Historisch Archief 1877-1940
i;
4 !
» V
l j
Een verhaal van De Groene
SPELEN met Jen DOOD
ALS in Mexico het korte geweer knalt, en
een gehaat regeeringsman in een ver ver
wijderd Indianendorp of een generaal in
de witte stad Mexico rolt over zijn eigen knieën
op den grond dan vinden wij, omdat we zoo
dikwijls zulke berichten kunnen lezen, het
Mexicaansche volk wat jong of, wat hetzelfde is,
barbaarsch, maar deuken niet altijd aan zijn geheel
andere geaardheid.
De ingenieur Domingo Acosta ging dezen zomer
met den Spaanschen schrijver Zamacois in Mexico
City rond en zou hem de stad en iets van het
vaderland leeren kennen. De beroemde auteur,
die als Spanjaard weet wat hartstochten zijn, is
met een gevoel van ontsteltenis van dat reisje
teruggekomen. Die Spaansche" peper was hem,
den Spanjaard, te scherp op de tong geweest.
De donkere Domingo is een knappe kerel van
een jaar of dertig, heeft gestudeerd aan de
Harvard University in Noord-Amerika en kent
Europa en een paar Europeescho talen in de per
fectie. Met Zamacois rondgaande scheen hij
pleizier te hebben in de onkunde van den Euro
peaan. Den tweeden dag, dat hu met zijn Spaan
schen vriend over de breede avenues en 's avonds
in het ovenvitte booglampenlicht van Mexico
liep te dwalen, raakten zij naar aanleiding van de
pas geziene monumentale muurschilderingen van
Diego Rivera aan het praten over den echten"
Mexicaan: het kind van de Azteken, dat de
Europeanen, zei Domingo, eigenlijk nooit kennen.
Ik zal u", viel de jonge ingenieur in, vanavond
in een kring van echte Mexicanen brengen, geen
import, geen half werk, van die menschen, die wel
in zakelijke, maar zelden in persoonlijke relatie
'?dan door de liefde! met Europeesche ele
menten komen, en toch ?.ijn het voornamelijk
kooplui met een enkeion bureaucraat en een officier.
Mnnr allen zijn het mannen, die samen met mij
gevochten hebben voor Garranza of onder aan
voering van Pancho Villa of Zapata. Wat doet het
ertoe, welke party je kiest! In óns land vechten
we eigenlijk om te vechten j"
"CX op het afgesproken uur zaten een twaalftal
?*"' menschen om een groote tafel heen in een kamer.
die op een patio met donkere palmen in potten
uitkwam: zoo Miguel Alessió Robbles, gewezen
Mcxicnansch gezant in Madrid, dan
handelsmenschen met hagelwitte boorden en roodkoperen
gezichten, en als eenige vreemdelinge een heel
lange, mooie en op avontuur beluste New Yorksche.
die voor twee mannen rookte en voor drie dronk.
Er heerschle groote vroolijkheid om de tafel heen.
Men zong liederen uit neger-Harlem,
vaderlandschMexicaansche liederen, hield speeches op Spanje
en op de opheffing van de Amerikaansche
drankwetten,''terwijl roode wijn, cognac en champagne
bij stroomen vloeiden.
Intusschen werd hier en daar aan tafel ge
soupeerd. Terwijl hét feest op zijn hoogtepunt
was en nog niet die bekende verslapping was
ingem
n
treden van dronkenschap, sprong een van de
luidruchtigsten, een Mexicaansch marineofficier,
boven op de groote tafel. Het was een mooie jongen,
die barstte van levenskracht. HU had het laatste
uur geen glas leeggedronken zonder het daarna,
alsof hij kwaad was over die ledigheid, stuk te bijten.
Nu stond hij daar als een jong wild, als een stier
die uit de donkerte in de arena komt. HU trilde
over zijn heele gezicht van op het uiterste gespannen
zenuwen: Ik stel voor", zei hij, terwijl hij zijn
glas in de richting van de New Yorksche schoone
en den Spanjaard ophief, onzen gasten iets aan
te bieden, dat dit feest waardig is, zoodat dit
feest niet wordt als andere gewone feesten, die
we vergeten zijn. Ik ken maar n middel. Leve
Mexico: dat middel stel ik voor!"
Alle gesprekken werden plotseling afgebroken.
