De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1935 24 augustus pagina 8

24 augustus 1935 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

ril .i .Jii1,' u-i i' ? $ . ?]?! . ? 4' ?-.. ? i ? '-i's'? v ;;'H * :|2 J"' l } i. A i Deflatie contra devaluatie EEN STRIJD TUSSCHEN BELANGENGROEPEN Het probleem van den gouden standaard ONDKH dfvnhmtio verstaal nioii gewoonlijk verschillende, gohoel los van olknnr stnnndo maatregelen. Ton eerste verstaat uien onder devaluatie het loslaten van den gouden standaard dat, zeker in den tegenwoordigon depressietijd, lot deprocintie van de nationale valuta wil leiden. Kngolnnd en de Scandinavische landen sinds 1931 zijn hiervan het voorbeeld. Toen Zweden echter tijdens den wereldoorlog het guud losliet, had dit tot gevolg een stijging van de Zweedsche kroon, een bewijs, dat de eco nomische positie van Zweden toentertijd sterk werd gracht. Hoewel loslaten van den gouden standaard dus zoowel tot appreciatie als tot depivciatie van de valuta kan leiden, behoeft men ar niet aan te twijfelen dat in den tegen* woordigcn tijd het prijsgeven van de remmende werking der goudpunten waardedaling der valuta bet eekent. Scherp te onderscheiden van deprecintie is de eigenlijke devaluatie, waarbij de goudinhoud van de munteenheid met een .bepaald gedeelte wordt verlaagd. Indien door een wijziging van de munt wet ons gouden tientje inplants van 0.043 gram fijn goud, nog slechts 4.032 gram fijn goud zou gaan bevatten, dan kan men zeggen dat Nederland met 33.3 pCt. heeft gedevalueerd, omdat do goudinhoud van onze munteenheid met 33.3 pCt. is verminderd. De eenige landen, die dezen vorm van devaluatie hebben toegepast, zijn Tsjecho-Slovnkye en België. De lofzangen die. niet geheel ten on rechte, worden gehouden op den gouden standaard, treffen in geenen deele de voorstanders van devalua tie; devaluatie, toegepast op de wijze, zóoals dit in TsjechO'Slovakije en Belgiëis geschied, tast im mers het goud als grondslag van ons geldstelsel niet aan. De gouden standaard blijft onverzwnkt ge», handhaafd, slechts de goudinhoud van do munt eenheid wordt verminderd. Een nieuwe schok aan het internationaal crecliet kan door verandering van het goudgehttltu natuurlijk niet vermeden ^worden. Het feit, dat in den tegenwoordigen tijd zoowel loslaten van den gouden standaard als devaluatie waardedaling van den wisselkoers ten opzichte van het buitenland beteekent. is er niet vreemd-.aan dat beide begrippen onder den naam devaluatie worden samengevat. '.''-'? Geheel los van de devaluatie staat déinflatie, welke veroorzaakt' wordt door een vergrooting van de hoeveelheid circulatiemiddelen buiten .ver houding tot de behoefte, welke bij een bepaalden stand van het ruil verkeer bestaat. * Zij, die in woord 'en geschrift het begrip inflatie gebruiken, indien devaluatie wordt bedoeld, doen dit om, door het in déherinnering oproepen van liet schrikbeeld van liet na-oorlogsche Duitschland, stemming te kwceken tegen devaluatie. Over het begrip deflajbie loopen de meeningen uiteen. Voor Nederland lijkt mg de beste definitie: deflatie is een bewust kleiner maken van de hoeveelheid eirculatiemiddelen of verminderen van de omloopsnelheid van het geld, waardoor bij een bepaalden stand van het ruilverkeer, in over eenstemming mot de quantiteitstheorie, prijsdaling ontstaat. De deflatlepoliciek der regeering DE door de regeering-Coüjn gevolgde deflatiepolitiek is dan ook gericht op aanpassing" van het binnenlandscho prijsniveau aan dat deiwereldmarkt, een aanpassing, dio volgens haar moet geschieden door verlaging van het levenspeil der geheele Nederlandsche bevolking. " Zoowel vpor- als tegenstanders van devaluatie zijn het erover eens, dat de prijzen der NederlandKche landbouw* en industrieproducten verre liggen boven die der andere, meest gedevalueerd hebbende, landen; de wereldmarktprijzen Jiggcn zelfs in vele .gevallen aanzienlijk boneden den kostprijs van onze Voortbrengselen. -.","?' Men kan nu probeeren den .kostprijs te drukken .tot beneden de wereldprijzen en huldigt dan de door de regeering-Colijn gevolgde deflatiepolitiek of men kan trachten door devaluatie onze prijzen en kosten, in goud, zoodanig te drukken, dat wij met behoud van een behoorlijke winstmarge, Ons internationaal concurrentievermogen hebben te ruggekregen. ...