H l t i *j J \ Onze papieren luchtbescherming De fraze viert hoogtij WIJ zijn Nederlanders en dus verdeeld en gescheiden in ontelbaar vele groepen. naar godsdienstige gezindte en politiek inzicht. Dit brengt mee dat wij de feiten der historie, ook der hedendaagsche historie, op velerlei wijze interpreteeren. Doch de feiten zelf zijn er en laten zich .niet wegredeneeren. En tot deze feiten behoort een zeer reeele, zij het ook niet oogenblikkeliike, oorlogsdreiging. Er zijn lieden die op deze dreiging willen antwoorden met de gepantserde vuist en anderen die meer heil verwachten van het toekeeren van de linkerwang. Een verschil van inzicht dus dat de gewapende landsverdediging betreft. Dit verschil heeft vele gemoederen zoozeer beziggehouden dat zij geen oogenblik veront rust werden door een ander probleem: dat van de ongewapende bescherming der burgerbevol king tegen oorlogsgevaren. Zoolang oorlog een strijd was tusschen twee legers was dit probleem niet van overwegende beteekenis. Doch moderne oorlogen worden gevoerd met tewerkstelling van alle krachten van een volk: militaire, economische, technische. De militaire krachten werken aan het front", de technische en economische in het achter land". Deze laatste te vernietigen, althans te desorganiseeren, is voor den tegenstander van niet minder belang dan de strijd tegen het eigenlijke leger. En de aanval op het achterland, over het front" heen, is mogelijk geworden door het luchtwapen. ALS dijkbreuk dreigt aan een onzer groote **? rivieren en de noodklok wordt geluid, dan weet ieder wat hem te doen staat. Dan liggen schoppen en zandzakken gereed, de werkers weten hun post en hun taak en de boer brengt vrouw en vee in veiligheid. Oorlog is geen natuurramp. Hij kan worden afgewend . maar hij wórdt het niet altijd. En een oorlog kan ons treffen dien wij zeer zeker niét hadden kunnen afwenden en die dus wel degelijk over ons komt met de onontkoombaar heid van een natuurramp. Dan komt het er voor den vreedzamen burger niet op aan hoe hij denkt over de gepantserde vuist of de linkerwang, dan kan het hem voor de practijk onverschillig laten of de natuur of Goering het brandbommen laat regenen: de vraag is slechts hoe hij zich er tegen beschermt. Het heeft lang geduurd voor men ten onzent inzag dat luchtbescherming een pijnlijke nood zakelijkheid was en nog langer voor men uit dit inzicht eenige, practische .conclusies heeft getrokken. Voor zoover het de overheid betreft zijn deze conclusies neergelegd in een wets ontwerp betreffende bescherming tegen lucht aanvallen. Een stuk vol vaagheden en tegen strijdigheden, -voorzien van een memorie van toelichting die in elke alinea getuigt van de tergende ondeskundigheid der opstellers, maar waarin toch ook enkele behartigenswaardige dingen staan. Zoo bijvoorbeeld: Verder zal moeten worden gezorgd voor een juiste voor lichting van de bevolking, zullen gedrags regels voor de bevolking moeten worden ont worpen".... Dit is geen bijkomstigheid. Het is het punt waar de heele luchtbescherming om draait. Want deze betreft de geheele bevolking en kan slechts slagen als de geheele bevolking meewerkt. Als de massa het hoofd verliest loopt de voor treffelijkste organisatie in het honderd. Als de bevolking niet precies weet wat zij te doen en te laten heeft blijft de heele luchtbescherming scheurpapier. TSJU is de luchtoorlog uitermate onsympathiek 1N en daarom denkt men er liefst maar niet aan. Bijgevolg is het denkbeeld der luchtbe scherming