Historisch Archief 1877-1940
; !
r
1 ! '
IK
Eskimo-mels}es In Zondogsche dracht ep weg naar
Denemarken. Het blanke bloed 1$ zeer duidelijk
merkbaar in gestalte en blonde haarkleur
ESKIMO'S EN BLANK BLOED
Zegenrijke gevolgen van rasvermenging
DE Eskimo's van Groenland zijn op weg,
door rasvermenging gered te worden*
Niet overal heeft do aanraking met
den vreemdeling den Eskimo goedgednan. In
Alaska en in Noord Canada hebben
walvischvaarders nog in deze eeuw verderfelijke ziekten
op de bevolking overgebracht. In vroeger eeuwen
is ook in Groenland de mheemsche bevolking op
het nippertje van den ondergang gebracht, door
de pokken, die oen geschenk" van vreemde
schepelingen waren. Reeds vroeg echter zijn de
Denen^ niet enkel terwille van handelsbelangen,
gaan waken over de betrekkingen tusschen hun
Groenlandsche onderdanen en de schepen, die
do kust wateren bezochten. Dat echter is in het
Noorden van Amerika niet geschied. En de ge
volgen zijn in ieder opzicht ongelukkig geweest.
De zeden der Eskimo's werkten dit ook in de hand.
Deze zijn, naar onze begrippen, steeds ..los" ge
weest, on'geen Invloed. heoft daar radicale ver
andering in kunnen brengen. Ik heb het
meebeleefd, dat in een sedert twee eeuwen
pcchristianiseerde vestiging op do Westkust van Groenland
de-bemanning van een vergaan Fra,nsch
vi&schersvaartuig moest worden gehuisvest, tot er een schip
zou komen, dat hen kon meenemen. Gelukkig was
het een der volkrijksto kolonies op de kust. Er
was een hospitaal en er stond n betrekkelijk
ruime, oude school ter beschikking. De mannen
werden aan een streng onderzoek onderworpen.
Een leek er verdacht. Hij werd in het hospitaal
gevangen gehouden, tot men omtrent zijn goede
gezondheid zekerheid had. Do anderen mochten
hun primitief logies in de school na .een bepaald
uur in den avond niet meer verlaten. Er werd ook
streng wacht gehouden bU do school, minder nog
vanwege het gevaar, dat de Fransche visschers
opleverden voor de inheemscho jonge dochters, ?
dan om de verzoeking in omgekeerde richting. Het
heeft niet veel geholpen. .Toen ons eigen scheepje
op den terugweg uit het hoogste Noorden de .
vestiging aandeed om de schipbreukelingen af te
halen, was er groot gekerm» Niet onder de visschers,
die bereid waren te erkennen, ondanks het uiter
mate primitieve van de gastvrijheid, die men hun
had moeten verschaffen, goede dagen" ter plaatse
te hebben beleefd. Ook niet onder do jonge dochters
van de vestiging, die de Franschen hartelijk, zij
hét zonder weemoed, hun afscheidsgroeten'
toewenkten.. Maar bittere klachten vernam ik van
de geestelijke herders dier gemeenschap, die allerlei
gevallen te bei-echten" hadden, en mij uit hun
dossiers bijzonderheden meedeelden, die nu een
maal alleen aan het papier van dossiers kunnen
worden toevertrouwd.
Bij den primitieven Eskimo, die ongokerstend, of
in het eerste stadium van kerstening was, was de
vrijheid van zeden geen losheid van zeden, maar
instelling, ten dooie uiting van vriendschap, van
gastvrijheid, of van een biologisch instinct.
Allerwege was het onder de vroegere Eskimo's gebruik,
dat men met zijn buurman of vriend, die een
grooten tocht ging ondernemen, en wiens vrouw
om een of andere reden tegen de vermoeienissen
van dien tocht niet opgewassen was, tijdelijk van
vrouw ruilde. De Eskimo of vreemdeling, die een
vestiging bezocht, ? werd door zijn gastheer de
slaapplaats bij do vrouw des hutzes ingeruimd.