Er heerschte om de tafel heen een zwijgen als de
drukkende stilte vóór een onweer. Alle aanwezige
Mexicanen klemden hun lippen op elkaar. Al die
koperachtige gezichten kregen een harde uit
drukking. Maar al de oogen begonnen koortsachtig
te glanzen. ?
Ik stel voor", ging de jonge marineofficier
voort, dat twee van ons kruis of munt om hun
leven spelen en dat wie het eerste kruis heeft
zichzelf hier op de binnenplaats doodschiet."
De heele tafelronde scheen dit te hebben
verwacht. Domingo keek naar Zamacois en naar de
Amerikaansche, van wie de eerste ontsteltenis
de andere een geweldige opwinding lieten zien. ,
De Mexicanen zelf verroerden geen vin. De druk
kende stilte van straks was weg, er heerschte nu
een verheven stilte. De donkere schaduw des
doods streek "over het witte t'afellaken van den
feestdisch. De officier, wiens rijlaarzen als twee
pilaren tusschen de flesschen en borden op tafel
stonden, raakte blijkbaar in extase: Mijn vrouw",
zei hij op een plechtigen toon, mijn vrouw ver
wacht vannacht een kind misschien morgen.
Vooruit dan! Ik zweer bij de eer van haar en
bij mijn ongeboren kind, dat ik aanbied, om mijn
leven te spelen!"
Het was duidelijk zichtbaar op al de gespannen
gezichten, dat het oogenblik als iets verheven*
gevoeld werd, als een maximum van ridderlijkheid,
en dat al die vrienden tezamen de volstrekte nood
zakelijkheid gevoelden van een even ridderlijk
antwoord.
TNEËNS stond n kleine man op, hij kon veertig
?*? jaar oud zijn, hy had tot dan toe weinig gezegd.
Het was een vroegere franc-1 ireur in al de kleine
oorlogen, waarin Villa verwikkeld was. Hij ging
naast den officier boven op tafel staan en herhaalde
diens eed met uitgestrekte hand. Hij herhaalde
een eed, die binnen vijf minuten zyn dood kon
beteekenen.
Nu ging een. golf van genot over de gezichten
van alle vrienden. Het was duidelijk, dat ztf door
stroomd werden van iets wat men alleen een
bloedroes noemen kan. Geweldige actie maakte
NIEUW-ENGELAND
KONINGSPLEIN AMSTERDAM
zich ineens van allen meester. Een baalde een kort
geweer uit een diepen broekzak, twee probeerden
reeds op welke wtyze men met kruis of munt het
best zou te werk gaan. Maar toen kwam Domingo
Acosta, sprong boven op de tafel, omhelsde beide
vrienden, die hun leven wilden wagen tegelijkertijd
en op een stormachtige manier en riep uit: Wij
hebben deze twee helden vannacht het liefst van
alle menschent Wij willen vannacht, niet zonder
hen feestvieren ! Onzen dood mogen wij menschen
uitstellen! Laat ons voorloopig genieten van bet
leven!"
TI ET was alsof ineens een eb Intrad in de gevoelens
?*??*? van de gasten. Het was of de dood, die zoo straks
een werkelijkheid leek, ineens was weggeslingerd
in het gebied van den droom. Zoo eindigde midden
in haar geboorte een tragedie, die meer dan eens
bij gelegenheid van een Mexicaansch feest plaats
heeft.
Domingo Acosta zat aan tafel te glimlachen.
HU wendde zich tot de Amerikaansche en vroeg:
Had u liever gehad, dat het was doorgegaan?"
Toen zjj hem sybillisch aankeek zonder te ant
woorden, zei hij: Ik zal u iets vertellen uit mijn
eigen familie, iets dat hier gebeurd is in ditzelfde
jaar '1035. Een verre nicht van mij, Hortensia
Cartis, was verloofd met een jong Mexicaan van
den ouden stempel, een die voor de dilpomatie
werd opgeleid. HU heette Sauceda,
Op een avond aten ze samen in een restaurant,
en het diner passeerde zooals het passeert tusschen
twee verloofden, die zich gelukkig voelen. Het was
te laat geworden voor den schouwburg, en zoo
zaten ze bij hun kopje koffie wat te rooken, toen
Sauceda de hand greep van Hortensia en tegen
haar zei: Wij zijn te gelukkig!" Hortensia moet
iets dergelijks daarop geantwoord hebben, beiden
keken ze elkaar heel lang aan, en om die stemming
te breken zei Sauceda ineens: Willen we tric trac
spelen of willen we dobbelen?"