zacht gezegd weinig populair, en aangezien het nog nooit is voorgenomen dat een denkbeeld door middel van een wet populair werd gemaakt moeten hiertoe andere middelen worden gebezigd. Noodig is wat de Amerikanen noemen töseïl the idea" het denkbeeld aan den man (en aan de vrouw) te brengen. En daar de overheid van propaganda maken helaas geen benul heeft ligt hier een belangrijke taak voor een particuliere vereeniging. Voor een vereeniging. Niet voor een dozijn, want luchtbescherming is een zaak die net geheele volk aangaat. Ook niet voor plaatselijke organisatietjes: het denkbeeld van gemeente lijke luchtbescherming zonder centrale organi satie, zooiets als gemeentelijke politie en gemeen telijke brandweer, is een hopelooze paskwil bij een gevaar dat over het land raast met een snelheid van vijf kilometer per minuut. Op geen enkel gebied is volkseenheid dwingender eisch dan hier. Er is in ons land een Studievereeniging voor Luchtbescherming, welker werkzaamheid daar zij is s/«<fcVvereeniging voor .?tot dusver in hoofdzaak theoretisch is geweest. Men mag aannemen dat in deze vereeniging de meeste lieden zitten die geacht kunnen worden iets van het onderwerp af te weten. Zij hebben ingezien dat een studie vereeniging niet vol doende was en hebben waarlijk met te vroeg plannen beraamd om hun organisatie uit te breiden tot een Algemeene Vereeniging voor Luchtbescherming. Doch ziet, daar ontbrandt in c. ;n boezem dier miTOt iipniEEum m KKIUH Qapl. Kapitaal . . . Fl. t.700.000,Rutrves , 1.»7I»S4,Pandbrlevtn . , . .±i> 24.CSO.OOOt Hypotheken . . . ,± «6.000.000,D* Dlr. t Mr. ». J. VAN ZM»T- Mr. J. P. VCRSTIKVKN vereeniging een strijd over den grondslag van haar werkzaamheid. Want de Studievereeniging heeft een grondslag, die is neergelegd in art. 3 van haar statuten: De Vereeniging erkent den plicht van het Nederlandsche volk het grond gebied in het Rijk tegen eiken onrechtmatigen aanval te verdedigen' en daartoe een weermacht te onderhouden, .totdat de onschendbaarheid van dit grondgebied door internationale ver dragen afdoende wordt gewaarborgd." Men kan de bedoeling van dit artikel eer biedigen en toch tegen de formuleering er van overwegende bezwaren hebben. Daar is het begrip aanval": welke instantie bepaalt wie in een conflict aanvaller is, wie garandeert de onfeilbaarheid van deze bepaling, en wat gebeurt er in den tijd die tusschen den aanval en de aanwijzing van den aanvaller verloopt? Wie stelt van een aanval de onrechtmatigheid vast ? Wie beslist over de afdoendheid«van inter nationale verdragen? Men kan een goed vader lander zijn en toch dit artikel een holle fraze achten. En ter bescherming van de burger bevolking ^tegen luchtaanvallen zijn frazen het alleronbruikbaarste middel. Doch de Studievereeniging, weldra Ver eeniging zonder meer, heeft besloten deze fraze als grondslag te handhaven Toen het verschil van meening hierover in eigen kring bleef bestaan heeft men den Minister van Binnenlandsche Zaken verzocht een beslissing te vellen- en vervolgens bij meerderheid van stemmen be sloten den Minister te verzoeken ten1 gunste van art. 3 te beslissen. Met het gevolg dat er in ons land gén algemeene vereeniging. voor luchtbescherming komt want een vereeniging met een grondslag die een groot deel van ons volk nooit zal onderschrijven is. niet algemeen. Wat hier gebeurt is geen kleinigheid. Op de eigenzinnigheid van een aantal lieden die meenen een bepaald soort vaderlandsliefde als de eenig ware in pacht