?» i' Met de linkerhand getrouwd VOLKENBONDSRECHT EN SANCTIES Mr. M. Kann Wat groeit er uit de Abc«sIJn*cbe kwestie ? OP gevaar af den lezer te vervelen door telkens maar weer in herhalingen te vallen, moeten wij n ding voorop stellen en dat punt tot axioma nemen voor onze heele beschou wingswijze. Precies zóó als wij in het streng logische vak der geometrie een aantal grond stellingen aannemen (bijvoorbeeld dat een rechte lijn de kortste verbinding tusschen twee punten is) waarop we dan verder voortbouwen, en een sluitend geheel van redeneeringen optrekken, precies zoo is het punt van uitgang, het fundament van onze beschouwingen over zaken van buitenlandsche politiek, dit axioma: dat de Volkenbond geen georganiseerd vredes-systeem is, waarbij tusschen de verbonden staten vrede heerscht «foor recht, maar een vorm van samenleving waar vrede heerscht door macht. Er is wel vrede, maar er heerscht daarom 'nog geen recht". Met hier' den nadruk op te leggen, bedoelen we niet te zeggen dat dit al of niet goed is. We constateeren slechts het feit, dat er nog geen werkelijke internationale rechtssfeer bestaat. Deze hoogst onvolwassen vorm van een georden de samenleving mist namelijk die belangrijke factor, die noodig is voor een rechtsleven dat in staat is om op eigen beenen te staan, die men aanduidt met het woord sanctie. Feitelijk is dat niets anders dan het geweld" -s echter niet het bruut geweld, maar het geweld uitsluitend ten dienste van de bewaring van het recht. Het gezag", niet te venvarren 'met de hierboven genoemde ..macht", die meer het kenmerk is van een dicta tuur en dus met recht" niets heeft uit te staan. Het internationale rechtsleven kent geen sanc ties behalve oorlog. Stoort een staat zich niet aan zijn verdragen, dan kan hij voor het forum gedaagd worden, hij kan veroordeeld worden, maar hij kan niet worden gedwongen om te doen wat hu verplicht is. Derhalve kan men zeggen dat een internationaal rechtsleven nog niet bestaat, want recht dat niet kan worden afgedwongen, is geen recht. Toch is er een groot verschil met de anarchie van voor den wereldoorlog, toen er op de spuvereiniteit, op de machtsvolkomenheid der staten nog vrijwel geen enkel servituut drukte en de ge volgen daarvan ook niet uitbleven. Dat verschil zit hierin, dat de belangrijkste groote mogendheden (en zij, wederom, hebben een overwicht in den Volkenbondsraad) de zaken zóó hebben geregeld, als het er in de wereld, of althans in Europa, sinds ongeveer anno twintig uitziet, en dat zij er tot nu toe voor hebben gezorgd dat het zoo zou blijven. , Ook dit systeem kan niet van eeuwigen duur zijn. Want onvermijdelijk komt er een kink in den kabel, wanneer de groote mogendheden, die tot dusverre déhandhavers van dezen vrede door macht geweest zijn, onderling verschil van opinie krijgen. Het eerste verschil van opinie kwam van dm kant van Japan. Men dacht er echter in de verste verte niet'aan op Japan sancties toe te passen. Japan kreeg een niet erg indrukwekkende motie van afkeuring te hooren over zijn optreden in het Verre Oosten. Het verdween xüt den Volkenbond. En omdat de zaak verder Europa niet heel veel aanging?en tot handhaving juist van de Euro* pecschc vrede dient de Volkenbond in de allereerste plaats maakte men zich verder niet veel zorgen. Alleen werd men het er onderling over eens dat het maar beter was Mandsjoekwo niet te erkennen. De tweede kink in den kabel was de bewapening door Duitschland. De derde, en de meest belangrijke, is er nu: de Abessynische kwestie. *?. * En ,plotseling wordt het woord sancties" gebruikt. Men "duikt onder in de zee van artikelen en paragrafen, om te zien of niet toch dat tot nu toe zoo