l Uit de natuur Bonte kraai BONTE KRAAIEN Dr. Jac. P. Thijsse DE volksmond wil, dat n bonte kraai nog geen winter maakt en heeft het daarin ook wel aan het rechte eind. De enkeling, die zich in September vertoont, maakt weinig of geen indruk, helpt alleen vqgehvnnrnemers aan een weikomen vroegen datum". Later fokken ze uit die alleenstaande feiten nog wel eens een bruikbare waarheid. Maar wanneer we ons winterhalf jaar rekenen van l Octobcr tot l April, dan mogen we wel zeggen, dat het gekenmerkt is door de aanwezigheid van do %onto kraaien. De groote massa komt eerst in do tweede helft van Octóber en ik heb uit den treure onze schoolautoriteiten bezworen, om toch vooral een herfstvacantie in te stellen omtrent den 22steu Octóber, onder anderen ook ter wille van den intocht van de bonte kraaien. Maar die menschen hebben geon '-gevoel voor humor en dat is voor deTcinderen toch zou noodig. Doch laat ik niet afdwalen. Do bonte kraaien vertrekken weer omstreeks l April. De troep, die hier in de buurt van Bloemendaal over» wintert, is zelfs punctueel conigo jaren op dien. datum er van door gegaan, echter niet met stille trom, noch met de Noorderzon. Daar vertel ik later wel eens van. De bonte kraaien overwinteren bij ons vooral in het Westen des lands, naar den zeekant, ook langs de rivieren. Er zijn wel plaatsen in ons land, waar 's winters, laat ons zeggen van midden-November tot middenFebruari, maar weinig of geen bonte kraaien worden gezien. Mijn data-* opteekenende en feiten-verzamelende vrienden moeten mij daar maar eens iets meer van Vertellen. Dan maken. wij eens een kaart van de volksdichbABONNEMENTSPRIJZEN VAN DE GROENE" Per jaar: . Nederland . . . . . . ..? 10. Indlë(zeepost) 10. (mail) Argentini Belgi Dültsehland Egypte' '..' Frankrijk Griekenland Oostenrijk Sowjèt-Rusla'nd Spanje Tsjecho Slowakije Zwitserland ? 13.50 ? 11.50 heid der bonte kraaien in ons land omstreeks Nieuwjaar. Ik heb een stevig vermoeden, dat die kraaiendichtheid wel zal overeenkomen met de menschendichtheid, met misschien nog wat invloed van zee en stroomen. Die overwinterende bonte kraaien , komen namelijk vooral af op den afval van menschelyk bedrijf. Tegelijk met de meeuwen kunt ge ze aantreffen op de vuinisbelten en vuilstortingcn. Een prettiger manier, om de kraaientellinp te volbrengen is het opsporen van hun slaapplaatsen. Ga maar eens omtrent zonsopgang op een plek staan, waar goede uitkijk is en ge ziel? de kraaien in kleiner en grooter troepen trekken van hun slaapplaat sen naar hun werkplaatsen. En een uur voor zonsondergang, zelfs nog eerder, keeren ze van het arbeids veld terug naar du rustplaatsen, die meteen nog speelplaatsen zijn. Duizenden en nog eens duizenden gaan er slapen, in de duinen. Wie omstreeks drie uur reist tuHSchcn Amsterdam en Haarlem of tusschcn Haarlem en Uitgeusb kan zonder op houden troepen van bonte kraaien westwaarts zien trekken, en in de buurt van du ruïne van Brederode ontstaat soms een waar gedrang. Dikwijls strijken du vogels daar neer op du hellingen van du Blauwe Trappen of in de kronen van de boomen, die hier hoog zijn opgescho ten in du luwte van het duin. Meteen ontdekken wij, dat er ook rocken en kauwt jes in hun gezelschap verkeeron. Soms houden ze speel vluchten en stoeipartijen en dikwijls ia het er een leven als een oordeel. Inmiddels zijn van den zeekant ook de kraaien komen opdagen, die hun bestaan vinden aan het' strand en in do havens van IJmuiden. Als de 1.1 muider vuurtoren begint te knipoogen, dan zijn de vogels nog druk bezig, maar gaandeweg trekken ze dan toch naar hun boschjes,' om te slapen. "?.-.'