Historisch Archief 1877-1940
*,
v
wanneer U ze laat meedoen aan
Philips' Kinderwedstrijd. Een even
prettig als opvoedkundig werkje.;.;.
niet het spannende vooruitzicht op
een der 110 prijzen of 2500
troostprijzen, door Philips
voor de winnaars beschik
baar gesteld. Prijzen, die
er wezen mogen :
radio-toestellen; meccano's,
autopeds, fietsen, fietslantaarns, foto
toestellen, electrische treinen,
vliegtuigbouwdoozen, rolschaat
sen, enz. enz.
PHILIPS
HET GOED VERLICHTE HUIS"
N.V. PHILIPS' QLOE1LAMPENFABRIEKEN. EINDHOVEN
hei
Volk en Vaderland** mlet «poken
TERWIJL onder de toejuichingen
van Wijnkoop. Van Embden,
Mendels. Polak en dergelijke
eerste-klasNederlanders het laatste restje
Nederlandsche zelfstandigheid onder de hotel
tafels van Cenèvc valt, wordt het gerucht
verspreid, dat minister De Graeff zijn
lievelingsdenkbeeld gaat uitvoeren, en
ambassadeurs gaat uitzenden. Om te
beginnen naar Brussel, meldt De Tele
graaf van 2 October. Volk en Vaderland
van i. Maart 11. heeft uiteengezet, hoe wij
onder het regiem van Blankenstein
Francois?Limburg?Van Kleffer»
De Graeff voor Nederlandsche ambassa
deurs geen andere bestemming zien dan
die van te worden lijkbezorgers eerste
klas van de Nederlandsche eer. van den
Nederlandschen vrede en van de Neder
landsche onafhankelijkheid.
(Volk en Vaderland van 35 October)
Al* de Volkenbond faalt
ALS de Volkenbond bankroet gaat, is
het nog niet noodig. terug te keeren
tot het oude systeem van bondgenoot
schappen en tegenbondgenootschappen;
1914 mag zich niet herhalen als een soort
losgeld voor het bankroet van den Vol
kenbond. Als deze Volkenbond sterven
moet, dan moge een andere Volkenbond
(of Volkenbonden) leven met practischer
middelen en niet minder ideëele doel
einden.
In den nieuwen Volkenbond zouden
de verplichtingen van te voren duidelijk
vastgelegd moeten worden en volledig
beperkt tot de leden, die bereid zijn zich
de noodige offers te getroosten. De
grenzen zouden zoowel volgens de
beginselen van algemeene politiek als volgens
regionale belangen moeten worden vast
gesteld. Zoo zouden Engeland, Frankrijk
en Italiëleden van den nieuwen Bond
zijn om het beginsel van het
Locarnoyerdrag in West-Europa te versterken,
maar de Engelschen zouden zich geheel
onthouden van alle verantwoordelijkheid
voor Oost-Europa: en Frankrijk zou
hopelijk hetzelfde doen. Er zal nooit
vrede in Oost-Europa komen als de
staten daar niet voor hun eigen heil zor
gen. Alleen als men aan de mogelijkheid
van interventie denkt, verschijnt het
spookbeeld van 191^ opnieuw.
Men zou een nieuwe, menschelijker
luchtwet moeten maken. Engeland en de
Vereenigde Staten zouden zich kunnen
verbinden tot een verdediging van de
vrijheid der zee in het kader van den
nieuwen Bond, hetzij in eenige aan
gewezen zeeën, hetzij in alle zeeën in het
algemeen.
Wij moeten deze mogelijkheden onder
het oog zien. De sancties zijn nog niet
mislukt en kunnen nog slagen. Maar wij
moeten voorbereid zijn op een mislukking.
Daarom ook zijn de verkiezingen, die
onze regeering voor vijf jaar in den
zadel zullen helpen, noodig.
(Sunday Times, Londen)
Bultenlandtctae kranten in Itali
TEGEN de belangstelling, die het
Italiaansche publiek toont voor de
buitenlandsche pers. hebben verschillende
Italiaansche kranten geprotesteerd en
zij hebben deze houding verraad aan den
nationaalen geest genoemd. Deze ver
ontwaardiging betreft ? niet de kranten
van een bepaald land. Men beweert,
dat de buitenlandsche pers in zijn geheel
vol tendentieuze en valsche berichten is.
wat de militaire operaties betreft.
Hierop zijn maatregelen gevolgd, want
sedert gisteren mogen de
krantenverkoopèrs geen buitenlandsche kranten
meer uitstallen of venten. Door dezen
maatregel wordt ook het orgaan ' van
het Vaticaan getroffen, dat zich reeds
sedert eenige weken te'Rome in een ?bij
zondere belangstelling verheugde.
