Historisch Archief 1877-1940
l
DE TIJDGEEST"
Bilderdijkstraat 77-85 Telephoon 81414
Door onze 40-jarige ervaring een
Adres van Vertrouwen
Ongekend assortiment
vitrages - gordijnstoffen ? linoleums
tapijten ? bedden - dekens
Complete me u b i leer ing
d Vraagt prijsopgave zonder eenige verplichting Bi
VER
ALBUM
,de Boerderij
Dit is nu eens echt een album voor
iedereen! Een en al afwisseling die
prachtige plaatjes: koeien en schapen,
kippen en duiven, vruchten, vogels,
bloemen, enz. U gaat ze toch óók
spoedig verzamelen?
Uw leverancier zal U hét album
gaarne thuisbezorgen a 75 cent.
VERKADE's FABRIEKEN N v
ZAANDAM
Sterrekunde
partner was beleefd, gunde ieder het
zijne, doch zou me met liefde met
een boek van Culbertson naar huis
hebben gestuurd, als er een drie stui
vers uitgave van had bestaan. Dies
bleef ze beleefd.
Aan mijn rechterhand troonde een
schoonheid, een bewuste schoone.
Daarom troonde ze, in plaats van te
zitten. Tegenover haar een helblonde,
wier huid heftig tegen de peroxyde
protesteerde en daarom een lever
kleurtje had aangenomen. Verderop
een ander tafeltje, waar ik graag had
aangezeten. Maar dat is natuurlijk;
je wilt altijd aan het andere tafeltje
zitten, ook in het leven....
Mijn partner en ik speelden bridge,
ieder volgens eigen systeem, de ande
ren volgden het veelal gebruikelijke
happy-go-lucky" systeem en hadden
dus de kaarten, zooals dat onder
bridgers heet. Ook leverden ze het
praatje.
Het praatje ging uit van de schoone
en ging waar zou het anders over
gaan over schoonheid. Vrouwelijk
schoon l Vrouwen zijn in het algemeen
maniakken op dat gebied en met mani
akken is de.wereld gevuld. Daarom is
bridge met een praatje erger dan
bridge tout soul.
Bridge met een praatje heb ik
gepleegd met voetbalmaniakken, met
radiomaniakken, met filmmaniakken
en het ergste, met politieke mani
akken. Zo daasden door over hun
stokpaardje. Meestal stond ik er
volkomen naast en wanneer dat per
ongeluk niet het geval was, mocht
ik toch geen mcening hebben.
Ditmaal was het praatje, leerzaam.
Verzorging van de vrouwelijke schoon
heid. Een man staat daar als regel
tegenover als een koe in de weide
tegenover een voorby snellende Diesel.
Accepteert het bestaan en daarmee
basta. Nu weet ik, dat er partijen zijn
pro - vet - op - het - gezicht ?
gedurende-het-slapen, maar dat er een andere
partij is» die haar leven zou offeren
voor de bestrijding daarvan. Er zijn er,
die zich met water wasschen, anderen,
die zich als een machine of een
vetloeren laars in de olie zetten. Dat zijn
de eenvoudigste problemen....
Het bad van ezelinnemelk van
Cleopatra is kindenverk vergeleken met
wat thans gebruikt wordt. Eierdqoiers
van onschuldige Barnevelders of
Wyandottes worden op het gezicht ge
smeerd, het sap van eerlijke
Westlandsche komkommers moet er aan
te pas komen en de bijtende citroen,
die we vroeger over ons gezicht haal
den voor inktvlekken of wanneer we
door een venijnige pukkel werden ont
sierd, heeft afgedaan.
Ik peinsde aan het kwartje, dat ik
elke twee maanden in een
shavingstick investeer en prees mij een ge
lukkig man.... A. P.
Mysterie de«yenusmaan
Een verdwijninjn hooger sferen
WIE los ooit de wondertyku
geschiedenis van Vulcanus,
de planeet die niet bestaat,
maar die nochtans ontdekt werd
zonder dat de op het wonderbaarlijk»
afgestemde snaren zijns gemoeds in
opgewekte trilling raakten ? Of van het
beroemde Aschgrauwe licht, dat dr
nachtzijde onzer Avondster volgens nu
sinds eeuwen binnenkomende berich
ten bijwijlen ten toon spreidt, ofschoon
het eigenlek nergens vandaan kan
komen. *..
