l Het perspectief ontsluierd Oud-Minister Marchant beëindigt met dit artikel de beschouwingen, die hij voor De Groene schreef over de politiek van de N. S. B. De eerste twee artikelen zijn verschenen in de nummers van 9 en 16 November. IN het antwoord op de daad van drukpersten-om-", die volgens den heer Mussert op last van Albarda is gepleegd dat Albarda er in de Kamer krachtig tegen in verzet kwam is zeker maar huichelarij geweest is ook do sluier weggeschoven voor het toekomstige perspectief. Wij vernemen, dat ..de algemeen leider" in velerlei opzicht" ons wil terugleiden naar de middeleeuwen. Dat de maatschappelijke insteltingen van de middeleeuwen het werk zijn geweest van de katholieke kerk, schijnt hem niet bekend. Anders zou hij de katholieke dictatuur" onder Aalberse ons allicht niet hebben voorgesteld als het afgrijselijkste, dat wij ons kunnen denken. Zo is er meer wonderlijks. Hij waarschuwt ook, dat Aalberse ons in de toestand zal brengen van Oostenrijk. .Wij hadden gemeend, dat dit détoe stand was van het fascisme, onder bescherming van Mussolini, en dat Mussolini voor den heer Mussert een van de beide lichtende voorbeelden was, of, van zijn standpunt gezien, een internatio nale collega. Wij schijnen ons te hebben vergist. Op internationaal gebied loopt anders het inzicht van den algemeen leider" aan dat van de beide uitheemse collega's vrijwel parallel. De Volkenbond heeb niet een instelling, die geweld wil vervangen door recht: hij is een struikelblok voor dictatoren, die met geweld hun eigen nationale wil begeren door te drijven. Voor een grote mogendheid met een krachtige bewapening, die meer gevoelt voor eigenrichting dan voor erkenning van gelijk recht voor allen, is daarvoor iets te zeggen: Voor Nederland niets. Een klein moederland met een uitgestrekt kolo niaal gebied moet al uit zelfbehoud, nog afgezien van rechtsoverwegingen, dat systeem verwerpen. Zelfs de heer Mussert zal Nederland niet in een militair sterke grote mogendheid kunnen omtove ren. Hij moet ook niet denken, dat zijn uitheemse collega's ter wille van zijn voortreffelijke principes Nederland zullen sparen. Dat zij dit niet kunnen doen, heeft iiij zelf al gezegd. Als Italiëde keus heeft tussen abortus en het nemen van Abcssinië", moet het Abessiniügrijpen. Voor hetzelfde dilem ma beweren de Japanners te zijn geplaatst ten aanzien van Nederlands Indië, en Hit lei- zegt niets anders; niet alleen tegenover koloniale gebieden van anderen, maar ook tegenover gebieden met een Arische" bevolking. De lieer Mussert zit aan zijn verklaring vast. Hij kan wel onze wecrmacht gaan versterken, maar hij kan die niet gebruiken tegen mogendheden, die naar zijn mening in hun aspiraties groot gelijk hebben. Als hij dus zegt, dat onder zijn leiding Nederland geen slagveld zal worden, heeft hij gelijk: er zal niet worden gevochten: het is niet noodig; alles zal even vreed zaam in zijn werk gaan. Maar als in de naam van zijn Beweging" het woord Nationaal" Neder lands" betekent, zal hij de naam moeten verkorten. Dan is het woord nationaal" niet op zijn plaats. WAAROM heet de Beweging verder ..socia listisch" ? Het is ons nog altijd niet duidelijk. De beginselverklaring is vrijwel letterlijk die van Hit Ier. Daar in Duitsland is niet gebleken, wat het woord betekent. In de redevoering lezen wij nu, dat arbeiders en werkgevers tot elkander zullen worden gebracht. Maar wij lezen daarin ook, dat de sociaal-democraten en de werkgevers het thans al eens zijn. Waarvoor is dan de Beweging" nodig? Wij zullen met meer kracht de waarheid uit dragen over".... volgt een aantal punten, waar van er hier reeds enkele zijn besproken. Verder: de democratie" en het regeringssysteem waarin niemand meer gelooft". Maar de vraag is, wat de ongelovigen ervoor in de plaats zullen krijgen. Wij zien het in de landen UITVOERVERBOD VAN KAMEELEN Als sanctiemaatregel heeft de Nederlandsche regeering o.m. den uitvoer van kameelen naar Italië" verboden. ?Teekening vóór. De Groene Amsterdammer van F. Hazeveld De regeering stuif het gedrang aan de grens PAG. 4 DE GROENE No.3051 van de uitheemse collega's vóór ons: geen volks