Historisch Archief 1877-1940
r
E
c
I
I
Een verhaal van De Groene
SYNCOPATION
"V 4 TT~U hebben niet deze luchtige kleine
beyV weging der hand, waarmee de Paryzenaar
c'est la vie" denkt en dit ook in prak
tijk brengt. Wy hebben meer de neiging ons hoofd
tusschen onze handen te nemen en deze handeling
dan onmiddellijk mot alle te onzer beschikking
staande critiek te bespiegelen, maar de wijn in
Parijs is kostelijk, rood on goud, en onze zinnen
zijn gekruid door de welverteerbare, prikkelende
spijzen. Wy zijn ons bewust van de pure illusie,
wanneer de avondzon juist in het middelpunt van
den heraldieken boog der Are de Triompho staat
en het lak van duizend auto's doet glanzen, en ons
hart is vroolijk.
In 't begin is onze half bloed vriend in de boven
kamer op Montparnasse zwijgzaam. De keurige
Hollandsche familieroman in een band, die iets met
slechte kunstnijverheid der jaren 1910 te maken
heeft, past niet erg goed in zijn negerhanden.
Mooie handen, die in de binnenvlakken rose-bruin
zijn en hetzelfde rose-bruin bij de nagels laten
zien. Er zijn vele soorten negerhoofden, want de
negers zijn een heel oud ras. Zijn hoofd bijvoorbeeld
is poervormig met wollig kroeshaar en de weg
terug van dit hoofd naar den gouden helm der
schoone Xefretete schijnt niet al te ver. Wij kunnen
hem gemakkelijk een plaats in Centraal-Afrika
go ven of naast de doodzieke Rembrandt-negers in
het Mauritshuis. Doch hij is niet ziek een
halfbloed met veel negerbloed.
Dan vertelde hij onsamenhangend in vele talen
zijn verhaal bij een paar kaarsen, die op den grond
moesten branden, bij wijze van kraalvuur denke
lijk. Zijn tanden blinken wit, en geen van ons kan
zijn armen zóó gemakkelijk hurkend op een
kussen of iets anders laags om de knieën slaan
als hij. De ledematen der negers zijn lang, een
prettig ding. Dus hij vertelde van den Holland
sehen planter, die met zijn stok sloog, met z'n stok
op zijn Indische knechten damned devil! En
zijn vrouw en z^jn kinderen onder hun klamboes
achter de voorgalerij in den zwarten tropennacht
staren verschrikt: vloekend zit daar de planter en
slaat met zijn stok tegen de leege whisky-flesschen.
En straks zal ook hij onder het heetc
muskietendoek liggen und dann kommen dio Mauschen,
pfeifend mit spitzen Schnauzen und beissen sich
in die langen Schwfinze. Eiken dag zjjn nu de
piepende muizen bij den planter. Zo gooien de
whisky-flesch om en hij slaat ze met zijn stok, de
muizen en de koelies ces pauvres créatures. Niet
lang meer een jaar nog, misschien nog
twee jaren, tot hij dood is. En steeds komen
er na de leege whisky-flesschen meer muizen;
hij heeft zijn Indische knechten met z'n stok
geslagen....
NKEL de witte tanden zijn zichtbaar in het
negergezicht. Do stem is fluisterend bij den
aanvang en wordt snerpend tegen het eindo, alsof
muizen elkaar bijten. Lachend laat hij den planter
sterven, die zijn knechten met een stok sloeg, en
dit is wraak en haat. Hij weet hoe het is, geslagen
te worden. Al lang weet hij het, eeuwenlang. Daar
is de Middellandsehe Zee. en aan twee punten raken
elkander twee doelen der Aarde, oen blakond-wit
heet deel en n, waar koele windon vandaan ko
men. Bij Bizerta zijn dit gloeiende en dit koele land
dicht bij elkaar, dichter nog bij Gibraltar bij
elkaar voor het spel der Eeuwen en der volkeren:
de Gothen drijven de negers met de lange boenen
voor zich uit, do zuilen van Hercules wijzen aan
allen den weg, aan de Gothen en Eomeinen, de
Spanjaarden, de Engelschon en de Franschen....
duizend jaren zijn als n dag. Flaneerden van
middag de jonge Francaises met haar attente en
verliefde vrienden niet over do boulevards des
Italiens on St. Michel, zooals zij in hun
bekoorlijksten tijd onder den derden Napoléon wandelden?
De kransvormige baarden om de kin der mannen
II.ÜIIIIEHSCU imrnuuu mi innuii
~-_. ~
1.TOO.OOO,. M
1.»7!t«4,?±
*4.«00.000,Oepl. Kapitaal
ReMrvM. . t
Pand brieven . ,,,
Hypotheken . . . .±
C5.000.00O,DeDIr.iMr. ?. J. VAN ZIJ «T. Mr. J. F. VIRSTICVKN
WIJ kunnen hem gemakkelijk een plooHjn Centraal-Afrika geven .
zijn dezelfde als by den vroeg-Bomeinschen rede
naar in do Thermen van het Museum Cluny. En
wanneer zij bij warm weer de goed gesneden col
berts over de schouders hangen, zy'n ze weer de
zelfden op weg naar het Forum en CaféRotonde
elegant en zelfbewust met de toga over den schou
der, duizend jaren zyn immers n dag.
