De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1935 17 augustus pagina 3

17 augustus 1935 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

; ! r 1 ! ' IK Eskimo-mels}es In Zondogsche dracht ep weg naar Denemarken. Het blanke bloed 1$ zeer duidelijk merkbaar in gestalte en blonde haarkleur ESKIMO'S EN BLANK BLOED Zegenrijke gevolgen van rasvermenging DE Eskimo's van Groenland zijn op weg, door rasvermenging gered te worden* Niet overal heeft do aanraking met den vreemdeling den Eskimo goedgednan. In Alaska en in Noord Canada hebben walvischvaarders nog in deze eeuw verderfelijke ziekten op de bevolking overgebracht. In vroeger eeuwen is ook in Groenland de mheemsche bevolking op het nippertje van den ondergang gebracht, door de pokken, die oen geschenk" van vreemde schepelingen waren. Reeds vroeg echter zijn de Denen^ niet enkel terwille van handelsbelangen, gaan waken over de betrekkingen tusschen hun Groenlandsche onderdanen en de schepen, die do kust wateren bezochten. Dat echter is in het Noorden van Amerika niet geschied. En de ge volgen zijn in ieder opzicht ongelukkig geweest. De zeden der Eskimo's werkten dit ook in de hand. Deze zijn, naar onze begrippen, steeds ..los" ge weest, on'geen Invloed. heoft daar radicale ver andering in kunnen brengen. Ik heb het meebeleefd, dat in een sedert twee eeuwen pcchristianiseerde vestiging op do Westkust van Groenland de-bemanning van een vergaan Fra,nsch vi&schersvaartuig moest worden gehuisvest, tot er een schip zou komen, dat hen kon meenemen. Gelukkig was het een der volkrijksto kolonies op de kust. Er was een hospitaal en er stond n betrekkelijk ruime, oude school ter beschikking. De mannen werden aan een streng onderzoek onderworpen. Een leek er verdacht. Hij werd in het hospitaal gevangen gehouden, tot men omtrent zijn goede gezondheid zekerheid had. Do anderen mochten hun primitief logies in de school na .een bepaald uur in den avond niet meer verlaten. Er werd ook streng wacht gehouden bU do school, minder nog vanwege het gevaar, dat de Fransche visschers opleverden voor de inheemscho jonge dochters, ? dan om de verzoeking in omgekeerde richting. Het heeft niet veel geholpen. .Toen ons eigen scheepje op den terugweg uit het hoogste Noorden de . vestiging aandeed om de schipbreukelingen af te halen, was er groot gekerm» Niet onder de visschers, die bereid waren te erkennen, ondanks het uiter mate primitieve van de gastvrijheid, die men hun had moeten verschaffen, goede dagen" ter plaatse te hebben beleefd. Ook niet onder do jonge dochters van de vestiging, die de Franschen hartelijk, zij hét zonder weemoed, hun afscheidsgroeten' toewenkten.. Maar bittere klachten vernam ik van de geestelijke herders dier gemeenschap, die allerlei gevallen te bei-echten" hadden, en mij uit hun dossiers bijzonderheden meedeelden, die nu een maal alleen aan het papier van dossiers kunnen worden toevertrouwd. Bij den primitieven Eskimo, die ongokerstend, of in het eerste stadium van kerstening was, was de vrijheid van zeden geen losheid van zeden, maar instelling, ten dooie uiting van vriendschap, van gastvrijheid, of van een biologisch instinct. Allerwege was het onder de vroegere Eskimo's gebruik, dat men met zijn buurman of vriend, die een grooten tocht ging ondernemen, en wiens vrouw om een of andere reden tegen de vermoeienissen van dien tocht niet opgewassen was, tijdelijk van vrouw ruilde. De Eskimo of vreemdeling, die een vestiging bezocht, ? werd door zijn gastheer de slaapplaats bij do vrouw des hutzes ingeruimd. Het verschijnsel is in vele doelen van de wereld niet onbekend, bij volken, die instinctmatig de gevaren van de inteelt