GOULASCH of De Macht van den Geest PLOTSELING, volgens den wensch van den kapitein van het bezettingsleger, die met zijn beide adjudanten Ui de deuropening van het koffiehuis was verschenen, zwoeg do mu ziek, en de gasten, op n na. staakten hun ge sprekken en stonden recht. Het orkest, na drie tellen, zette het vyandeUJke volkslied in, terwijl de,nog jonge kapitein, de kolbak brutaal scheef op ?zijn lachende kop, de groofce snorren als vanen uiteengestrekèn, zyn bijna beminnelijke ijdelheidsstreeling onderbrak met een scheeven blik naar het tafeltje van Guillaume, den dichter-zanger, die kalm was blyven zitten. Pas toen het volkslied gespeeld was, en ook de burgers weer zaten, konden zij hun ontsteltenis om Guillaume's stoutmoedig heid ontbinden. Met stille beroering keken allen toe, terwyi de kapitein, de beide lagere officieren ietwat verlegen achter hem in de schaduw van zyn glimmenden triomf.... langzaam doch dreigend tooschrèed op zijn tegenstander, die het tooneel vroolyk geboeid gevolgd had. Hy was dik, Guil laume, eigeniyk een beetje te dik voor een dichter; maar het was in den tyd dat die lieden, en ook hun boeken, nog niet enkol blanke velletjes waren: men keek er nog niet op een pond je; de magere periode van de schriele onder-onsjes zou pas veel later komen. , Waarom blijft u zitten als het bevel gegeven is: opstaan?" ..Het valt my heusch moeilijk. Ik moet al zoo veel staan. En als ik meedoe, zie ik immers dat heele mooie tooneel niet meer." De kapitein scheen het niet te begrijpen. Lui, vet en laf," zei hy minachtend tot zijn begeleiders; daarop tot Guillaume, die rustig, doch vriendeiyk zat: . ..Als je niet 'zoo lui en dik wa-«. zou ik jou een pak ransel geven, begrepen?" Maar", zei Guillaume, daarom beu ik immer* zoo lui en dik. Er zyn...." ,.Ik wil dat u gehoorzaamt." ' : ' ik meen dat wij collega's zyn." ..Zoo. wat bent u dan wel?" ..Ik ben tooneelkunstenaar." ,.I* dat alles?" Ernstig: Soms is liet gilles. Maar hel is nllijtl iet*." Men hoopte nog op een goeden »rioöp. daar men den kapitein een oogenblik zag aarzelen. Doch opeens herstelde hij zich in zijn verzet; hij keerde zich naar zijn luitenants, mompelde een woord: Wacht" en een oogenblik later verschenen in do bleeke' beroering van de zaal twee soldaten; zij namen den dichter, dio wit zag doch glimlachte, bij den arm. U meent het zoo kwaad niet," zei hg tot den kapitein, nviar denkt u er om, u moet dit nu hebben, nvwr laat u het niet zoo lang duren? Want ik word hier moeiiyk gemist." Hierop liet hy zich wegvoeren, en het duurde niet lang, of do kapitein zat met-de zijnen in een leego kille ruimte, waarin hot orkest pijnlijk over bodig klonk: alle burgers waren tot den laatsten .man toe heengegaan. F)E kapitein begon te merken dat Guillaume hun troetelkind was; want niet alleen dat hy de volgende dagen by zyn heroïsch bestelde entrée's geen mensen vond van de velen die konden zwijgen ?* en opstaan, en wanrtusschen hy verder als het gevreesde middelpunt mocht blyven zitten; er waren er ook in het stadje, die actiever terug sloegen, en wel dezulken die hem gevoelig troffen. Want hij had als alle groote mannen zyn zwak heden: hy beminde de bewondering der vrouwen, en hy beminde bijna evenzeer zyn buikje. De vrouwen: die tot nog toe gevoelig waren geweest vóór de naïeve brutaliteit van den pronkhaan, zagen "zyn lachende oogen en zyn snorren niet meer. Maar n vijand was er die hem kraakte; en dat was de kok. De kok, die alle avonden dat de dichter met de uitbuiting van zyn repertoire de zynen