Ook de Duitsche planter in het spel der eeuwen
ergens in Zuid-West-Afrika sloeg zijn knechten mot
z'n stok en sliep met het negermeisje. Een oud
spel. Dit was zoowat in 1870. Omstreeks 1900 kwam
er op Java een inlandsche vrouw bij den Duitschen
neger slapen en dit is nu haast al een stamboom,
een stamboom der rassen met veel ,,bloed" on met
veel ,,bodem".
Allerlei leerden wij op het gymnasium bijvoor
beeld van dien ouden zeewog door do Indische Zee
tot aan Suez too. Maar men kan hem ook zonder
school loeren kennen ? men zou z'n heele leven
met déze reis kunnen doen: rechts Azië» links
Afrika in do Roode Zee. Wij leeren ook drie talen
desnoods. Een verhaal behoorlijk vertellen kunnen
we haast niet in n taal, het verhaal van de muizen,
om iets to noemen. Toch is dit een prachtig verhaal,
om er in vier talen naar to luisteren, in talen, dio do
eeuwen maken met herinneringen aan onmetelijke
dingen ....
'T^ENSLOTTK zijn do kaarsen op den grond
op-*? gebrand. Alles heeft zijn tijd kort of lang
zooals men wil. Het bleeke meisje boven op die
Montparnasse-kamer had het verhaal van den stok'
on de muizen niet erg goed begrepen en mokte een
beetje. Er was niet genoeg aandacht meer voor
haar, en haar rug zou ook wel bruin worden in de
zon in een dor bains in de Seine. Maar het was nu
juist niet noodig, d&t onze vriend de neger ?
knielend en kruipend haar hiervoor vergiffenis
vroeg Verzeihung, mein süsses Schatzchen, du,
ma petite chérie . Het spel der Eeuwen laat zijn
kleine sporen achter, ongevraagd en ongewenscht,
on whisky is een geschikt goedje voor do sentimen
taliteit met songs erbij: ,,Whon Is-rael was in
E-gypt's land "
Dan is 'hot morgen geworden en 's morgens is er
een trillend blauwachtig licht boven Parijs. Wan
neer de zon rijst, zal de eene helft der straat in
donkerblauwe schaduwen liggen en de andere zal
heel licht en zonnig zijn dit indrukwekkende
beeld van licht en schaduw tusschen de hooge, goede
burgerhuizen, dat voor ons te allen, tijde en
onvergetelijk P a r ij s zal beteekenen. Spook
achtig is de Notre Dame on Victor Hugo heel
dichtbij, toen we vijftien waren en te lezen begon
nen diep in den nacht. Hier is de Seine, die deze
stad liet ontstaan on haar vorm en zin heeft gege
ven. Bijna lukt het ons nu de luchtige Fransche
handbeweging te maken?kom, kleine dame,
vertrouwd klimt de straat naar het Quartier latin
op en is als een lief tehuis. Caféau lait en croissant
is een goed iets en later zal de wijn weer kostelijk
zijn, de spijzen des lands wel verzorgd en in het
Louvre de Olympia...'.
We hoeven maar de oogen te sluiten ??en onge
kende wenschen en vervullingen staan opnieuw
voor ons open en duizend jaren zyn als n dag.
Wij houden don geur van een half-verganen tak
witte seringen nog even vast en weten dat de
geur der witte meidoorn al hél dichtbij is....
Doch dat is al weer Holland, de noordelijke
wolken staan groot en zomersch aan den hemel
en de wind op n der Amstelbruggen is even
frisch en sterk als op n der zeven bruggen o ver
de Seine. B. WILLE
CHAMPAGNE KRUG
Agents: f. Onnes & Zn. Groningen
Op-en aanmerkingen
? ? ? uit onzen lezerskring
Rechter en snelverkeer
droene Vriend!
IN de gewone krant heb ik Maandag
avond een rechtbankverslagje ge
lezen dat als kop had .,Dronken
achter het. stuur." Wacht even denk ik.
daar gaat er een voor een tijdje achter
slot en grendel. Het viel echter mee;
di-it weken hechtenis, maar.... vi ziet,
t r zyn nog milde rechters in ons land.