(Le Temps van xg October, Parijs).
De Fransche Per»
DE bijna algemeene houding van de
grootste en beste pers, de nieuws
bladen zoowel als de partij bladen, van de
Matin tot de Journal, van de Débats tot
de Jour, van de Action Fran^aise (waar
lijk voortreffelijk) tot de République, van
de Figaro tot de Intransigeant, van de
Echo de Paris tot Je suis partout, van
Gringoire tot Candide en honderd andere.
bewijst naast een natuurlijke vriendschap
een helder begrip van het historisch
oogenblik, van zijn gevaren en van zijn ver
plichtingen.
(Coppola in de Gatetta del Popoio,
Milaan)
IK heb langdurige discussies gehoord
over de som, welke aan de Parijsche
pers betaald zou zijn. Ik weet niet of hei
meer of minder is dan de sommen, door
het Tsaristische Rusland betaald, kort
voor den oorlog, toen Iswolsky daarvan
zei, dat het Rusland geadverteerd had op
een wijze die voor een nieuwe tandpasta
onfatsoenlijk zou zijn geweest. Toen
Aloisi zijn meest groteske redevoeringen
hield te Genève is, naar men zegt, de
prijs verhoogd, omdat eenige kranten
met een minder slechte reputatie een
hoogere belooning eischten. als zij zich
in het publiek belachelijk moesten maken.
In een befaamd geval, toen een krant, die
verondersteld werd, in nauw contact
met Laval te staan, verklaarde, dat
Frankrijk nooit sancties zou steunen, was
de verklaring, die mij gegeven werd, deze,
dat de eigenaar van de krant den wensch
koestert binnenkort Fransen gezant in
Rome te worden. Het is duidelijk dat de
omkoopbare pers, die reeds voor een
groot deel in handen is van banken,
wapenfabrikanten en feitelijk van ieder
een, die genoeg wil betalen, ook een
facistischen staatsgreep in Frankrijk zou
steunen.
(The New Statesman and Natioti,
London)
De Nobelprijs yoor den Vrede, nog
C «en jaar geleden
DE' Faculteit der Rechtswetenschap
van de universiteit te Pees in Hon
garije heeft een request aan het Noorsche
Storting gezonden om Mussolini
candidaat te stellen voor den Nobelprijs voor
den Vrede voor het jaar 1935*
(Times, Londen van sa Januari 1935)
De voorgeschiedenis van het conflict
IN zijn rede in het
Lagerhuis ont
hulde Sir Samucl
Hoare, al dan niet
opzettelijk, een punt,
dat voor de historie
van het Abessijnsche
conflict van belang
is. Sprekende over
het accoord'te Rome
tusschen Laval en Sir SamutllHoare *3
Mussolini in het begin van dit jaar, zeide
hij: Bij dit accoord gaf Frankrijk econo
misch zijn belangen prijs in Abessynu1.
behalve wat betreft een paar onder
nemingen en de zone welke door den
Franschen spoorweg naar Addis-Abeba
doorsneden wordt."
'Ten tijde van dit accoord en meermalen
daarna heeft men vaak geopperd, dat dit,
zoo niet meer, tot de Fransche concessies
aan Italiëbehoorde, maar het was nooit
uit gezaghebbende bron bevestigd. Er is
meer dan eens druk uitgeoefend op Lav.il.
om precies mede te deelen, wat hij aan
Mussolini verteld heeft. Men (de Temps").
zegt dat hij op 19 Juni aan de Commissie
voor Buitenlandsche Zaken van d<>
Kamer verklaard heeft dat geen ver
plichting is aangegaan om Italiëde vrije
hand in Abessyniëte laten". Nu is de
vrije hand op economisch gebied iets
anders dan de militaire vrije hand sn
zonder twijfel heeft Laval slechts het
eerste bedoeld; maar de belangrijkste
vraag is: Wat heeft Mussolini uit zijn
woorden begrepen? Met het oog op
Frankrijks historische positie in
Abessyniëis ook een economische afstand van
interesse belangrijk, vooral wanneer zij
gesymboliseerd wordt door een overdracht
van aandeelen in de spoorlijn van
Dzjiboeti; zeker belangrijk genoeg om op de
basis van dit accoord onderhandelingen
met de Britsche regeering te openen. Maar
beteekende dit nog meer? Niemand.
behalve Mussolini zelf, kan zeggen, wan
neer Mussolini definitief besloten heeft
geweld tegen Abessyniëte gebruiken*
Maar het is niet gemakkelijk te vergeten,
dat slechts vijf dagen na de
onderteekening van het accoord te Rome, De Bono
benoemd werd tot Gouverneur van
SoraaPAG. « DE GROENE No. 3048
Schuschnlgg
de*
liland en Erytrea, Mussolini de porte
feuille van Koloniën overnam en de eerste
troepen naar Afrika werden gezonden.