te hebben en die blijkbaar hun andersdenkende medeburgers als een soort Nederlanders tweede klas' beschouwen, dreigt de zoo noodzakelijke doelmatige propaganda voor luchtbescherming vast te loppen. Zoodat wij den bestaanden toestand behouden: papieren maatregelen en af en toe een oefening die tot de werkelijkheid staat als padvindersspel tot bloedigen Indianenkrijg. Zal er van onze luchtbescherming ooit iets terecht komen, dan zal zij moeten worden een zaak van het geheele volk, ongeacht partijen en grondslagen".Wie deze eenheid saboteeren laden een verantwoordelijkheid op zich die niemand hun behoeft te benijden. YGE FOPPEMA P? i £ /J fe*^jsyv>DE REPORTAGE VAN DE WEEK l Uj Toonee/scfcoo/ 1916. een /es von Theo Monn-Bouwmeejier. Rechts de directeur Bo/thozor Verhagen ? Het leven is. een schaaktooneel;. Tcckcalng van P. Hauvcld voor De Groene Amiterdammer Tooneelschoolmisère H KT afdeelingsverslaj; dor Amstordamsdin geinoentebcgrooting loert ons. dut liet subsidie voor de Tooneolschool zonder com mentaar door B. en W. is geschrapt. Wat zit hier ? achter? En wat zou hot gevolg zijn? Dit waren de twee vragen, die wüde directie der school eri óenige topneeldirecteuren wilden voorleggen. Op oen vroegen morgen bullen wüaan bjj het grqote grijze gebouw aan do Marnixstraat. waar do Tooncolschool gevestigd is. ..Ja. mijnheer Ver hagen is aanwezig; gaat u binnen". Een niet al te groote werkkamer van den directeur, langs drie wanden boekenkasten:'in liet midden de dirootour. Balthazar Verhagen zelf. Zeer somber: ..Wan neer het subsidie inderdaad geschrapt wordt, moe ten wjj de school opheffen. Er is geen mogelijkheid tot bezuiniging meer!" Reeds vorig jaar is het subsidie gehalveerd en zijn ingrijpende maatregelen genomen om de eindjes aan elkaar te knoopen; d salarissen zijn tot een minimum gekort: zelfs al zouden de provinciale en rijkssubsidie, zooals vaak gebeurt, niet volgen, dan zouden bij de minste ver mindering nu toch dévitale elementen van de school aangetast moeten worden. Een budget van ? 13.000 is toch waarlijk niet te hoog. En liet subsidie zelf was nog maar ?2500, .... de helft ? van dat der Amsterdamsche amateurgezelschappon." ; Hebt u dan soms erg weinig leerlingen?'.' Wij hebben er nog nooit zooveel gehad als dit jaar. Een school als deze mag niet te groot zijn. Daarom is ons huidigo getal van twintig reeds hoog. Maar tot nu toe is het nog nooit gebeurd, dat iemand. die bij ons eindexamen had gedaan, in .September niet een of andere aanstelling bij een 'gezelschap ?had." . ' ? . '. ''??'?;?.'?.' ? De hoer Verhagen deelt nog allerlei over de school mee: zij werd al meer dan zestig jaar geleden met behulp van Koning WHlem III en de -Maat schappij tot Nut van het Algemeen opgericht. De eerste twee leerlingen waren Anna Sablairolles en Oor Schulze: later volgden Schwab. Alida Tartaud. CHAMPAGNE KRUG Qualitéincomparable Willem Hoyaards, trust» C'hrispijn .Mulder. Hika Hopper. Van Warmelo. K o van Dijk. Kmma Morel. f'or van der Lupt. Annie van Ees. Louis de Vries. Araoldi. (lilhuys. de Lobo's. Fio Oarolsen. om van vele 'anderen niet te spreken. Verhagen's eigen eerste leerlinge in 1015 was Cliarlotto Kohier en later kwamen Xol Stants en .Toan Remm«lts. Oeorgetto Hagedoorn on Mary Dr.rsselhuys. En de meesten zijn dankbare leerlingen." ,. En wat zou het gevolg zijn als de school werd opgeheven?'