vertegenwoordiging, die iets te zeggen heeft; geen verantwoording; geen critiek; de pers een ver zameling van regeringscommuniqués; een benau wend systeem van verklikken en aanbrengen; de huisvader durft in zijn gezin zich niet meer vrij uitlaten; economisch, voor de arbeiders: honger; militair: geldverspilling; leven van de gezagvoer ders: het huwelijk en de train de vie van den heer (iöring; de kunst aan banden; de Joden eruit; wie zich onvergenoegd betoont": in het concen tratiekamp of verdwijnen naar een eiland. * MOETEN wy Nederlanders hierin geloven"? Of hebben de uitheemse collega's het mis? Of zijn zij even grote ezels als zij hun voorgangers zien, en is alleen Nederland gelukkig met een genie zonder die aspiraties? Is de beginselverklaring alleen maar vertaald omdat er nu eenmaal een verklaring moest wezen? Zeker, de kerk is vrij in den Dingen des (ilaubens". Maar de Dingen des Glaubens" zijn iets geheel anders' dan de Dingen des praktischen Lebens". Reichsminister Kerrl heeft het zelf gezegd. Of do Dingen" zijn des Glaubens" of des prakt ischen Lebens" beslist Hen* Reichsministcr. Hoc het hier in Nederland zal zijn, hebben wij uit Rotterdam al vernomen: elk geschil tusschen staat en kerk zal de staat beslissen. En voor ons Nederlanders, die ons gelukkig voelen in de vrij heid van belijdenis, zou de heer Mussert, zo zeide hij, als dictator een concordaat sluiten met den Paus. Hierdoor bewees hij niet te weten, wat het voor een volk betekent, te leven zonder dat een concordaat nodig blijkt. Maar Duitsland heeft een concordaat, doordat de kerk te kwader ure de wederpartij heeft vertrouwd: waarom zou Neder land het dan niet hebben? . En de heer Baldur von Schirach? Ik voel het als de wil van God, dat wij ons heil in Hitler vinden. Door hem te eren, eren wij God." De lectuur, waarmede daar de jeugd gelukkig wordt gemaakt, is bekend: gij hebt maar met n kruis te maken: het hakenkruis. In Nederland zou, gesteld dat het onafhankelijk kon blijven, wellicht niet aan een Baldur von Schirach de opvoeding van de jeugd worden toevertrouwd. Maar wat wél zeker is: de staat kundige leer, die ons door den heer Mussert in brokstukken wordt opgediend, is niet toe te passen zonder de totaliteit van de machtsstaat. En daaruit kan voor Nederland niets voortkomen dan ellende. En dan wordt nota bene betoogd, dat wij van de continuering van het huidige regime burgeroorlog hebben te wachten en godsdienstoorlog! Het is ook alweer vertaalde -wijsheid. Het is de zuiver revolutionnaire wijsheid; oude kost. Honderdmaal heeft men ons vroeger al voorgehouden: laat ons toch begaan! Als gij ons laat begaan, zal alles lopen op rolletjes; er behoeft geen bloed te vloeien er behoeft geen geweld te worden gebruikt; geef eenvoudig uw machtsmiddelen" over, dan houdt gij vrede. Dus: als er burgeroorlog komt en godsdienstoorlog, zult gij het uitsluitend hebben te wijten aan u zelf. Dat praatje kennen wij, niet waar? Wat is het toch dom van de Abessiniërs om verzet te plegen! Wijs zijn alleen zij, die buigende de bevrijders binnenhalen. ALS er in ons land misbruiken heersen, is het ieders plicht, tot zuivering mee te werken. Als er in ons land werkelijk terreur wordt geoefend, zal ieder Nederlander daartegen komen in verzet. Maar wij Nederlanders moeten oppassen, dat wij niet het handhaven van gezag en orde aandien voor terreur, gelijk de anarchisten. Wij Neder landers moeten toezien, dat zij, die van terreur praten, ons systeem van vrijheid en orde niet komen vervangen door een systeem van de gruwe lijkste terreur, die zich laat denken;.dat wij niet vrijheid en orde gaan verwisselen voor bruut geweld; dat misbruiken, welke dan ook, niet worden opgeruimd door lieden, die óns met de . opruiming een regime zullen brengen, .dat ons zal verhinderen, van misbruiken ook maar te reppen. . . Elke beweging, die misbruiken aanwijst en aldus tot opruimen dwingt, is een, zegen. Elke beweging, die zich niet daartoe beperkt maar de vrijheid zal doden, is een pest. Communisme en natlonaal-socialiame .zijn :geen tegenstellingen; zij zQn in uitkomst gelijk. Geen van beide moet ons voorhouden, dat het ene nodig is om bet