. De grond in die boschjes vertoont hun uitwerpselen en braakballen en daar is dan dikwijls aan te zienr of in zoo'n boscïi landkraaien of zeekraaien «lapén. De laatste komen namelijk voor den dag met garnalenvelletjes. In zoo'n slaapbosch worden al heel .gauw de viooltjes, de wilde aardbeien en heb blauwe zenegroen vervangen door brandnetels en na n poosje komen er ook de geschubde inktzwammen. Om mij volkomen onbekende redenen verlaten de kraaien wel weer eens zoo'n bosch en dan hebben in een paar jaar heb zenegroen en zijn kornuiten heb terrein weer veroverd. Ik heb dergelijke wisse lingen nogal dikwijls zien gebeuren. Niet alle kraaien gaan 's morgens uit de duinen naar heb polderland of naar de zee. Er blijven er ook in heb duin zelf, eerst om de duindoornbessen, later om aangeschoten wild en dan hebben ze weer alleraardigste vecht- en ergernispartijen met de buizcrden en ruigpooten, die ook in nog al groot aantal in hot duin overwinteren. De bonte kraai, die eigenlijk grtyze kraai mocht heeten, verschilt alleen in veeronkleed van de zwarte kraai. Overigens gelijken ze zoo op elkander, dat men ze wel eens als den soort heeft willen beschouwen. Ze paren met elkaar en brengen vruchtbare bastaarden voort. Dat gebeurt dan in het grensgebied der broedterreinen, zelfs wel eens een dood enkele keer in onze Noordelijke provincies. Overi gens hebben de twee* vormen een merkwaardig scherp gescheiden broedgebied. De westgrens voor de bonte kraaien gaat langs de Elbe en over Lüneburg naar den Harz. In Ierland broeden alleen bonte kraaien, geen zwarte. In de lerache Zee heeft heb eiland Man de bonte kraai als brocdvogel en op het nabije Anglcsey broeden weer alleen zwarte, een geval, even merkwaardig en misschien nog merkwaardiger dan het eiland-ver schijnsel met de Geospiza's van de Galapagos eilanden, waar Danvin zich honderd jaar geleden over ver baasde. Zoo is dan onze doodgewone bonte kraai de drager van een misschien ondoorgrondelijk geheim. Radiobalans 1935 IK herinner mij, een» oen lezing van een oogheelkundig specialist te heb ben bijgewoond, een man van Europeesche beroemdheid, voor een in tellectueel ucnigszins gemengd gezel schap. Hij begon met ons een en ander over het oog t« vertellen, dat wij op do lagere school geleerd hadden* zoo wij het vóór dien reeds niet wisten, maar dan sloeg zijn genialiteit jube lend in du hoogte gelijk de klassieke leeuwerik in d» klassieke natuurbe schrijving van een zomurmorgeii, van welke hoogte hij ons niet zulke dave rende geleerdhedc'n overstroomde, dat zelfs de artsen in hut gezelschap knip peroogden en zich kwajongens voelden. Behalve degenen, diu zich den tijd kortten* door met oen gehuichclde be langstelling hun buurman te imponeeren, bezaten wij onze zielen in lijd zaamheid, tot du spreker oen slok water nam. Van dit intermezzo maakte de voorzitter gebruik, den prof iets in het oor te fluisteren. Deze knikte en wij allen begrepen.... Dus," vervolgde spreker zijn rede, om het voorgaande oven to remimeeren: het oog is een nuttig orgaan, waarmede wij kunnen kijken." En met heb serveeren van dergelijke wetens waardigheden maakte hij zijn spreek tijd verder; vol. Bij het opmaken van deze radiobalans voel ik mij een beetje in de moeilijkheden van ' genoemden pro fessor en ik bezit geen Europecscho beroemdheid als excuus. Want voor een deel van u, lezers, zullen termen als ,,stuumx>stersteilheidsregeling" of Loftïn-White koppeling" stellig even simpel klinken als een kopje thee met weinig Suiker'% doch voor een andere categorie, wier belangstelling minder radiotechnisch is georiënteerd, is do definitie: een radioapparaat is een kastje, van binnen gevuld met draden en lampen en van buiten gcpolitoerd waar muziek uitkomt, in alle, opzich ten bevredigend. Moge ik den periculeusen gulden middenweg in eero bewandelen. Vroeger ging heb zoo: wanneer rid der Muziek op zijn vurig ros Aethergolvcn vermoeid van de lange reis heb kasteel Ontvanger bereikte, stond de gastheer reeds op de brug met een frisschen dronk voor ruiter en dier gereed, zoodat beiden versterkt heb binnenplein betraden (hoogfroquenbkring). Daar stonden knechts klaar, om den ridder te helpen afstijgen en naar heb gastvcrtrek te leiden (demo.dulatie). Nu nog een stevige maaltijd en hij kon. bijna even frisch als toen hij zijn tocht aanvaardde, don salon betreden, door gejuich begroet (laagfroquent). Dab was de tijd der rechte" ont vangst, als ik heb zoo noemen mag, het systeem waarvan de superhiductie. tob de perfectie ontwikkeld door onzo leidende nationale industrie, de laatste phase vormde. Dit constructieprincipe had zulko evidente voordeelen dab tob dit jaar de superinductio de norm was, waar naar radiotoestellen beoordeeld wer den. Intusschen, de technici zaten nieb stil, de octode-mcnglamp kwam tob stand en desuperheterodyno-ontvangst