.' ..Ja. deels zouden wij den ouden. toestand terug krUgon van opleiding bij de tooncelgezelschappen zelf. maar dan veol slechter, omdat de moderne tooneeldirecteur of -regisseur onmo gelijk meer deiètijd kan vinden om iets aan de opleiding van Snge krachten te doen; deels zou men probeerenjn het buitenland een opleiding te krygen. waar ?? Xederlandsche tooneelliteratuur natuurlijk niet t -\handeld wordt. ..." PAG. 4 DE GROENE No.XWB volgende bezoek was bij Eduard Verkade. die echter weinig geneigd bleek zijn oordeel over de Tooneelschool zelf uit te spreken: ..Laat irin'U ei' He ver buiten. Vroeger heb ik mij wel een-» zeer critisch over de Tooneelschool uitgelaten. doch ik zou niet gaarne medewerken aan de ónder gang van dit instituut door die critiek op dit ..' oogenblik te herhalen. Het zou overigens onjuist zgn om een critiek, die hierop berustte, dat de directie, vooral ook door. de te smalle en te weinig stabiele f inancieele basis . te weinig bewegingsvrijheid had om van dit instituut te maken wat het kon zy'n. te gebruiken om de financiën van. deze school nog weer te "korten." Toen wU bij het Tlat van Cees Lascur aankwamen. bleek deze vogel juist gevlogen; in zijn plaats werden ? wij echter allervriendelijkst ontvangen door 7.ijn ? chtgenooto, Mary Drossolhuys. dio troonde te. midden van baby V vcrjaa.rdagsgischenken: Ik heb zelf veel aan do school gehad. Ik heb het er ook erg getroffen, want we waren er. toen mot een aardig stel en vrij hebben vry vél uitvoeringen gegeven; daar leer je veel van. als je al eens voor een zaal hebt gestaan." Rn d« lessen /elf?" ..Oh ja'. Else Mauhs. haal lessen waren geweldig ! En Magda .lanssons. En' woefc u, er komcri heel wat kinderen met talent, maar zonder algemeenc ontwikkeling, die moeten toch ergens wat over Shakcspcarc hoórcn en eenigo notio van ? het antieke tooneel krijgen ? En wal vooral belangrijk is, je loeit zooveel fouten af: PAO. S DE GROENE Na. 3048 iedereen heeft zooveel hebbelijkheden in houding en dictie en het .-heeft ontzaggolijk veel voor. als je dow handicap al kwijt bont voor je zelf aan hot tooneel komt?" ..En het oordeel van uw man?" ..Pi« heeft nok graapr oud-leerlingen: daar hob je nu Ansje Koppen, die kreeg op de sciiool al naam. en je weet nu bij voorbaat dat je geen ongelukken maakt, als je haar ineens een moeilijker rol op draagt." Ten slot t e begaven wij ons ivtar den Stads schouwburg om het oordeel van Albert van Dalsum vernemen: Van Dalsum zag in deze schrapping van het subsidie een zooveelste symptoom.dat tooneel in ons land altijd minder gewaardeerd wordt, dan andere kunst. ..Toonvel is altijd Ju-t schoppen vuiltje, waarom moet nu het weinige dat de Tooueelschool krijgt geschrapt' worden. terwyl het Conservatorium en de Academie voor Beeldende Kunsten nog steeds behoorlijk worden gesubsidieerd?" ..Vindt u de Tooneelschool een waardevolle opleiding?" ..Wel. voor tooneelspelen is in do eorste plaats talent noodig eri zonder dat is spelen op geen school te leeren. Maar als ik jonge krachten. die van de Tooneelschool. komen, yergclijk met anderen met denzelfden aanleg, dan moet. ik zeggen, dat de leerlingen van de school heel wal bruikbaarder zijn." Het blijkt dus wel, dat. al zy'n er hier on daar natuurlijk onvervulde wenschen. het bestaan dor Tooneelschool'door de betrokkenen zeer op prijs wordt gesteld." en wükunnen ons dan ook moeilijk voorstellen dat de; Amsterdamsche gemeenteraad den ondergang van dit in Nederland eenige instituut zal willen bevestigen, door de begroot ing op dM punt ongewijzigd t« aanvaarden. NIEUW-ENGELAND KONI.NGSPLÊIN AMSTERDAM