Het aandeel van Venus op dit terrein
is trouwens met dit vreemdsoortig licht
nog niet uitgeput. Ook de maan dezer
planeet, die evenmin als Vulcahus be
staat, maar toch een tijdlang op do
onverwachtste momenten opdook in
de onmiddellijke omgeving der pla
neet, is de vermelding waard als bewijs.
dat ook de sterrekunde haar wonder*
lijke verhalen" kent, zoowel met als
zonder natuurlijke verklaring".
Voor we van wal steken een simpele
herinnering aan het feit, dat Venus als
planeet, dus als donkere wereldbol die
om de zon draait, net zulke schijnge
stalten moet vertoonen als de Maan,
wijl de baan van Venus binnen de
aardbaan ligt. Voorts wentelen
satellieten immer op betrekkelijk kor
ten afstand van de moeder-planeet,
zoodat we ze in don kijker steeds in
haar onmiddellijke nabijheid zien staan.
En zoo meende de groote Cassini in
Parijs op den ochtend van 24 Januari
1672 dan ook, dat hg een maan van
Venus op het spoor gekomen was.
toen hij in z'n telescoop een klein
schijf je te zien kreeg, dat een weinig
links van de planeet stond. Vooral om
dat de beide hemellichten duidelijV
dezelfde schijngestalten vertoonden, zoo
als dat moest, en zooals ook een
eventueele Marsbewoner Aarde en* Maaii
steeds tegelijk vol, nieuw of in ge
lijkvormige sikkelgedaante aan zijn
hemel zou zien staan.
Bij deze eerste waarneming bleef hel
voorloopig. Eerst 14 jaar later ver
toonde de satelliet zich opnieuw in den
kijker van Cassini; ditmaal rechts van
de planeet, maar dat was zonder be
lang. Ook onze maan schommelt,
van welke planeet we haar ook
bekijken, van den linker- naar den
rechterkant onzer goede moeder Aard».
Opnieuw viel een stilte, ditmaal van
?meer dan een halve eeuw, en het moest
1740 worden alvorens de maan zich
ten derde male. liet zien. Cassini was
reeds lang gestorven en nu was het <!e
befaamde telescoopbouwer Short in
Londen, die haar te aanschouwen
kreeg. Short was niet voor niets man
van het vak en de argwaan, die hij aan
d-n dag legde is in verband met latere
verklaringspogingen het vermelden
waard. Short wist maar al te góéd
hoe gemakkelijk men bij de waarne
ming door een kijker het slachtoffer
km worden van gezichtsbedrog; daar
om verwisselde hij verschillende malen
v:«i oculair. Daarmee nog niet
tovreil.-n richtte hij «elfs een tweeden teles
coop op do planeet, maar het maantje
f geen kamp.
Van nu af ging het sneller. In een
tijdspanne van nauw 30 jaar vertoonde
d ? satelliet zich niet minder dan 28
waal. Soms bleef ze jaren achtereen
onzichtbaar, om dan opeens dagen
limg in den kijker van eenzelfden
obS'Tvator te verschijnen, eventueel aan
verschillende waarnemers ongeveer
tvzclfder tijd. Dit laatste was, jammer
Ei'noeg, volkomen aan het toeval
vergelaten, want de moderne ge»
takken der telegrafie stonden de
wetenschap in het midden der 18de
eeuw nog niet ten dienste en het
briefverkeer ging uiterst traag. Geen
sprake van dus, om, zooals dat nu
g« beurt, een ontdekking denzelfden
dng nog over heel de wereld bekend te
maken, en zoo in een oogenblik over
een uitgebreid dossier van elkaar aan
vullende waarnemingen te
beschikk»n.
Wat de Venusmaah betreft, kwam
uitvinding van de telegraaf te laat,
w:int in 1768 was het gedaan met de
ni mifestatie van dat hemellicht;
sindsdi-n heeft het niets meer van zich laten
In-oren of zien. Maar intusschcn was
lul. sporadisch feitenmateriaal toch
W"» overweldigend geworden, dat do
lx roemde wiskundige Lambcrt er toe
\v:is overgegaan, de baan der satelliet
in optima forma te berekenen. En
Fre-ik de Groote achtte zelfs het oogen
blik gekomen voor .een voorstel om de
iman te noemen naar.den Franschen
hi-"f «D'Alemfeert, Encyclopedist en
b« langrijk mathematicus, voor welke
w-V deze heer echter in zoo gracieus
mogelijke bewoordingen wijselijk
bedn ukte.
U7ETENSCHAP beoogt kennis
v" der oorzaken, en dus zou de
at» itenkunde zijn te kort geschoten,
indien ze niet onverwijld een onder
zo, k had ingesteld naar den oorsprong
di'?or vreemde verschijnselen rondom
VIMUS. Wachters van planeten immers
CHARIVARIA
PAÏNDELUXE-BROOD
De opstand is reeds weer bedwon
gen." (Tel.)
Excessen kunnen met de bestaan
de bepalingen krachtig-worden tegen
gegaan, mits men die bepalingen
maar toepast." f AT. R.C.)
NAUWELIJKS HOLLANDSCH
Ze kunnen nauwelijks iets van
hun schrale inkomen missen." ,
.'.?*?' (N.R.C.)
Die belooning is momenteel nau
welijks slecht te noemen." (Gr.)
, ' ? ,
Pornografische prospecti. Aan de.
M. v. T. is het volgende ontleend:
De ordonnantie heeft de strekking
de verspreiding dier prospectie tegen
te gaan." (N.R.C.)
Wat zouden ze toch bedoelen?
Prospectussen ?
MEDISCHE WENKEN
Uw zenuwen komen tot rust door
het gebruik van Glazen Buisje 75 et.'
(Adv. Schev. C.)
.. Droog uw handen steeds goed af
wanneer ge in het water hebt gezeten."
(U. P.)
UIT DE HOOGESCHOÖL DER
JOURNALISTIEK
De heer Westerman heeft gepleit
voor het ambtenarenverbod: dit zou
den vaderlandslievende personen zijn
zijn." (Tel.)
Eenmaal den artsbul behaald.
staat een wijd veld open." (Gr.)
ONZE TOONEELSPELERS
Alleen de vraag of die partij met
legale middelen haar .doel nastreeft.
spevlt een rol, als er beslist moet
worden." (Vod.)
...Dit zijn factoren, die hun rol
t niet hebben uitgespeeld."
' __^_^ (N. R. C.)
DE INDIRECTE ROL
..Het behoort tot hét wezen van
den intellectueel geen directe rol te
spoKn". (N.R.C.)
..Oeze expositie roept oude her
inneringen op uit het verleden en het
En wellicht nieuwe uit de
CORRESPONDENTIE
- te A. Versche haring mag
«cht gezouten." luidt een Opschrift
'n lii>t Hbl. Moet hier niet worden"
bij?
A ntw. Neen, dat mag weggelaten.
verdwijnen zoo maar niet eens voor
goed, evenmin als het in
satellietenkringen gebruikelijk is om plotseling
eenige jaren vrijaf te nemen.
De eerste die voor dit vreemde
Venuamaan-complex een natuurlijke"
verklaring meende te vinden, was de
Weensche astronoom Heil. Heil had
zelf meermalen vergeefsche pogingen
in 't werk gesteld om den vermeenden
wachter te zien, en daarbij opgemerkt,
dat er in zijn kijker vlak bij de planeet
soms een klein zwak nevenbeeldje
viel waar to nemen, dat niet vast
stond aan den hemel, gelijk een goed
hemellichaam betaamt, maar zich ver
plaatste zoodra men het oog aan den
kijker een weinig bewoog! Zulke pa
rasitaire beeldjes zijn iedcren astro
noom bekend, van het eerste oogen
blik af, dat hij zijn loopbaan als obser
vator begon. Het oculair van een
kijker is gemaakt uit lenzen van glas,
en glasoppervlakken spiegelen nu een
maal onvermijdelijk. Heeft er nu zoo'n
klandestiene weerkaatsing van het
licht plaats tusschen de lenzen van het
oculair, dan ontstaat daarbij een
schtynbecldje, dat kleiner dan het
normale beeld is, bovendien veel
lichtzwakker, en voorts van precies
denzelfden vorm. De Venusmaan" die
aldus ontstaat zal bijgevolg juist de
zelfde schijngestalte vertoonen als de
planeet!
Hoe aanlokkelijk deze explicatie ook
op het eerste gezicht mag wezen, ze
loste hét raadsel toch niet op. Want
evenmin als Heil er in liep, kunnen we
gelooven dat ervaren waarnemers hier
de dupe zouden zijn geworden van
zoo'n tastbaar gezichtsbedrog. En zelfs
al zou men nu een oogenblik aannemen,
dat er in de dagen betrekkelijk kort na
de uitvinding van den stern-kijker nog
tamelijk onkritisch te werk gegaan
werd, dan blijft het toch uitgesloten
dat iemand als1 Short b.v., bij alle
voorzorgen die hij nam, door een
schijnbeeld zou zijn misleid.
Eerst 50 jaar geleden is tuin hut
mysterie van de Vonusinnnn een af
doende verklaring te beurt gevallen.