platonisch voortlevende Volkenbondsrecht eentg houvast heeft, of het toch niet zijn actieve punten heeft, die deszélfs rechts-subjecten ver plicht, tot tegeuweer, tot daadwerkelijken en georganiseerden tegenweer tegen een rechtsbrekcr.. De gedachte alleen al is belangrijk. Belangrijker dan de vraag, die nu, na de Abessyniscbe klacht, de Volkenbondsraad'heeft te beantwoorden. -mV welk artikel van het ?Handvest moet worden . toegepast. Het gaat niet om de vraag, of artikel tien ge schonden is door Italiëen of nu tenslotte artikel zestien onder 't oog gezien moet worden, waarin wordt voorgeschreven dat, wanneer geen enkele bemiddeling heeft geholpen, een aanvaller be schouwd wordt een oorlogsdaad bedreven te hebben tegen iederen bondsstaat. Maar het gaat om den teil tot handhaving van het recht. Die is nu plotseling ontstaan. Het valt natuurlijk zeer te bezien of die wil zal zegevieren, of hij de overwinning zal behalen op die pacifieke bedachtzaamheid, op dat pseudo-pacifisme dat alle geweld schuwt, ook het geweld tot instand houding van het recht, en dat tenslotte tot vol komen ondergang moet voeren van dezen Volken bond. Het valt anderzijds te bezien of er wel een gunstig tijdstip is uitgekozen om van dezen actieven wil te doen blijken, of niet het hardhandig tegenhouden van Italiaansche veroveringslust Mussolini,, zooals Frankrijk vreest, in de armen van Duitschland zal drijven. Kortom, het is zeer, zeer de vraag of er van dezen uitgesproken wil tot handhaving van den vrede nu reeds iets terecht komt en of hij niet gesmoord zal worden in een berg van papier. Maar dat doet allemaal niets af aan het feit dat sterker dan ooit deze wil, die tot nu toe totaal heeft ontbroken, tot uiting komt. * ? * ' ; ? Cynici en hjstoiïsch-iiiaterialisten zullen zeggen dat deze wil, die pretendeert voor den eersten maal ons bloedarm vredessysteem ruggegraat te zullen geven, dan toch maar uit belang" geboren is. Het Britsche Rijk. dat de exponent is van dezen wil, heeft er doodeenvoudig belang bij. dat Abessyniëzooveel mogelijk met rust ge laten wordt. Niet alleen wenscht Groot-Brittanni geen vreemden op de verbindingswegen van zijn rijk; meer nog dan dat schuwt het beroering onder de gekleurde rassen en wraakgevoelens die daar opkomen jegens den blanke. Het is heel natuurlijk dat dat zoo is. Het belang van het Britsche Rijk brengt mede, het uiterste. te doen om den vrede te handhaven. En bij dat belang behoeft men nog geenszins te denken aan belangen in ergeren zin. olie-belangen of welke gefantaseerde interessen ook, die op dit oogenblik door de internationale senaat ioneele bladen spoken. Een dergelijk streven wordt steeds uit belang" geboren. Uit noodzaak. Een nieuwe rechtsregel, die niet uit noodzaak wordt ingesteld is een even groote onzin als het afschaffen van een oude plooi", die nog zin heeft. « Juist doordat de Italiaanscho-Abcssynische kwestie zoo vitale belangen van Engeland raakt is het mogelijk ieder voorspellen is natuurlijk, uit den booze is het althans denkbaar, dat in den loop van dit conflict een nieuwe plooi" in den Volkenbond ontstaat, een nieuwe phase van het internationale recht, waarbij het begrip sanctie op zijn juiste plaats gezet wordt. Intusschen is het niet heelemaal uitgesloten dat reeds het dreigen met sancties succes zal hebben. Hoewel de zaken er nog precies eender voor staan, als tijdens de Parijsche dri mogendhedenconferentie, schijnt toch de houding van Aloisi te rienëve anders te zijn dan diéin Parijs was. Daar bleek hij niet in staat, namens Mussolini, zelfs de grootste concessies te aanvaarden. Daar leek het duidelijk geworden, dat het Mussolini niet zoozeer te doen was om de economische expansie als wel om het vlagvertoon en de glorie van een krijgstocht. Nu schijnt dan toch het dreigen met sancties den Duce aan het weifelen te brengen. Daarmee is een eerste succes geboekt. . Tot nog toe heeft de Volkenbond slechts een huwelijk met de linkerhand aangegaan met de rechtsgcdachte. Hij was er niet echt mee getrouwd. : ' ? ? . :. '.'