Dat zou toch geen zin hebben, Sauceda",
antwoordde Hortensia Cartis, dat wij . gingen
dobbelen. Jouw geld is toch mjjn geld en mijn
geld jouw geld? Wil je jezelf iets afwinnen?"
Sauceda zag in, dat zy gelijk had'; opdat het
spel belang had moest elk iets wagen, dat nooit
tegelijkertijd het eigendom kon zijn van den
ander, en wat zou dat kunnen wezen?
Ik weet het", riep Sauceda uit. Er is maar
n ding, dat van mij is en niet van jou. Dat is
mijn leven. Wil ik mijn leven inzetten?" Hij zei
het op den zachten en vleienden toon van een
liefdesverklaring. En oog in oog en in een hoogste
spanning nam Hortensia het voorstel glimlachend
aan. Zij zouden beiden hun leven op bet spel
zetten. Zij zouden drie keer met de dobbelsteenen
werpen. Wie verloor zou moeten worden doodge
schoten door wie won; Een kellner stond naast
hun tafeltje en woonde het drama bij. De
dobbelsteenen hadden drie maal twee keer gerold: Jij
hebt verloren!" riep Hortensia met oogen waar
een schemer over lag. Dat is zoo", zei hij, en ik
zal mijn schuld betalen." Hij trok langzaam een
pistool te voorschijn, reikte haar dit over hun
tafeltje, en zei: Schiet".
En Hortensia1 Cartis nam het wapen, trok den
haan over, en Sauceda zakte zachtjes van zijn stoel;
Maanden later stond Hortensia voor de recht
bank. In tranen-verzekerde zij, dat zij npoit haar
verloofde liever had gehad dan op dien avond.
dat zij samen aten. Zij hadden samen gedaan wat
hun liefde hun had ingegeven., En Hprtensfa werd
vrijgesproken. ;
Domingo Acosta boog zich aan de groot© tafel,
waar zóó pas bijna een dergelijk drama had plaats
gehad, voorover naar de modie Amerikaansche en
zei: Begrijpt u ons?" (
Zij keek* hem lang aan, dronk een groot, glas
whisky "in n teug leeg, deed een lange haal aan
haar sigaret, en zei: Keen". H. DE RBVBNANT
CHAMPAGNE KRUG
Qualitc incomparable
De fiscus en de huur
W. H. MEIJBURG
DE aanslag in de Personeole
Belasting is tengevolge van de
in vele gemeenten sterk ver
hoogde, opcenten een zware post op
. onze begrooting geworden. Het is dan
ook niet te verwonderen, dat als na
tuurlijke reactie hierop het aantal
reclames en daarmede het aantal
quaesties sterk toenam. De aanval con
centreerde zich daarbij op den grond
slag huurwaarde, daar in de
huurdaling over de laatste jaren een
gereede aanleiding tot protest werd ge
vonden. .
\7OOR de huurwoning sluit de wet
V als regel alle quaestie uit, want
de huurwaarde van gehuurde
perceelen wordt gesteld op den jaarUJkschen
huurprijs volgens de overeenkomst,
die op I Januari van het belastingjaar
in werking is. Zit men dus aan een
oud huurcontract vast en betaalt men
naar den tegenwoordigen maatstaf
een te hooge huur, dan vindt dit ook
zijn terugslag in den aanslag
Peraoneele Belasting. Slaagt déhuurder
er in vóór den afloop van hét contract
toch huurverlaging te bedingen, dan
.zal hij goed doen tot staving van den
in zijn aangifte opgenomen lageren
, huurprijs een verklaring van zijn huis
eigenaar te vragen of beter nog een
nieuwe overeenkomst te sluiten in
gaande op den datum van huurver-'
laging.
Verder wordt streng vastgehouden
aan den geldenden huurprijs naar den
toestand op l Januari. Dit ondervond
de gelukkige huurder die in den loop
van Januari zijn huiseigenaar tot een
huurverlaging van / 10.?per maand
met terugwerkende kracht tot l
Januari wist te bewegen. Het col
lege, dat hier tot oordeelen werd ge
roepen, handhaafde den aanslag ge
baseerd op den op l Januari krach
tens de oude huurovereenkomst gel
denden hoogeren huurprijs en kende
aan een na dezen datum bedongen
huurverlaging met terugwerkende
kracht geen invloed toe op de belast
bare huurwaarde voor het loopende
jaar.
T*\E huurwaarde van een eigen
wo*-* nlngof van die woningen waarbij
de huurprijs niet onder normale om
standigheden is bedongen wordt be
paald door vergelijking met onder nor
male omstandigheden gehuurde gelijk
soortige perceelen.
Een recente beslissing van ons
hoogste rechtscollege heeft in de wijze
waarop deze huurwaarde door verge
lijking moet worden bepaald een in
grijpende wijziging gebracht. Bij het
zoeken naar typen van vergelijking
.werd er alleen acht op geslagen o'f dit
perceel daartoe de noodige qualiteiten
bezat, bijv. in dezelfde stadswijk en op
gelijken stand was gelegen en ten»
naaste bij tot hetzelfde type behoorde.
En nu gebeurde het meermalen, dat
de huurprijs'van dit vergelijkingsper
ceel reeds eenige jaren vroeger werd
, vastgesteld, zoodat deze ten tijde der
vergelijking allerminst als normaal
kon gelden. Zoo werd dan de huur
waarde van een eigen woning afgeleid
uit den huurprijs van een
vergeUjkingstype,1 waarvan tusschen partijen vast
stond dat deze huur op het tijdstip van
schatting niet meer kon worden be
dongen. ,
Sloot zich dus bij de gehuurde wo
ningen de belastbare huurwaarde snel
aan bij de daling der huurprijzen, bij
de eigen woningen ging dit stroever.
Den Hoogen Baad werd een ge val
ter beslissing voorgelegd, waarin de
inspecteur déhuurwaarde van een
. eigen woning'per l Januari .1984 had
afgeleid uit een per l Mei 1082 over
eengekomen huurprijs van het
vergelykingsporceel.
Ons hoogste rechtscollege besliste,
dat hoewel bij vergelijking onder meer
moet worden gelet op stand en ligging,
niet uit het oog moet worden verloren,
dat bepaling van huurwaarde is be
paling van de waarde van hot* per
ceel als huurobjcct en bij vergelijking
dus is te letten op alle omstandigheden,
die deze vvnardo als huurobject
beinvlocden. Het tijdstip, waarop hot
vergelijkingsperceel te huur is aan
geboden, kan wel degelijk een factor
zijn, die hierop van invloed is, en
waar de Raad van Beroep als vast
staande aannam, dat op l Mei 1032
hoogere prijzen konden worden be
dongen dan per l Januari 1034, zal
met de huurdaling in dit tijdsverloop
rekening worden gehouden.
Hieruit volgt dus, dat in geval de
bezitter van een eigen woning recla
meert, omdat, hij van .oordeel is dat
in do voor de Personeule Belasting
aangenomen huurwaarde de algcmeenc
huurdaling niet voldoende tot uit
drukking is gekomen, hij zich meer
dan vroeger rekenschap heeft te geven
van de wijze waarop deze huurwaarde
uit den huurprijs van een of n.eer
vergelijkingsperceelen door den fiscus is
afgeleid en hiervoor typen gehuurd op
contracten van ouden datum niet
mogen worden gebezigd.
OU de aangifte van het genot van
*?* eigen woning, als bestanddeel van
het zuiver inkomen kan de voor de
PersoneeleBelasting vastgestelde huur
waarde over het laatst vérloopen be
lastingjaar onder aftrek van vaste
lasten en onderhoud als maatstaf
worden genomen. Ook hier kan in de
daling der huurwaarde aanleiding wor
den gevonden van dit oude beproefde
systeem af te wijken. Onder het in
komen'wordt toch oegrepen de gelds
waarde van het genot der eigen wo
ning over het afgcloopen kalenderjaar.
Is nu de huurwaarde voor de
Personeele Belasting 1034 vastgesteld op
/ 2.000,?en voor 1035 op ? 1.000,?,
don zou dit genot met / 2.000,?te
hoog zijn gewaardeerd, daar de ken
nelijke daling van de waarde hiervan
uiden loop van 1034 niet behoeft
te worden verwaarloosd. In ons
geval kunnen wij dit niet beter
waardeeren dan op het gemiddelde
van de huurwaorden 1034 en 1035,
dus op f 1.800,?.