Het verschijnsel is in vele doelen van de wereld
niet onbekend, bij volken, die instinctmatig de
gevaren van de inteelt trachten te ontgaan. Haar,
gegeven den aard van de bemanningen van
walvisch- en robbènjagers in den tijd, toen deze takken
van bedrijf nog geen industrie, maar voor een niet
gering gedeelte wild avontuur waren, is het ge
makkelijk te gissen, hoe noodlottig deze opvat
tingen voor de volksgezondheid der onbcschutte
? Eskimo's zijn geweest.
DE Eskimo's vormen een taai, maai* door een
barsche natuur en de wisselvalligheden van
de Pool jacht altijd hevig geteisterd ras. Hoezeer
zij ook mot allerlei volken leekenen van verwant:
schap. schijnen te vertoonen, toch moet- men bij
hen van een zeer duidelijk, individueel ras spreken.
Hun merkwaardig conservatisme heeft bewerkt .
dat,, waar men sporen van Eskimo's heeft aange
troffen, en waar Eskimotaai gesproken wordt, de
gelijkheid van gereedschap en voorwerpen van.
dagelijksch gebruik, van idioom, gebruiken en
mythos, verbluffend groot is gebleken. Teekent
men hun woonplaatsen op den aardbol af, dan
kan men constateeren, dat geen ras ooit een zoo
uitgebreid gebiedt zonder sterke vermenging met
andere rassen, heeft bewoond. Van Oost Groenland
af, waar men hun oostelijkste woonplaatsen vindt
op den 20sten graad westerlengte, loopt het gebied,
dat zij als alleenheerschers bevolken of hebben
?bevolkt, over Noord Amerika en de Behringstraat
in westelijke richting tot aan de monding van de
PAG. 4 DE GROENE No. 3038
r/v*, * *«.. «*..?_.._
Kolyma, waar Nordenskjold en Svcrdrup inge
vallen hutten hebben gevonden, met voorwerpen,
die zoo ondubbelzinnig mogelijk van
Eskimocultuur getuigden. Daar de monding van die
Noord Siberische rivier op 100 graden
oosterlengte ligt, hebben de Eskimo's op het noorde
lijkste aardsegment 180 graden, of precies den
halven omtrek van de aarde, tot hun particulier
jachtgebied gehad.
Dat is heel veel voor een stam, die op het
oogenblik ternauwernood 40.000 koppen telt, en
wellicht nooit talrijker, wel vaak veel minder
talrijk geweest is. Groenland is, dank zU Deensche
zorgen en hygiëne, het dichtst bevolkte
Eskimo, gebied geworden. Toch bewonen ook daar slechts
10.000 menschen een eiland, dat grooter in opper
vlakte is dan Nederland met al zijn koloniale
bezittingen in de wereld bij elkaar! Helaas is in
dit wijde land van .gletsjers alleen hier en daar ?
de kuststrook bewoonbaar. i
Maar hoe het nu zij, deze uitermate extensieve i
bewoning door een ras, dat van grooto vitaliteit}
is en overal ter wereld neiging tot gezelligheid
heeft, bewast reeds, dat de levensomstandigheden
in dat gebied niet gunstig waren. Zij zijn het
heden ten dage, na de slachtingen, die de be
schaving" met haar moderne moordmtddelen
onder de jachtdieren der Eskimo's, de spekdieren j
van de noordelijkste zeeën, heeft aangericht,
minder dan ooit.
De taaiheid van den Eskimo, zijn geduld in het
hongerlijden, en zijn weerstandsvermogen tegen
ontberingen, zyn niet groot genoeg geweest om
te verhinderen, dat telkens Weer heelo bevolkingen
van uitgestrekte streken in eens werden uitge
roeid. Dat is het lot geweest van de, in vroeger
eeuwen naar omstandigheden talrijke bevolking
van de oostkust van Groenland, waar slechts de
vestiging van Angmagssalik, met haar weinige
honderden menschen. het witte verderf, heeft
weten te overleven. Geen emigratie is oorzaak ge
weest der ontvolking, maar de dood door honger
of misschien pestilentie. Daaromtrent lieten de
overblijfselen der bewoners, die men in tal van
ingevallen hutten heeft aangetroffen, geen twijfel.
Die rampen' zouden ook op de Westkust zijn
blijven aanhouden, als daar do Deen niet het
bewind op zich genomen had, en voorraden had
aangelegd, die dergelijke kat «strofes onmogelijk
hebben gemaakt.
