Historisch Archief 1877-1940
if-i'irttw.^ii;,:^..
rouwen en vrouwenleven
Romantische overpeinzingen in
een on-romantischen tijd
LANGS mijn raam loopt aan
den buitenkant een dunne
draad. Het loopt langs alle
ramen in deze straat. Soms stijgt het
naar het dak en voegt zich daar bij
andere draden tot een dikke knoedel
waar witte knoppen uit opsteken.
Dan wringt het zich weer los en
kruipt alleen verder met een rechte
daling naar een raam, het volgende
huis, de volgende straat.
Het is een simpel draadje, onpreten
tieus, glad, zonder een enkele kronke
ling. Het is tegen weer en wind be
stand; het blijft effen, dof-glazend.
Het ia er. De bakker mag je al eens
een keer vergeten, de groenteboer ver
tikt het soms om voor die eenc magere
klant een straat om te rijden, in de
buurt wordt een kind geboren, een
oude man sterft.... het draadje is
er. Onontkoombaar. Onder mijn raam.
Achter het raam is dus mijn kamer.
Met boeken, een oude stoel waar ik
aan gehepht ben, verdroogde bloemen
boven een oud portret, een oude
sjaal met rozen en anjelieren....
Het is alles heel oud en het is mijn
kamer, 's Avonds wordt het mijn
wereld. . *
Overdag probeer ik mee te leven
met al het nieuwe. Het lukt ook wel.
Het moet. En ik wil niet muf worden,
voor al het geld van deze wereld niet.
Ik lees de boeken die het doen".
Ik probeer op de hoogte te blijven
van hetgeen do eeuwig-jonge dichters
van dit land publiceeren. Ik heb daar
zelfs een tamelijk afgerond eigen
oordeel over. Ik vind vliegen een
prachtige sport, al vind ik wat
meneer Viruly schrijft nóg mooier.
Ik begrijp dat meisjes van achttien
niet' meer kunnen droomen en
dweepen als vroeger en dat dat maar
heel goed is. Er is zooiets als révolte
togen al de onzekerheid' van nu en
l
"? Y;
de versleten zekerheid van vroeger.
Ze zijn niet hard, ze weten alleen
dat ze het beter weten. Ze hebben
gelijk. En achter de wereldwijsheid
in hun oogen is iets heel jongs en
liefs; precies zooals dat vroeger was
en' over twee eeuwen nog zijn zal.
Ik volg de berichten over
Abessiniëen voor zoover ik ze begrijp stel
ik er veel belang in. Ik geloof niet
dat do Italiaansche soldaten, met hun
leven als inzet, zoo'n vurig verlangen
hebbeu de eer" van hun land te
verdedigen in een klimaat waar een
gummi regenjas je van je lichaam
brandt. Ik geloof ook niet dat die
Abessijnen zulke geweldige barbaren
zijn.... ze zijn alleen anders; bar
baren zijn we allemaal, met of zonder
stofzuiger en centrale verwarming.
Ik ga trouw met mijn zoon naar
Cinéac en als het moet steek ik ook
alleen de Munt over. Met een beetje
goede wil lukt het allemaal wel.
Vroeger kwam je op stille land
wegen dikwijls van die oude
boerenwagens tegen. De boer die er op zat
was meestal oud, en het paard óók.
Het tuig werd al sedert jaren niet
meer gepoetst; het knelde hier en
daar een beetje en ergens anders
hing het weer wat te ruim om het
grootèbruine lichaam.
Zoo gaat het mij ook. Het is niet
altijd makkelijk en het knelt wel
eens, maar het gaat heel aardig.
D N dan komt de avond. Alles wat
*-* ik doen moest heb ik gedaan,
heel den lieven langen dag. De avond
is van mij. De donkere gordijnen zijn
voor de ramen, ik had ze al toen....
maar dat doet er niet toe. Vier muren,
een oude stoel, boeken on een vrouw
die alleen tusschen die vier muren
romantisch mag zijn.
