, dat <l>
^BuitrstQten 1)" van Abcssynië, de mogendheden
betrokken bij het verdrag van 1906. d. ir. z. Frankrijk
en Engeland icel geneigd, \carcn Italiëzoo aanzien
lijken invloed te verschaffen in de Abessynische aan
gelegenheden, dat dit zou neerkomen op totale bevooy
ding van dat land. .T/aar hieraan knoopte men tico
bedingingen vast: dat de f o r m e cl c onafhankelijk
held van Ethiopiëniet zou worden aangetast en do
dit resultaat door onderhandelingen en langs vrede
l tevenden weg moest worden verkregen. Tot d"<
compromis, tot deze verdraaiing der rechten van et i
Volkenbondslid, was men bereid te gaan om hc
Europeeschèeenheidsfront (tegen de bedreigingc
van het nationaal-socialisme l intact te houden. Maai
verder niet. Wij wezen er dan ook op dat er een zei'i\
duidelijke grens bestond aan de concessies, die mm
van zins was te doen.
Toch heeft de Parijsche conferentie in negatief» i
zin groot nut gehad. Want niet alleen in diplomatic'
opzicht voelen de EngelSchen en de Frqnschen ri
gekwetst door het feit, dat Mussplini het heeft bestao
hen naar een conferentie te laten komen althans
in heeft toegestemd daaraan deel te nemen en zij*
gemachtigde er heen te sturen?- en dat hij tenslotte icetr
de houding aannam, alsof er niets te onderhandelen
viel. Neen, ook in juridisch opzicht zal op zijn minet
genomen Engeland uit het vastloopen der bespre
kingen concludeeren dat Italiëhet verdrag van 1906
op zij geschoven heeft. Dit bond immers de.
Buurstaten niets te ondernemen zonder elkander daarin
te kennen. Het verplichtte hen mét elkanders belangen
rekening te, houden en de onafhankelijkheid va*
4bessuniête eerbiedigen. Zoodat dus, wanneer n»
op 4 September de, zaak voor den Volkenbondsraai
komt, en daarna voor de Assemblee, Engeland, indiw
het dat wil, kan aanvoeren zelf gelaedeerde partij ti
zijn nietten aanzien van den dan misschien reedt
uitgebroken plaaiselijkeri" oorlog, maan uii hoofd
van de schending van een verdrag, til. het verdrag
der Buurstaten van 1906. Dit is' een van de .be
langrijkste punten, die het in der ijl bijeengeroepen
Britsche Kabinet onder oogen moet zien.
NU?
1) .Zoowel van Italiëals van Frankrijk «"
Engeland grenzen koloniale gebieden aan Abessyn
dat als 't ware geheel wordt omsloten door de»
Soedan, Erythrea en Fransch en Britsch Somaliland.
Inlussi'hcn: Wal nu!
Ondanks nllc impannimj. ontliinkM «/«? u Hemt e
invchikki'lijkhciil en bereidheid lot recMsrcrdrauiiny
om hel Ecnheiilsfront maar Ie lutcn voortbestaan. it>
nu dun lach het Front vtin'Slrcsii verbroken. Men
flocl beier niet te Mten op alle mooie pruntjcs over
imtttndhoiuling die in tic Frunschc en ilf I Intimi nschc
pers de.ronde doen. Dut is niet zoo.
Hel is maar beter dat te erkennen. Hel l'ront run
M rena ICHS gericht tegen cén bepaalden dreigend f n
aanra\ler..En het was geboren uil >le noodzakelijkheid.
/?? /ormttlfpre-n' en yemeenschaftpclijlf Icimnvaimlrn,
tldt verdragabreitk ongeoorloofd n-tin. Oi hiermee een
h c paalde vcrdragsbrcnk betlorbl wttt. ilncl nifl irr
ztike.
Wat nu onderzocht dient l? icortlcn h il il: tcclkc
n-lliglmdsicaarborgcn bicdl een Front tegen drei
gende agressie en verdragsbreuk, waarin ern ra n
tic l f den zelf weer lot verdragsbrfiiff zijn towlm-ht'
ncfmit H cc/t het dan nog zin ilmiri'oor »/«? oogen /»?
duiten, om in 's hemelsnanm tnaur ttjidrarhtig ti*
blijven of staalt hel icat er nog fan dit Front is
overgebleven, door opnieuw op de Verdragsbreuk te
icijzfn. f en driedubbele, ? i'crdrngsbïtttk ditmaal, nl.
legen hel Volkenbondshnndresl. lift Kellogpact en hd
nmirstaténverdragJ Men is geneigd deze laatste vraay
bevestigend te beantwoorden. Men bedenke echter dal
fin n Genqve het voorshands zond f r Italiëzal moeten
doen. En dal zelfs de Volkenbond, teil hij zijn prestige
handhaven, legen ren opatand'ig lid moet ri.nrr.rii'
optreden.