(Manchester Cttardian)
De regeeringswlsseling In
Oostenrijk
VOOR Itali
ishet in Europa
een beslissende vraag
hoe de zaken in
Oostenrijk af loopen;
de man in wiens
handen het lot van
Oostenrijk rust, is
zeker niet Mussolini,
maar Hitler. De Ita
liaansche actie in
Afrika forceert het
geschil over Oosten
rijk. Zelfs reeds vóórdat Italiëtot den
oorlog was overgegaan, was de positie
van het regime VonSchuschnigg moeilijk
genoeg. Want het had de gelijktijdige
vijandschap van de Oostenrijksche socia
listen, de nazi's en het Derde Rijk te
weerstaan. Maar het kon er zich tenmin
ste op beroepen, dat het een coalitie ver
tegenwoordigde tusschen het Oosten
rijksche Katholicisme en het Fascisme,
dat opkwam voor een onafhankelijk
Oostenrijksche traditie. Het kon er op
wijzen, dat de politiek, waarvoor deze
coalitie van Katholieken en Heimwebr
stond, den steun had van 'drie der vier ?
^roote mogendheden en ten slotte, dat
het voor het handhaven van Oostenrijks
onafhankelijkheid tegenover
buitenlandsch geweld volgens de beginselen van
»len Volkenbond handelde. Onder deze
omstandigheden was de algemeene over
tuiging van de Oostenrijksche bevolking:
«lat Schuschnigg het paard was waar
Mussolini op gewed had, een te
venvaarioozen factor.
Nu heeft Mussolini's eigen actie de
ongelukkige Oostenrijksche regeering ech
ter ruw het masker van het gelaat ge
trokken; Schuschnigg's regeering bleek
gedwongen zich vóór Mussolini en tegen
den Volkenbond te verklaren, op het
zelfde moment, dat de Oostenrijkers
onder Italiaansch bewind in Zuid-Tirol
opgeroepen werden om voor een Ita
liaansche en door den Volkenbond ver
oordeelde zaak te vechten.
Dit heeft de traditioneele vijandschap
«n Oostenrijk tegen Italië, die bezig was
uit te dooven, weer aangewakkerd. De
voortdurende toename van de
binnenlandsche spanning beeft de thans boven
drijvende macht in de Oostenrijksche
legeering er toe gedwongen nog een
laagje camouflage af te stroopen. De
reconstructie der Oostenrijksche regee
ring op 17 October j.1., onder bedreiging
met een Putsch" uitgevoerd, heeft niet
alleen nog meer de macht van de
numeriek-sterke Katholieken naarde
numeriek/wakke Heimwehren verplaatst, maar
ook die Heimwehr-leden uit het bewind
verdreven, die de door en door
Italiaan*che oriënteering van Prins Starhemberg
niet goedkeurden.
De onmiddellijke practische winst door
l'rins Starhemberg behaald is zijn op
dracht dodr Schuschnigg's gerecon
strueerd ministerie om alle particuliere
legers?het Katholieke, het
hiet-Italpphiele deel der Heimwehren en zijn
eigen onder zijn bevel samen te voegen.
Eén ding is zeker: Mussolini's actie is
bezig de Oostenrijksche regeering te
dwingen tot het bevestigen van alles wat
Hitler ervan gezegd heeft. En deze
vreemde bekentenis kan later harde en
verstrekkende gevolgen hebben.
(The Economist, Londen)
Hedendaagsche advertentie*
JONGE dame, niet mooi, van oude
Duitsche familie, strijdend op het
paedagogische front; zoekt een vriend die
ntftt beide beenen stevig óp den geeste
lijken grond van het Derde Rijk staat.
(Daheitn, Berlijn)
De Deensche verkiezingen
DIT alles neemt niet wég,- dat in
. . Denemarken de economische situatie
door en. door ongezond is. De boer wordt
slechts opstandig, als men hem het leven
onmogelijk maakt..... Is hij niet meer
in staat in voldoende mate producten
PAG. 7 DE GROENE No. 3048
op de buitenlandsche markt te leveren
dan valt. in weerwil van de grootste over
winningen van zijn tegenstanders, het
Deensche kaartenhuis ineen. (Telegraaf)
«
De uitgebrachte stemmen bij de jongste
verkiezingen waren de volgende (alleen
de voornaamste partijen):
Soc. Deni.
Radicalen
Liberalen
Conserv.
Commun.
