DRIE VROUWEN Jeanne van Schalk-Willing DE duur en de goedkoop ge kleede dame wandelden samen door de Lange Leidsche Dwars straat, waarin de lommerd gelegen is. Ze moesten daar niet wezen. De armelijk gekleede constateerde dit met eenige verwondering, de rijke' herkende het gebouw niet eens. Zo liepen langs een schutting, waarop de reclameplaat geplakt was van Ripolin, de man die schildert op den rug van zijn maat en die op den rug van den volgenden en die.... Een stukje nachtmerrie. De hocle wande ling had iets ondefieerbaar triestigs en ongerijmd». Het was de vier-uurschemering van November. Twee stallantarens brandden op een kar met gerookte paling en er kocht niemand. De slecht gekleede vrouw voelde, dat de vriendin uit haar schooltijd haar als een curiosum be schouwde als levend contact met de bohème en daarover ergerde zij zich. Ze hadden thécomplet gebruikt en do arme piekerde erover of ze niet te begeerig do sandwiches en petits fours naar binnen had gewerkt. Bovendien wantrouwde ze de houding harer gezellin, die niets van al het lekkers had aangeraakt. Wegens de lijn? Och komt Dat hoorde niet bij het type " comm'encement de siècle Van deze oergezonde, vitale, en uiterst welgestelde doktores. Een vrouw met een onderkin boven de astrakan bontkraag en handen in de zakken en toch aan de vingers van die par mantige en nonchalante handen kost bare ruigen. Zij zat in ettelijke be sturen, ze had een oog voor nuttigheid. Sprak je over een boek, dan vroeg ze: Wat worden de menschen er beter op?" Het tooheel was gerechtvaar digd als instituut ter verheffing van het volk. En juist het tooneel was het aanknoopingspunt geweest tusschen haar . beiden na twaalf jaren. De arme had gelden ingezameld ter subsidieering van het avantgarde-tooneel, waarvan zij deel uitmaakte. Ze had niet lang hoeven te pleiten in de kamer met de Perzische tapijten, de Libertylampen, het wortelnotenhoutèn bureau. De rijke had ruim geschonken. Toen had zich dat gesprek ontsponnen, waarbij. het actricetje, dat toch haar eigen leven en het bestaan van het instituut, dat mede dank zij haar talent be stond, verdedigde, zich weldra voelde als een klein verkommerd poesje, dat melk slobbcren mocht van een scho teltje onder de tafel der imposante doktores. Verheffing, (wat hagelblank waren de dollies op haar theetafel !) saneering van den smaak van het volk (zilveren vaasjes overal) de generatie van den gezonden smaak. Dat waren woorden, die slobberende poesjes toch niet begrijpen konden. Hoe kwam het toch, dat tusschen dit onwerkelijk geredeneer telkens de voorstelling opdook van Dina de werkster met haar als uitgescheurden mond, den ? zwaren buik, die haar overhemdsblouse met het belachelijke strikje kwam vertoonen: Mijn buur vrouw zegt nog, juffrouw Sibbe, zegt ze, u lijkt zoo net op een paardrijdster." Straks zeg ik nog tegen mijn vriendin, denkt de actrice: Dokter Brummer, zeg ik, dokter Ida Brummer, u praat nét over kunst." En nu waren ze samen onderweg naar diezelfde werkster, waar de actrice een boodschap moest afgeven. Ze bad onderhand geprobeerd luchtig te converseeren, maar naast deze beroepsweldoenster verwerden haar verhalen tot mislukte anecdotes. Dan waren- ze bij het nerinkje beland, waarboven Dina woonde. Het winkel tje zelf, waar stopwol en petroleum, koffie en augurken werden verkocht, was als het voorportaal; en toen ze het nauwe uitgesleten holle trapje opgestommeld waren, was zij, de actrice, eindelijk, met een zucht van verlichting in de werkelijkheid, haar werkelijkheid beland. Daar was ze: Vier stoelen met rood zeil om een tafel. Een glazen vaas met katoenen rozen, veel mooier dan werkelijke, een buffet met een opzet, waarop elf groene glazen met gouden biesjes op een rij. (Jammer, n kapot dus.) Een plaat van een bedroefde visschersvrouw in een zwarte lijst tegen een behang, waarachter 's avonds vast de muizen piepten. En dan die bestor ven lucht van koffie, groene zeep en chloor. In het midden troonde Dina en ze vulde de kamer. Ze was iemand Dina, die zoo breed haar zwarte portemonnaie onder haar rokken van daan kón-halen om het arme actricetje aan een dubbeltje voor erwtensoep uit de gaarkeuken téhelpen. Maar wat zag ze eruit! Eén oog was dicht geslagen. Haar wang vertoonde bloe dige strepen. Ze was een grandguignolmasker; maar daarachter, als water dat men murmelen hoort ouder een rota, bleef dat andere, onverlet door het geschonden gezicht, die kloeke warme levensblijheid, die sprak uit elke beweging, waarmee zij de stoelen voor haar gasten verschoof. Zelfs leek het de actrice, nu de gelaatstrekken mismaakt waren en opgeloopèn, alsof die bron der vreugde dichter aan de oppervlakte gedrongen was, alsof ze straks te voorschijn 'borrelen zou, nu de vrouw, een geduldige kolos, met scheef hoofd en den rug van haar hand in de zij, bleef wachten tot de dokteres, die automaat van nuttige raadgevingen zou leeggeloopen zijn. Van do trap gevallen? Bet de wonde met...." De actrice wachtte op iets en het kwam ook, toen de werkster haar onmerkbaar bijna, als gold het een geheim naar het petieterige keukentje lokte. *** Ben heelemaal niet van de trap. gevallen", het gezicht met dien reuk van bloed kwam vlakbij dat van haar armzalige mevrouw. Het poesje mocht bij de volksvrouw op den arm komen. Hij was weer es dronken en dan slaat ie er op los. Maar dat hoeft zij daar niet te weten." Een stilte. Dan kalmer en met een ander timbre:'?In zijn soort is het toch wel een best mannetje. Zooals die nou bijvoorbeeld zijn schoenen houdt, geen spatje zeg ik u, geen spatje. Al regent het buiten dat het giet en is de straat. n plas, ze blijven net zoo glimmend, nee hoor, daarin is hij eenig!" Ze stonden samen in het kleine keukentje voor het fonkelend fornuis. De bovenplaat glom als een spiegel, de knoppen fonkelden als zonnen. Maar ha haar gedachten zag de actrice onder de streepjesbroek van den broodbezorger de Zondagsche schoenen en zo glom men met een onwerkeiyken glans, waarbij de plaat en de knoppen ha het niet vielen. Het was heerlijk daar dat moment in de keuken met Dina. .Te kon bijna met je tanden in het geluk bijten. Toen ze weer buiten kwamen was het pikdonker in de straat geworden. De vrouw in den bontjas was bij een van haar stokpaardjes beland: Kin derbeperking, drankbestrijding, be scherming der vrouw. Och ja, zij zou 'het immers nooit begrijpen, dat vreugde en leed verschillend zijn in de wereld. De n heeft plezier in de menschheid op te poetsen, de ander put even groote voldoening in het hantecreh van schoenborstel en smeer. En glimmende schoenen kunnen soms opwegen tegen een bestaan van zorgen, armoede en mishandeling. IIUIIIIMHIIIHIMIIIIMIIMMINHIHMIHHMHIHIIIUIIIIIIIIIIIHIHIMIMIM IK ZEG.. TlllllnillMMIIHIIIMIIIIIMnMMMIMMIMMHIMIMIIIIIIIIUIIIMIIIIMMIMI Devaluatie en prijsstijging DE WUze Olifant heeft zich in De Groene van 12 October jl. uit gelaten ui deze geest, dab de ontwikkeling der economische toe standen in Belgiöde Nederlandsche devalulsten aan het denken moet hebben gebracht. Immers hoogere belasting en hoogere prijzen zijn na de eerste schijnwelvaart onze Zuide lijke buren aan het kwellen." De Wijze Olifant heeft ver moedelijk zijn kennis vergaard uit een of meer groote Nederlandse dag bladen. Had hij zijn snuit wat verder doen reiken, dan had hij misschien ook wel gegevens gevonden, welke hem een wat andere kijk op de ont wikkeling daar te lande zouden hebben gegeven. Immers de prijsstijging, waar men zo'n ophef van maakt, is slechts voor een zeer klein gedeelte veroor zaakt door de devaluatie van de Belgische franc. Die prijsstijging doet zich in de gehele wereld voor, ook hier te lande. Indien men het verloop van de wereldprijs van verschillende artikelen vergelijkt met het verloop van de detailprijzen in België, dan blijkt de meerdere prijsstijging door devaluatie te variëren tussen 6 en 12%, ongeveer het percentage, dat door de voorstanders van devaluatie hier te lande steeds was verwacht. Het Belgische percentage is natuurlijk iets aan de hoge kant, aangezien men daar niet zo sterke landbouwsteun had als hier te lande. In verschillende dagbladen wordt thans veel ophef gemaakt over deze prijsstijging en over de loonsver hogingen met 3 en 6%, die hiervan voor Belgiëmet zijn indexionen het gevolg zijn. Wanneer men echter in aanmerking neemt, dat door een devaluatie met 28% de prijzen aan de grens met 80% zijn omhoog ge voerd, dan is het duidelijk, dat zulks bij een stijging van detailprijzen met ongeveer 10% en van lonen mei ongeveer 5% de productieverhou dingen aanzienlijk heeft verbeterd. Dit blijkt ook uit de rijksbegroting. Al vertoonde deze nog aanvankelijk een tekort, dat door een kleine ver hoging van belastingen moet worden gedekt, dat tekort is gering, vergeleken bij het tekort, dat zonder devaluatie op de begroting zou zijn geraamd. Voorts dient men nog te bedenken. dat ten tijde der devaluatie enig'? heffingen zijn afgeschaft en . ver minderd, zulks in tegenstelling met hier te lande, waai* de tekorten nog steeds in stijgende richting gaan en verhogingen van belastingen en crisisheiïngen aan de orde van de dag zijn. Ik kan het de Wijze Olifant niet kwalijk nemen, dat hij dit niet juist heeft ingezien: Un léphant est un anjmal trompé. ' Prof. N. J. POLAK De Wijze Olifant antwoordt: MI JN hooggeleerde opponent or' kent het bestaan van de prijs stijgingen hl Belgiëen over de bede wereld. Waaneer wij dus dit feit beide als vaststaande aannemen, dan is de wijze olifant gerechtigd .de vraag te stellen, of het thans wel het geschikte oogenblik is, tot devaluatie over te gaan. Hoe meer de prijsstijging alge meen is, des te minder urgentie bestaat er, om hier te lande een'devaluatie t« ondernemen* . ' :, De wijze olifant bestrijdt, dat iemand kan voorspellen, hoe ver deze prijsstijging zich voort zal zetten. zoodat de bepaling van de mate vao devaluatie, die voor ons land geboden zou.zljn, bij deze situatie een zoo groo . Ze stonden samen in het kleine keukentje voor het fonkelend foinuls PAG. H DE GROENE Mo. 3047 illMIIIIIHMIIIIIIMMMIIIMIIMItllllMMIMMMMMMIHMIIIIIMIMIIIIIIINI OP- EN AANMERKINGEN UIT ONZEN LEZERSKRING iHIIMimmilMIIIMimiHIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIimilUlllimillllli te moeilijkheid is, dat hij, in tegen stelling tot de geestverwanten van Prof. Polak, huiverig blijft, onder deze omstandigheden zijn trompet te gebrui ken om tot devaluatie op te wekken. HU moge bedrogen zijn, maar hij zou niettemin ongaarne zien, dat men thans bedrogen uitkwam. Misplaatste geraaktheld l NDEETIJ D schreef ik, dater in het l oog loopende pogingen door de sociI aal-democraten werden gedaan om zich te richten naar de Encycliek Quadrageshno Anno, ten einde daar door de kans te vergrooten een politiek verbond met de R.K. Staatspartij te sluiten." (De Groene, 10 Aug.) Dr. van der Ooes van Naters leidt hieruit af, dat door mij o.a. wordt ver ondersteld dat de Nieuwe Organen", bedoeld in het Rapport der S.D.A.P., zijn geïnspireerd door Quadrageshno Anno en noemt vervolgens deze ver onderstelling zelfs een kwaadaardig verzinsel". (Excusez du peu!) Ik kan hem wel de verzekering geven, dat, wat mij betreft, zijn rede neering geheel ongegrond is. Hetgeen door mij in de Groene van 10 Aug. werd geschreven, is eigenlijk niets anders dan een bevestiging van de woorden, die door Dr. van der Goes van Natera op het Paaschcongres der S.D.A.P. 1035 werden uitgesproken. Voorwaarts" van 23 April schrijft hierover (cursiveering van mij. N.): Het volk regeert en zal blijven regeeren ook in een Nieuwe-OrganenStaat. Wanneer de grondslag van den Staat parlementair, democratisch, in dividueel blijft, kan de verdere bouw corporatief zijn. Het beginsel der decentralisatie is hier van diepe beteekenis. Terecht noemt Quadragesimo Anno" dit het groote grond beginsel der sociale wijsbegeerte, waar aan niet te tornen valt. De