trachten te ontgaan. Haar, gegeven den aard van de bemanningen van walvisch- en robbènjagers in den tijd, toen deze takken van bedrijf nog geen industrie, maar voor een niet gering gedeelte wild avontuur waren, is het ge makkelijk te gissen, hoe noodlottig deze opvat tingen voor de volksgezondheid der onbcschutte ? Eskimo's zijn geweest. DE Eskimo's vormen een taai, maai* door een barsche natuur en de wisselvalligheden van de Pool jacht altijd hevig geteisterd ras. Hoezeer zij ook mot allerlei volken leekenen van verwant: schap. schijnen te vertoonen, toch moet- men bij hen van een zeer duidelijk, individueel ras spreken. Hun merkwaardig conservatisme heeft bewerkt . dat,, waar men sporen van Eskimo's heeft aange troffen, en waar Eskimotaai gesproken wordt, de gelijkheid van gereedschap en voorwerpen van. dagelijksch gebruik, van idioom, gebruiken en mythos, verbluffend groot is gebleken. Teekent men hun woonplaatsen op den aardbol af, dan kan men constateeren, dat geen ras ooit een zoo uitgebreid gebiedt zonder sterke vermenging met andere rassen, heeft bewoond. Van Oost Groenland af, waar men hun oostelijkste woonplaatsen vindt op den 20sten graad westerlengte, loopt het gebied, dat zij als alleenheerschers bevolken of hebben ?bevolkt, over Noord Amerika en de Behringstraat in westelijke richting tot aan de monding van de PAG. 4 DE GROENE No. 3038 r/v*, * *«.. «*..?_.._ Kolyma, waar Nordenskjold en Svcrdrup inge vallen hutten hebben gevonden, met voorwerpen, die zoo ondubbelzinnig mogelijk van Eskimocultuur getuigden. Daar de monding van die Noord Siberische rivier op 100 graden oosterlengte ligt, hebben de Eskimo's op het noorde lijkste aardsegment 180 graden, of precies den halven omtrek van de aarde, tot hun particulier jachtgebied gehad. Dat is heel veel voor een stam, die op het oogenblik ternauwernood 40.000 koppen telt, en wellicht nooit talrijker, wel vaak veel minder talrijk geweest is. Groenland is, dank zU Deensche zorgen en hygiëne, het dichtst bevolkte Eskimo, gebied geworden. Toch bewonen ook daar slechts 10.000 menschen een eiland, dat grooter in opper vlakte is dan Nederland met al zijn koloniale bezittingen in de wereld bij elkaar! Helaas is in dit wijde land van .gletsjers alleen hier en daar ? de kuststrook bewoonbaar. i Maar hoe het nu zij, deze uitermate extensieve i bewoning door een ras, dat van grooto vitaliteit} is en overal ter wereld neiging tot gezelligheid heeft, bewast reeds, dat de levensomstandigheden in dat gebied niet gunstig waren. Zij zijn het heden ten dage, na de slachtingen, die de be schaving" met haar moderne moordmtddelen onder de jachtdieren der Eskimo's, de spekdieren j van de noordelijkste zeeën, heeft aangericht, minder dan ooit. De taaiheid van den Eskimo, zijn geduld in het hongerlijden, en zijn weerstandsvermogen tegen ontberingen, zyn niet groot genoeg geweest om te verhinderen, dat telkens Weer heelo bevolkingen van uitgestrekte streken in eens werden uitge roeid. Dat is het lot geweest van de, in vroeger eeuwen naar omstandigheden talrijke bevolking van de oostkust van Groenland, waar slechts de vestiging van Angmagssalik, met haar weinige honderden menschen. het witte verderf, heeft weten te overleven. Geen emigratie is oorzaak ge weest der ontvolking, maar de dood door honger of misschien pestilentie. Daaromtrent lieten de overblijfselen der bewoners, die men in tal van ingevallen hutten heeft aangetroffen, geen twijfel. Die rampen' zouden ook op de Westkust zijn blijven aanhouden, als daar do Deen niet het bewind op zich genomen had, en voorraden had aangelegd, die dergelijke kat «strofes onmogelijk hebben gemaakt. Wijziging der