Puzzles
Nieuwe opgaven
LetterruaJael
Uit onderstaande lettergrepen moe
ten 20 woorden gevormd worden,
wier Ie en 3e letters, de eerste van
onderen naar boven gelezen, een vers*
regel vormen van Jan Prins.
' ab.-. ad ? be ? ca - daal - dels ? der ?
dl - dig ? dig ? dort - dren - droo
dy - e - ed - ei - el - ger - goe - hob
.hoo - i - in - ken ? ker - la * len - lig
ma ? me r mid ? mund - o - rig - san
so ? ten - tip -? tie - tol - vaar - ye ?
wit -wre - wre - wijk - zas - zen.
Omschrijving
1. deel van Frankrijk, 2. afzonder
ring, 3. slaperig, 4. rank, 6. deel van
het ei, 6. trotsch, 7, soort schoen, 8.
kruipend dier, 9. misnoegd, 10. plaats
in Duitschland, 11. middelerwijl, 12.
plaatsje in Gelderland, 13. beroemd
schilder, 14. zaniken, 15. jongensnaam,
LEVENSVERZEKERING
. ARNHEM
waarborgt U en Uw gezin een onbezorgde toekomst.
NIOEflUKLEMSCHE
HYPOTHEEKBANK
Leden der ^LJ£Ü&r directie:
Mr. A. S. MIEDBMA en A. E. THIERRY LE BYE DOLLEMAN
Pandbrieven f 39.256.150.
Reserve» . f 1.056.713.
Hypotheken f 39.224.996.
RESIDENTIE HYPOTHEEKBANK N.V.
's.GRAVENHAGE . Anna Paulownastraat 97
Hypotheekbrieven., f 1 5. 888.200.
Reserves.... f 788.800.
... ...
Hypotheken ...... f16.1 17.100.
Directies K. E. ABBING - D. VAN OORDT
N.V. DE HOLLAND8CHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 70 - HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van ?1000.-op billijke en
wat de terugbetaling betreft gunstige
voorwaarden, onder borgtocht of zake
lijke zekerheid. Een prospectus wordt
op aanvraag gaarne toegezonden.
VAN RIJN S
««MOSTERD
BLUSSCHERS HOLLANDIA"
Diverse systemen o.a. SCHUIM, KOOLZUURSNEEUW,
TETRA, enz., worden sedert 36 Jaren gefabriceerd door;
N.V. FABRIEK ESPANA"
v.h. SPANJAARD & Co. -UTRECHT
10. kleur, 17. vriendelijk, 18. kinder
spel, 10. afstand, 20. wraaknemen.
Dambordpuzzle
Hoe kunt u acht schijven zóó pp
een dambord plaatsen, dat noch
horizontaal, noc.h verticaal, noch
schuin ergens twee schijven op n
r\j komen?
verven.
Oplossingen
i ' " , ' . ? ? ' .
Letterraadsel .
.' Geef mij het leven n de blonde
Freek van Leeuwen.
go n da
e u d i o m o t e r
evenaren
fa bricage
malversatie
ij hors t
Hongarije
elders
teeder
laven
executie
vors c hen
enveloppe
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
0.
10.
11.
12.
13.
14. neerslachtig
15. e e n i ge r mate
Stelling van Pythagoraa
ABT .
B U I
T I N
K E R S
E T U I
B-UIL
SILO
PRIJSWINNAARS
De prijs voor hét letterraidsel is
deze week.gewonnen door den
Heer Joh. v. d. Put, Schoterweg 50,
Haarlem, die voor de stelling van
Pythagoras door den Heer B.
Nieuwburg, Westeinde 133, Moor
drecht.
Voor de goede oplossingen is als
prijs beschikbaar een
PLASTIEK VAN .
HILDO KROP
Inzendingen op een BRIEFKAART
vóór a.s. Woensdag.
3
\
5'
\
?s
s
\
s
3
H/j ging noost den.officier boven, op de tafel stdon ' ?
' ? ? * ? . ? . , , ?
PAG.» DE GROENE No.3032
i .1
i
PAG. U Dl GROEN i No.3051