Cfi'doogl rli' Inent n ml in \Vest~ Euro pa. dnl men
rtunrlof ilennoöilit. zij hrt tnct nog zoo zachte middelen,
/??«« orergnnn? Een vraag die men niet zoo snel
geneigd is bevestigend, te beantwoorden.
J f el is mcrktcaardig dat in Engeland juist de
meest idealistisch aangelegde pacifisten nu plotseling
tüór hel treffen van sancties zijn, terwijl sij eenigen
lijd geleden, toen het gevaar voor verstoring van
den vrede van Duitschland uitging, vóór compro
missen icaïfn en zij samenwerking met Frankrijk
ff n gevaarlijker onderneming vonden dan een
'igrcetnent met Uitler. Of wordt deze rigoreitze
.houding 'van sommigen en niet de minst
invloedrijken?minder ingegeven door eerbied voor
prin'?»/>>« dan door het geloof dat dwangmaatregelen lol
?ntilandhouding van den vrede of bcHndighig van
"'« conflict ditmaal effect zullen hebben!
Kan uien toevoer vun nwnit-ic, bevoorrading leuter
lr'jen gaan t Kan zoo noodig op gezag van
tien'Volkenhonrlsraad het Suezkanaal worden afgesloten, hetgeen
i'èrbodcn schijnt door de Kanaal-acte, het Verdrag
van Konstantinopel, een -verdrag waarbij als belang
hebbende staat ook Nederland partij is? ? ' *
Kan cön dergelijk, ingrijpen geschieden zonder iltil
dnfirnit vanzelf weer ffn nieuwe oorlog onltfuat?
Ziedaar een /aantal vragen:...
ffencve staat voor ernstige beslissingen. De komcntln
'feken beloven belangicckkend te worden.
M. K.
WEEKTROMPET
VAN DEN WIJZEN OLIFANT
MIJN neuf (ulifanluu spreken elkmii1 net al»
du laatste overgcbluven Huropuesclu'
kuningen niet tici-f" aan alleen, ttaaruu gauti
/e niet met cl knar aan 't vuchton) mijn neef uit
«Ie 1'uHjselu' Jardin d'AcclimHtatiuu is een
xumorrcisjf gaan inakeii naar Italië. En om hi't
laag?/juiicrliuinl wat platgetreden pad dor gocdkuupf
rcIsvcri'cMiiginyr'ii te mijdon, verkoos hij hot om
in gcüclMchap van y.ijn .VnuTikaunsuhen vriend
«?a dioaanr Mr. llalliburtua de voetstappen van
«ui/en vH-ci'i'di'u Ilanaibal te drukken en boven
op den Sint Beruharcl te bivnkkccren. Maar aan
«Ie HaliauMsrlif grens gekomen, maakte hij halt.
Df traariulpijasclic' aanblik kon Ju>m niet bekoren
i-u de rust on hot wolbolmgen, diu er van het in
dfK»??somorsflio dagen zoer dragelijke ' Wost-Kuropa
uitstraalden, verlokten hom rechtsomkeert to
maken. Hij had gelijk.
liefheeft goon zin 'langer bij Italiëstil U* .staan.
Ik loon or in doge kolommen gonoog ovor. Slechts
vraag ik nu* af of het nu ook hier werkelijk nog
latiK i'UHtiK suil blijven. Met verwondering (waarvoor
openlijk niol vcol roilon is) lag ik dat ile (ielria
voor £ ótUHH) nitar ItaliëM verkocht. Xo'u het
nog lang duren, vttofdat wij net als in de
uurlugsdagon '-:*? »*en Hcliepon-uitvoorvei-bod krijgen?
In AniHti-rdam trok men zioh van dit belicht
weinig aon. Men betreurde er hot overlijden van
(weo C! root on uit de handolsworold.
Met Jhr. van Loon, don oudsten firmant van Van
Koon A: Co., ging oon van de meest representatieve
figuren uit onze bankwereld heen. HU vertegen
woordigde de oudo patriciërs, den koopmansstand.
die in do achttiende eeuw .Amsterdam groot heeft
gemaakt. Hij was vrijwol do oonige van do repre
sentatieve figuren uit onzo bankwereld, die zoowol
aan do beurs als op xijn oigen kantoor /elf zijn
zaken dood.
Kvon represent a t iof, maal- gohwl verschillend
van acbteigrond was Kduard Cïerzon, de knappe.
oonvoudige Jooüscho koopman, uil (iruilingen
afkomstig, dio mot /ijn broeder Lion Uei-zon de
bekendo modoinagaztjnen oprichtte en ook verder
een groot aandeel nam in het coiuuiorcieol on
(.?ultuurool loven .van onze hoofdstad. Hij was
langer clan dort i^r jaar lid van do Ka mor van
Koophandol.
In hot in-oiiouiisch loven van una land grijpt hol
deflatio-procos steeds» .vorder om zich heen. Dit
proces moet men als oon fci't, als oen rvrsvhijnsi'l
aanvaarden. Hot is dwaasheid to denken, dat men
daar ..voor" of ..togón'* zün kan. Kvemniu als
men in oon kloin land mot duurzaam succes maat
regelen kan nemen om dit proces te stuiten en
binnenslands to overwinnen wat in het heele
wereldsamenstel do gebroken zijn onzer ecouomio, even
min moet men zich voorstellen dat men er met
steeds verder gaande bezuinigingen en versoberin
gen wél komt.
Kr moet een nieuwe korting (van 5%) van de
Indische pensioenen af. De kortingen bedragen
op dit oogenblik 17 tot 22%. Wel zullen er enkele
onbillyke verschillen worden genivelleerd en hier
on daar uil/ondoringen gemaakt, maar hot moei
weer .minder \vorden.' Maakten vroogor do
ponsioeuen tien procent van de gewone middelen uit.
thans?nu de middelen zoo geslonken /.ijn
-bedraagt deze post-zestien procent van hot gohool
on ondanks nieuwe kortingen zal hij relatief nog
hooger worden.
Maar hot een i» het gevolg van hut andor.
Hoe door voortdurende bekrhnpiug de goheelo
bedrijfeomloop ki'impt, en dan weer do op
brengst der belastingen slinkt, wordt door niets ?
zoo duidelijk gedemonstreerd als door don staat
? dor Nederlandsche Kijksmiddolcn over Juli. Dt*
middelen1 blijven ? 1,4 millioen bij di«> van Juli 1U34
ten achtór f n niet minder dan f J, J millioen bij de
raming.' Zoo is het een voortdurend krijgertje
spelen geworden van deficit en .buzuinhjing....
Ken merkwaardige herleving der bedrijvigheid
is in. Amerika te constateeren. Daar schijnt inder
daad bewezen te zijn, dat nien in een heel wereld- .
deel wél degelijk tegen de depressie kan optomen..
Stijgende koomm uit Wall Street trekken sinds
eenige weken do aandacht. Kn wat meer y.egt??
de toenoniondo bedrijvigheid in do staalindustrie.
een waav sleutelgetal..voor het industrifceje leven
in .Amerika, schijnt een definitieve opleving in
de conjunctuur to bovestigon.
\Vio óp dit oogenblik in do golrgonboiri is de
PAG. J DE GROENE Na. 3018
publieke opinie in do Vereenigde .Staten waar to
nomen on do daar verschijnende dagbladen
t»raadplegen, staat vernield ovor don storm, dio
er op dit uogenblik tegen hot hoerschend regiem
In Duitschland aan 't opsteken is. Do Abessynischo
kwestie blijft daarbij vergeleken geheel op don
achtergrond. Men neemt zich voor zooveel mogelijk
neutraal te blijven. Mon betreurt do toespitsing.
die do Kaken genomen hebben. Kn waarover men
daar in dit verband het zorgolijkst is. dat is do
vraag óf er nog wol een vercenigd Knropa staat
tegenover de dreigende nationaal-socialistischo
verwildering.