In 188? kwam Dr. Stroobant, de latere
directeur der Brusselsche sterrowacht
in Ukkcl, op het denkbeeld om de op
lossing niet in den kijker maar aan den
hemel te gaan zoeken. Stroobant ensce
neerde een reconstructie van het
schouwspel, dat zich in het kijkervcld
der verschillende waarnemers had ver
toond, ten tijde van de sporadische
verschijningen der satelliet. Hij ging
m.a.w. na, welke sterren er op de
bewuste data zooal in de nabijheid van
Venus hadden vertoefd, en kwam tot
het verrassende resultaat, dat er bij
kans altijd een betrekkelijk helder
sterretje had gestaan op de plaats
waar het maantje gezien was! In
enkele gevallen was iedere andere op
lossing zelfs buitengesloten, want
Stroobant kon berekenen, dat de
snelheid waarmee men de satelliet
volgens de opgave had zien bewegen,
precies die was geweest, waarmede
Venus zich ton opzichte van de be
trokken ster had moeten verplaatsen
(maar dan in tegengestelde richting '
natuurlijk).
Niettemin bleven er ondanks al
deze successen toch nog wel een paar
duistere punten bestaan. Vooreerst
waren er ten tijde der<-twee waarne
mingen van den grootmeester'Cassini
gén sterretjes bij de hand. Wat zag
Cassini dus in beide gevallen?
' En wat zag- Short? Want het ster
retje van Stroobant moge al iets ver
klaren, het geeft toch allerminst
rekenschap vandeschijngestalte, die
de zeer kritische Short ons mot nadruk
verzekert, dat hij stellig heeft gezien...
De bekoring van het onbegrepene.
die vele dingen voor sommige naturen
slechts te interessanter maakt, schijnt
ook uit de omgeving onzer Avondster
nog niet geheel en al weggevlucht.
. . * * ' ?
Dr. A* J. M. WANDERS
PAG. 16 06 GROENE Ne. 3051
QR0ENE No. 352
BELANGRIJK BERICHT
VOOR ALLE ABONNÉ'S
Een tweede abonnement op DE GROENE voor slechts
ZES GULDEN
DIT Is het seizoen der geschenken, een sei
zoen waarin menig man met de handen in
het haar zit (voor zoovér aanwezig), omdat hij
niet weet wat hij geven moet. (En voor de dames is
het vaak niet minder lastig.) U wilt een geschenk
geven waar men iets aan héft. Het behoeft
geen groot geschenk te zijn, maar' het moet
iets zijn dat den ontvanger aangenaam verrast;
dat hij telkens opnieuw onder oogen krijgt en
dat hem den vijftigsten keer evenveel genoegen
doet als den eersten; dat hem steeds weer
den schenker in dankbare herinnering brengt.
? . '? . . ." ._".,.. ? i
2w//C een geschen^ 15 2)e Groene:
5 ff verrassingen voorde? ff uiden
Wij stellen nl. abonnés van DE GROENE in de gelegen
heid, een geschenkabonnement te nemen op naam van
een door hen aan te wijzen persoon die tot dusver nog
geen abonnéwas. Voor dit- geschenkabonnement bereke
nen wij slechts zes gulden. Evenals elk ander abonne
ment loopt ook dit door tot 31 December 1936, en het
gaat in met St. Nicolaas. Op dien dag krijgt de ontvanger
van de administratie van DE GROENE een hartelijk
briefje waarin hem de schenking wordt kond gedaan;
den volgenden dag ontvangt hij het eerste nummer.
Niet. nmaal, doch 56 maal .komt bij hem
Uw St. Nicoiaasverrasslng in de bus. Ziehier
de oplossing van menige geschenkenpuzzle:
, Geef DE GROENE, de verrassing
die 56 maal terugkeert
Hferlanft afknlpptn
ADMINISTRATIE DE GROENE"
KEIZERSGRACHT 355-AMSTERDAM
Póttflro 72880 * Gtm«tnu Giro G. (000 * Tftltfeon 37964
' * i * ' '~ , ?'?'?,*'
Ondergeteekende, zelf, voor 1936 abonnéop DE GROENE, verzoekt dit blad van
St. Nicolaas 1935 af tot 31 December 1936 te zenden aan.onderstaand adres.
Het abonnementsgeld voor dit geschenkabonnement is 6 gulden, welk bedrag
U heden per : , Is gezonden. ! ,
Naam van den : , ' ?
nieuwen abonné: ..,....,._ : '....!. t......
Adres:
hjaam en adres
van den schenker J ...
MOET IN DEN BRIEF AAN DEN NIEUWEN
ABONNÉUW NAAM WORDEN VERMELD!