En nu weet ik niet meer dat ik
in een straat woon en dat de juffrouw
aan de overkant platina-blond is en
zoo geniet" van het laatste boek van
meneer den Doolaard. Ook niet dat
de meneer van n-hoog een woedend
fascist is en affiches voor zijn raam
hangt waar ik niets van begrijp. Ik
weet niet meer dat de maand nog
angstig-lang is, ik weet niet meer
dat mijn zoon het moeilijk heeft op
'de H.B.S. en dat het met het Fransch
nog niet wil, vlotten. Ik ben alle din
gen van overdag en van vlakbij ver
geten.
In de rook van mijn cigaret zie ik
gezichten, menschen van toen". Het
scherpe magere gezicht van dien
schilder die alleen als hij geld noodig
had, wist wie zijn vrienden waren en
wie niet en waar we toch nooit boos
op konden worden. Die' stugge, don
kere jongen die zoo weinig sprak;
maar als lüj zijn verzen voorlas wer
den wij allemaal stil. Dat donkere
Russinnetje (wat was dat kind toch
mager) dat de heele dag cigaretten
rookte en bijna niets at. Ze zei altijd
dat de Hollanders er zoo Weldoor
voed uitzagen. En dan die vriendin,
nooit heb ik later meer zulk vlammend
rood haar gezien, die haar aap altijd
De mode vanmorgen
Een vorig maal vestigden wij de
aandacht op de moderne plttifoura
i voor het akiënt waarbij dan slobkousen
i kunnen . wórden gedragen. Bij dtze
roestbruine pantalon draagt men een
flessckengroen jluweelen jasje.
overal meenam en haar kinderen altijd
thuis' liet.... al de
on-maatschappelyken, de goddelijke dwazen van toen
.... en ik ben weer een van hen,
een zorgelooze die de zaak maar zoo'n
beetje laat waaien en het niet zoo
erg vind als het gas wordt afgesneden,
tenvyl ik juist mijn petroleumstel
heb uitgeleend.
De muren van mijn kamer vallen
weg, n de huizen, voor en achter en
opzij. Er zijn geen straten meer en een
drukke stad vol energieken die alle
maal recht op een doel afgaan en
nergens tijd voor hebben.
Mijn zoon is vier jaar en we wonen
in een klein wit huis met een bloeiende
appelboom er voor en een erg groen
grasveld vol gele paardebloemen. En
mét die bloeiende appelboom in mijn
hoofd en die kleine jongen en dat
groene grasveld ga ik naar de boeken
kast. Ik haal er een boek uit van een
dichter die altijd. maar alleen voor
the happy few was en zal blijven.
t? N dan is daar dat draadje. Dat
^ venijnige, onpretentieuze draadje.
Hallo l Hallo l.... lei Radio Pa
ris.... vous avez entendu...." dat
is links van me. '
Attenziune J.... Aici Radio Bu-,
curestë...." dat is rechts.
Dames en Heeren.... u heb ge
luisterd naar...." dat is aan de over
kant bij de meneer die zijn raam altijd
een eindje openzet als de radio aan
staat.
Hallo l Hallo l.... XY.... als ik
je niet in de lucht tref kom ik morgen
wel even bij je aan...." Dat is vlak
beneden mij, bij de radio-amateur die
ultra-korte golf prefereert.
Als ik je niet in de lucht tref kom ik
morgen wel even aan....
En dan kijk je op van je boek. Je
las een vers over witte meeuwen en
zand en zee en je dacht dat het wel
mocht, twee uur lang je zelf zijn: een
romantische oude vrouw.
Het mag niet. De stille verzen vallen
te pletter tegen Kovacs Lajos en zijn
band. De' bloeiende appelboom
schrompelt in elkaar tot een spichtig
jeneverbesje ergens in een stads
tuintje, het groene grasperk is al lang
verdwenen onder de verzengende
adem van een kwasi-heesche vrouwen
stem die zich beklaagt over iemand
die eerst veel en later heelemaal niet
van haar hield. En mijn kleine zoon
is een man, een jonge man met al de
duizend moeilijkheden voor iemand
die geen kudde-instincten heeft.
Mijn kamer is gemeen-goed; er zijn
er tien zoo, twintig, dertig, naast me,
boven me, onder me.
En als ik nu, op dit oogenblik eens
naar beneden ging en aanklopte bij
dien meneer die morgen een ontmoe
ting ergens in de lucht of in de stad
zal hebben..,. als ik hem, eens vroeg:
... .Uw radio.... kunt u misschien
1 ?»» '..??'.
? ???? ... , . . ? ' |
> Dan zou hij mij verbaasd aankijken,
(hij heeft erg aardige grijze oogen) en
zijn Schotsche terriër zou vlak naast
hem staan en mij achterdochtig aan
kijken (dat doen* Schotsche ' terriërs
altijd). Dan zou ik achter dien-jongen,
want het ia een jongen al is hij dertig,
een hallgedekte tafel zien met een
stuk brood en een bordje met leege
eierdoppen.... Hij woont daar alleen
met zijn terriër; omdat hij het zelf
niet anders Wil natuurlijk, (zijn oogen
7-ijn werkelijk rg grijs en rg aardig)
....Maar goed; als hij 's avonds
thuis komt is er alleen dat wijze
zwarte beest en de radio.... Neen,
het is uitgesloten; daar valt niets te
vragen. Tóch klopt er iets niet. Als
ik* niijn raam wijd open zou zetten en
dan hard beginnen te gillen zou ieder
een mij voor gek verklaren. Als ik
door mijn straat loop en ik zie i:
tien benedenhuizen, tien huiskamer
met een en hetzelfde behangsel, bijn
hetzelfde buffet met zes stoelen ??
aanverwante artikelen en bijna h<
zelfde soort kindergezichten acht
al die tien ramen, dan mag ik ni.
hardop iets leelijks zeggen.
Ik heb dat allemaal geleerd, l
loop met een vriendelijk gezicht lanj
al die ramen en ik zie, zonder ee
spier te vertrekken hoe hevig d
meubels glimmen en dat er op all*
tafels een tafelkleed ligt en op di
tafelkleed een klein kleedje en daarc
een plant in pot. Ik zeg dan niet
hoewel.... het tuig dan even knel*
Niemand kan of mag een mensc
beletten zijn léven te slijten tussche:
een eenheidsmeubilair.... of om aa*
een knop te draaien en Parijs, Lon
den, Bucarest en weet ik wat aan
huis te laten bezorgen.
Waarom mag een ander dan ni
stil zijn in ebn stille kamer?
Als ik je niet in de lucht tref..
Er klopt iets niet.
G. J. WERUMEUS BUNINO-ENSIN,
^genoodigd tot toetreding tot hot
concern. De Gele Wereldbank" zal
een spoorwegbouw van Port Arthur
naar Tokio financieren; zij zal Siam
^n een deel van Indiëvan spoorwegen
voorzien en men is reeds een eind
gevorderd met de voorbereidingen tot
Ut alles. Miss Kiotsjo blijft vooralsnog
ichter de schermen. Maar lukken
:.var plannen, dan zal ze met recht
',0 ongekroonde koningin van het
'erre Oosten zijn. ERICA
Kamerplanten
o1
De dochter van
Japans rijstkoning
DE verwestersching van Japun
heeft vele merkwaardige ding» n
tot stand gebracht. Niet alle'-n
zijn er over de heele wereld nu Japa i
sche vulpenhouders van een guld«u
te, koop en Japansche fietsen v<n
misschien een rijksdaalder, maar stil
letjes weg heeft ook O'Mlmosa-S.-tn
haar oude vertrouwde wegen verlat -n
en is begonnen zich te bemoeien met
het zakenleven in haar land. Bet
machtige Soezoeki-concern, dat thans
niet meer bestaat, is gedurende zijn
.laatste jaren door een vrouw gele d.