Warenwet Dr. A. VAN KAALTE Dlr. Gem. Keurlngdienst, Amsterdam DE Eskimo-bevolking van Groenfonds West kust is in toenemende mate bestand geraakt tegen de beproevingen, die de natuur van haar land meebrengt. Daaraan nu heeft blocdmenging met Europeanen een niet gering aandeel. Waar op die kust de zuivere Eskimo nog wordt aange troffen, zijn de moeilijkheden door het schaarscher worden der jachtdieren, eer kleiner dan grooter geworden. Want de echte Eskimo is niet uit zijn oude plooi te brengen, zijn conservatisme is onuit roeibaar. Heel, heel schanrsch treft men hem echter aan. Het uiterlijk is vaak misleidend. Hoog ten Noorden van de noordelijkste kolonie" der Eskimo's, van Upcrnivik dus, kwam ik aan een woonplaats" te midden der barre ijswereld, bij op n vestiging na de noordelijkst wonende monschen op aarde. Het hoofd van dit plukje huizen en hutten kwam mij ter begroeting tege moet. Hij was een Eskimo en sprak uitsluitend de taal der Eskimo's. Maar hij was als een Europeesch zeeman gekleed en in zijn uiterlijk leek hij treffend op het bekende zelfportret .van Vincent van Gogh, : met zijn Friesch aandoende trekken en zijn geel- ; blonden baard! Zijn vrouw echter, met \yio.ik : daarop kennis maakte, was in klccderdracht, en bok in trekken, in tegenstelling tot haar gemaal/ .con onmiskenbare dochter des lands. Daarvoor sprak zij echter weer Deensch. De man was de zoon van n Deen en een Eskimosche; de vrouw' ' was de dochter van een IJslander, die eveneens een Groenlandsche getrouwd had. De vrucht va n de menging was hier heel verschillend uitgevallen. typisch Eskimo en typisch Deensch. Een traditio neel uiterlijk zegt op zich zelf heel weinig. Misschien vormen de geestelijke eigenschappen een beter criterium. Het mengproduct is niet conservatief, niet zwaar op de hand, gelijk, de zuivere, Groenlandsche Eskhno. Het is los te rukken uit zijn levensvormen ? al te gemakkelijk soms! maar het is daardoor opk beter tegen den honger te beveiligen. De gemengde Eskimo neemt gemakkelijker ontraditioneèl werk aan, bij het handelsmonopolie, by de kolenmijn. op de IN zijn artikel, .opbouwende bezuiniging" in de Groene" van 6 Juli gebruikt C. A. Klaassc het beeld van de kleine kas". Ik neem dat beeld over, nu ik kritiek ga leveren op het wetsontwerp tot wijziging van de Warenwet: de basis voor het uitoefenen van controle blijft bestaan, de Begering laat do gemeenten vrij controle op waren uit te oefenen, maar het. Rijk zal niet meer in de kosten van do Keuringsdiensten. die blijven bestaan, bijdragen. Doel van de Regering met de verlaging van do openbare uitgaven is: de kleine kas sluitend te maken. Tegen het streven naar dit doel kan men geen redelijk bezwaar aanvoeren. Dit wetsont werp moet ? 660.000.?bezuiniging brengen. Vast staat inmiddels, dat die bezuiniging op verre na niet aanstonds zal worden bereikt, het zal velo jaren duren eer het zover is. Indien werkelijk alle Keuringsdiensten zouden worden opgeheven, zou op de Rijksbegroting van 1036 nog een post van plm. / 500.000.?moeten voorkoaien. Do bezuiniging zal derhalve aanvankelijk al zeer Kering zijn. Maar zelfs als de Rijksbegroting inder daad met / 660.000.?zou worden verminderd, rijst do vraag, wat de gevolgen van dio bezuiniging voor de totale kas zouden zgn. Do kosten van do Keuringsdiensten van waren bedragen thans 16 et. per inwoner per jaar (waarvan het Rijk 8 et. betaalt). Op grond van de resultaten van do controle op waren in verschillende delen van het land is vastgesteld, dat de handhaving van de bepalingen ex de Warenwet der burgerij alleen op de uitgaven voor melk en brood ten minste tien maal 16 et. per hoofd per jaar bespaart. Do