Wijziging der Warenwet
Dr. A. VAN KAALTE
Dlr. Gem. Keurlngdienst, Amsterdam
DE Eskimo-bevolking van Groenfonds West
kust is in toenemende mate bestand geraakt
tegen de beproevingen, die de natuur van haar
land meebrengt. Daaraan nu heeft blocdmenging
met Europeanen een niet gering aandeel. Waar
op die kust de zuivere Eskimo nog wordt aange
troffen, zijn de moeilijkheden door het schaarscher
worden der jachtdieren, eer kleiner dan grooter
geworden. Want de echte Eskimo is niet uit zijn
oude plooi te brengen, zijn conservatisme is onuit
roeibaar. Heel, heel schanrsch treft men hem
echter aan. Het uiterlijk is vaak misleidend. Hoog
ten Noorden van de noordelijkste kolonie" der
Eskimo's, van Upcrnivik dus, kwam ik aan een
woonplaats" te midden der barre ijswereld, bij
op n vestiging na de noordelijkst wonende
monschen op aarde. Het hoofd van dit plukje
huizen en hutten kwam mij ter begroeting tege
moet. Hij was een Eskimo en sprak uitsluitend de
taal der Eskimo's. Maar hij was als een Europeesch
zeeman gekleed en in zijn uiterlijk leek hij treffend
op het bekende zelfportret .van Vincent van Gogh, :
met zijn Friesch aandoende trekken en zijn geel- ;
blonden baard! Zijn vrouw echter, met \yio.ik :
daarop kennis maakte, was in klccderdracht, en
bok in trekken, in tegenstelling tot haar gemaal/
.con onmiskenbare dochter des lands. Daarvoor
sprak zij echter weer Deensch. De man was de
zoon van n Deen en een Eskimosche; de vrouw'
' was de dochter van een IJslander, die eveneens
een Groenlandsche getrouwd had. De vrucht va n
de menging was hier heel verschillend uitgevallen.
typisch Eskimo en typisch Deensch. Een traditio
neel uiterlijk zegt op zich zelf heel weinig.
Misschien vormen de geestelijke eigenschappen
een beter criterium. Het mengproduct is niet
conservatief, niet zwaar op de hand, gelijk, de
zuivere, Groenlandsche Eskhno. Het is los te
rukken uit zijn levensvormen ? al te gemakkelijk
soms! maar het is daardoor opk beter tegen
den honger te beveiligen. De gemengde Eskimo
neemt gemakkelijker ontraditioneèl werk aan, bij
het handelsmonopolie, by de kolenmijn. op de
IN zijn artikel, .opbouwende bezuiniging" in
de Groene" van 6 Juli gebruikt C. A. Klaassc
het beeld van de kleine kas".
Ik neem dat beeld over, nu ik kritiek ga leveren
op het wetsontwerp tot wijziging van de Warenwet:
de basis voor het uitoefenen van controle blijft
bestaan, de Begering laat do gemeenten vrij
controle op waren uit te oefenen, maar het. Rijk zal
niet meer in de kosten van do Keuringsdiensten.
die blijven bestaan, bijdragen.
Doel van de Regering met de verlaging van do
openbare uitgaven is: de kleine kas sluitend te
maken. Tegen het streven naar dit doel kan men
geen redelijk bezwaar aanvoeren. Dit wetsont
werp moet ? 660.000.?bezuiniging brengen.
Vast staat inmiddels, dat die bezuiniging op
verre na niet aanstonds zal worden bereikt, het zal
velo jaren duren eer het zover is. Indien werkelijk
alle Keuringsdiensten zouden worden opgeheven,
zou op de Rijksbegroting van 1036 nog een post
van plm. / 500.000.?moeten voorkoaien.
Do bezuiniging zal derhalve aanvankelijk al zeer
Kering zijn. Maar zelfs als de Rijksbegroting inder
daad met / 660.000.?zou worden verminderd,
rijst do vraag, wat de gevolgen van dio bezuiniging
voor de totale kas zouden zgn.
Do kosten van do Keuringsdiensten van waren
bedragen thans 16 et. per inwoner per jaar (waarvan
het Rijk 8 et. betaalt). Op grond van de resultaten
van do controle op waren in verschillende delen van
het land is vastgesteld, dat de handhaving van de
bepalingen ex de Warenwet der burgerij alleen op
de uitgaven voor melk en brood ten minste tien
maal 16 et. per hoofd per jaar bespaart. Do totale
kas zou dus bij het op deze wijze sluitend maken
van do kleine kas een schade lijden van meer dan
12 mülioon gulden per jaar. Waarschijnlijk veel
meer. Want er wordt door ons volk per jaar 2
milliard gulden uitgegeven voor voedsel, en als
onze levensmiddelen gemiddeld met slechts n
procent waardeloze stoffen worden gemengd, dan
betalen wij daarvóór aan de knoeiers 20 milltoen
gulden per jaar.
De keuringsdiensten van waren blijken wel
zeer efficiënt te werken. De Regering erkent '
kust, bij de heilbotvisschery van het
guuveinement. Maar, wat zoo bij uitstek belangrijk is, hij
heeft geen van de voortreffelijke eigenschappen
van het ras verloren. Hij is krachtiger van bouw
«n vlugger van intelligentie dan de zuivere Eskimo,
maar tegelijk niet zijn mindere in uithoudings
vermogen en behendigheid. Hij is niet minder
waard met de harpoen in de kajnk achter de
honden op den sledetocht: hy is niet minder ver
metel als jager en visscher. en hij heeft niet minder
liefde voor deze autochthone vormen van
kostwinning en vermaak. De Eskimo van gemengd
ras verdraagt evengoed de eenzaamheid, de ont
beringen, kiest met niet minder zonderlinge; voor
liefde soms een eenzame woonplaats in een van
«Ie barste plooien van de kust. Hij doelt den smaak
van den zuiveren Eskimo voor vleesch in alle
^tadia van rotting, hij heeft het zelfde weerstands
vermogen tegen lijkengift. Hij is alleon
veclstijdigeibruikbaar. Men heeft tal van Groenlandsehe
geestelijken,, allen uit gemengde families, wat ook
moeilijk anders mogelijk is, daar men in de vesti
gingen van de Westkust ternauwernood nog een
ongemengde familie vindt. De hoogste geestelijke
mitoriteit in Noord-Groenland is een Eskimo. Er
K ij n Eskimo-journalisten geweest en wij kennen
'«!? nog een van opmerkelijke bekwaamheid, die
voor zijn landgenoóten, waaronder 'men geen
analfabeten vindt, zijn taak verricht.
Overal in de Vestigingen loopen rijzige, blonde
kerels rond, die er uitzien als Noorsche zeelieden.
Ku zeer talrijk zijn de schatjes van blonde.-blauvv- .
oRige, slanke meisjes, die in geenJJutsch, of Friesch
of-.Voord-Hollandsen dorp door ongewoon uiterlijk '
in het oog zouden loopen. Zijn zij Europeesch
gekleed, dan'kan men menigmaal hun oorsprong
slechts uit de omstandigheden gissen. Het zuiver
t.nordische" Eskimo-type is heel veel minder
zeldzaam, dan het werkelijk oorspronkelijke type.
De donkerharige Führer" onzer oostelijke buren
zal menige Eskimofamilie kunnen bezoeken,
zonder in het huis getroffen te worden door iets
Munnordisches", zoolang hij maar lederen spiegel
dio ook daar niet meer ontbreekt, weet te mijden!
DR. M. VAN BLANKENSTEIN
dit. Maar.... do kleine kas moet sluitend worden
gemaakt en dus houdt de Regering vast aan haar
plan, hoewel dit bij de behandeling in de Tweede
Kamer zeer slecht is ontvangen. De Tweede Kamer
toch heeft er de Regering toe gebracht, de wijziging
van de Warenwet uit het wetsontwerp tot
verJaging der openbare uitgaven te lichten. Dit kan
slechts hot gevolg zijn geweest van de wensch van
Ue Kamer om amendering of verwerping van dit
onderdeel der versobering mogelijk to maken. De
Regering dient nu haar plan afzonderlijk opnieuw
in en zij maakt amendering of verwerping feitelijk
onmogelijk door dit ontwerp van wet te laten
tekenen door alle ministers. Het al of niet toestaan
van oen bezuiniging in perspectief van ? 660.000.
wordt beslissend voor hot al of niet aanblijven van
het Kabinet!