andere te weren. CHAMPAGNE KRUG La toutc premiere marque De reportage van de week DE TOOVENAAR THUIS BÜd AH Baba: vooraamleM ij ae scheppers van de .Nederlands ene truclilm L. J. JORDAAN AU Baba tn projil HET bijprogramma vermeldt als zooveelstc nummer: Het aetherschip" en ge weet niet goed wat te denken van dezen titel, die u alles en niets belooft. Maar dan schalt een pittige inlcidingsmuziek uit den luidspreker en ge wordt een wondere wereld binnengeleid een wereld van vreemde, groteske figuren van heroën uit een speelgoedark, maar met de scherpe karakte ristiek van de charges der Mühchener Marionnettenspiele van houten dames en heeren uit cylinders, bollen on kubussen opgebouwd, maar met de elegance en sierlijkhcid in beweging van een Jbossballet. En over alles ligt een kleurencharme, die het geraffineerde colorict der Amerikaansche tee kenfilm in schoonheid verre achter zich laat.... Er is een zonderling vaartuig uit doorzichtig kristal, dat u door alle schakeeringen van een puren, radieerenden aether voert. Er zijn mensch? embryo 's, prachtig van karakteristiek en verbluf fend makkelijk van gebaar. En ge gaat door dit Duizend-en-én-nacht" sprookje als dooreen droom van betooverende, grillige schoonheid. En het valt u moeilijk te realiseeren, dat dit alles in ons eigen land gemaakt wordt! Ge kent de Amerikaansche. teekenfilm, dat geniale, griczeligvolmaakto product eener nieuwe kunst en het is voor u niet veel anders dan het werk van een toovenaar die ergens ver weg over den grooten plas zijn hocus-pocus bedrijft. En ge vermoedt geen oogenblik dat dezelfde tooverij in uw onmiddellijke , nabijheid plaats grijpt.... om zoo te zeggen onder uw geachten nationalen neus. Laat ons den toovenaar opzoeken. TJET is een bescheiden burgerwoning waar AA de toovenaar gehuisvest is, een klein nverdiepingshuisje, waar ge. met schrik een mooie kamer" met pluche stoelen en een kanarie piet-in-vergulde-kooi achter de witte gordijntjes zoudt vermoeden. Dit is het huis van den toove naar en ge wordt ontvangen door twee allergewoonste heeren, wier eenige buitenissigheid bestaat (wanneer men . dit nog een buitenissigheid kan noemen i) in een sterk Duitsch accent. Het zijn de heeren Georg Pal en Sachs, de toovenaar en zijn helper! Ge bedankt den Philips-ingenieur Numan, l* Culllvers In dwergenlond. De regisseurs der poppen' film stellen hun spelers op. die het Sesam!" voor u uitsprak on het ontuo gankelijke verblijf voor u opende, teneinde in d" hoede der beide toovenaars over te geven. Ge ziet om u heen. Een kaal, nuchter vertrek teekentafels, stalen meubelen gekleurde schetsen, uitgeknipte kartonfigurcn alom verspreid.... een doodgewoon atelier. Achter de teekentafels zijn mannelijke en vrouwelijke employés bezig met kleuren, calquceron on knippen. Dan gaat ge een trap op en uw beide mentors leiden u een kantoorvertrek binnen welks hyper-modernitcit u een lichte rilling be zorgt. Ge tuimelt eonigszins ongracieus neer in de stijl-volle maar verrassend lage fauteuil, welke een Paul Bromberg in geestdrift zou doen ontsteken, accepteert de aangeboden cigaret en wacht op de dingen die komen zullen. In dit ontstellend practische en on-romantische milieu worden dus de teere, wonderlijke fantasieën. uitgebroed, waarvan ge in Het aetherschip" en vele andere trucfilms zulke verbluffend staaltjes gezien hebt. Wij beginnen als bij iedere film het geval is met het scenario!" zoo vangt de heer Pal aan u uit te leggen. Een dik getypt manu script wordt u voorgelegd en zoowaar: daar is de bekende indeeling in drie kolommen met camera instelling, beeld en geluid. Het is de draaiboek van AÜ-Baba en de veertig roovers" en ge leest (het manuscript doorbladerend): Bild 23: Premier Plan von Alis Kopf.... Ali macht grosse kullernden Augen, geht sein Hut h och, schaut von unten nach oben, schl&gt seine Hande zusammen und torkelt vor Fraude nach binnen.... Bild 24: Die Kamera folgt ihn.,.. er torkelt durch den Saai.. Ton: Tonleiter.... "Het filmmanuscript in optima forma en ge zoekt onwillekeurig naar den regisseur en de spelers, die deze opgave hebben uit te voeren. De toovenaar (waarvoor is hij anders een toove naar!) raadt uw gedachten en wijst u op een serie kleurschetsen aan den wand geprikt.... een su blieme collectie teekeningen die in hun rijkdom van vorm en coloriet aan de ontwerpen van een Léon Bakst doen denken. Bitte.... Ali-Baba!" zegt de heer Pal met een zwaai naar een fantastisch creatuurtje uit minuscule houten cylinders en bol len geconstrueerd, maar van een fascineerende expressiviteit. Het kleine poppetje staat op de tafel, arrogant in zijn bonte kleurenpracht en loenscht naar u uit zijn ronde poppen-oogen. Hij is het nauwkeurige Georg Pol in zijn speelgoedmagozijn fascimilc van de schetsen aan den wand. ..Eerst ontwerp ik?nadat het scenario door mijn scena rist, Herr Uray en mij in elkaar is gezet het type der personages", zoo doceert de toovenaar. Ter wijl de ontwerpen naar den draaier gaan en vervol gens uit de hand gekleurd worden in de teeken kamer die u beneden hebt gezien, geef ik hier de beweging aan. U kent natuurlijk het systeem van, de teekenfilm: de opeenvolging van een groot aan. tal copieën eener zelfde'figuur, die'telkens een fractie in mouvement verschillen. Hetzelfde sy steem pas ik op mijn poppen toe. Zooals u ziet zijn de ledematen meerendeels uit soepel koperdraad geconstrueerd, die een kleine wijziging in stand mogelijk maken. Bij iedere opname wordt zoo'n arm en been een nuance verbogen.... een werkje dat de uiterste zorg en dikwijls zeeën van kostbaren tijd vergt. Want de kern eener goede truc-f Urn is do beweging.... de soepele, glijdende, sierlijke bewe ging en zij maakt een der grootste hoofdbrekens doch tevens een der voornaamste charmes van het werk uit. Efficiency is een belangrijke factor in ons systeem en dus zijn de koppen en bovenlijven uitneembaar en verwisselbaar. Dikwijls ook gebruiken we voor iedere bewegingsnuance een geheel nieuwe ' figuur, zooals ik u straks zal laten zien. En kijk hier, op dit teekenbord met zijn matglazen raam. waaronder een lamp brandt, leg ik op cellophaan de voornaamste bewegings-phasen vast. Hier ziet ge Ali-Baba een stap doen Ie premier pas qui coüte! Hij heft het linker been op. Dan geef ik het moment aan. waar hij het hoogtepunt" heeft be reikt en op den bal van de rechtervoet staat. Ver volgens de phasc waar hij op het linkerbeen terecht komt. Daartusschen liggen een paar dozijn over gangen, die mijn assistenten, de animators", voor mij uitwerken. Intusschen zijn ook de ontwerpen voor de decors echte sets", als in de gewone film, maar in verkleind formaat naar het atelier gegaan, waar zij in hout en karton worden opge bouwd. Om nog even op die beweging terug te ko men: dit is zulk een artistiek-belangrijk element, dat wij de mouvementen van zoo'n poppetje dik wijls eerst als teekenfilm vervaardigen en soms twintig tot honderd kee.r laten draaien om de juist heid der beweging te controleeren. En nu gaan wij verder zien....!" De toovenaar schiet een jasje aan over zijn huise lijke hemdsmouwen (wij zullen straks de straat over moeten) en gaat u voor naar een groote ruimte: de _ ' eigenlijke studio het milieu waar de houten ' Garbo's en Clievalier's hun kunststukken uithalen. Ge voelt u een Gulliver in dwergenland ! Een kleu rige moskee een Oostcrsch paleis met statie-trap en gedraaide kolommen een stuk woestijn met palmen en cacteeën.... alles in miniatuur opge steld op houten practicabels. Het licht floept aan heb bekende schelle studio-licht en een klei ne, bonte toovenvereld schittert u tegen. Kijk ' op die breede statie-trap staat een acteur.... stijf, grotesk, expressief in zijn houten onbewogenheid. Ge neemt hem op en het blijkt dat zijn voetzolen met een stalen pen in een correspondeerend gat ' van de trede passen. En eensklaps is u de lange rij copieën verklaard, die ieder een fractie van een beweging verschillen en .bij de opname hot origineel m peten vervangen. En nu ziet ge verder om u heen in dit fantastische speelgbedmagazijn en staart lichtelijk verbijsterd naar de rijen figuren:'ooster lingen, sultans, kameelen, paarden.... groteske ver menigvuldigingen vaneenzelfde beeld....?'. apotheose van een 'vastgerichte, zelfbewuste verbeeldings- , PAG. 5 DE GROENE No.3051