begon haar zegetocht. Wel dateert heb super-het-beginsol niet van van daag of gisteren, maar eerst dit jaar was het zoo vervolmaakt, dat aan du bekende voordcelen der superinductie: hooge selectiviteit, natuurgetrouwe re productie, rustige ontvangst, nieuwe konden worden toegevoegd, zonder dab aan de oude schade werd gedaan. Met dat al is de ontvangst van ridr der Muziek wat opwindender gewor den: onmiddellijk bij aankomst op het kasteel springt hij reeds van zijn paard om, na een snellen versterkenden dronk, opgepakt te worden door ccn Keus. die hem door heb kasteel draagt, zooals eerst zijn paard hem rond du aarde vuurde (oscillator en middenfrequcntiu). Maar tekortkomen doet onze ridder niets; wannuur hij ten slotte gewasschcn, en geborsteld, ge- . voed en gelaafd zijn joyeuso entree houdt, is hij imponuerender dan ooib te voren. . Heb belangrijkste deel dezer rcstnuratiewcrkzaamhfdun vindt plaats in heb mysterieuze vertrek, dat du tech nici octode-menglamp noemen en dat in heb dagelijksch leven om zijn won der baarlijke eigenschappen Moderne lamp van Aladdin heet". Dit is wel du grootste winstpost op onze balans: een zoodanig geperfec tioneerd o toepassing van hut superhetprincipe, dab een fabriek als Philips, die niet alleen wat productie, maar ook wat constructie betreft do w reldleiding heeft, al zijn nieuwe modellen Volgens dib beginsel heeft opgebouwd. Maar heb is nieb het ecnige voordeel. Ons radiokasteel is een zeer gastvrij verblijf?hoo meer edele gasten men er kan ontvangen, hoe liever. Reeds eerder leerde men er reizigers, die meer dood dan levend aankwamen, weer op krachten to brengen nu is men er ook op ingesteld, dwergen, waaronder heel grappige kerolbjes.'hun gezelschap alleszins waardig, te ontvangen. Vroe ger namen die maar liever hun intrek in hun eigen speciale verblijven; nu het kasteel op hen Ingesteld is, komen zij ook daar graag. Dib vermógen tob goede en gemak-' kelijke ontvangst van korte golven (16 tob 60 'meter) bezitten, om dib fabrikaat nogmaals als voorbeeld t kiezen, alle nieuwe Philipsmodellun, behalve de goedkoopste drie uitvoe ringen. . : Alles bij elkaar genomen heeft 1935 dus een zeer gunstige radiobalans: boe stellen, die een betere weergave heb ben, meer stations hoorbaar maken, hoogst selectief zijn, zoo eenvoudig in de bediening, dab men haast nieb meer van bediening kan spreken dit alles en meer nog, tegen prijzen, die lager zijn dan ooib; ' INGENIEUR ' PAG. ia OE GROENE No.xei BEGRAFENIS VEREENIBINQ de verttelbare EVERSHARP Vacuüm P«n biedt vel« totaal nieuwe «(genschappen t ,, 1. Gemakkelijk te vutten met n beweging van den zuiger. 2. Doorzichtig toont U wanneer U de pen moet vullen. 3. Gepatenteerde inktalilulter - voorkomt lekken onder alle omstandigheden. 41 Vtrttelbare punt - pre* eie» naar elk handschrift te stellen. De verstelbare EVERSHARP Vacuüm Pen is een openbaring . voor vele yulpenhouder'bezitter» Geen gevaar voor lekken - hoe U de pen ook draagt Als U den' dop opschroeft. wordt de inkttoevoer automa tisch algesloten De doorzientlge houder kan tweemaal zooveel inkt bevatten «Is een gewone pen Met haar veelkantig Dorlc" model en mooie kleuren is deze EVERSHARP een dankbaar geschenk! Vraagt deze pen bij uw boekhandelaar! Prijzen: t 18.50. f 21 - en l 25.GewoneEversharp Vulpennen vanaf 15. Eversharp Vulpotlooden M.25, l 2.75. f 3.75. l 525 en hooger. A 11 ? ? n ? l m p o r t ? u r »t Bllkman & Sartorius, Amsterdam EVÜRSHARP Een wondere werelds ./.« * verschijnt, wanneer de levendige kaarsvlammetjes van ranke Gothische kaarsen hun speelsche, bewegelijke licht- en schaduw-effecten te voorschijn tooveren. Een wereld vol gezellig heid, vertrouwelijkheid en blijde feestelijkheid. V Gezelligste licht is kaarslicht othisdic jatten Koninklijke Stearine Kaarsenfabriek Gouda SBLL MOM BIMGEDS CACAO HEERENKLEEDING VOOR VADER EN ZOON TOT REDELIJKE PRIJZEN ADRIAAN SCHAKEL HE1UGEWEG - TELEFOON 37273 Meneer «lansen koopt Meeding naar maat HU itaat er op dat het 'm staat Da pr|J* en de coupe Komen onder de loupe Zoodat hU naar SCHAKEL steeds gaat kalender iQ3Q on* Afgehaald aan ?;..:; __ . :. bureau f0.60,t) NEDERLANDSCHE^REISVEREENIGING Lqqn van Meerdervoort 53', den Haag PAG..l».Df.GROENE l