Hot is met oon vragenden blik over zijn lorgnet je
hoen, dat Schacht Zondag to Koiiingsbergon zijn
geruchtmakende rede heeft gehouden. Die blik
was naar Amerika gericht. Kan daar op 't laatste
moment misschien nog -'hulp vandaan komen'r
Hot lijkt onwaarschijnlijk, liet is immers niet
alleen de Joden-kwestie, of de Katholieken-hetze.
die het nationaal-socialisme in disharmonie brengt
nipt do buitenwereld. Het is liet
nationaalsocialisme zelf, de aanbidding van het goweld, do
verloochening van het zedelijk gebod der Charilas.
do regressie op ieder gebied, dat van godsdienst,
van cultuur, van recht en politiek, die dat doet.
Kn de lieden, die nog altijd hopen, dat eens een
compromis, en daarna samenwerking met
IlitlorDuitschland mogelijk zal zyn, zouden verstandig
doen, wanneer zij dat bedachten.
Ook in zuiver economisch opzicht hooft
Duitsehland alles gedaan om de grondslagen van zijn
oredietwaardigheid te vernietigen. IHe moeten
van voren af aan worden opgebouwd. Kn dit kan
niet door aanhangers van de theorieën uit Mr in
Kampt. fJoen duizend schikkolijke redevoeringen
van Schacht kunnen daar iets aan veranderen.
In velerlei opzicht leek dozo rede op de bekende
Marburger rede van Von Papen. Al eischt hu van
iedereen medewerking aan den opbouw van don
nat ionaal-socialist ischen staat dat moot hij
immers hij deinst er niet voor terug om op do
govaren van het., extremisme to wijzen. Hot spreekt
bookdeolon. dat do censuur in de kranton-verslngon
d«-n zin schrapten, waarin hij do onverlaten .'terecht
woes. die > nacht* i-itl heldenmoed irinkflrvilen
hcaiiiCKrcn en eiken Duittichcr er n' Inndrcrniflt-r
noemen.... die in een Joodsche zaak koopt. Het was
oon politieke beleefdheid, het te doen voorkomen.
alsof deze extremistische elementen buiten voor
kennis der regeerhifr handelden. Dat is niet -zoo.
.Sehleieher is officieel naar Berlijn gekomen on
officieel verwelkomd. Hij hoort tot de weinigen
dio Hit lor tutoyeeron. Kn hij goniot van stnatswego
steun voor zijn propaganda.
Schacht heeft ook het uoodigo gezegd ovor don
financieelott toestand. Waar al het gold vandaan
is gekomen? Vit kortloopende wissols die men
allerwege heeft gecreëerd en dio'eens gefundeerd
moeten worden. Volgens Bartjes heet dat: uit
leenmgeu. die men nog moet sluiten.
Nadat men reeds het te-goed van spaarbanken
eri levensverzekeringsmaatschappijen door twe«»
vrgwel gedwongen leeningen totaal heeft ge
mmobUlseerd. wil men nu nog een binnenlandscho
looning aangaan van oen half milliard mark. Zelf5
wanneer dat lukt. is het nog slechts een druppel
op een gloeienden steen.
Al kraken de balken nog nauwelijks on al buigen
Ȇnog niel door' ~- onaf/ionbaren tijd kan hot
niot moor duren. J n.. Velerlei opzicht worden wij
herinnerd'-' aan den toestand van Duitsi-hland
tijdons den wereldoorlog, toon men het ook telkens
wist uit te zingen n to rokken, al bood do totale
afgeslotenheid van de buitenwereld ton leste geen
enkele uitkomst meer. Zoo ook nu.
' ' - , ' ? ' ' ' *.
Déte Bern woonachtige Xoderlandschc oud-,
hooglcoraar Sinion van der Aa, voorzitter van hel ?
te Berlijn dagend internationaal Strafrecht congres.
is bezig zich onptcrfelijk belachelijk to maken.
De kreeftengang der ontwikkeling, die den naam
draagt van nationaal-socialistische cultuur, drukt
z{jn stempel op deze wetenschappelijke" bijeen
komst. Schachts roep om rechtszekerheid schUnt
echoloos verklonken. Dr. Frank, minfater van
justitie, intronisccrt de wraakgodachte weer in het
Hof der Wetenschappen on de verbaasde ver
gadering heeft het genoegen iemand te hooren
spreken, die z^ het ook slechts op het terrein
van den. politieken moord van nabij Weet wat
do artikelen omschrijven, dio handelen over moord
on doodslag.
?l*
i i