W OOR ieder onbevooroordeeld man rijst hier de
^ vraag: wat zit daar achter ? De Regering Is bij het
grote bezuinigingsontwerp soepel genoeg geweest,
om te verklaren, dat zij voor overleg vatbaar was,
mits maar in plaats van een niet geaccepteerde
versobering een andere werd gesteld. Bij de Waren
wet niet; do Regering wil doorzetten. Zelfs nu zij
zal moeten toegeven, dat Rijk en gemeenten in
1036 na afschaffing van de keuringsdiensten
van waren nog ongeveer een raillioèn gulden
zullen hebben te betalen aan wachtgelden en vaste
lasten, waartegenover geen enkel aequiyalent staat.
En de misère, die voor de totale kas uit de af
schaffing yan de controle op waren volgt, zou
gemakkelijk kunnen worden voorkomen. De ge
meenten hebben niet gevraagd om hun uitgaven
voor de keuringsdiensten to verminderen! Zij zijn
bereid 50% der kosten te blijven dragen.
Dit is ook billijk. De burgerij wordt in gezond
heid en beurs beschermd on mag daarvoor een
Kering offer over hebben.
Bovendien worden do bunafide handel en
industrie beschermd tegen oneerlijke concurrentie.
Het is daarom billijk, dat de gecontroleerde be
drijven de andere helft van de kosten dragon.
En wat verblijdend is zij zijn daartoe", gelijk
uit tal van adressen blijkt, boreid. Indien de
Warenwet zo wordt gewijzigd, dat de gemeentebesturen
verplicht worden, de helft van hun bijdragen in
de kosten der keuringsdiensten van waren tv
dekken uit een retributie van de gecontroleerde
bedrijven, dan kan dn controle op waren onver
anderd en on verminderd blijven voortbestaan. Dan
zou wat voor de kleine kas toch hoogst belangrijk
is de post van / 660.000.?reeds onmiddellijk
in 1936 geheel kunnen vervallen.
Men zou nu verwachten, dat de minister op dit
denkbeeld, dat tegelijk een aanbod is van vele
groepen industriëlen en handelaren, met graagte
zou ingaan. Neen i Do minister weigert. Hij denkt
een ogenblik aan do totale kas en zegt, dat hij het
bedrijfsleven geen nieuwe lasten op wil leggen.
Dit argument kan in het algemeen worden aan
vaard. Maar is het nodig, daarvan een dogma tv
maken? En dat maakt de minister er hier van !
Want er zijn plm. 140.000 door de keuringsdiensten
van waren gecontroleerde bedrijven, zodat do
jaarlijkse retributie gemiddeld slechts ? 5.?per
bedrijf zou behoeven te bedragen1). Zelfs als de
bedrijven deze retributie niet op de consumenten
zoudon kunnen afwentelen, zou de betaling er
van op geen bedrijf druk van enige betekenis uit
oefenen.
Waarom de minister zijn argument tot dogma
verheft, wij zullen er wel nooit achter komon. Men
kan slechts vermoeden, dat do minister in deze
materie onjuist is voorgelicht.
Maar onze volksvertegenwoordiging kan, als
zij de kleine kas sluitend wil holpen maken en
nadelen en gevaren voor do totale kas wil voor
komen, slechts n ding doen. Zij moet weigeren
voor het tot dogma verworden argument van de
Regering (dat de bedrijven niet verder mogen
worden belast) uit de weg te gaan. Zij moet den
minister er toe brengen in de te wijzigen Warenwet
de gemeenten te verplichten, een retributie van de
gecontroleerde bedrijven te heffen.
Dan zal de controle op de naleving van de
bepalingen van de Warenwet die terecht een
sociale wet van de eerste rang is genoemd onver
minderd kunnen blijven bestaan.
Dan zal bij -het i.ockhoudkundig sluitend maken
van do kleine kas. de grote kas niet onnoemelijke
schade lijden.
l) Een retributie is geen contributie en geelt dus
geen modezeggingschap, zooals sommigen, die over
het geopperde plan, de gecontröleerden in de kosten
van de controle te laten bijdragen, schrijven, willen
doen gelooven. Een retributie is een belasting, ge
heven van door de overheid bewezen diensten.
Dr. Schacht als sterrenwichelaar
Tcekening voor De Groene Amsterdammer van F. Hazeveld
\
Schacht tot Hitler: Ik zie een grooten beer, mein Führer!
PAG. S DE GROENE No, 3038