r een vernaai van ae groene KINDERPARTIJ Jeanne van Sckaik- vV illing DE kinderpartij in den tuin van mevrouw Bahder was al een goed stuk onderweg en het weer had zich gehouden. Nog een half uurtje en het leed was weer geleden, dacht de gastvrouw. De kinderen speelden op het zonnige gras dat omzoomd was door een hooge haag van dalia's en pioenen. Aardig gezicht, al dat kleine grut tusschen die bloemen," zei n van de moeders die thee dronken met mevrouw Bahder op het terras van de groote witte villa. De kinderen ifepen met verhitte gezichten als dollen door elkaar. Sommigen hadden bonte papieren mutsen op, maar van de meesten waren die al verscheurd, lagen ze als kleurige flodders langs de paden samen met piepers die stuk waren geknapt. Opzij stond de ontredderde feesttafel die daarnet nog zoo vroolijk was geweest met die groote bouquetten Afrikaantjes en schalen pistaches en taartjes. Rudi had vijf taartjes op. Waar laat de jongen het?" had mevrouw Bahder gezegd met een bezorgden blik naar haar eigen blecke, kieskeurige doch tertje. Maar gelukkig was Rudi later gaan spugen, vijf taartjes was dus toch niet normaal Na het limonade lebberen en knoeien met room zou pas de eigenlijke partij beginnen, doch omdat sommige kinderen door hun moe ders gebracht werden die thee bleven drinken, kon mevrouw Bahder zich persoonlijk niet al te veel met de partij bemoeien. Gelukkig was Tony er, de dochter van de werkvrouw die 's Woensdags kwam koper poetsen, dat was immers zelf nog een kind, die kon nu mooi met de kleine gasten spelen. Tony vond het wel heerlijk, maar ze was bang voor Ineke Bahder die een kat was en haar brutalizeerde, vooral vandaag nu ze alles doen mocht omdat ze jarig was. Tony had in de handen geklapt zooals ze het de juffrouw op school had zien doen: Allemaal in den kring, allemaal in den kring!" ,Niet doen, hoor!" fluisterde Ineke achter het handje tot haar vriendinnen en zéhadden zich samen verstopt achter dédalia's en van den kring was niets gekomen. Het laatst stond enkel nog Saskia Crooze aan de hand van Tony (die hand was ruw en vochtig) en ze riep mee als een bezetene: In den kring, in den kring!" Ze begreep maar niet, dat de anderen de kans op zooiets verrukkelijks konden versmaden. Emily Winkels kwam langs met haar lange blonde pijpekrullen. In den kring, in den kring!" Emily zei niet eens: Nee", ze lachte niet. Ze keek Saskia en Tony minachtend onverschillig aan en verdween achter de dalia's. Toen zocht Saskia Tony's gezicht.' Moesten ze nu samen in den kring spelen? Dat ging toch niet l De vochtige ruwe hand liet haar onvriendelijk los en toen huppelde Saskia ook achter de bloemen. Daar lagen de vriendinnen naast elkaar op den grond te fluisteren, terwijl Rudi zijn best deed op zijn hoofd te staan en te buitelen, zooals hij het den clown had zien doen in het circus. Joop trommelde erbij op een van de borden van de feesttafel, het roze met de bloemetjes dat bij het nieuwe stelletje paste en dat kapot viel, natuurlijk. Ouwe rommel, ouwe rommel!" gilde Rudi toen met de scherven en de vrien dinnen trokken haar schouders op. HET werd wel weer even leuk, toen Ineke's oom Arie kwam. In zijn witte tennisbroek met zijn racket kwam hij aangeloopen. Kukeleku", plotseling stond zijn gezicht boven de dalia's. Op zijn hurken begon hij te kikkeren, voorop ging oom Arie; daarachter alle kleine jongens, ook Rudi en Joop en Saskia Crooze. Toen ze heelemaal tot bij het terras gekikkerd waren, merkte ze pas, dat zij het eenige meisje was dat meedeed. Dat is het kleine Croozetje," lichtte mevrouw Bahder in, jullie weet wel, van dien kunst schilder." 't Lijkt wel zoo'n opgeschoten veulen met die lange dunne beenen." Nee, ik zie er altijd een klein kameeltje in met die groote bruine oogen en dan kijkt ze je zoo eigenaardig aan, heusch, net zoo'n kameel. Ineke was er eigenlijk niet erg op gesteld, dat ik haar erbij vroeg, maar als je verder de heel klas vraagt, niet waar?" HEERENKLÊEDING VOOR VADER EN ZOON TOT REDELIJKE PRIJZEN ADRIAAN SCHAKEL HEIUGEWEG - TELEFOON 37273 Er kwamen tWM heeren uit het Noordan Toen *? Mnmul van SCHAKEL hoorden Kochten te dejur een Jat TefelUk ook een du En schoenen en hóeden en boorden ....stond enke/ nog Sasklc Crooze aan de hand van Tony Nu kwam Ineke zelf aanloopen en nam voor den derden keer dien middag een Japansch kopje met flikken in .ontvangst.. Mammie, wat gaan we nou eens doen?" Met een blik op haar polshorloge: Kindje, het is bijna...." Hè, mevrouw, mogen we beeldekoopertje doen?" stortte.Saskia zich warm van opwinding in het gesprek. De jongens vielen bij: Ja, ja,. beeldekoopertje!" Mevrouw Bahder stond op met een blik naar de andere dames van: itje begrijpt me wel, je geeft nou een keer een partij of je geeft ,hem niet." ,,Beeldekoopertje." De meisjes *net haar roze en lichtblauwe smockjurkicj on de enorme vlinderstrikken kwamen ir^t de armen om el kanders leest geslagen aanslenteren. Weigeren om mee te spelen dorsten ze niet omdat mevrouw zelf thans meedeed. Nu, moeten jullie mij dan maar eens uit leggen, hoe dat spel gaat."; Dan moet je, dan moet je...." Saskia ver slikte zich bijna. Maar Emily Winkels drong haar opzij en begon met beleefde stem uitleg te geven: Dan slingert u ons bij de handen in de rondte en dan moeten .wij een stand aan nemen." Een mooie stand", verbeterde Saskia. Net als een beeld, wie het mooiste staat!" Toe dan maar," van n der luie stoelen af op het terras, kirde een dame; Wij zijn de jury." Een, twee, drie, los!" Saskia stond op n been met uitgespreide armen als een kleine Nike. Het spitse kinnetje stak zij vooruit. Haar breede bruine oogen waren half geloken. Haar mond stond strak. In een gespannen boog kromde zich haar lijfje van gestrekten teen tot achteruitgeworpen hals. Ze trilde van ernst en van inspanning. Rudi stond weer op zijn hoofd. Joop lag op den grond met twee beenen in de lucht en dat had zoo'n succes, dat de overige mannelijke gasten weldra ook op den grond lagen te rolle bollen. Maar de nuffige kleine meisjes pleegden lijdelijk verzet. Zooals ze vielen bleven ze staan ais zaagselpoppen met slappe armen en slappe knieën en overdreven slachtoffergezichten. Zoo zeer sloegen zij haar oogen ten hemel en trokken zij haar mondhoeken nrrrrdnt f\] f r npff'iTf_ over moesten proesten. i.Kijk es, wat een aanstelster, die Saskia." En Loekie zei:?Nouhoor, ik vind het heelemaal een echt misselijk aan stellerig spelletje." Kijk me es die Saskia aan," prees mevrouw Bahder. Nee hoor, Joop, dat vind ik heelemaal geen mooie houding van jou. Zoo'n beeld zou ik niet koopen, hoor!" En Goddank, toen kwam het eerste dienst meisje een kind halen. Dank U wel, mevrouw, voor den prettigen( middag." , PAG. 18 DE GROENE No. 3056 B ouwspaarKassen C. A. KLAASSE IN een vorig artikel bespraken wij doel en wezen van het bouwspaarkaswezen. Dit keer zullen wij de ont wikkeling van dit stelsel elders en de mogelijkheid van overplanting naar ons land onder de loupe nemen. De bakermat van het stelsel ligt in Engeland, waar het ook zijn grootste vlucht heeft genomen. Er bestaan daar meer dan zooo bouwspaarkassen met bijna 2 millioen deelnemers. Wanneer men in aanmerking neemt dat vele deelnemers een gezin vertegenwoordi gen, zoodat dus om het aantal geïn teresseerden" bij de kassen te bereke nen het noodig is het getal der deel nemers te vermenigvuldigen met de gemiddelden gezinsgrootte, dan is het wel duidelijk hoe diep dit gecombineer de spaar- en credietstelsel in dat land wortel heeft geschoten. Het totale be drag der activa van de kassen beloopt meer dan een half milliard pond ster ling, zoodat men gerust mag zeggen dat in de financieele structuur van het land de betrokken óndernemingen een factor van groote beteekenis zijn. Het bouwspaarwezen heeft in Enge land, sedert het meer dan een eeuw geleden ontstond, een zekere evolutie doorgemaakt, waardoor thans naar uiterlijke omstandigheden te oordeelen veel kenmerken die aan het stelsel eigen zijn verloren zijn gegaan. Een van de essentialia van een bouwkas, zooals dat in de vorige beschouwing werd uiteengezet, is het feit dat de reflectanten op bouwcrediet zijn aan gewezen op onderlinge hulp, dat de spaardera-credietnemers-in-spézelf de middelen bijec '? moeten brengen waar- ' uit de voorschottcï; verstrekt worden. Deze zuivere coöperatieve basis is in den loop der ontwikkeling var.'het Engelsche bouwkaswezen eenigszins ver- ? waterd, omdat langzamerhand de kas-sen tot een soort depositobanken wer den waar vele spaarders hun kapitaaltje uitzetten om het door de kas te doen beleggen in voorschotten aan deelne mers. Er ontstond dus naast de groep spaarders die in de toekomst zelf een voorschot wenschten te ontvangen een andere, allengs aangroeiende groep van spaarders die het voorloopig bij hun spaarfunctie wilden laten. Dat beteekende natuurlijk voor de deelnemers die wél crediet wilden ontvangen het voordeel, dat zij niet aangewezen wa ren op eikaars spaarpenningen, zoodat de wachttermijn tot een minimum ge reduceerd kon worden. Maar feitelijk werd het karakter van de bouwkassen van een onderlinge bouwspaarcentrale min of meer gewijzigd in de richting van een hypotheekbank, die vreemde middelen aantrekt om deze uit te zet ten onder huizenbezitters. QVERIGENS is dit laatste nat ur^ lijk slechts tot op zekere hoogte juist. Er blijven nog genoeg verschillen met de hypotheekbank over. Al was het alleen maar dat slechts gefinan cierd worden eigen-woon-projecten. De financiering van stedelijke huizen blokken, woonkazernes en dergelijke blijft veelal uitgesloten. Maar ook ten aanzien van de aflossing der voorschot ten blijft er een principieel verschil be staan in verband, met den doorspaarplicht der contracten waardoor een snelle aflossing wórdt verkregen. Toch lijkt het niet onlogisch, de enorme ont wikkeling der bouwspaarkassen in En geland in verband te brengen met de omstandigheid dat het hypothecaire crediet daar minder krachtig is ge groeid en georganiseerd/dan in vele landen van het continent. Misschien is ook een wisselwerking te constateeren: doordat het bouwspaarwezen bestond was er minder aanleiding voor een uit gebreid hypotheekbankwezen. Dat er tusschen beide omstandigheden ver band bestaat moet echter wel worden aangenomen. Daarnaast is er nog een speciale fac tor, waarvan de beteekenis ook niet onderschat mag worden. Van oudsher kent de Engelsche stad zijn voorsteden, zijn Greens", waar een belangrijk deel van hen die in de steden werk vinden in een klein eensgezinshuis wonen. Daar is dus in de eerste plaats ' aanleiding voor de functie der bouw kassen. Van Engeland uit heeft zich het bouwkaswezen uitgebreid over de do minions. Speciaal in Australiëis het stelsel tot krachtige ontwikkeling ge komen. Ook in Amerika, waar tot op zekere hoogte soortgelijke verhoudin gen bestonden als in Engeland met be trekking tot het hypotheekwezen en de wijze van wonen van een deel der stadsbevolking, kwamen de kassen tot ontwikkeling. D AS veel later is het stelsel op het ?*? continent van Europa tot opkomst gekomen, waarbij het in Duitschland het eerst tot een groei van eenigen om vang kwam, en daarna in Oostenrijk. In Duitschland is het systeem nog zeer jong, het behoort tot de na-oorlogsche verschijnselen. Twee factoren waren er die* in dit land de opkomst van het bouwspaarwezen bevorderden: ten eerste gebrek aan kapitaal, en wan trouwen onder de spaarders, en ten tweede een zeer groot gebrek aan wo ningen. Het eigenaardige verschijnsel deed zich voor dat, terwijl de kapitaal markt in Duitschland destijds volko men gedesorganiseerd was, de eerste bouwspaarkas (in Wüstenrod) in kor ten tijd een zeer omvangrijk bedrag aan spaargelden bijeen wist te garen tegen een rente waaraan men op de beurs en de kapitaalmarkt niet kon denken. De door de inflatie gedemora liseerde spaarders zagen in de Sachwert", in huis en grond, n van de weinige middelen om hun kapitaal veilig te stellen. Zoo waren het dus wel tijdsomstandigheden die de opkomst van het systeem in dit land begunstig den: eenerzijds groote bouwbehoefte, en de wensen van spaarders om juist in , vaste goederen hun geld te ; ? ?'? anderzijds een gering aanb . taal van de zijde der hypot: Een polls der LEVENSVERZEKERING MY. ARNHEM Is de beste geldbelegging. N.V.DEHMEHSm HYPOTHEEKBANK Leden der ^CffiS^ directie: Mr..A. S. MIEDEMA en A. E. THIERRY LE BYE DOLLEMAN Pandbrievcn f 39.256.130. Reserves . f 1.056.713.Hypotheken f 39.224.996. RESIDENTIE . 'i-GRAVEI V^VT^^VV . » ' Hypotheken ...... f II Directie: l SOP FAV HET NIEUWE MERK l VERSOHEHEH : ALGEMEEN ADRESBOEK DER STAI _&djs_/13.75 J aargang 1935-1936 Verkrijgbaar in lederen Boekhandel of rechtstreek: N.V. AMSTERDAMSCHE BOEK- [EN STEENDRUKKERIJ V/H WARMOESSTRAAT 147?151 Buitengewoon vele adresveranderingen, nlei alsmede alle nieuwe straten zijn hierin w< Iets dergelijks geldt voor Oostenrijk, waar na den oorlog soortgelijke ver. houdingen heerschten als in Duitschland, zoowel wat de woningvoorziening als wat de credietverleening aan gaat. . De vraag is nu: kan zulk een systeem naar ons land worden overgeplant, en is daar aanleiding voor? De situatie op de hypotheekmarkt is ongetwijfeld ge heel anders dan in Engeland en Ame rika, maar vooral in Engeland. Onze hypotheekbanken bestrijken een zeer ruim terrein, zoowel wat betreft de stadsbouwfinanciering als wat betreft de eigenwoonfinanciering. En wanneer op dit laatste terrein de hypotheekban ken misschien geen overgroote activi teit betoonen, dan zijn er toch altijd nog de levensverzekeringmaatschappij en en pensioenfondsen, die vaak bij voorkeur dergelijke hypotheken geven op kleinere objecten. Terwijl in Enge land de building society een functie te vervullen heeft voor de verstrekking van normale eerste hypotheken is daar aan hier te lande zeker geen behoefte (zelfs niet op dit oogenblik, nu de hypo theekbanken niet ruim in hun midde len zitten). Doch dit wil natuurlijk geenszins zeggen dat er voor deze bouwkassen geen plaats is. In dit verband moet men bedenken dat, met de zeer krachtige toename van het forenzendom voor namelijk door de enorme verbetering van het verkeer, ook de beteekenis van de eigenwoon zienderoogen stijgt. En juist dat is immers het terrein bij uit nemendheid van de bouwspaarkassen. Daar is dan ook een 'taak te vervullen in dier voege, dat de spaarder eerder aan bouwen of koopen van zijn huis kan toekomen door de geringere overwaarde die naar den aard van het stel sel wordt verlangd Terwijl tenslotte juist in /»-»«- *::j »: ? voordeel baar is, toevallig crisiswai p deren. C PAG. n DE GROENE NO.MM j I