-?? 1 In Nederland is het alternatief: deflatie of deva luatie. Een consequent doorgevoerd doflatioproces ?/.ou onzen export, inderdaad wel eenige baat brengen, doch hiertegenover staat de vermindering der koopkracht, die weer het gevolg is van de verlaging der loonen en salarissen, die de afzet mogelijkheid der voor de binnenlandsche markt werkende landbouw en industrie ernstig zal benadeelen. Hoewel onze regeering voor een ge deelte niet bij machte is het deflatieproces conse quent door te voeren, is zy voor een ander gedeelte niet geneigd dat te doen. Onze regeering is niet bij machte consequent te y.ijn voor zoover betreft den landbouw. Toen de regeering zag, dat de boeren bij het aanpassingsproces dreigden te gronde te gaan, greep zij in, streefde naar een redelijk prijsniveau en verhaalde dit met den steun, aan den landbouw verstrekt, op do verbruikers. Aangenomen dat het de plicht van onze regee ring was, den landbouw te steunen, kan men toch moeilijk coneludeeren dat haar politiek consequent was. Onze regeering is verdernieJ (/t'Mn't/rfhot deflatie proces zoo ver door te voeren, dat het de belangen der bezitters van vaste-rente dragende papieren en eigendommen even sterk aantast als die der loontrekkenden en gesalarieerden. Aldus toekende de Glasgow Record voor enkele weken de situatie der goudlanden. Men lette op de precaire positie van Holland! Het blok der vaste lasten DIT probleem hangt samen met dat der vaste lasten van landbouw en.industrie. Op onzen landbouw on industrie drukt jaarlijks een groot n vaste lasten; dat zijn schulden, die in nominaal onveranderlijk bedrag luiden en die jaarlijks terugkomen. Deze vaste lasten zijn in de depressiejaren, nu prijzen en omzet geweldig zijn gedaald, relatief veel zwaarder gaan drukken, op het budget der ondernemers, terwijl zij tevens, door hun starheid, een rationale kostenverlaging onmogelijk Inaken., Een overgroot gedeelte van doze vaste lasten bestaat uit rente en aflossing van hypotheken en ubligatieloeningen, uit pachten en huren. Door de invoering der Qrisispachtwet heeft men wel eenige schreden op dit zoo glibberige pad ge daan; tot een forsch ingrijpen is het echter in het geheel niet gekomen. Door de indiening van het wetsontwerp tot verlaging van de vaste lasten met het doel om te komen tot huurvcrlaging, kort voor de nu alweer min of meer vergeten kabinetscrisis, beoogde de regeering de kosten van -het levensonderhoud te ? drukken om nieuwe loonsverlagingen mogelijk te maken en zoo hot eigenlijke doel te bereiken: ver mindering . van de productiekosten. Indien het loon 50 pCt. van de productiekosten uitmaakt en de arbeider '/s van zijn loon aan huur besteedt, dan wordt door do voorgenomen huurverlaging van 20 pCt. de koopkracht van het arbeids loon 4 pCt. gröoter. Wordt deze Verlaging van kosten van levensonderhoud in loonsverlaging omgezet, dan dalen de productiekosten hierdoor met ge middeld 2pCt. In een groot aantal Nederlandsche bcdryven liggen de, productiekosten veel meer dan 2 pCt. boven het internationale peil. Dit verklaart waarom het wetsontwerp tot yerlaging der vaste lasten bij henv diéconsequent naar aanpassing" streven, een zoo ongunstige ontvangst heeft gevonden. ., Het scherpst kwam deze ontevredenheid tob PAG. 14 DE GROENE No. 3039 uiting in uenieo katholieke bladen, waarin werd betoogd dat het doel niet kon worden bereikt dan door aantasting van de hoofdsommen. Stel dat dit pmctisch mogelijk ware, dan zou deflatie eerst tot liet doel leiden wanneer van alle obligatie- en hypo theekschulden 40 p("t. ware afgeschreven, immers ofrst na deze afschrijving is de rentelast van dit obligatiekapitaal (in goud) teruggebracht tot den reutelast die in de devaluaticlundon direct of indi rect op do bedrijven drukt. De regeering verzet zich, gel U k bekend, tegen deze inderdaad wel zeer verstrekkende methode tot toepassing van do deflatie en onder hen. die bereid zijn de regceting te volgen, «ooals bijv. de leider der Christelijk Historis-hen, '/ijn er die do voorkeur geven aan de radicale devaluatie boven oen aantasting de* hoofdsommen en '/ehs boven oon algemeene knotting van do rente. Mislukte deflatiepolitiek HOEWEL ik overtuigd ben van de goede be doelingen van hen, die de deflatiepolitiek niet willen zien als een eenzijdige loonveüagingspolitiek, doch die ook het mes willen zetten in de tot nu toe te veel gespaarde huur- en renteverhoudingen, meen ik toch dat zij, geremd door de onmacht en den onwil der regeering en van een deel van ons volk, uiteindelijk niets kunnen bereiken. Verschillende aanhangers van de deflationisHsche richting beginnen den laatsten tijd dan ook verzet aan te teekenen tegen de loonsverlagingen. Deze loonsverlagingen zijn indertijd verdedigd met verschillende argumenten, waarvan de be langrijkste waren: door daling der kosten moest ons concurrentievermogen worden hersteld, de afstand tusschen de loonen in de beschutte en onbeschutte bedrijven moest worden verkleind, de kosten van levensonderhoud zouden moeten worden verlaagd en de werkloosheid moest verminderen. Na eenige jaren van, noodzakelijkerwijs incon sequente, deflatiepolitiek blijken de loonsverlagin gen alleen niet geholpen te hebben: geen van de vier gestelde doeleinden is werkelijkheid, geworden. . Ons concurrentievermogen is niet hersteld; do loonen in de beschutte bedrijven zijn. met 20, die in de onbeschutte met 30 pCt. gedaald; sinds het optreden van de regeering-ColUn zijn de kosten van levensonderhoud iets gestegen en de werk loosheid is niet afgen omen* ? Devaluatie onontkoombaar WAARUIT spruit dan toch de tegenstand van onze regeering tegen cl evaluatie voort? Devaluatie beteekent verhooging van het prijs peil; volgens Prof. X. Polak zullen, bij devaluatie van 25pCt., de kosten van levensonderhoud met 5 a 7 pCt. stijgen. Dit beteekent dus een verlaging van de koopkracht van de inkomens van het vaste rente dragende kapitaal, van hot obligatie-, pandbrief- en hypotheekkapitaal. Doch tevens beteekent devaluatie een directe aantasting van dit kapitaal, en wel een vermindering, recht even redig aan het percentage, waarmede wordt gede valueerd. Devaluatie beteekent echter aan de andere zijde bevoordeeling van het aandeelenkapitaal, waarvan de koersen, ten gevolge van de te verwachten hoogere rendementen, veroorzaakt door den op bloei der industrie, bij devaluatie direct oploopen. Bevoordeeling van het aandeelenkapitaal is .een ondernemersbelang bij uitstek en in dit geval tevens een, arbeidersbelang; de arbeidersklasse* heeft er .daarentegen geenerlei belang bij het obli gatiekapitaal te sparen. . Onze regeering nu, evenals bijna al haar voor gangsters, voort oen duidelijke rentenierspolitiek, d.w.z. dat zij het geldkapitaal in bescherming neemt, tegenover het goederenkapitaal. Uit liet feit, dat onze regeering in de kapitaal vorming een allesoverheerschend belang ziet, is haar tegenstand tegen devaluatie voor een groot gedeelte te verklaren. De strijd om den gaven gulden is daarom een strijd tusschen de belangen van twee groepen: een strijd van het crodietgcverskapitaal tegenover het ondernemerskapitaal. De meening der regeering, zoo goed als die van de meeste dagbladen, 'wordt in dezen geheel behecrscht door het inzicht van onze banken, die, in de eerste plaats depositobanken zijn; uiteindelijk is dit het inzicht van den president-directeur der Nederlandsche Bank. ' ? Hot belang van het obligatiekapitaal, waaraan dit inzicht weer ontspruit, beheerscht tot dit oogenblik grootendeels * de publieke opinie, die .het zij erkend, nog altijd op zijn minst wantrouwig staat tegenoyer devaluatie, een maatregel, waar