.- '?'?'* 'V ' - - -V- V.' Op dit oogenblik begint te Genève het hoor en wederhoor der partijen, die in het recente conflict betrokken zijn. Nog is de Assemblee niet bijeen gekomen (dat zal eerst Maandag hét geval zijn en de eerste dagen gaan dan gewoonlijk nog verloren met formaliteiten, zooals het verkiezen van voorzitters voor de voltallige vergadering en voor de commis sies) en in den Raad. waar de zaken nu besproken zijn, worden de belangrijkste aangelegenheden binnenskamers afgehandeld. Het is dus nog niét PAG. 2 DE GROENE No.3040 * * ****S?,^ »? ,f ?, ? -vsF-s BARON ALOISI, vertegenwoordiger van ItaliëGASTON JÈZE, vertegenwoordiger van Abesslni mogelijk te zien, welken kant de zaken uitgaan. Een dramatische ontknooping verwachte men niet. De ontwikkeling gaat langzaam. Het is intusscheh ook zeer wel denkbaar dat de ontplooiing van sancties in het geheel nog niet ter sprake komt, zelfs wanneer Italiëtot vijandelijk heden overgaat, en dat men nog langen tijd'zoek licengt met andere middelen om aan het dan reeds uitgebroken- conflict een einde te maken. Maar dim zal men toch langzamerhand en geheel vanzelf, juist door do belangen", meegesleept worden ?»p den weg die tenslotte naar een politiek van sancties voort. Gewichtige gebeurtenissen zijn er «p til ? het spel kan beginnen. S""""""""11 "" ' ' iiiimiMMiiiMiimim mm i-«« ,?mmimnii iiiiimmmmiiii m » imt: De wethouders l FTT^ELKEXS om de vier jaar vindt op den | / eersten Dinsdag in September in alle l "^ ? gemeenteraden de verkiezing van wetl houders plaats. Ditmaal hebben zich, zooals l* | verwachten viel, bij het voorbereiden van dcse verkiezingen moeilijkheden voorgedaan in de beide grootste steden des lands: in Amsterdam I f n in Rotterdam. De vraag, die deze verkiezingen | behecrschte, was: of men aan de sociaal-demo| craten een aandeel zou jgcven in het dagelijkse}' | bestuur en welk aandeel. In de drie grootste steden \ hadden in den laaieten tijd de sociaal-democraten, | al of niet op hun eigen wensch of door hun eigen l toedoen, geen deel uitgemaakt van het college van f B. en W. l In Amsterdam begeerden de communisten, di>' | na r/e laatste verkiezingen met de socialisten over l de meerderheid beschikten, de vorming van een i róód college. De socialisten hebben die samen| werking herhaaldelijk onomwonden afgewezen. i Die samenwerking zou troitwens in lijnrechten | strijd geweest zijn met de ontwikkeling in d? J richting der. democratie, die zich in de laatst-| jaren in de S, D. A. P. voltrekt, | De samenwerking van de S. D. A. P. nutl de zoogenaamde burgerlijke groepen bood dez>' i moeilijkheden, dat de socialisten drie zetels be| geerden en dat die burgerlijke groepen er slecht* l ttcec beschikbaar wilden stellen. Het eind van | het lied is geweest, dat de socialisten drie zetel" | verkregen en de andere groepen eveneens rfriV. | Hebben de burgerlijke groepen het recht te i weigeren met de socialisten mede te regeeren, ook. | wanneer de socialisten alleen niet Over de meerder| heid beschikken? Ik acht het niet gewenscht, dt't l de burgerlijken daartoe'overgaan, wanneer er de mogelijkheid op een samenwerking niet de socitii listen bestaat. Is men echter tevoren in gemocdc | overtuigd, dat., die samenwerking op een mi*l lukking moet uUloopen, dan doet men verstand^ l zelfs geen; poging te ondernemen. J Die figuur heeft zich, althans aanvankelijk, i voorgedaan in Rotterdam. Tot nu toe was. er een i burgerlijk college, dat op een minderheid steund?. l De leden, die deze thans aanzienlijk ingekrompen s minderheid vormen, eüchten thans van de S. /'? | A. P., die over 20 zetels beschikt, dat zij ecu | college zou vormen en zou toonen, waartoe :!j l in staat is. Dat is een gevaarlijke krachtproef | die echter in die omstandigheden naar het mij | voorkomt, onvermijdelijk was. nHiMiiiiiiiiinimiiinmmiimmmmiiminimimmiimimiimmiuiiiiiiimmmiii" verkiezingen In Den Haag heeft zich een merkwaardig incident voorgedaan met de nieuwe partij van Xcttionaal Herstel, die vier leden -heeft in den gemeenteraad, onder leiding van het kamerlid wn die partij Mr. Westerman. De S.D.A.P., die als talrijkste groep het initiatief heeft genomen tot de voorbereidende be sprekingen, heeft Nationaal Herstel en den cenigen Communist niet tot die conferentie uitycnoodigd. Alle uttgenoodigden hebben verklaard, dat het niet uitnoodigen van Nationaal Herstel een fout was, maar zij hebben desniettegenstaande aan die besprekingen deel genomen, omdat zij niet zekerheid wisten, dat de aanwezigheid van Natio naal Herstel in die conferentie geen enkele ver andering in het resultaat zou hebben gebracht. De heer Westerman heeft verklaard, dat deze voorbereiding niet was geschied naar eer en ijcweten", dat de burgerlijke fracties handlangers diensten1' hebben verricht voor de socialisten en dat men onderling den buit heeft verdeeld". Hij noemde die burgerlijke fracties seint-Marxistcn". Zoovele beweringen, zoovele onjuistheden. Men kan verschillen over het antwoord op de vraag, of men al of niet mei de socialisten moet samen werken, maar mei eer of geweten" heeft dat niets te maken. Het is even dwaas degenen, die met de socialisten willen samenwerken, senii-Marxis ten' ' te noemen, als het zou zijn,iemand, die samen werking wenscht met den heer Westerman een sémi-fascist" te noemen. Stel, dat de burgerlijke fracties aan den wensch van Nationaal Herstel hadden gevolg gegeven en een college hadden gevormd zonder socialisten, zou men dan niet evengoed hebben kunnen zeggen, dat zij den buit hadden verdeeld", zij het dan alleen met dat verschil, dat Nationaal Herstel zijn deel van den buit had gekregenl ? Nationaal Herstel heeft een grove fout begaan door zich aan de stemming te onttrekken. De heer Westerman teas gewaarschuwd, dat hij door aan de stemming deel te nemen, had kunnen bereiken, dat Mr', de Vries m plaats van den heer Snoek Henkemans verkozen zou zijn. Het resultaat van de stemming heeft bewezen, dat dit juist was. .Voor déverkiezing van den heer Snoek Henker mans dragen de heer Westerman en de zijnen tri ? even sterke mate de verantwoordelijkheid als degenen, die op dien candidaat gestemd .hebben. En die verantwoordelijkheid valt zwaar te dragen. ? i i .s £ WEEKTROMPET VAN DEN WIJZEN OLIFANT A, V. t/. !/ . S D K week die vorglug was e«n week van schaduwen en raadselen. Somber was de natuur, somber waren do harten, die rouwden om het plotseling verscheiden van do bloeiende jonge vrouw op den Belgischen troon. Verleden week, juist bij het ter perse gaan van onze courant werd de wereld plotseling opgeschrikt door het ontstellend bericht. Thans reeds rust. Astrid in de krypt te Laeke». Hoe vreemd is liet tragisch wisselspel van leven en dood! * Een week van schaduwen ging heen,' maar ook een week van raadselen. Ri(c)ket met de kuif is binnengetreden in de ingewikkelde ItaliaanschAbessijnsche verhouding. De wijze olifant heeft nog een vage herinnering aan het oude sprookje van den Riket, die door een booze fee met een ontsierende kuif was toegetakeld. In de kuif van den modernen Hiket, den Heer Ricket van. de Standard Vacuüm Oil Company hebben velende onheilsstaart gezien van een komeet. Men sprak over een naderenden wereldoorlog. Men zag in zijn opgewonden verbeelding heeft niet een groep van ?00 zenuwartsen onlangs vastgesteld, dat de psychische toestand van het menschdom onvermijdelijk tot een nieuwe volkerenslachting leiden moet? de dagen van 1014 terug. Abeasyniëverkocht aan een Engelseh-Ainerikaanschc combinatie, en al de kluiven, om welker bezit Italiëzich militariseert, aan de Angelsaksers toegekend ! Het geval werd nog raadselachtiger toen geologen het nomen est omen" gingen toepassen en verklaarden, dat de Vacuüm Com pany voor een vacuüm, een ledig aan petroleum zou komen te staan. Intusschcn heeft deze vacu mmaatschappij geheel anders gewerkt dan een vacuum-stofzuiger; zij is een geweldige vacu mstofopjagef gebleken! Italiëstond op zijn achterste pooteh, en het was een zegen voor de wereld, dat de Britsche staatslieden niet bolzanen" en niet bazuinen, maar meer met de sourdine werken en over de voortreffelijkste der diplomatieke eigen schappen beschikken: te doen of men van niets weet. Toch heeft de gepantserde vuist van den Duce het diplomatieke afweergeschut van den Negus?, die in die concessie-geschiedenis een gevaarlijke maar oorspronkelijke uitvinding deed, tot zwijgen gebracht nog voor de vergadering van den Volken bondsraad, in wiens wapen thans een kool en een geit paradeeren. De gevreesde concessies zijn opgegeven. Wat het eigenlijke geschil betreft zal het makkelijker zijn, aan Abessyniëte doen gelooven dat niemand iets ou/zijii geweten heeft dan aan Mussolini. Mussolini komt niet in Genève om een getuigschrift van goed zedelijk gedrag, maar om de buit. Reëel denken noemen fascisten en nationaal-socialisten dat. Terwijl de Italianen bulderen tegen de Engelschen en de Engelschen buigen voor de Italianen. komen de Duitschers in Londen bedelen om een cent voor hun hutje. Naar den geest van den tijd is-de expansie-gedachte" thans gecanoni seerd. Maar nu de expansie sacrosanct is, nu zeggen de Duitachers: wij willen ook wel een beetje expandeeren. En zij jammeren met groot e ontroe ring, na zich eerst in den aanhef verslikt te hebben: Edelmoedig Brittannië, geef ons ons AMkaansch bezit terug, en speel niet langer! Vader ik sta op jouw kasteel. ?''?. ' ' '.'?' '** *' . '? : ?'.- ..." ? Deze Duitsche. expansie-behoefte heeft reëelo gronden, reëeler gronden misschien dan d Italiaansche, maar ze is ook een narcoticum. Duitschland behoeft afleiding, want het gaat er spannen. Nu de Jood gebroodroofd, vernietigd en gevie rendeeld is, kan men zich aan deze schande niet meer bedrinken. Er komt een sterke macht op tegen den Düitschen d wangstaat: Rome. De Duitsche bisschoppen, hebben in alle katholieke kerken van Duitschland een herderlijk schrijven doen voorlezen, waarin den katholieken bevolen wordt, den Bijbel'en Goda gebod meer te gehoor zamen dan de door menschen geschapen wetten. Men zou zeggen, het kan niet duidelijker/Maar het wordt in den loop van den zendbrief tóch nog duidelijker gezegd: In antwoord op de beschuldi ging, dat] de katholieke geestelijkheid zich in politieke aangelegenheden mengt, vragen de bis schoppen, waarom men zich zoo druk maakt om geestelijken, die zich aan politiek zouden wijden, en PAG. 3 DE GROENE No.3040 men nimmer spreekt van de politici, die zich met kerkelijke aangelegenheden bezig houden?" En de zendbrief is wel de positiefste bestrijding van alle grondstellingen van den nationaalflocialisttachen staat, die men zich denken kan. Dat gaat kraken. Het conflict is te manifest. Zouden de Duitschers voortgaan een Macht te bevechten, tegen welke niemand het nog ooit gewonnen heeft, of zou Hitler, gelijk Mussolini vóór hem. zijn weg vinden naar Canossa ? Voorloopig schijnen de nationaal-socialisten te volharden in hun niets-ontziende agressiviteit. En het is van belang op te merken, dat de volksgenooten" buiten het Rijksgebied haast nog feller zijn dan hun geestverwanten binnen de landspalen. Het incident, dat zich te Danzig heeft voorgedaan, waar de President van den Senaat de officieele receptie van den Hoogen Commissaris boycotte, omdat er niet-nationaalsocialisten waren genoodigd op de partij, levert wel een sprekend bewijs van de fanatieke gezind heden, die de nazi's stuwen en wier botsing met andere fanatieke gezindheden van belangrijke deelen der Duitsche bevolking in de met angst verbeide toekomst ligt. ?' . * * ' In Nederland sukkelen de vacant iegangern geleidelijk naar ons schoone land, zoo bij de hand" terug. Luttele landgenooten volgden het schoone voorbeeld van onzen Minister van Buitenlandsche Zaken. Het meerendeel trok zich van de vermaning het eigen land te bevoordeelen geen biet aan. Brussel was als een krokodil die duizenden landgenooten opslokte, en de Duiteche badplaatsen wemelden van Nederlandsche tegen standers van den Machtsstaat, die de klontjes van tarievenreducties op de spoorwegen en goedkoope registermarken niet wilden versmaden. Ten onzent was de politiek in de afgeloopen week geenszins van de .lucht. De wethoudersverkie zingen in verschillende plaatsen brachten fundamenteele wijzigingen in de stedelijke regeeringen. Vooral Rotterdam, dat nu heelemaal rood gere geerd gaat worden en Utrecht, waar de malcont ent ie der S.D.A.P. een einde nam door het opnemen van twee sociaal-democratische wet houders in het college, trokken de aandacht. Keu stift die door wijsheid bestuurd wordt maar niet aan een olifant toebehoort geeft over deze merkwaardige kentering in dit blad beschouwin gen. De olifant brengt alleen de vraag over van zijn oppasser, die een eenvoudig man is: wordt het niet te duur? Kunnen de overal verschrom pelende gemecutefinanciën roode besturen ver dragen ? Of maakt ook de Nederlandsche sociaaldemocratie zich gereed voor Canossa? Want het valt niet te ontkennen dat het slecht gaat. Ook do barometer, die de Utrechtsohe Jaar beurs is,-de herfst beurs, die dapper bezocht werd ondanks de regenvlagen, registreerde een zekere depressie. En om do maat der tegenspoeden vol te maken, de wilde staking in Tilburg behoort op het oogenblik waarin deze regelen geschreven worden nog niet tot het verleden, en wanneer ze wat allen hopen spoedig verleden tijd gaat worden, dan blijft ze niettemin een bedenkelijk verschijnsel. Hier. weigerden en; het'dj tot haar eer gezegd de regelmatige vakver enigingen mee te doen aan een avontuur. Maar niet temin werden de arbeiders voor dat avontuur gewonnen! . Belangrijke figuren van zeer verscheiden scha keering ontvielen in de afgeloopen week aan de Nederlandsche en Europeesche gemeenschap. Ik denk aan den betreurden bisschop van Haarlem, Mgr, 'Aengenent, aan den Heer Guépin, aan den Franschen schrijver Henri Barbusae. : Maar hier ui Nederland vierde men, hoezeer de vreugde beschaduwd werd door Koningin Astrid's verscheiden, met dankbaarheid de vijf en vijftigste verjaardag der Koningin. De Koningin zelve, die in het buitenland vertoefde, begeerde een rustige, gedempte viering. Menigeen echter zal zich op den Sisten 'Augustus rekenschap hebben gegeven van hoe groote be teekenis de dynastie is voor ons volk. En voor de democratie, die in haar een hechte waarborg ziet tegen het veldwinnen der dictato riale gedachte. .j i i