i ^ CARL DÉKI c BUlTÉNfPOttT-UlTTUKl 113-115 AM*T?KDA# DUNLOP Veilig op w.P« UW GARAGE-HOUDER HEEFT DUNLOP BANDEN IN k VOORRAAD A NEDÉRL DUNLOP RUBBER- EN BANDEN MIJ. 'AmsMrdam - D>n. Wllllnkplaln 1240 -TiMbon 936U.937U Het kind en het paradijs Heilsverlangens in het jaar nul DE EEUW, voorafgaand aan Christus' geboorte, was voor Home en Italië, toentertijd de leidende macht in de wereld, een periode van crisis. Rome, aanvanke lijk een onbeteekenende nederzetting van herders en boeren, had in den loop van ongeveer vijf eeuwen rst het omliggend landschap Latium, daarna geleidelijk geheel Italië, einde lijk het grootste deel van de toen bekende wereld onder zijn macht vereenigd. Maar uitbreiding van macht beteekent niet zoo maar vermeerde ring van voorspoed. De beheersching van een wereldrijk vereischfc subtiele regeerkunst en een soepel staats bestel. Nu kan men van de regeer kunst der Romeinen naast veel kwaads ook vél goeds zeggen, maar de staats vorm liet alles te wenschen over. De senaat der Romeinsche republiek was een log lichaam, een coterie van patricische geslachten, meer be^ dacht op handhaving van eigen standsprcstige dan op het heil van een zoo veel-omvattende gemeen schap; nauwelijks waren er pogingen gedaan om de organisatie van den ouden, kleinen stadstaat te hervor men en om te bouwen tot die van een wereldrijk. Dat stelde moeilijke pro blemen, waarvan de oplossing in de eerste eeuw v. Chr. urgent werd en die een hevige crisis te voorschijn riepen, gepaard met partijtwisten en een reeks van burgeroorlogen. Van binnen uit en van buiten af voelt Rome zich ernstig bedreigd, maar niemand ziet een uitweg. Cicero weliswaar schrift een werk Over den Staat" en ver dedigt een vaag omlijnd stelsel, waar in monarchie, aristocratie en demo cratie gelijkelijk aandeel zullen heb ben, maar in den grond van de zaak voert hij een pleidooi voor behoud van den republikeinschen regeeringsvörm met den Senaat, waartoe hij zelf behoort, aan het hoofd. Alleen hoopt hij, dat een Leider" zal op staan, die door zijn autoriteit den vrede en de eensgezindheid herstellen zal. Als zulk een leider werpt de jeugdige Octavianus zich op, wiens leiding evenwel geleidelijk overgaat in alleenheerschappij. Hij brengt in derdaad den vrede, en het dankbare volk geeft hem den titel Augustus, Verheerlijkte", bermensch". In de voorafgaande periode nu van crisis, van bange voorgevoelens zelfs omtrent een naderend einde, van berusting, pessimisme en wanhoop, gaat een strooming van romantiek over en door den Romeinschen geest. Dat klinkt vreemd: Romeinsche romantiek" ! Niet zoozeer om den modernen term, als wel omdat naar veler meening de beroemde fantasielooze nuchterheid van den Romein schen geest tot romantische droomerij niet in staat zou zijn geweest; enkele bekende symptomen zouden op louter navolging van de Grieken berusten. Wie zoo spreekt, generaliseert even schromelijk, als wie den nuchteren Nederlander elke neiging tot roman tiek ontzegt. Wij laten slechts de feiten spreken. kan van romantiekterecht veel kwaads zeggen, maar in de oerato instantie bergt zij iet» goeds: zij beteekent hernieuwde orienteering aan het uitgangspunt. Wanneer op den weg der voortschrijdende cultuur d« schokkende teleurstellingen komen, gelijk de Romeinsche burgeroorlogen of déwereldoorlog van onzen tijd. dan rijst de knagende twijfel, of do cultuur ons wel in de juiste richting geleid heefc en .ons niet al, te . zeer heeft vervreemd van het uitgangs punt: de natuur. Romantiek is heim wee, zij het ook niet het heimwee van den verloren zoon, waarin dovraag naar eigen schuld beslissend domineert. Het helm", waarvan de herinnering den mensen met wee vervult, is de natuur. Op zoek naar de ongerepte natuur zweeft zijn blik naar verre hinden en vreemde vol ken, waar de cultuur nog niet door* gedrongen heet: Plato's Atlantis, Thomas Morus' Utopia, het Bali van den modernen toerist. Voor de Romeinen noemen we slechts n voorbeeld: de dichter Horatius wil met zijn medeburgers de ellende der burgeroorlogen ontvluchten en roept hun toe: Ons wacht de Oceaan, die de aarde omgeeft: laat ons op zoek gaan naar de blijde landou wen en de ryke eilanden. ..." Of ook men Grafmonument van een knaap (Thermtnmvieum, Rome) ff * PAG. 8JDB} GROENE No^OSS Eroten o/s goudsmeden. Muurschildering te Pompt}! /,et terug naar een ver verleden, ?n verloren tooverland, dat in leven. ige kleuren geschilderd wordt en de l "narring van den eigen tyd des te . -hrünender maakt. Zoo droomt zich de menach een i uradijs en zoekt dien droom te rea?.seeren buiten zichzelf, op grooter .'' kleiner afstand in ruimte .of tyd. In wanneer hij ook al zichzelf voor . ied buiten elk parades gesloten ?Ut, zoo vestigt toch zijn blik zich ,)1 hoop op.... het kind. Dat jonge ? czentjo ziet hij nog vrij van alle ?metten der cultuur, en hij begint ? Ilcreerst met een sentimenteel beha-f.cn. te scheppen in kinderleven en Kinderspel, sober surrogaat van r-aradijssfeer. Wij vinden in de litteituur verschillende 'toespelingen op ??n gewoonte, die in Alexandri Handel In cupfdoot/es, naar een Rome/nsche teeken/ng ? ntstond maar naar Rome haar weg ond, dat nl. rijke families kleine kinderen opkochten, als speelkame: aden voor de kinderen des huizes, "laar ook als speelgoed voor de volpassenen. Keizer Augustus omring<i zich in zijn paleis, op raad nog ??el van zijn Stoïcijnsch wijsgeer, met ? ?n schare van zulke kinderen en -?men met hen speelde hij gaarne ? ,ot dobbelsteenen, bikkels, .noten ' :iz. Dichters spreken graag van hun . kleintjes", zooals ze genoemd wer'!->»i; zoo hebben we drie treurzangen i u-er van Martialia op den dood van ???n zesjarig meisje met den idyllif hen naam Erotion. . . wonder, dat pook de beeldende kunst in zulke kiemen een Dankbaar motief vond. Aanvankelijk iel het niet mee, het kind in zijn natuurlijke onbevangenheid goed weer '?? geven, maar wat men wist te ! '..-reiken laat ons o. a. het 'helaas (?schonden grafmonument van *on jongen zien, nu in hét Thermeni.iuseuin te' Eome. Graag beeldde vooral de schilderkunst kleine kindeic-n af in hun spel, dat al in de oudl.-id zoo goed als nu bij voorkeur l. -stond in het nadoen van groote i- lenschen. Daarbij werden ze dan «likwijls met vleugjes voorgesteld, als kleine Eroten of Cupidootjes; zoo vindt men ze o.a. op muurschilde ringen in het bekende Huis der Vettil 'AG. 9 DE GROENE No.30!S te Pompeji. Ze zijn afgebeeld als goudsmeden, als oliefabrikanten, als wijnhandelaars, als kransenverkoopera enz., verder bij wagenreunen, bij het werpen met steenen naar een houten schijf, hij het bloemenplukken. De bekende putti" der Renaissance zijn de voortzetting van deze reeks Kindergestalten. Een voor Home geheel nieuwe ge dachte wordt dan uitgesproken in het merkwaardige en bijna raadsel achtige gedicht van Vergilius, bekend als de vierde Ecloga. Hier is niet meer sprake van het kind, dat de menschheid een nieuw paradijs zal binnen voeren. De geboorte van dit goddelijk kind wordt voorspeld als weldra op handen zijnde. Die Knaap" zoo zingt Vergilius zal het leven der goden ontvangen, goden en heroën zal hij in gemeenzaamheid van aan gezicht tot aangezicht aanschouwen, en hij zal de wereld regeeren, die dank zQ het beleid zijns vaders vrede geniet. Dan zal voor u, o knaap, de aarde in het begin spontaan kleine geschenken strooien: wijdrankende klimop en valeriaan en exotische bloemen vermengd met blinkend akantbusblad. Dan zullen de geitjes vahzelf naar de kooi komen, de uiers gespannen van melk, en zelfs voor de groote leeuwen zal het vee niet meer bang zijn. Zoomaar vanzelf zal je wieg zich tooien met lieflijke bloemen. Oqk zullen er geen slangen meer zijn, en evenmin de bedriegelijke giftige planten: hét balsemkruid van Assyri zal je overal voor den voet groeien. Zoodra je dan in staat zult zijn, de heldenfeiten van het voorgeslacht en de daden van je vader te lezen, en kunt verstaan, wat ware man haftigheid is, dan zal langzaam aan het veld zich goudgeel kleuren van het koren, aan woeste doornen zal blozend de druif hangen, en uit harde eikenstammen zal honingdauw druppelen." Daarna wordt in po tischen gloed geschilderd, hoe dit kind voor de menschheid een nieuw tijdperk des heils zal inluiden, waarin vrede zal heersenen op de aarde, die een waar paradijs zal zijn. . Men begrijpt, dat men bij deze schildering al vroeg . gedacht heeft aan de voorspellingen van Jesaja (11, 6 vlgg.): Dan zal de wolf met het lam verkeeren, de panter zal zich bij het bokje nedervUJen, het kalf en de leeuwenwelp zullen te zamen grazen, en een kleine jongen zal ze weiden'.'»*enz. Evenzeer .ver staat men, dat al in de Oudheid in dit gedicht een voorspelling is gezien van Christus' geboorte en : men tot Vergilius opzag als een door God geïnspireerd profeet. De vraag, of er eenige samenhang kan zijn tusschen Vergilius' gedicht en Israëls profetieën moeten we hier onbespro ken laten. Genoeg zij het gezien te hebben, hoe Rome niet alleen .kende het kind, dat in zijn natuur lijke onbevangenheid herinneringen wekt aan een verloren tooverland, maar ook het kind, dat de mensch heid voorgaat naar een hieuw paradijs. PROF. DB. H. WAOBNVOOBT de parfums van metz en CO seringen eau d« cologne amsterdam leidschestraat den haag hoogstraat. 10 OOSTENRIJK SALZBURG THERMALBAD HOFGASTEIN 87O H. b. d. Veel zon en sneeuw windstil skischolen de meeste takken.van wintersport?radioactieve warme Alpenbronnen met 44.6°C. natuurlijke warmta iAj:«4.~.i,.. *?uf:«4.~.. ««_», Prospectussen en Inlichtingen door WinterKUren - Wintersport alle Rel«bureauxen?Kwkemmi«slon" GRAND HOTEL ^7om677i; Alle comfort Thermalbaden Dans Bar Regelingen voor gezelschappen Internationaal publl.k Volledig pension S 15.?tot S 24.?. Van 3 Januari af Weekarrangementen inclusief bad en belastingen S 130.?. Seizoen «l DECEMBER tot einde FEBR U A BI. PARKHOTEL MARIENHOF H o f g a s t e in Het geheele Jaar geopend. m onder nieuw..beheer Dir. HANS STRASSHOPER Eersterangs Hotel Fraai aangelegd park.?Installaties voor ph/slsche therapie, diathermle, hoogtezon Gedurende den winter voordeelige prijzen voor gezelschappen. HOTEL DENHAL Hofgastein KURHAUS HASCHKE R. & M. B ACH B AU ER. Eenvoudig Hotel, erkend goede k;uken, Thermalbaden In hotel. Penslonprljs incl. belasting en fooien bij uitgebreide ver zorging van S 12.?af en hoog ir, bij eenvoudiger verzorging van S 1O.?af. Zom«T en Wlntvr geopend. Hofgastein Voornaam, ruitlf. tmvoudls Hot«l,Thirmalbad«n, central* verwarming, stroomend koud «n warm wtttr, modern comfort, Jt> kift* W>«*nM«*tt* fciMiken. op v«»raorfc dle>tvonlliiflr. ruim ultxleht op tlfin park. Bad Gaiuln tn d« hoogt Tautrn. G«ttf«nhtld voor zwtmbadtn «n llfkurtn, mooi* balconkamcn. 1700 M, Skiparaiijs bl| KrtmmI (Salzburg). Alle ge wenschte comfort. Centrale v ?rwarming, koud en warm watjr, zonneterras, ligstoelen. Eigen skischool, doorloopend skiwedstrljden, sneeuw van Dec mber tot eind April. Penslonprljs 10 Schilling en hooger. In Januari verlaagde prijzen. Prospectus* .n bij K AR L W ALT L Krlmml, Tel. 2 Tel.-Adr. Sporthotel Oerlosplatfe ZWITSERLAND PONTRESINA l^r£r 14 O T C l C P UW C l 7 'C D U H C IN HET MOOISTE GEDEELTE nu i EL o M n ff Elfctif HU T VAN HET HOOGGEBERGTE Pension van Frs. 11.?af. Wintersport. Lift. Garage met Boxen. Prospectus bij d^n Dlr.cteur I. W A L, T H fc R. . PÖNTRESIN A (°BE R E N O A D l N) I^V<I^I l I\C^I T*tf\ 1803 M; b. d. zeespletel SCHLOSS-HOTEL Voornaai^ '? klas "«*?' ? . . : .. ' . Eigen Sportterreinen 200 bedden Pensfonprif* van frs. 15.?af. ? Voordeelige prijzen, alle» Inbegrepen. Prosp;ctussen bij de DIRECTIE Q A IVI A D P IÜ10 minuten van ST- MORITZ. HOTEL BERNINA Alle takken van wintersport Peniionprijs van frs. 13.?af 7 uur zon o. d. kbrtsten dag. RUSTIG, DEGELIJK FAMILIEHOTEL S KI SCHOOL ; i* fi