bemoedigd had, verlof had gekregen om te komen luisteren, de kok had met verbittering vernomen, dat zyn held was opgesloten. Toen de kapitein 's avonds laat zyn souper bestelde, kreeg hij een menu, dat hy liever niet had gegeten. Het was een reeks harde vernederingen. Hy zag geschrokken voor zich. hij geloofde nog niet aan de vy'andfchap van den opzet; hy vroeg ander doch er was niet. Den volgenden dag zat hy met zyn officieren als aan een gevangenismaal. Het eene was als roet zoo bitter, hét andere laf als een slag in het gezicht, of hard van rauwheid, of wrang als een mondpyn, of verachteiyk zout dat zy rilden. Het baatte niet of hy protesteerde, vloekte, en om nieuwe st'hqtels vroeg; men verontschuldigde zich en hield Vol dat het góéd was. Dat duurde een week: de maalt yden. zoowel als de avonden waren voor hem en do zynen een afschuwelijke kwelling, een meedoogenlooze vijandschap. Hij zon op geweldmiddelen, of op het kiezen van een klein cafédat even: wel zyn prestige niet paste, toen den achtsten dag. bij het diner. na. een bord zure soep en gebakken visch al*' verbrande plankjes, tot- zyn verbazing een schitterende schotel goulasch verscheen, waarCHAMPAGNE KRUG Qualite ncomparable op zij aanvielen alsof zy uit een strafkolonie kwa men. Het was malsch, het was zoet en pittig, on er liep een zachte wijnsaus door als een bewuste liefkoozing. Toen de kapitein van deze godenspijs een kleine portie gegoten had. liet hy den kok roepun. Deze goulaach is heerlijk/' zei hij sarcastisch, er is dus wel goed eten hier?" En daarop, ver slagen: . Er is mij een week lang hondrnvordm'l voorgezet. De kok zag naar den schotel en het scheen dat hij schrok. Pardon kapitein/' zei hij, dat ia een vergissing." Wat? Is hu bij vergissing goed?" Ik weet niet of hij goed is, kapitein, maar de/.c schotel is verkeerd doorgegeven: hy was niet voor u." Niet voor my? Voor wien dan wel?" vroeg htf steeds meer verslagen. Hy was.... hij was voor mynheer Guillamne, kapitein." Wat? Voor die? Ah l Zoo? Spreek uit. En waarom wordt die zoo verwend?" Kapitein, hy heeft on? allen twee maanden lang tydens de belegering en tydens .do bezetting met zUn spel en met zUn medeleven op peil ge houden deze goulasch was voor hem. kapi tein." Zoo.... dus ik moet eigenUJk om fatsoenlijk eten te krijgen achter de tralies gaan zitten!" De kok beheerschte zich tegenover deze foutvan den overweldiger. Pardon, kapitein," zei hy met den blik utuuden grond, en toen, terwyi hy den machtige aan keek : . , U k,unt het ook anders doen." Zoo, dat is verbazend. En hoe dan?" Wel", antwoordde de machtige van beneden kalm, u kuat mynheer Guillaume ook hier halen en uitstekend eten met hem samen krijgen." Het groote kind in kapiteinskleeren zag den dapperen keukengeneraal aan, (hij had van den verrukkelijken goulasch geproefd) en zyn kinder lijkheid werd als een soort gifgasslachtoffér t« voorechyn gehaald en na een korte massage ten leven gezet: hy schoot in een lach. Je bent oigeniyk een kolossaal soldaat." zei hy knikkend. En toen de kok zweeg, zei hij na een oogenblik: ? Morgenmiddag..*., niet eerder clan morgen middag. ..." En." vroeg de kok zacht-en gemeenzaam. ..wensdht de kapitein mynheer Guillaume dan mm de lunch of aan het diner.... ?" ..Wat?" vroeg de kapitein, en hy kreeg a&chu welijke aandoeningen van bitter zuur en verbrand, nee, bij de lunch.... nee, verduiveld by het diner, nee.... by de lunch, goed," zei hy. Tot uw dienst, kapitein." zei de kok. Hy salu eerde en verdween naar zyn productiecentrum. Het werd een zege-intocht, voor den dikken Guillaume, een streeling van den buik voor den veroveraar en' een succes van de kas voor den waard. De, zaal stroomde vol, het orkest was uit bundig en meesleependv de vrouwen lachten van den dichter naar den kapitein. Toen deze laataten elkaar groetten, kwam Guillaume op den .ander toe en zei vriendelijk, terwijl hij pp een prachtiger on kolossalen schotel wees, die midden op tafel stond: De goulasch is hier werkelijk hooi büzonder." De ander knikte. , , nik hoop maar, dat deze evengoed is als die u gister geproefd hebt," zei de dikke. Gister?" Ja," zei Guillaumc, dat was een speciaal. recept voor u. Het begon me daar te vervelen, ziet u. U vond ze immers goed? ik had er myn vriend beneden ook speciale 'orders voor gegeven/' S. GOUDSMIT ' NIEUW-ENGELAND KONINGSPLEIN AMSTERDAM Koerswijziging in de handelspolitiek C. A. KLAASSE PAO. II DE GROENE No,3M4 BIJ de verschillende pluimen die de regeering voor de nieuwe zittingsperiode van de kamera heeft aangekondigd treft men ook aan een mogelijke verandering in de handelspolitiek. Die wijziging zal geenszins een radicale ommekeer bren gen. Want het is noch de bedoeling om terug te keeren tot het vroegere ideaal van het vrije ruilverkeer, noch om onze handelspolitiek definitief en algemeen om te zwenken naar de protectie. Voorloopig zal het blijven bij een getemperden vrijhandel of gematigde bescherming, zooals men wil. De opzet van de verandering betreft voorloopig in de eerste plaats het systeem. De bescherming waartoe wij in do laatste crisisjaren meer en meer moesten overgaan is vrijwel geheel doorgevoerd in den vorm van quantitatièvo import beperking. Wij kozen het systeem der contingcnteering boven dat der inkomende rechten. Wel werden ook de rechten verhoogd maar de primaire bedoeling daarvan was fiscaal. Nu heeft inder daad de actieve en directe invoer beperking verschillende duigen voor op bescherming van de inheemsehe nijverheid door invoerrechten, althans in een depressietijd als deze. Rechten die onder normale omstandigheden een voldoenden prijsvoorsprong geven om een loonend bedrijf voor de inheemschc nijverheid te garandeeren kunnen daartoe in depressie t ij d ten eenen male ontoereikend zijn. , In zulk een tijd immers zal de buitenlandsche concurrentie vaak ..door de rechten heenbreken". Wanneer een bedrgf onderbezet is wordt, indien het niet anders kan, desnoods gewerkt voor sterk verliesgevende prgzen die de vaste lasten niet of maar voor een zeer gering deel dekken. Onder die omstandigheden zal dus het inkomen de recht de inheemsehe nijverheid nog niet steeds een loonend bedrijf waarborgen. Daarnaast kan een factor van juist omgekeerde strekking spre ken voor contingenteering in tegen stelling met douanerechten: Die roch?ten verhoogen in elk geval den inheemschen prys boven den wereld marktprijs. Nu kan het in oen tijdvak waarin vrijwel alle bedrijven leegloop hebben nuttig zijn om de inheemsehe markt tendeelo te reserveeren voor de eigen voortbrenging, zonder dat het nuttig of noodig is den prijs te verhoogen. Een zuiver quantitatièvo afzctbescherming kan voor een bedrijf met leegloop veel belangrijker zijn dan een prijsvcrhooging. . Zoo is er dus voor het stelsel dor contingenteering veel te zeggen. Daar tegenover staan ongetwijfeld ook be zwaren. Een van de voornaamste daarvan is wellicht de belemmering: die do handel ervan, ondervindt. Niet in den zin van belemmering van het ruüvërkeer, want die. remming is immers juist de bedoeling van elke bescherming, of dat nu via contingen ten of inkomende rechten geschiedt. Maar de belemmering ligt grootendeeJs in het noodwendig stroeve functionneeren van een systeem waar bij vaak elk kwartaal opnieuw toe gelaten importen moeten worden vastgesteld en consenten verdeeld. Ook al is zulk een dienst nog zoo ARIIHÜISCHE HYPOTHEÉBAHIVIOI NEDERLAND Qepl. Kapitaal . . . Fl. 2.700.000,ReMrve*. 1.371.§54, Pandbrleven ... .±?24.260.000, Hypotheken . .. . .±M 25.OOO.OOO, D* Dlr. j Mr. S. J. VAN ZUST. Mr. J. K VERSTCCVCN goed georgnnisoonl. tod» /til hot nimmer te voimijden zijn dat er telkens kort t- perioden zijn \vnnrin de handelaar voor een vacuüm zit. in afwachting van de consententoewijzing. Het invoerrecht heeft tenminste dit voor, dat het een vaste facto i- is waai mee de handel kan rekenen, en die overigens elke be wegingsvrijheid openlaat. Een tweede bezwaar is de ver starring van de handelsbcweging watbetreft de richting. Immers voor elk leveranciersland zijn contingenten vastgesteld op grond van den handel in de basisjaren. Nu is het zeer wel mogelijk dat zich bij vrij handels verkeer de richting van den import zou hebben gewijzigd. Juist in dezen tyd is dit een allesbehalve theore tische kwestie. 3Ien denke slecl ts aan Buitschland waar de prysbewe. ging zoo weinig gelijk opgegaan Is.' met die in andere landen, dnt het prijsniveau daar aanmerkelijk hooger is. Door het stelsel der contingenteering kan du handel zich nu niet richten tot het goedkoopste aanbiedersland doch is hij gebonden aan de contingen ten. Op het eerst e gezicht is die ten dens, waardoor de handel verplicht wordt een deel van den import duurder te betrekken dan noodig zou zijn. een economisch monstrum. Het is echter nuttig in dit verband ook de goede zijde van dit verschijnsel te belichten. Nemen wij maar weer dat zelfde geval Duitschland. Wan neer zonder contingenteering be paalde importen in het geheel niet meer vandaar doch b.v. uit Cecho. slovakije zouden worden betrokken. dan beteekende dat via den clearingstand een evenredig verminderde esportmogeiykheid. en het is zeer kwestieus of. althans op korten termijn. men nieuwe exportkansen zou krijgen in de landen, waaruit men dan meer zou invoeren. Ik geloof dat incn dit voordeel van de ver starring van den handel in het raam van de basisjaren hooger moet aan slaan dan het nadeel van niet het goedkoopst te koopen. Beter een invoer 10% duurder maar dan ook met export te betalen, dan wat goedkooper. maar dit niet met goederen te kunnen ..vergelden". Tenslotte is er nog een ander. onverdeeld, bezwaar togen contingen teering. Hoewel de opzet inderdaad was dat prijsverhooging zou worden vermeden is dat geenszins steeds het geval geweest. Dit is trouwens een rekbaar begrip, want niet dalen van den prijs kan economisch het zelfde betoekenen als stijging. Xoöclra nu voor het gecontingenteerde goed de prijs boven .de wereldmarkt gaat liggen betcekcnt dit, dat de buitenlandschc' leveranciers of de impor teurs hier te lande een. extra winst maken. Bij invoerrechten . worden ook de ingevoerde goederen' in het binnenland tegen hoogereri prys ver handeld, maar daar vloeit het verschil tenminste ten volle in de schatkist, Er zijn dus meerdere motieven die een overgang van de contingenteering naar beschermende rechten zouden motiveeren. En de regeering schijnt daarover om die reden dan ook ernstig te denken. Maar toch zal het goed . z^n zich terdege de gevol gen van het laten vallen der contingenteering b.y, op den invoer uit Duitsch land te reaJiseeren, alvo rens de stap wordt geno men. ' Een polls der LEVENSVERZEKERING Mij. ARNHEM" is de beste geldbelegging. RESIDENTIE HYPOTHEEKBANK N.V. 's-GRAVENHAGE - Anna Paulownastraat 97 ?f\f"-& -tf"v '»' -V' *' '4' f "V" f V f -,,.._,__ Hypotheekbrieven., M5.888.200. Hypotheken ...... f 16.1 17.100.- ..... f 788.eoo.iDirectie: K. E. ABBING - D. VAN OORDT N.V.DEHUILEMS61E HYPOTHEEKBANK Leden der ^<W$r directie: Mr. A. S. MIEDEMA ea A. E. THIERRY LE BYE DOLLEMAN Pandbrievea f 39.256.150. Reserves » . f 1.056.7x3. Hypotheken f 39024.996. N.V. DE HOLLANDSCHE VOORSCHOTBANK KRUISWEG 70 - HAARLEM De Bank verstrekt voorschotten met een minimum van ?1000.- op billijke en Wat de terugbetaling betreft gunstige voorwaardenf onder borgtocht of zake lijke zekerheid. Een prospectus wordt op aanvraag gaarne toegezonden. N.V. BATAAFSCHI HYPOTHEEKBANK AMSTERDAM Anno 1889 Oeeft tilt tegtn beurskoers: A % PANDBRIEVEN In stukken van f 1000,-, f500,. en f 100,Coupons Januari en Juli PUZZLES Nieuwe opgaven Vennen igvithliging 7 . . , . . 7 . In deze opgave zijn alk* eijters 7 gegeven. Vermenigvuldiger <*ii vermenigvuldigtal bevatten de 10 ver schillende cijfers. LciicrrnatUcl l'it onderstaande lettergrepen moeten 10 woorden wprden gevormd, wier Ie en ftc letter?, beido van boven naar onderen gelezen, een versregel vormen van Wüdolf P^seher. ch zijn twee letters. u- - aard - an - an - au - boy - cow dag - de - de - de - dein ? ders - dip ? e - e- ge - hoo - laar - lar ? lijk - mi nam - naii - nauw - ne - nor - ren ros - ruw - sen.- tolt - ter - ter - tisrh tij - t o - toó ? va ? vaar - viv - ve ? was - wyl - za - zet - zi Onisehrijciny 1. omdat. 2. boveimifltigheid. tf. de zeevaart betreffende, 4. op een ver schillende wijze, 5. herder, 0. trotsch, 7. versmaat, ó. lengtemaat, 0. voertuig, 10. onvolgroeid insect, 11. g« rhelen, 12. weekdag, 33. grooter worden. 14. roofvogel, 15. rijk in Azië. '16. land voogd, 17. Grieksche god, IS. stipt. 10. vergankelijk. Oplossingen . G.y zaagt uw zoon gehoond voor dertip zilverlinpeni Antou van Duinkerken 12. s o e z en 13. t- n i g ma 14. a g n T tie 15. b e e t nemen lö. t h e r mogeon 17. v o.l eindigeu IS. m o e d eloos S. h u g e noot 10. o n b r uikbaar 0. zweven 20. o de on 10. ezel 21. i v o o r l L r o e i en 1. a g en t 2. t ij d e lijk II. a z i g 4. p a r n as j. l a r i e i», eg el T. s t o r end 103 103 =» 10000 ?iiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiimiiiiiMMHitmiiiHiiiiiimtMiiiimimiiiii». f PRIJSWINNAARS | | De prijs voor het letterraadsel is | i deze week gewonnen door Mevr. i | H. Coert, Avenue Cmicordla 3a, | l Rotterdam, die voor de famillever- | l houdingen door den Heer D. F. Ter- | f steeg, Hortensiuslaan l, Naarden, i f Voor de goede oplossingen is als '| i prijs beschikbaar een l I PLASTIEK VAN HILDO KROP | | Inzendingen op een BRIEFKAART | f vóór a.s. Woensdag. | Neem NU 'n abonnement voor 1936, dan krijgt U gedurende de maanden Oct.Nov. en Dec. DE GROENE GRATIS U kunt dus 15 maanden DE GROENE lezen voor tien gulden Geef onderstaanden bon ingevuld dan Uw boekhandelaar of zend hem rechtstreeks aan de Administratie van DE G KOEN E PAG. it DE GROENE NO. xm 1 J BON ADMINISTRATIE DE GROENE"! KEIZERSGRACHT 355-AMSTERDAM! FtMtglre 73880 - CMR. Giro C. 1000 . fel. 379M «n 3CU4 j Ondergeteekende abonneert zich voor 1936 op DE GROENE AMSTERDAMMER en wenscht; de In 1935 na l October te verschijnen nummers GRATIS ta ontvangen. (Abonnementen )P loopen tot 31 December en worden Indien niet opgezegd, telkens voor een Jaar verlengd.)* j Nitm Adres Vla Boekhandel. t '