verwant schap tusschen deze gedachte en de grondslag van Nieuwe Organen doet . reeds de vraag opkomen of voor een democratische decentralisatie volgens functies de medewerking van andere groepen zou sijn te krijgen. De verwantschap met het Plan van . den Arbeid en de geschiedenislessen der laatste weken (de verkiezingen! N.) wijzen reeds op een bevestigend ant woord. Een schijnbare moeilijkheid doet zich voor. dat de katholieken in de door hen voorgestelde bedrijfs organisaties voorheen-geen plaats aan de consumenten gunden. Dit is echter geen principieele kwestie." Aldus sprak Dr. van der Goes van Naters en dit is m.l. zeer zeker een in 'f>d oog loopende poging van de sociaaldemocratie om zich te richten naar de Encycliek Quadrageaimo Anno. Kan men voorts ontkennen, dat de S.D.A.P., bij de pas doorstane Kabi netscrisis, de verwantschap" tus schen Quadrageslmo Anno" en de Nieuwe Organen" der S.D.A.P. op ha M; oog loopende wijze naar voren hoeft gebracht? Het is m.i. dan ook wel 'duidelijk, van een kwaadaardig verzinsel", mijnerzijds althans geen sprake is! NUSUWENHUIS Geen propaganda voor hét Plan ? PROFESSOR Jitta maakt in zijn hoofdartikel van 5 Oct* bezwaar tegen het onmiddellijk en in de eerste plaats gebruiken van het Plan van den Arbeid voor de propaganda. Dit schijnt mij te berusten op een achromeujke onderschatting van d Psychologische factoren tot het te bo ven komen van de crisis. Evenzeer *k de crisis zelf verergerd wordt door de geestelijke verlamming,'die crediet, ondernemingslust en arbeidsvreugde weemaa DUBBELE INVLOED... Colgate's Tandpasta heeft een tweeledigen invloed op Uw tan den. Eerstens dringt zij in alle hoekjes tusschen en achter de tan den door en verwijdert grondig alle voedselresten. En bovendien bevat zij een onschadelijk doch f e i 11 o o s-p o l ij s t e n d bestanddeel dat Uw tanden hun natuurlijken glans hergeeft. Colgate maakt Uw tanden dus blanker en schooner. Dit staat zoo vast, dat wij U aanbieden op ons risico een proef te nemen! VRAAG NAAR COEKEET"! DUBBELE GARANTIE! Koop nog heden een tube Colgate's tandpasta, en borstel daar mee minstens tweemaal daags flink Uw tanden. Als de tube leeg is, zullen Uw tanden schoe ner en blanker zijn dan ooit. Bent U het daarmee niet geheel en al eens, stuur dan de leege tube aan COLGATE, AMSTERDAMG., en wij betalen U het dubbele van den aankoopprijs terug. Colgate's Tandpasta beschermt Uw mond en tanden, en houdt den adem frisch. dooft, wordt het herstel gesteund do.or den geest van samenwerken, het uitzicht op verbeterde toestanden, vermeerderde koopkracht en den wil zich daarvóór in te spannen. Zoo is n.m.m. eerst groote winst van het Plan te verwachten, wanneer door uitgebreide propaganda ha breedc volkslagen de gedachte ingang vindt, dat er wegen zijn om (zacht gesproken) den huldigen toestand aanmerkelijk te verbeteren. Propaganda tot na de bestudeering uit te stellen, zou uitstel van dezen factor beteekenen, die de doorslaggevende factor bij hut voor en tegen van het Plan kan zijn. U. G. A. IN .de rubriek Ik zeg...." is plaats voor uitingen van lezers, voor .zoover zij van algemeen belang zijn. Inzending kan plaats hebben tot Dinsdagmorgen. Bij dragen, die niet kunnen worden opgenomen, worden teruggezon den wanneer porto hiervoor bij de kopx Is Ingesloten. De redactie maakt de lezers er op attent dat Inzendingen voor deze rubriek moeten, worden In gestuurd op papier dat aan n zijde is beschreven. '. De Koningin der Portables slechts nog fl. N V. M LINDENB AUM & Co'i SCHRIJFM ACHINEHANDEL Keizersgracht 239 ? Amsterdam - Ttlefoon 30239 ! zij die déwetenschap dienen" draait de uitkijk" nu!", roept tante lien en de daad bij het woord, wordt .'r krans opgespoord: ' vanavond gaan zij met z'n tienen! Wilt U er bij verhuizing aan denken, dat alleen adreswijzigingen die ons des Dinsdags met de ochtendpost bereiken nóg voor het nummer van die week kunnen worden aangebracht ? PAG. IS DE GROENE N*.3047