totale kas zou dus bij het op deze wijze sluitend maken van do kleine kas een schade lijden van meer dan 12 mülioon gulden per jaar. Waarschijnlijk veel meer. Want er wordt door ons volk per jaar 2 milliard gulden uitgegeven voor voedsel, en als onze levensmiddelen gemiddeld met slechts n procent waardeloze stoffen worden gemengd, dan betalen wij daarvóór aan de knoeiers 20 milltoen gulden per jaar. De keuringsdiensten van waren blijken wel zeer efficiënt te werken. De Regering erkent ' kust, bij de heilbotvisschery van het guuveinement. Maar, wat zoo bij uitstek belangrijk is, hij heeft geen van de voortreffelijke eigenschappen van het ras verloren. Hij is krachtiger van bouw «n vlugger van intelligentie dan de zuivere Eskimo, maar tegelijk niet zijn mindere in uithoudings vermogen en behendigheid. Hij is niet minder waard met de harpoen in de kajnk achter de honden op den sledetocht: hy is niet minder ver metel als jager en visscher. en hij heeft niet minder liefde voor deze autochthone vormen van kostwinning en vermaak. De Eskimo van gemengd ras verdraagt evengoed de eenzaamheid, de ont beringen, kiest met niet minder zonderlinge; voor liefde soms een eenzame woonplaats in een van «Ie barste plooien van de kust. Hij doelt den smaak van den zuiveren Eskimo voor vleesch in alle ^tadia van rotting, hij heeft het zelfde weerstands vermogen tegen lijkengift. Hij is alleon veclstijdigeibruikbaar. Men heeft tal van Groenlandsehe geestelijken,, allen uit gemengde families, wat ook moeilijk anders mogelijk is, daar men in de vesti gingen van de Westkust ternauwernood nog een ongemengde familie vindt. De hoogste geestelijke mitoriteit in Noord-Groenland is een Eskimo. Er K ij n Eskimo-journalisten geweest en wij kennen '«!? nog een van opmerkelijke bekwaamheid, die voor zijn landgenoóten, waaronder 'men geen analfabeten vindt, zijn taak verricht. Overal in de Vestigingen loopen rijzige, blonde kerels rond, die er uitzien als Noorsche zeelieden. Ku zeer talrijk zijn de schatjes van blonde.-blauvv- . oRige, slanke meisjes, die in geenJJutsch, of Friesch of-.Voord-Hollandsen dorp door ongewoon uiterlijk ' in het oog zouden loopen. Zijn zij Europeesch gekleed, dan'kan men menigmaal hun oorsprong slechts uit de omstandigheden gissen. Het zuiver t.nordische" Eskimo-type is heel veel minder zeldzaam, dan het werkelijk oorspronkelijke type. De donkerharige Führer" onzer oostelijke buren zal menige Eskimofamilie kunnen bezoeken, zonder in het huis getroffen te worden door iets Munnordisches", zoolang hij maar lederen spiegel dio ook daar niet meer ontbreekt, weet te mijden! DR. M. VAN BLANKENSTEIN dit. Maar.... do kleine kas moet sluitend worden gemaakt en dus houdt de Regering vast aan haar plan, hoewel dit bij de behandeling in de Tweede Kamer zeer slecht is ontvangen. De Tweede Kamer toch heeft er de Regering toe gebracht, de wijziging van de Warenwet uit het wetsontwerp tot verJaging der openbare uitgaven te lichten. Dit kan slechts hot gevolg zijn geweest van de wensch van Ue Kamer om amendering of verwerping van dit onderdeel der versobering mogelijk to maken. De Regering dient nu haar plan afzonderlijk opnieuw in en zij maakt amendering of verwerping feitelijk onmogelijk door dit ontwerp van wet te laten tekenen door alle ministers. Het al of niet toestaan van oen bezuiniging in perspectief van ? 660.000. wordt beslissend voor hot al of niet aanblijven van het Kabinet! W OOR ieder onbevooroordeeld man rijst hier de ^ vraag: wat zit daar achter ? De Regering Is bij het grote bezuinigingsontwerp soepel genoeg geweest, om te verklaren, dat zij voor overleg vatbaar was, mits maar in plaats van een niet geaccepteerde versobering een andere werd gesteld. Bij de Waren wet niet; do Regering wil doorzetten. Zelfs nu zij zal moeten toegeven, dat Rijk en gemeenten in 1036 na afschaffing van de keuringsdiensten van waren nog ongeveer een raillioèn gulden zullen hebben te betalen aan wachtgelden en vaste lasten, waartegenover geen enkel aequiyalent staat. En de misère, die voor de totale kas uit de af schaffing yan de controle op waren volgt, zou gemakkelijk kunnen worden voorkomen. De ge meenten hebben niet gevraagd om hun uitgaven voor de keuringsdiensten to verminderen! Zij zijn bereid 50% der kosten te blijven dragen. Dit is ook billijk. De burgerij wordt in gezond heid en beurs beschermd on mag daarvoor een Kering offer over hebben. Bovendien worden do bunafide handel en industrie beschermd tegen oneerlijke concurrentie. Het is daarom billijk, dat de gecontroleerde be drijven de andere helft van de kosten dragon. En wat verblijdend is zij zijn daartoe", gelijk uit tal van adressen blijkt, boreid. Indien de Warenwet zo wordt gewijzigd, dat de gemeentebesturen verplicht worden, de helft van hun bijdragen in de kosten der keuringsdiensten van waren tv dekken uit een retributie van de gecontroleerde bedrijven, dan kan dn controle op waren onver anderd en on verminderd blijven voortbestaan. Dan zou wat voor de kleine kas toch hoogst belangrijk is de post van / 660.000.?reeds onmiddellijk in 1936 geheel kunnen vervallen. Men zou nu verwachten, dat de minister op dit denkbeeld, dat tegelijk een aanbod is van vele groepen industriëlen en handelaren, met graagte zou ingaan. Neen i Do minister weigert. Hij denkt een ogenblik aan do totale kas en zegt, dat hij het bedrijfsleven geen nieuwe lasten op wil leggen. Dit argument kan in het algemeen worden aan vaard. Maar is het nodig, daarvan een dogma tv maken? En dat maakt de minister er hier van ! Want er zijn plm. 140.000 door de keuringsdiensten van waren gecontroleerde bedrijven, zodat do jaarlijkse retributie gemiddeld slechts ? 5.?per bedrijf zou behoeven te bedragen1). Zelfs als de bedrijven deze retributie niet op de consumenten zoudon kunnen afwentelen, zou de betaling er van op geen bedrijf druk van enige betekenis uit oefenen. Waarom de minister zijn argument tot dogma verheft, wij zullen er wel nooit achter komon. Men kan slechts vermoeden, dat do minister in deze materie onjuist is voorgelicht. Maar onze volksvertegenwoordiging kan, als zij de kleine kas sluitend wil holpen maken en nadelen en gevaren voor do totale kas wil voor komen, slechts n ding doen. Zij moet weigeren voor het tot dogma verworden argument van de Regering (dat de bedrijven niet verder mogen worden belast) uit de weg te gaan. Zij moet den minister er toe brengen in de te wijzigen Warenwet de gemeenten te verplichten, een retributie van de gecontroleerde bedrijven te heffen. Dan zal de controle op de naleving van de bepalingen van de Warenwet die terecht een sociale wet van de eerste rang is genoemd onver minderd kunnen blijven bestaan. Dan zal bij -het i.ockhoudkundig sluitend maken van do kleine kas. de grote kas niet onnoemelijke schade lijden. l) Een retributie is geen contributie en geelt dus geen modezeggingschap, zooals sommigen, die over het geopperde plan, de gecontröleerden in de kosten van de controle te laten bijdragen, schrijven, willen doen gelooven. Een retributie is een belasting, ge heven van door de overheid bewezen diensten. Dr. Schacht als sterrenwichelaar Tcekening voor De Groene Amsterdammer van F. Hazeveld \ Schacht tot Hitler: Ik zie een grooten beer, mein Führer! PAG. S DE GROENE No, 3038

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl