Historisch Archief 1877-1940
JEUGD VAN HEDEN
Dr/Arn, Saalborn
KENMERKEN van een tijd
worden door de 12?18 jarigen
van dien tijd het gemakkelijkst
aanvaard, het volledigst verwerkt,
het grifst als
alleen-juist-en-zaligmakend beschouwd. Want jeugd mist
de herinnering aan wat geweest is.
Kent geen verzet tegen nieuwe dingen
die het oude dreigen te verdringen.
Op de vraag wat jeugd van heden
kenmerkt, moet het antwoord luiden:
wat het heden kenmerkt.
Het is echter moeilijk te zeggen
wat het heden kenmerkt, zoolang
men niet weet, waar het heden begint
en waar het ophoudt. Het staat voor
.ons, eer we het vermoeden en is er
geweest, voordat we het volledig in
ons hebben opgenomen. Niets is zoo
vloeibaar en vervloeiend als het
heden.
Wat het heden in de eerste plaats
teekent is het begrip snelheid: zijn
wil is opvoering der snelheid, zijn
vormen staan daarmee in verband
(stroomlijn, ontbreken van ornament),
zijn wezen is gejaagdheid, onrust,
redelooze gedrevenheid.
Ingenieursbreinen zoeken naar projectie van
steeds grooter snelheden. Dit zoeken
AAN INZENDERS VAN
MANUSCRIPTEN
. wordt verzocht bij hun
bijdragen een gefrankeerd brief
omslag met adres van den
afzender In te sluiten. Op het
adres van stukken, voor de
redactie bestemd, vermelde
men gén namen van personen
der ingenieurshersens beheerscht het
heden zoozeer, dat het reeds in do
samenleving is doorgedrongen en voor
al de jeugd volkomen te pakken heeft.
Snelheid beheerscht niet alleen de
wielerbaan en de auto-strada, de
lucht en de cafeteria, maar snelheid
beheerscht ook de verhoudingen
tusschen de menschen, de dingen
die zij voortbrengen, hun deuken en
hun voelen. Terwijl de ouderen eenige
(of veel) moeite hebben mee te komen,
heeft de jeugd zich volkomen aan
gepast. . .
Maar dat beteekent: Vluchtigheid
van voelen. Aan de oppervlakte
blijven met het denken. In de breedte,
niet in de diepte leven.
Verder: door het bereiken van
steeds, grooter snelheden wordt de
breedte (afstanden) geringer, de ruimte
kleiner, de aarde meer en meer
aan .de oppervlakte overzichtelijk,
als een mooie groote appel, dien men
in de hand heeft en waarmee men
speelt. De jeugd aanvaardt die klein
geworden aarde, die exploiteerbaar
geworden hemelruimte, die onbe
perkte motorkrachten als iets
vanzelfaprekends. Zelfs de geluiden zijn
getemd: wat in een ander werelddeel
gesproken wordt, kan hier worden
gehoord: ook dat is geen wonder meer.
Men aanvaardt het als de fiets en de
tandenborstel. Er zijn geen geheimen
meer, er is geen verdieping meer, er
is geen' wonder meer. Het grootsche
verdwijnt, daarmee de eerbied, de
bewondering voor het grootsche: je
vliegt er eenvoudig overheen met een
mekaniekje. Aardig. Nu ja!
Beklim een berg, stap voor stap,
ademtocht voor ademtocht, uur na
uur, beleef ieder oogenblik de
ontDe mode van morgen
DE motie schrijft noy steeds capes
voor, daar het een seer practische
en gelief koosde d nicht in gebleken, zoo
wel voor overdag ulu vuur dm avond.
Linke een irportivf herfstcnsnnble
van gemcleerde tweed in kastanjebruin
en beige. Het is drie-deelig en kan ook
zonder de cape worden gedragen met
onder het jasje een blouse of jumper.
De cape is zeven-achtste en zeer ruim.
De rok heeft van voren platte plooien en
het jasje heeft eveneens
plooitjes-garneering van den schouder af. Het sluit met
lecren knoopen en dito breede ceintuur.
Rechts een eenvoudige zusarte
middagjapon met gladden rok en zeer moderne
wijde mouw. Men lette vooral op de in
gezette ster van wit piquéop het lijfje en
de eigenaardige ondermouwgarneering,
van binnen eveneens gevoerd met piqué.
Ook bij dit japonnetje wordt een lee~
ren ceintuur gedragen.
zaghjko kracht van den tegenstand
der natuurgeweldigheid, de dichtbije
schoonheid, de stilte die in de poriën
dringt, Gods heerlijkheid of vlieg
er over heen: het wordt een decor,
een aardig panorama, een vertooning i
Zit weken lang achter een duin, in
een bloementuintje, let op den val
van het licht ieder uur van den dag,
tot de zon achter het duin verdwijnt
en de schaduwen grooter worden, of:
laat u hi eeu clubfauteuil door
Europa" trekken, langs de wegen,
langs de bergen, langs de steden.
Do motoren maken zoo'n lawaai,
dat niemand hooren kan, wat een
enkelo menschenziel aan muziek
in zich voortbrengt. Het is trouwens
ook veel gemakkelijker, te verkon
digen, dat meneer" Rousseau en
meneer" Voltaire idioten waren en
Mars een zwijn. Want die hebben
gestreden voor de rechten der persoon
lijkheid.
, '. ' ' * * *
A HM E jeugd van heden !
Natuurlijk leeft zij, zooals de
jeugd in alle eeuwen geleefd heeft:
levend, bewogen, ontvankelijk, gereed
te ontvangen wat er gegeven wordt.
Haar schuld is -het werkelijk niet,
dat er zooveel valsche goden ten toon
worden gesteld: zij aanvaardt wat
het heden biedt! Hier schuilen de
ontzaglijken gevaren. Want het heden
biedt de snelheid als God: en die
snelheid is een waan, een overbodig
heid, een oppervlakkigheid, een bij
komstigheid. Het heden biedt de
geüniformeerde (geestelijk en licha
melijk geüniformeerde) kudde als God,
in dienst van een geestlooze organisa
tie: Staat, die nooit anders dan een
dienende macht mag zijn, een middel
voor de goede orde en den gemeen
schapszin, nooit een. doel.
Het doel blijft dégeestelijk-levende
mensen. Niet zijn product: motor.
En omdat de jeugd bezig is, dat te
yerleeren, is zij. bezig, haar
menschelijkheid te" verliezen.
Met dit alles is tenslotte niet gezegd,
dat de zaak hopeloos staat. Juist
omdat jeugd .jeugd is, behoeft men
de hoop niet op te geven. Want
spreekt men over dit alles met jonge
menschen, dan toonen zij zich veront
waardigd over zooveel wanbegrip,
over zooveel ouderwetsch
niet-meermee-kunnen! Dan achten zij zich in hun
jëugd-eer aangetast. En dit is een
goed teeken. Want al is hun eerbied
voor dat wat ouderen eerbiedwaardig
voorkwam verminderd, zij willen niet
toegeven, dat zij geen eerbied zouden
hebben voor wat zij zelf in hun eigen
hart als groot beleven. En dat is
nog heel veel.
Naast de valsche goden van het
oogenblik leeft diep in het
menschenhart de Eeuwige God, die zich open
baart in het léven-zelf.
MANNENHART
FREEK en zijn moeder wande
len, gearmd, over den
stadsboulevard. Freek heeft haai',
ilie hom hel leven schonk, eerst eens
van ter/ijile opgenomen, vóór zijn
10-jarige arm door de hare ging. Do
keuring viel blijkbaar mee. En boven
dien zat er aan het boodfchnppon
doen misschien wel een taartje voel.
Aldus geschiedde en Freek instal
leerde zich ui de lunchroom en neusde
rond. Er waren diverse dames met
geraniumkleurige lippen en als in
bloed gedoopte nagels, wier
wenkbrauwboogjes de trekken van do
stom-verbaasde zuigeling insinueerden
en wier wangen
peaches-and-roses-uitdoosjes waren geworden.
Freek fronste de wenkbrauwen,
telkens als hij een nieuwe juffrouw
met bakelietharen onder een scheef
hoedje ontwaarde. Zoolang zijn taartji»
duurde, bleef hij zwijgen. Toen:
Ik zou niet willen hebben dat mijn
moeder haar lippen verfde en
baainagels lakte. Ik vind het vies, bah !"
En als ze het nu tóch deed,
Freek?" vraagt zijn moeder.
Dan.... eh.... dan zou ik het
haar vierkant zeggen, dat ze het
moest laten!" Zrjn blauwe
oogeikijken haar zeer vertoornd aan.
En als ze het dan toch niet liet.
Freek?" vraagt ze zachtzinnig verder.
Nou... .eh...." Freek vermant
zich, dan zou ik haar zeggen, dat
ik zóó niet meer van 'r kon houden i"
Het was er uit i Freek had, als een
echte man, gedreigd met de ont
trekking zijner liefde en, schoon kind
van na den oorlog, had hij getoond
te bezitten wat alle mannen bezitten,
vooral als het hun moeder geldt: eeu
conservatief hart! ERICA
Onze Kamerplanten
Sansevieria ze/lanica
DEZE kamerplant wettigt een
korte bespreking, omdat ze
meer en meer in de mode kom!.
en meer in de huizen gezien wordt en
hier toch niet inheemsch is, zoodal
enkele belangrijke zorgen niet over hei
hoofd gezien mogen worden. Dez<
toch sterke plant gelijkt wat op een
Aloëen komt uit Mexico en enkel-?
andere streken, b.v. Ceylon. Ze vonhi
dikke j harde bladeren,
rechtopstaanden samen als het ware een rozet vov
mend. We kennen groen- en
bontbladige of eigenlijk groene met een
gele streep langs de randen. De bloi ?
men zijn slechts nietig en het is om
dan ook uitsluitend tédoen om hei
mooie blad.
De streek van herkomst wijst ons n
al op, dat de plant warm en vocht i u
moet staan, goed in het licht, doe!.
niet te veel in de felle zon. Toch wii
vochtig niet zeggen nat: te vco'
water zou direct schaden. De atmos
feer, waarin de plant staat, moei
vochtig zijn. Wij kennen die des win
ters in eeu verwarmde kamer met
kachel als warmtebron.
Des winters zetten we de plant dus
in de verwarmde kamer en geven dan
mulder water dan des zomers. Iemand,
die niet in de verwarmde kamer een
goed plaatsje heeft, moet de plant in
de kou, waar ze blijft, bijna droog
laten staan. Liefhebbers, die dit ver
geten, zien hun plant soms ineens om
vallen, de wortels zijn verrot en de
plant is weg.
De gele is niet zoo sterk als de
groene, dus daarmee erg oppassen.
Vermenigvuldigen geschiedt door w
rtelstekken. Vanzelf komen deze naast
de oude plant in den pot naar boven.
We kunnen ook het blad in stukjes
van 5 c.M. snijden, die in vochtig
turfmolm steken en enkele ervan gaan
wortelen. Doen we dat met de bonte,
dan komen groene terug. G. P. BB.
PAG. 11 DE GROENE N«.304I
Genormaliseerde
speciale"
ontwerpen
NATUUttUJK zal altijd
IIIIIMHIIpmductio goedkoop»-!1 blijven
dun het vervaardigen van n
enkel stuk, maar bij woning-inricht ing
heeft het speciale" ontwerp gewel
dige voordeelen; met werkelijk en
zelfs met schijnbaar-ingcbowvd meubi
lair zijn geheel andere resultaten te ver
krijgen dan met het massa-meubilair.
Men moet echter ook bij speciale
ontwerpen op uiterste economie letten,
wil de aanschaffingsprijs niet boven
do financieele draagkracht van het
algemeene publiek komen. Daar men
voor speciale ontwerpen speciale ont
werpers zoekt, kan een kostbaar
disstributielichaam uitgeschakeld wor
den. Met het verkorten van het pro
ductie-proces tot het weggetje: van
ontwerper tot consument" zijn wij
er nog niet. Tegelijkertijd moet het
speciale ontwerp vervaardigd worden
met genormaliseerde onderdeden. Het
interieur van laden, kasten, bureaux
enz., is vrijwel steeds van n af
meting. Zonder aesthetische bezwaren
kunnen bij het speciale ontwerp ge
normaliseerde massa-onderdeelen ge
bruikt worden en juist daardoor is
de uiteindelijke prijs laag te houden.
Op onze afbeelding is de ruimte be
stemd voor een wandkast nog vóór
den afbouw veranderd in een nis voor
een meubel en in een wandkast met
schuifdeuren boven dezen
meubelinbouw. De schuifdeuren-wand kast
kreeg geheel de kleur van den wand
welke in drie afloopcnde kleuren ge
schilderd werd. De middelste kleur
van de wandverdeeling werd dus ook
de kleur voor het schilderwerk van de
wandkast. Het meubel is uitgevoerd
« in donker mahonie.
PAUL BROMBERG
expositie
ogrelza
rause
PEREZ
PERZISCHE TAPIJTEN
AMSTERDAM C - Singel 480-482 b/h Koningsplein
ROTTERDAM - 'S-GRAVENHAGE - GRONINGEN - UTRECHT
l-len M«*rAf** pet'sisch tap#t is gevittxiitr
ven dood machinaal ding»
Het fs een lei-end kunstwerk. .
A thlng of beauty Is a joy lor ever
JOHN KEATS
pa had kwestie met meneer zuidwijk
en gaf thuis van zijn booze bui blijk,
maar ma zuchtte blij:
dat gaat wel voorbij,
want vanavond gaan we naar ,,de uitkijk
BIJ DANSINSTITUUT
JAMESMEYEPFILSI
MODERN *6EZELLIG
DE LAIRESSESTRAAT 155 - AMSTERDAM
?"? TELEFOON N?. 28710
INSCHRIJVINGEN'.
dagelijks
Privé- lessen volgens afspraak
Prospectus op aanvrage. Telefoon 28710
AMERICAN
HOTEL
AMSTERDAM
LEIDSCHEPLEIN
BEKEND .OM KEUKEN EN KELDER!
COMFORTABEL, RUSTIG VERBLIJF
OP HET FRAAISTE PUNT DER STAD
fèF. SINEMUS
20 Leldschéstraat 22
AMSTERDAM C
GEKL. OVERHEMDEN
NAAR MAAT
VANAF. .V...... Fl. 6.75
PRIMA COUPE EN AFWERKING
iU DEN
***' ?**" druk van dezen rormn
STORM '^verkocht l
5.75
N.V. S E R V l- R E lnitd*«iBo«l<fc«i*»i
Meubel met Ingebouwde wandkast
Ontw. Paul Bromberg
PAG. 13 DE GROENE No,3041