van de 'onontkoombaarheid ook als sluitstuk der bezuiniging eenmaal zal .blijken. . TEES 'GULDEN BEGRAFENIS VEREENIGING KIPS & Co. * SCHIEDAM PLAATIJZEREN RESERVOIRS BUISLEIDINGEN: SCHEEPS-TANKS AUTOGENE LASSCHING Inlouifsl Goedkoope Boottochten naar VlELSINGFORS LENINGRAD EN MOSKOU ?123.IEDEREN WOENSDAG EN ZATERDAG 13 DAGEN alias inbegrepen vanaf Berlijn tot weder terug naar Berlijn l Vraagt inlichtingen en geïll. prospect! bij N.V. Exportchleb" INTOURIST INFORMATIEBUREAU Rotterdam, Coolsingel lllb en alle reisbureaux. LEVENSVERZEKERING Mij. ARNHEM" beschermt Uw gezin In moeilijke Jaren. N.V. DE HOLLANDSCHE VOORSCHOTBANK KRUISWEG 70 - HAARLEM De Bank verstrekt voorschotten met een minimum van ?1000.- op billijke en wat de terugbetaling betreft gunstige voorwaarden, onder borgtocht of zake lijke zekerheid. Een prospectus wordt op aanvraag gaarne toegezonden. n Cigarros Cadena In de voornaamste Sigarenwinkels Bezoekers aan Amsterdam Victoria Hotel ? Damrak t/0 C. Station - noodigt U uit. Wij verzorgen U In ons hotel tegen matige prijzen, U zult tevreden se IJ n l ? Kamers met Holl. ontbijt Lunch Diner vanaf f3.50 f 1.60 en f2.?f2.?, f3,?en f4. D* EEN SCHIPBREUK II/" "7 C/*"* . OP' EN AANMERKINGEN l IX <*£*CV3 . UIT ONZEN LEZERSKRING Maskers van levenden . en van doodén HET artikel in het nummer van de Groene van 17 Augustus onder bovenstnanden titel is in hooge mate misleidend zooals op 't oogenblik zoo veel misleidend is, zoo rg.dat men er aan gewend rankt en men het verschil niet meer voelt. Do schrijver van het artikel gnnt over van het geschilderde portret tot het fotografische portret en zegt dan dat het plastische beeld op 't oogenblik iets zeor bijzonders is ou oen portret (ivelk?) iets zeer gewoons. Neen ook op 't oogenblik is nog oen geschilderd portret iets zeer bij zonders, nog net zoo goed nis in den tijd toen er geen mechanische weer gave bestond. ' . liet verschil tusschon een ,.kun»t"fot-o van Berssenbruggc en een kiekje met een Baby BroWnio is niet zoo gjroot als dat tusschen een ..kunst"foto van Borssenbrugge en een schil? derij. Het eerste verschil ligt in den beteren of mindere goeden ..kijk" op het geval de laatston hebben Hlcchts den kijk" gemeen. Uw medewerker zegt: ,.Keh*t na heel veel mislukkingen ziet men van te voren in welke houding vau .het hoofd het mnskor moet worden genomen om het karakter vnn den kop het best te doen uitkomen, welke pose voor het masker do natuur lijkste is." Dit weet iodero , boolilhowveiv Maar komt do.schrijver niet op hot idoo dnt dit ook p»'ldt voor iedor ondordool vnn don kop - hnnr?voiiM.- hnnrvorlioiulinp. ooron. do uit drukking vnn do oogfii. <li- valling vnn hot luinr alles wnt uitdrukking geeft nnn hel wozon vnn don tnensch? Dnt men hier' niet volstnnn kan mot een nfgiotscl. oen foto. oen mochnuiecho 'woergnvo vnn don nilcrlijkcn monsch? Zoo is hot met rndiomuziok. mot f i jmspol: men mist- hot levend ou innerlijk contact dor dingen. Wij zijn Inngznnm misleid en voelen .hot niet meer. WILLEM VALK (Passing Show) ilHIIIIIIimiMIIIIIIIIIHIHIHIIMIIHHMI MIMIIMMIMMIIIIMMIMMIMIIIIinMMIIIIMIIIIMIIHIIIMIIMIMIMIIMMMIIMIIIHIMIIIIMIIIIIMIIIMl PAG. 15 DE GROENE No. 3039 J van rla Redactie Behoeft het nog betoog' dnt wij hot volkomen .mot hot bovenstoirtnde' eens .zijn? Hot begrip ..portret" hooft in don loop van don tijd .een verruiming ondergaan; het begrip .'.beeld" (in den zin van: plastische afbeelding van n persoon) niet.' Doch het is waarschijnlijk dnt dit zal veranderen. Of dat winst of verlies is bleef in óns artikel button beschouwing. Wij golooven niet dat de fotografie groote richado hooft gedaan aan do,schilder kunst. Zij hebbon elk haar pigqn torroin. Zoo zal het mot beeldhouw kunst en mechanische plastiek óók wol gaan. Dat wij echter allerminst oon eenzijdige waardecring hobbon voor de mechanische reproductie blijkt wol uit do ironie die nan hot slot van hi-t goxvrnnkto artikel doorklinkt.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl