Historisch Archief 1877-1940
V
Pï=
' i*
/
fa:
Hoe nutteloos het is
om nobel te zijn
IEMAND kan tenslotte niet aan
alles tegelijk denken, wat een slag
wasvoor Amélie van Naeldwijck,
die zich met hart en ziel had gegeven
aan de oliebollencollecte, die een
internationaal idee is van een
Constantinopelsch geleerde, die bij de
jaarswisseling rijstkoeken verkocht ten
bate van menschen met niets.
Hier ging het idee oorspronkelijk
uit van mevrouw de Troubadour
Troublay, die een Hollandsche tak
stichtte van het comitee met oliebollen
en appelbeignets in plaats van rijst
koeken, die ze wilde laten verkoopen
tegen 25 cent in de oudejaarsweek
voor de instandhouding van ongeluk
kige gezinnen met meer dan 7 kinderen.
Maar dadelijk na de statuten kreeg
zéeen niersteen, die haar dwong alles
óver te laten aan AmélievanNaeldwijck.
Dat alles gebeurde in October, maar
zooals het meestal gaat met iets moois
viel 't idee aanvankelijk al bij de opzet
in het water door intriges yan de vrouw
van de WaaJsche predikant, die geen
genoegen nam met de nieuwe regeling
en nu zélf presidente wilde worden,
. wat niet kon omdat Amélie het al was,
waardoor de Hollandsche tak gesplitst
werd in twee afdeeltngen, die ieder
gedurende November weer uiteen vielen
in afgesplitste onderafdeelingen, en
zelfstandig optredende
zusterafdeelingen met geheel geïsoleerd werkende
plaatselijke afdeelingen met bestu
rsafdeelingen en gewestelijke
ledengroepen zonder hoofd, tot alles tegen
eind November zóó door elkaar was
geloopen, dat ze een accountant
namen, die eerst de donateurs uit
elkaar rafelde en achtereenvolgens
alles optelde om na aftrek tot een
bedroevende slotsom te, komen van
' het geheel.
In die dagen toonde Amélie zich in
haar edelste vormen. Ze begreep dat
alleen eenheid de collecte redden kon
en dus vernederde ze zich in het huis
van de Waalsche predikant en verzocht
zijn vrouw als persoonlijke gunst
om een fusie met hun. tweeën als
gelijkwaardige hoofden naast elkaar,
waar deze met een uitgestreken ge
zicht op in ging. En ondertusschcn
lag mevrouw Troublay in een sana
torium in-Vichy, vanwaar ze zooveel
mogelijk brieven stuurde, die de zaak
compliceerden omdat Amélie uit piëteit
alle. wenken volgde, wat de vrouw van
de Waalsche predikant niét deed, wat
botsingen gaf, tot alles vaster vormen
aannam. Ze huurden toen tien
kooksters en de fornuizen van een failliet
restaurant en grondstoffen voor 7000
oliebollen etc., diéin de week vóór
oudejaar door collectanten verkocht
moesten worden langs de huizen en op
straat. De oliebollen zouden versierd
worden met poedersuiker en roode
hulst, waarmee ze je na de Kerst dood
gooien, en de menschen zélf moesten
zooveel mogelijk gekleed zijn volgens
het jaar 1800, wat een flatteerende
dracht is, zelfs voor mannen, waar
Amélie er een hoop van had omdat
haar vader de golf club bewerkte.
Amélie's enthousiasme was grenzeloos,
en daardoor merkte ze niet dat ze de
verbeten vrouw van de Waalsche
redilranf »Uf pnft*ri|hlilr Op haar
trapte, waardoor deze steeds
gereserveerder werd en iets dreigends
kreeg in de donkere dagen voor Kerst
mis. Maar Amélie sprankelde van de
denkbeelden en zelfs mevrouw de
Troubadour stond paf in Vichy over
zooveel originaliteit. Ze ontwierp een
stal voor Jan yan Ratburgh op de hoek
van een plein, waar ze een formeel
fornuis installeerde met een, als Moe
der de Gans vetkleede kookster en
carbidlampen, waar van Ratburgh per
soonlijk alles warm serveeren moest
in witte souspieds en vadermoorders
en een antieke olijfgroene jas uit de
verzameling van de Quall's, die hij
had verzekerd tegen retvlekken. Ook
zouden er versierde vrachtauto's zijn
met verkleede orkesten en omstuwd
door krioelende collectanten met bollen
en Gravin Knal hoorde bij de bont
werker, dat er zelfs een heer was, die
in een wolfshuid met roodkapje door
de stad wilde rijden naast een baliemand
beignets. Dat was allemaal verleden
week, en nu gisteren, Vrijdag, zou de
officieele campagne beginnen. Amélie
had natuurlijk wel begrepen, dat ik
niet gewoon op straat kon gaan staan,
maar ze vertelde stralend dat de eige
naar van het Ritz toestemming had
gegeven om bollen te verkoopen ge
durende het borreluur, en ze raadde
me pijpekrullen aan en een hoed met
zeegroene rozen en een tafzijden rose
jurk tot de grond, wat allemaal dingen
. zijn die zij. zelf niet dragen kan met
haar te groote neus.
Er moet sfeer zijn", had Amélie
gezegd, en daarom begon alles pas na
het vallen van de schemer om vijf uur.
Alles was op zijn post, de heeren van
de golfclub, en Jonker van Ratburgh,
en de versierde orkesten, en de wolf
met de baliemand.
Toen ik om vijf uur in het borreluur
stapte werd iedereen stil van ont
roering, want ik was absoluut etherisch
in een roze wolk met een
schouderdécolleté, een medaillon van
overgrootmama Kalckingha, en lange krullen,
die op en neer dansten.
Ik droeg de bollen op een zilveren
plateau rechts, en links een leeg bord
voor het geld. ?
Het werd een triomftocht, maar een
korte, Terwijl ik fier rechtop langs het
middenpad schreed, scheen er achter
mijn rug iets te gebeuren. Een oude
oom van Desmond gaf een tientje voor
een beignet, toen viel een hand op mijn
arm, en een ordinair mannetje nam
mij smadelijk mee terug naar de deur
waar hij me alles verbood, en al de
heeren van het borreluur kwamen er
achteraan en dreigden het mannetje
maar het mannetje zei, dat er geen
toestemming was gevraagd om te
collecteeren, wat de vrouw van de
Waalsche predikant natuurlijk had
behooren te doen, wat ze niét had
gedaan uit sabotage en omdat ze dacht
dat een ander het had gedaan, wat
iedereen van iedereen dacht, waardoor
het comitee met de 7000 oliebollen bleef
zitten, wat ellendig was, óók met het
oog op van Ratburgh, die met geweld
verwijderd moest worden van het plein.
En er ontstond overal proces verbaal,
en de versierde orkesten speelden
Uren, dagen, maanden, jaren", wat
óók niet mocht, en de heer in de wolfs
huid sloeg een inspecteur, wat ont
zettend gevaarlijk is, en roodkapje viel
flauw, en iemand als Marie Antoinette
werd achtervolgd door de bereden
politie omdat ze had gescholden, en de
heele golfclub zat op het bureau, en de
boetes waren verschrikkelijk, maar het
ergste was de moreele slag, die alles
overstemde.
Het gezag is natuurlijk goed, maar
ze moesten nog. veel meer onderscheid
des persoons ..gebruiken. Als ik geld
ophaal voor oliebollen is dat heel wat
anders dan dat iemand geld ophaalt
voor zichzelf. Ik ben geen mensch met
een zingende zaag l Integendeel III
De vrouw van de Waalsche predikant
moest zich schamen, wat niet weg
neemt dat ook het gezag heeft gefaald,
waaruit je weer kunt zien hoe nutteloos
het is om nobel te zijn in een maat
schappij als deze.
HBNRIBTTB VAN EIJK
Kaf en koren
Verscheidenheid op
den boekendiseh
ABESSYNIE maakt wel een groot
deel uit van al wat ons nu op de
boekentafel wordt voorgelegd.
Naast de wetenswaardigheden van
een Lubinski en de frissche
kroningsverhalen en jachtavonturen yan een
van Harinxma thoe Sloten, doet een
boekje als Abessyniëvan Broekhuizen
(W. J. Thieme, Zui/en) ondanks z^n
volledigheid ietwat dor en schoolmees
terachtig aan. Het is een goede, maar
noodzakelijkerwijs tweedehandsche
compilatie naar bekende en gezag
hebbende bronnen. Niettemin hebben
schrtf ver en uitgever er een nuttig
werk mee gedaan. Wie van land en
volk meer wil weten, kan zich aan de
hand van dit boekje uitnemend op de
hoogte stellen. A
Na Abessyniökomt in het alfabet
der actueele belangstelling nog steeds
Rusland. Bij de Arbeiderspers ver
scheen Franz Glienke: In dienst van
Q PU en Gestapo. Dit is ronduit kaf!
Een smerige, onbetrouwbare
spionnengeschiedenis, waarvan sommige stuk
ken misschien bruikbaar ztfn als
sensationeele reportage in een of ander
dagblad. Maar het blijft onbegrijpelijk
waarom dit relaas als boek werd uit
gegeven. Wat er over het Derde Rijk
in te lezen staat is niet frisch maar
ook niet nieuw. Wij hebben datzelfde
al eerder en gedocumenteerde!- gelezen.
Over Sovjet-Busland staat er niets inte
ressants in.
Russische vragen worden van heel
anderen kant aangepakt in een gewel
dig boek: Waarheid en Leugen van het
Communisme van Nicolaj Berdjajew,
dat by Brusse verscheen. Het ztfn
diepzinnige bespiegelingen over den
geest van' den modernen tijd, over
ménsch en maatschappij, over mensch
en machine: een christelijke critiek,
niet alleen op het communisme, maar
'op den mensch van vandaag.
Parallel hiermee loopt Onrus* van
Boris Raptsehinsky (Schuyt, V eisen),
in zekeren zin dan altijd* want de hier
woonachtige schryver, die niets meer
' met Rusland te maken heeft, ziet ook
als sociale uitkomst: een godsdien
stig réveil. Maar vergeleken met .het
hierboven genoemde werk maakt deze
studie een tweede-rangschen indruk.
Men hoort op dit oogenblik wel eens
de verwachting uitspreken (en wie zou
dat niet van ganscher harte hopen?)
dat een dergelijk réveil ook in
Duitschland voor de deur staat, zoo gauw de
wankele stellage van het rijk der
abruti's is ingestort. Een boekje van
Otto Velt, Tragïk des technischen Ze
atters, verschenen bij S. Fischer,
schijnt dat te bevestigen. Neen, het
boek duidt in zooveel woorden nog
geenszins op het einde van de macht
der usurpatoren, maar het ademt een
geest, die geheel vreemd is aan wat er
hu geregeld binnen de Duiteche gren
zen voor zoete koek verkocht wordt.
Ook voor Veit wijst een godsdienstig
idealisme den weg uit het sociale
labyrinth.
Bij de Editione du Carrefour ver
scheen onder den titel Der Getbe
Fleck een boek dat niets anders geeft,
dan een navrante opsomming van
wettelijke maatregelen tegen de Jo
den, daden van koude" en
weldegeiyk heethoofdige en bloedige po
grom in het Derde B^k. Geeft het den
goed Ingelichten lezer wel iets nieuws?
Neen, maar het is goed om het alles
nog eens* zoo nuchter en objectief
opgesomd voor je te zien. Want
objectief z{jn ze weergegeven, deze
relazen, die doen denken aan
middeleeuwsche histories toen in vele
Duitsche landstreken de Joden ter
herkenning een gelo vlek of cirkel
moesten dragen, of die op hun
uithangsbbrden schilderen. Niettemin
heeft deze uitgave tot strekking:
gén wrok tegen hot misleide Duit
sche volk! Hiervan getuigt de inlei
ding die door Feuchtwauger geschre
ven werd en waarin hy zegt dat n
ding troostryk is. nl. dat steeds in
deze berichten het bewys voorkomt
hoezeer groote deelen van de bevol
king het niet eens zyn met wat> op
dit oogenblik in Duitschland gebeurt.
En hy geeft den raad: bUjf by deze
episoden stil staan, waarde lezer, loop
er niet vluchtig overheen, generali
seer niet!
E nuchter en exact wil bUj ven en
het zoekt in de economische dra
den, die tusschen de stations van het we
reldgebeuren gespannen zyn, zal veel
wetenswaardigs vinden in een kleine
en voor ieder verstaanbare uitgave
van de Wereldbibliotheek, Amster
dam, Dr. Jan Romein: Grondstof*
fen en Politiek. Wel moet men
verdisconteeren dat de schrijver zich
soms laat leiden door een uit
historisch-materiaUstische inzichten ver
klaarbaar parti-pris. De gegevens zyn
byna altyd juist, de verklaring b dat
niet altyd. Bijvoorbeeld wat in de
voorrede over Senator Long gezegd
wordt. En de hoofdstukken over
Rubber en Petroleum dragen wel
eens het kenmerk van eigenaardige
studiebronnen", zooals de roman
cière Szekely-Lulofs en den snoevenden
reporter Zischka.
Van dezen lang niet ongevaarUJken,
maar hoogst onderhoudenden
schryver verscheen in vertaling by het
Nederl. Boekhuis te Tilburg onlangs
een boek over Japan, dat ons Hollan
ders kippen vel kan bezorgen. Wij kun
nen ons over de juistheid der gegevens
echter moeilijk een oordeel vormen.
Een betere gids in de economische en
politieke vragen die op dit qhapiter op
duiken is de bekende medewerker
aan dit blad GHtenther -Stein, wiens
Made in Japan voor eenige maanden
by Afethuen te Londen verscheen. Een
uitnemend boek, zakelijk maar goed
geïllustreerd met foto's van den
schryver, en hoogst onderhoudend ge
schreven. By de Erven Bijleveld te
Utrecht verscheen van
bovengenoemden Antoine Zischka: De geheime oorlog
om de katoen. Ook dit is kaf.
Het is jammer dat de auteur
zyn talent misbruikt om dergeiyken
sensationeelen onzin te produceeren.
Historische en staatkundige blun
ders vindt men op bykans iedere
bladzyde. Hy forceert de geschiedenis
om zyn stellingen, die men eigenlijk
quaerulant zou moeten noemen, te
bewyzen". Van het incident van
Fasjoda en van den krUg van den
Mahdi geeft hy een totaal onjuiste
voorstelling. En ter meerdere glorie
van den verkoop moet.... Abessyni
'er by gehaald worden. Of is dat soms
een commercieele vondst van z^h
(oorspronkeiyken) uitgever? In ieder
geval raakt, wat hy over regulatie en
toevoer van het Nijlwater vertelt, in
verband met het (daarvoor vry wel ge
heel onbelangrijke) Tana-mcer, kant
noch wal. Er bestaat van hem ook nog
een compleet boek over Abessynië; wat
mceten wy daar wel van verwachten?
Een waardiger werk over den eeu
wenouden Nyi verscheen van Emil
Ludung (Der Nil, Lebenslaüf eines
Stromes; Querido Verlag), die zich
kundig cultuur-beschrijver en, als
steeds, een grootmeester in den styi
toont; maar juist dit laatste heeft zijn
nadëelén. De klank der vaak te ge
wilde schoonpchryvery leidt af en
stoort. Hy geeft een beter apërcvi van
Kitcheners levenswerk, dan de vorige
schryver dat doet in zyn fantasieën
over den Soedan. Schitterende foto's
van mensch en natuur verluchten dit
boekwerk. .
\
Wintersport m uostenrijK
BEZOEKT TIROL
Kitzbühel
Hahnenkamm Kabelbaan
1700 Meter
55 Ski-afdalingen
800 METER..
SKISCHOOL KITZBUHEL (Hellenstelner-Monitzer-Zltzer)
St. JOHANN
in Tirol DE MEESTE ZON VAN
!___. ALLE WINTERSPORT
PLAATSEN
700 M.
MEER DAN 4O SKI-AFDALINGEN
INL VERKEHRSVEREIN.
SKISCHOOL GRANDER
GOLF-HOTEL IGLERHOF", IGLS, TIROL
f e rangs, alle modern comfort, Weensch orkest, dans, bar
IDEALE, ZONNIGE WINTERSPORTPLAATS
30 skitochten. Bobbaan. Schaatsenbaan. Kodelbaan. Kabelbaan in 15 min.
tot 2240 M. hoogen Patscherkofel Pension prijs van 8 13 tot 8 21
SEEFELD
Aan den schilderachtlgen Mittenwaldbahn,
45 min. van Innsbruck en 75 min. van
Garmlsch-Partenkirchen (Olympische
Winter_ spelen !936).HeerlljkSkigebied.
SchaatsenIn Tirol, 1200 M., Wintersportplaats rijden (Hcllandsche groote afitandbaan).
Rodelbanén. Ijsschieten. Skljörlng enz. Training van den Wereldkampioen
Kunstrijden Kart Schïfer van 28-1 tot 5-2 In Seefeld, Schoonrijden op !7-2-'36.
INLICHTINGEN: VERKEHRSVEREIN SEEFELD EN ALLE REISBUREAUX
Historisch huis, centrale
ligging, moderne kamers
Hotel Klosterbrau
stroomend warm en koud water, bekende zorgvuldige
verzorging uit een hygiënische onberispelijke keuken
KEURIGE BEDIENING, RUIME EETZAAL, BEHAGELtjKE TIROLER KAMERS
RESTAURANTBEDRIJF
Werthers
GRAND HOTEL POST"
Ie huis ter plaatse
Heerlijk wlnterverblljf, alle comfort, 150 bedden, centrale verwar
ming, stroomend koud en warm water. Telef. No. I. Prospectussen
Galt r
1600 meter ' '
Intern, wintersportplaats
Ideaal skigebied voor beginnenden
en geoefenden. Centraal oord voor
de heerlijke Silyretta tochten.
Spoorwegstation L a n d e c k aan
de lijn Ar l berg
HOTELFLUCHTHORN
Galtür
ALLE COMFORT ? DAGELIJKS
NAMIDDAGCONCERTEN EN
AVONDAMUSEMENTEN
MATIG E PRIJZEN
Posthotel RÖSSLE"
Alle comfort - 80 bedden'"? Goede keuken « Billijke prijzen
GALTÜR
GASTHAUS. UNO PENSION Centrale verwarming, goede keuken,
PAZNAUNER HOF" billijke prijzen. - Speciale condities
QALTÜR 1600 METER voor Jamtalhütte (2167 .Meter).
Skischool Silvretta"
Galtür
Docrloopend Ski ? onderricht n
tochten van midden December tot
?Inde April, voor beginnenden en
? geoefenden
Ischgl.
1377 m.
Paznauntal, Tirol
Wintersportplaats ?. Zomerverblijf
voor
en
S K l SC H O O L - R O D E L B AAN - ZO N -WINDSTIL
Alpengasthof Goldener Adler**
nT4««Al Centr. ve-warming, stroomend koud en warm water.
Airw* PROSPECTUSSEN en INLICHTINGEN OP AANVRAGE.
Alpenhotel Post'
stroomend koud en warm water, voornaamst* huls ter plaatse
REUTTE
Ijyj 850-1870 M. b.
zee. Ideaal
SklgeTIROL bled* Rodel" en
IJssport,
SkiwedZUGSPITZGEBIED «*-?«' *?«?
? van Garmisch.
Verlaagde Auto- en Spoorreizen naarde OLYMPISCHE WINTERSPELEN
LOGIES TEGEN
ALLE PRIJZEN.
14949 p C t. korting op do torvgrolB.
Inlichtingen en prospectussen bij de Verkehrsverein. REUTTE.
EHRWALD
IM Uitgangspunt
der
ZugspltzTIROL baan' hoogste
kabelbaan ter
AAN DEN VOET DER ZU GS PITZE, 1000-3000 M. wereld. In 18
minuten tot 2805 M. hoogte. Sneeu wzeker. Schaatsen rijden,
Rodel, Sprlngschansen, Ijshockey, Thédansant. Beroemde
Skischool, leider Dr. OTTO LORENZ. Voordeelige arrange
menten. Hotels in alle catagorieën. 18 K.M. van Garmisch.
100% korting op de- terugreis. De langste zonnetijd.
ALLE INLICHTINGEN BIJ WINTERSPORTKOMMISSARIAT, GEMEINDEAMT EHRWALD.
HOTEL MARIA REGINA
Eersterangs huis. 77 bedden. Stroomend koud en warm
water in alle kamers. Kamers met eigen badkamer. Zonnige vrije
ligging. Vraagt prospectus.
Zelfde eigenaar van Hotel Goldener Adler in Innsbruck.
Solden OTZTAt-T"to>- HOTEL?SONNE"
VwlUVll 1377 M. BOVEN ZEE " H . ? ~~ ?
? 55 BEDDEN
HOChSÖIden Berghotèl Hochsölden"
? ?WBBWWIMWBB 2070M .BOVEN ZEE 90 BEDDEN
Alle wtnte-sport. Alle moderne comfort. Aingename en door Hollanders gaarne
betochte Hotels. - Vnugt Inllehtlnftn «n proipictui bl| dtn «Ijtnaar van b«ld« houls S. 6UR8CH1ER
S n l d en OTZTAI-T"to'- HOTEL POST"
^^^ ^^^ ' ^^V ^S^f ? ? ? ff «W LA t ????? ?^«M^hk. ? A * ^ ?^?««??h 1^^ ? ?? ??&
1377 M.
HET TOONAANGEVENDE HUIS
HOChSÖIden Hotel Sonnenblick"
2070 M. . modernste comfort. - Inlichtingen en
prospectussen bij den eigenaar I. RIML Skileeraar
ST. ANTON A.
S-eltre'pstatlon. 1QQQ biddtn. k\\t pfüiia. Oüdttt in fairotmditi SKISCHOOL HillES SCHIEIDER
Voornaamste Huis ter plaatse.
Mode-n comfort,
140 bedden.
QA8THOFPOST. eenvoudig tee-lstenverblilf. WALTER SCHULER. Eigenaar
Hotei Post
MCDERN COMFORT
PROS,PECTUSSE,N
Ztlfd» «Iftnaar vtii O » ST H O F H Ó S " Ht Su Chrntoph ? Arlb«rg. (1800 METER)
Hotei A l pen rose
H o te i, ,Sch wa rzer Adler"
Alle comfort - Dan» - Amusementen - Protptctutwn opaanvrac* ? BJIIIJk» prljim
?? Oostenrijk
jke ski-paradijs
* ?? ' ? ? . ? ??» ? . ' w , ;
Het zonnige Skiparadijs!
IMCM4C7 M. b/d ZM. bovtn Dornblrn, un dt Aribcrtbun
ALPEN HOTEL, 80 bedden, Kamers met stroomend water
Alle comfort, prima keuken. Pension van S 10.?af. ' Prospectussen.
PAG. 14 DB GROENE No.30M
PAG. 15 DE GROENE No.305*