En .thans is er weer een nieuwe ster
aan den Japanschen zakenhemel, een
jeugdige Japansche, die door ht<ai
inzicht in zaken veel van zich d--et
spreken en die een enorme ma<ht
bezit. Het is miss Kiotsjo, een ry*t
prinses.
Papa Kiotsjo was een rij?tmagn,.at
vangroot» allure. Gedurende tientallen
jaren beheerschte hij de restmarkten
in het Verre Oosten volkomen. Zon ter
dat ze het wisten stonden millioenen
koelies en millioenen arme boertje» in
zijn dienst. Toen hij stierf liet hij vijn
dochter 800 millioen yen na.
Miss Kiotsjo echter is niet van het
type, dat. gaarne op de geldzak'.en
gaat zitten l Ze heeft met haar varen
erfenis ook zijn werk
overgenonxAls directrice-generaal beheert ze :i
enorme bedrijf, leidt de ondernen in
gen persoonlijk en heeft contact »ie*
de duizenden werknemers in
dienst. Ze heeft een 12-urigen arbeids
dag en verklaart belangstellenden,
dat sport noch spel voor haar
'interessant zijn als de avonturen »*a»
hét zakenleven. , . ,
' Maar deze merkwaardige viyu*
heeft mér ambities. Ze doet ook aai
grondspeculatie en men zegt, da' »
bezig is om de vestiging van ee<
Aziatische bank, die het heele poitéi
beheerschen zal, mogelijk te ma-een
Bassen-aniinositeit is hieraan nie
'vreemd: miss Kiotsjo's Gele Weield
bank" zal tot'taak krijgen het Amen
kaansche en Europeesche kapitaal
'Aziëte overheerschen, zooals Ja) wu»
dumping op het oogenblik vele g»X
derenmarkten overheerscht. De be
doeling is dat Tokio hoofdzetel
de banldnstelling 'zal worden 'en.
zij over een kapitaal zal beschik
waarmee geen enkele bank ter we
zich kan meten. Japansche, Chineest!
en Indische millionnairs zijn al
lerstrooa
E Kerstroos, die we in een paar
variëteiten kennen, de witte
en de bruine, wordt weinig tot
te kamerplanten gerekend. Toch is
.iet een heel gemakkelijk in bloei te
^rijgen plant.
" In de kweekcrijen bloeien omstreeks
Kerstmis vele kassen vol van do
ICerstroos, zoo vroeg door de gegeven
tvarmte. Indien ze uitgebloeid zijn,
noot u ze niet weggooien: de
Kerst. «os is een gewone vaste plant, die
verblijvend is. Heeft u een tuin, dan
« het heel gemakkelijk de plant in
en pot te zetten en met pot en al een
-dein stukje in te graven. Later ver
schijnt dan het blad, weer nieuwe
Knoppen komen in aanleg en tegen
bet gure jaargetijde haalt u do pot
veer binnen, waar de bloemen, wel
vat later, omdat u geen kwcekerij
leeft, spoedig in groot getal te
voor? 'lüjn komen. ?
Dat alles lijkt zeer eenvoudig. Toch
/ijn. enkele voetangels tusschen deze
i Utuur verborgen! Het wil wel, dat
i i den zomer de stengels en bladeren
umgetast worden door het z.g. vuur",
< -n zwamziekte, We snijden die
s engels zeer diep weg en bespuiten
d: plant met een 1%
carbolincummlossing.
In de kamer moeten we
voortii'irend water geven, zoodat de
knopl'-n niet blijven zitten. Heel goed is
vat warm water te nemen en dat
V morgens op het schoteltje te gieten.
l et spreekt vanzelf, dat we bij den
l oei in de kamer het blad missen.
I ;iat u de plant in den tuin staan, dan
z l ze daar bloeien, soms al einde
J thuari. U moet echter zoo'n plant
ii een pot wel goed verzorgen: nog
e- ns wat extra mest en een extra
K «tertje water. Is het uw bedoeling
«-. een tuinplant van te maken, dan
\\ »rdt ze natuurlek uit den pot
ge1. ald.
G. P. BRONKHORST
Verkade's album De Boerderij"
!?»
?
I
EN roemrijke traditie hoeft
haar gevaren. Wat in den be
ginne en recordprestatie was,
\v--rdb weldra gewoon gevonden en
n i-n schenkt er geen aandacht meer
?MI zoolang het record niet wordt
VM-bcterd. De, firma Verkada lieeft
m -t haar albums een record voor
recIft uc-uitgavon gevestigd dat nimmer
ó\ -rtroffen is ook niet door
haar'???;f. Integendeel: het nieuwe album
l'e Boerderij" (tekst van H. E.
Kuylm n, plaatjes van C. en H. Bol en J.
V' vrman) vertoont m zooverre een1
»> inking, dat d,e behandeling van het
v» -lomvattende gegeven (leven en
w* -k op de boerderij in de vier jaar*
g«' ijden) wat in de verdrukking is
door het, verhaal dat er
eigenlijk? omheen
'ge»P'nnen moest worden. Ligthart en
Scl,oepstra konden dat doen, maar
di' hadden er dan ook meer ruimte
vo.»r. Voor het overige is de uit
voering weer onberispelijk (op de
kleur van de pruimen en de
frambozen"«; en is ook dit album weer
een.be' venswaardig bezit. Het is het
derpig?te in de r^j: mogen er nog vele ?
Onder de pannen
Hoek/e van een zo/derkomertje,
/n zijn oorsprpnkef/jfcen stoot
slechts als berghok bruikbaar,
doch met behulp ven boardplatcn
In een aardig hoekje omgctooverd.
De ontdekking van een kamer
TALLOOZE woningen zijn ge
bouwd met een schuin dak.
De^werking \'an het exterieur
willen wij in deze rubriek 'buiten
beschouwing laten; het interieur onder
hét dak kan echter verdiensten heb
ben, die miskend worden. Een zolder
met het schuine dak wordt niet als
bewoonbaar" beschouwd. Als men
echter tegen de wanden op een hoogte
van circa 1.80 meter platen
boardmateriaal zet, verkrijgt men niet
alleen de rechte wanden, die het
criterium zijn van een kamer", maar
men maakt automatisch daarmee
berging achter de platen en isolatie
door de platen. Boardplaten zijn
gemaakt van geperste houtvezel of
geperst suikerrietmateriaal; ze bevat
ten een groot aantal luchtcellen, die
aan de platen het vermogen geven
om de temperatuur .te nivelleeren.
In den zomer houden zij de kamer koe]
en in den winter warm. De berging
achter de platen kan men gebruiken
als wandkasten. Op de afbeelding is
aan den zijkant van zoo'n wandkast
een nisruimte afgenomen; hierin is
een klep getimmerd, die als secrétaire
dienst doet. Het bankje vóór dit
ingebouwde schrijf meubel heeft een
lade .onder de zitting. Hetzelfde meu
bel kan ook gemaakt worden als
ingebouwde kaptafel of als bar".
Het raam is bij eeh zolderverdieping
door den bouwer meestal op zonder
linge plaatsen aangebracht ten op
zichte van den vloer; de bewoonbaar
heid was dermate onderschat, dat het
venster niet berekend werd op naar
buiten kunnen zien. Een podium onder
hét raam zal de vloer hooger brengen
en daardoor het raam op prettiger
niveau. Wie de zolderkamer als
werkruimte wit metamorfoseeren,
kan met eenvoudiger oplossing vol
staan. Een schrijftafel getimmerd
op de hoogte van een téekentafel
mot als zitplaats voor deze tafel een
gewone teekenkruk maakt het podium
overbodig. Als kinderkamer geeft
de zolderruimte mot het podium
groote voldoening; het kind kan er
heerlijk op en mee spelen. Het
podium is tevens als berging 'te
gebruiken. PAUL BROMHERO
f AG. 12 DE GROENE No.*ïAG' '3 " GROENE No. 3054
Allén de gordel La Néa", wettig gedep.,
volgens Dr. Fz. Qlénard geconstrueerd
tot leniging en voorkoming van de door hem
ontdekte ziekte, de entéroptose, heeft door
zijn samenstelling uit een elastisch weefsel
van drie verschillende krachtzönes, van
onder naar boven afnemend, die uitwerking,
alsof bij het dragen ervan de buik met de
handen wordt opgehouden. Deze eigenschap,
noodzakelijk voor eiken steungordel, Is bij
La Néa",'van blijvenden aard (zet zich
niet naar het lichaam).
La Néa" is dus de gordel voor diege
nen, die lijden aan verzakking van organen
in de buikholte, ook is hij een voorbehoed
middel tegen vermoeienis bij langdurig staan
of gaan, of bij beoefenen van sport. Hij zit
gemakkelijk en kleedt slank.
Hij herstelt het figuur bij uitzetting na het
kraambed.
La Néa", Is bij de meeste H.H. Medici, bekend. Raadpleegt daarom Uw
Hulsarts of speciaal-Arts, omtrent dezen gordel.
La Néa'Y Is voor
handen in rose en beige:
Breedte
20 c.M. F. 1O.5O __«_
25 C.M. 13.50 AMSTERDAM: Kilrititrnt 136, Uitofautriit
30 C.M. is.- UTRECHT ? NIJMEGEN ? HAARLEM
80
MAISON DE BONNETERIE
AMSTERDAM
Kllv*ntri«t . Rohln
DEN HAAG
Gretnmarkt - BulUnhol
WINTERSPORTKLEEDING
DAMES.SKIPAKKEN van
prima sneeu w. en waterdichte
wollen stof ? met lange panta
lon, ook alt plusfour t«
dragen. Als afbaeldlng . _
No.1 .....45.
AlsaibaeldlngNo.2 . .27.50
SKIPAKKEN voor malsies.
Als afbeelding No. 3 A "
leeftijd 6 jaar 19,
stijging 1.50 per maat
WINDJACKEN van .,, '
wind-enwatérdlchtestol 11 .50
SKI-JASJES, witte rt?_.
loden stol 24.50
Cashmere en Shetland wollen
Pullovers, Slipovers en Vesten.
Cashmere Shawls. Wollen wanten .. .
en Handschoenen, Sportkousen
enSkiiokken.PeaüdeSuèdeJasjes
SKIKLEEDING VOOR
HEEREN EN JONGENS
Jongens Skipakken
.,,-.,,leeftijdsjaar,.... 15.75'
1.- stijging per maat
l ZICHTZENDING FRANCOl
r/r
BINGEDS
CACAO
EL KAAM YC
STORT OP GIRO 7550
NIEUW DAMES
(HEEREN)
POLSHORLOGE
TWEE JAAR GARANTIE
Hu. ifwjjkiif 2 «in, pir wiik
ELKA.KALVERSTR. 206
AMSTERDAM
G. J. DE KONING & Zn.
Opgericht 1739
Amsterdam C. Telefoon 32457 Keizersgracht 447
Loodgieters Zinkwerkers Gas- n Waterfitters
Onderhoud en Reparatie v
Bezoekers aan Amsterdam
Victoria Hotel - Damrak «/« C. Station - noodlgt U uit.
WU verzorgen U In ons hotel tegen matig* prijzen.
? ? U zult tevreden zijn l
Kamers met Holl. ontbijt ? Lunch Diner
vanaf f 8.50 f 1.50 en f 2.?f 2.?, f 8,?en f 4,
^^?D« DlTMtl*