1929
»935
1932
590.415 660.783 759.071
151.718 145.135 15Ï-497
492.071 381.222 292.273
235.237 289.527 293.286
3.622 17.166 22.141
Een van de gevolgen dezer verkiezingen
zal de voortzetting van de huidige buiten
landsche politiek van Munch zijn. Verder
zal het Wisselcontróle- (Clearing-) Bureau
als regeeringsinstrument gehandhaafd
blijven, om de Deensche verplichtingen
uit de handelsverdragen met het buiten
land uit te voeren. Het succes bij de ver
kiezing van de Sociaal-Democraten na
6 jaar bewind is zeer opmerkelijk. Het
bewijst, dat ook in een periode van eco
nomische herstel-politiek, blijvend sta
biele regeeringen in democratische landen
mogelijk zijn.
? (The Economist, Londen)
Planhulshouding in Zweden
ER is geen sprake van, dat de sterke
opleving in Zweden uitsluitend te
danken zou zijn aan de groote wapen
leveranties aan het buitenland. Deze
fabel" wordt door de feiten volkomen
weerlegd. In dit verband is het van be
lang kennis te nemen van twee recente
publicaties over dit onderwerp.
Het Institut fiir Konjunkturforschung
te Berlijn vestigt er in zijn weekbericht
van 25 Sept. jl. de aandacht op, dat
Zweden het eerste groote industrieland
van Europa is, dat geen werkeloosheid
meer kent.
Terwijl in Januari 1933 het aantal
werkloozen nog 189.000 bedroeg, was
dit aantal op 31 Juli 1935 geslonken tot
43.000 (tegen 86.000 in Juli 1934), waar
van er echter ongeveer 30.000 tewerk
gesteld waren bij de werkverschaffing.
De opleving is zelfs zoo groot geweest,
dat de stand van de conjunctuur hooger
is dan in 1929!'30. De industrieele be
zetting in .het tweede kwartaal van 1935
was niet alleen 61 pCt. grooter dan in
het laagste punt der depressie (eerste
kwartaal 1933), doch ook 8 pCt. grooter
dan het jaargemiddelde van 1929*
Bijna alle bedrijfstakken hebben ge
lijkmatig van de opleving geprofiteerd.
Opvallend is ook de
productievergrooting van consumptie-artikelen.
Weliswaar bleef het nominale uurloon
e'ven hoog, doch doordat er meer en
langer gewerkt wordt, is het totale
inkomen van de arbeiders sterk gestegen.
Daar de kosten van levensonderhoud
niet zijn gestegen, is een sterke verbetering
van den levensstandaard der bevolking
ingetreden.
Voor deze sterke opleving worden
allerlei redenen aangevoerd. Zoo wordt
o.a. veelvuldig op de vergrooting van
den export als voornaamste oorzaak
gewezen. Volgens De Nederlandsche
Conjunctuur" is dit niet geheel juist.
Want uit een onderzoek van het bestaan
de cijfermateriaal voor de jaren 1925
tot 1933 blijkt, dat met een stijging van
5 punten in den uitvoer, een stijging
van ongeveer 2 punten van de productie
voor de binnenlandsche markt overeen
komt. Gaat men nu na. welke stijging
sinds 1933 in de productie voor de
binnenlandsche markt heeft plaats ge
vonden, dan blijkt, dat deze verre uitgaat
boven de met den export overeenkomende
getallen. Dé.Nederlandsche Conjunc
tuur" concludeert dan ook. dat er andere
oorzaken voor deze opleving moeten
zijn naast de vergrooting van den uit
voer. Enkele van deze oorzaken zijn de
werkverruimingspolitiek der Zweedsche
Regeering, .de landbouwsteün der over
heid, en verhoogde investeering vooral
van landbouwzijde. . .
(Economiseft-statistische Berichten).
De kleine portretjes in den tekst zijn
uit Marianne".
Een ketting Is niet sterker dan de zwakste horer schakels (Evening Standard, Londen)
Patltnt Aarde: Is dot een betrouwbaar middel, dokter 1"
Dokter Volkenbond: Om u de waarheid te zeggen, weet ik het niet, ik heb het nog
nooit geprobeerd." ? (GlasgowJRecord) \
l»
Hot de koo/|en|dejge/t te sporen ?
(La Lumjère.JParijs)
Nou, Je hoeft toch geen anderhalf uur over een zet te doen?
Jij bent aan zet.
(Passing Show, Londen)
_> dan uuu ! x ,-?
ou bÜJken, en of een voor
'? IL lézen in stilte qua indruk en
Bering de volmaaktste voordracht
. c overtreffen zou. Er zijn gevoelens
i gedachten, die niet voor uitbeelding
jedoeld zijn, er de. mogelijkheid niet
(kejfllj'toe inhouden. Zy zijn te innig, te
InnerWAT EH * lijk, en mógen daarom hoogstens wor
den aangeduid, willen zij ontroeren.
'j'