Heden- (Dinsdag- )morgen vouw ik
t-iijn ochtendblad open, en daar staat
ci-ii groot artikel over roekelooze auto
bestuurders, anderhalve kolom. De
krant heeft groot gelijk, dat daarover
inschreven wordt: het is meer dan erg
tegenwoordig langs den weg. Enfin ik
lees en denk bij mezelf, dat hebben ze
dien heeren automobilisten eens goed
gezegd, oh zoo. Maar aan het eind van
liet artikel staat weer een rechtbank
verslag: Een vrachtrijder is met zijn
'uto geslipt, 30/40 K.M. snelheid,
<;t-eft een verpleegster van de fiets
".?reden. Ik denk, beroerd voor zoo'n
mm, daar rijdt hij voorzichtig aan,
?indat het glad is, en nog'slipt de auto,
l;i;il' kan hij tooli oigoiilijt nioto ann
loen. De rechter dacht er anders over,
aer weken hechtenis,
onvoorwaarlelijk.
_ («i'uene vriend, gij hebt natuurlijk
begrepen dat ik ook een auto bestuur,
?n hoewel ik gaarne op zijn tijd een
|las drink (met alcohol), doe ik dat
looit, als ik mijn auto moet besturen,
?n ik zeg maar, dat degeen die dronken
?en auto bestuurt, niet zwaar genoeg
gestraft kan worden. Maar als een
Ironken chauffeur voor een aanrijding
* weken krijgt, waarom krijgt dan
?en nuchtere vrachtrijder, die niet te
?nel reed, voor een aanrijding 4 weken ?
De krantenknipsels zend ik hierbij
?n ik hoop maar, dat er aan uw
relat'tie geleerde mannen zijn, die dit
vraagstuk kunnen oplossen, opdat een
eenvoudig autobestuurder do moei
lijkheden des rechts ook zal kunnen
Begrijpen.
Haarlem B.
Xaschrijt van de Redactie:
Een van onze geleerde mannen wilde
(i advisoeren, bij slipgevaar vóór het
«tarten een paar borrels te drinken:
iflat scheelt u een week als er onge
lukken van komen. Maar ter wille van
uw eigen gewetensrust duryen wij u
dien raad niet geven.
De wegen des rechts zijn inderdaad
wonderbaar.
Ordening zonder Planwirt"
schaft: een afrekening
RDEXING kan slechts
beteekenen werkzaamheid.
Or_ denlng van net bedrijfsleven
moet dus zijn werkzaamheid om in
het bedrijfsleven iets" te verwerke
lijken. Wat dit iets" is, daarop
komt het voor het oogenblik niet aan.
Ordening is in ieder geval
werkvan den arbeid onuitvoerbaar is,
maar dat het geen waarachtige wel
vaart brengen kan. Maar het j's een
programma en hiermede is voldaan
aan den allereersten eisch, die men
stellen moet aan hem, die ordening
zegt. Het plan van den arbeid is, als
elke concrete ordening, Planwirtschaft.
Hot plan van den arbeid is eerlijk,
afgezien dan van liet feit dat het de
devaluatie wel veronderstelt, maar
niet noemt.
Ordening zonder programma ia
geen ordening, maar een ijdele klank.
Het is gepraat, niet xiit en in d
werkelijkheid, niet uit en in do
waarheid, maar uit on in do ruimte.
Het is ijdel gepraat. Tegenover oen
dergelijk gepraat is slechts n stand
punt mogelijk. Het, over dit gepraat
over ordening" heen, overgaan tot
de orde" van den dag.
A. A. VAX SAXDICK
Wie werkzaamheid zegt, zegt pro-'
van werkzaamheden. Of dit
meer of minder
uitge. is, doet er niet toe. Maar het
iMoct concreet zijn. Want andere kan
Rechts sprake zijn van een werk-'
v.lamheid, die zich voltrekt en dan
is het geen ordening meer, maar een
zich ordenen, een geordend teorrfen, als
'??n zich voltrekkende wetmatigheid.
Wie ordening zegt, zegt programma.
l lot plan van den arbeid is zoo'n
l'iogramma. Tegen de opstelling van
*ulk een (en elk ander) plan verzet
*ifch het cconomischt geweten. En
l'ij velen zelfs het geweten. Waaruit
«lan weer. volgt, n;et dat het plan
PAG. 19 DE GROENE Ne. 3058
Schaken
Redacteur: Dr. S. G. TARTAKOWER
namen
DE belangstelling der schaak
wereld was door de match
Euwe?Aljechin dusdanig in
beslag genomen, dat er voor andere
gebeurtenissen op dit gebied geen
plaats overbleef.
Toch heeft zich inmiddels iets af
gespeeld, dat de opmerkzaamheid ten
volle verdient. De jonge Russische
schaakmeester ALARTORTZËW kreeg ge
legenheid zich met den internationalen
grootmeester LILIENTHAL te meten in
een tweekamp van 12 partijen, welke
eindigde in den stand 6?6.
Reeds in de eerste partij won ALAR
TORTZËW in prachtigen stijl en hij be
hield zijn voorsprong totdat Lilienthal
door overwinningen in de ude en
12de ontmoeting gelijk wist te maken.
De belangrijkheid van deze match
bestaat hierin, dat men tot dusver ge
loofde dat de Russische kampioen
Botwinnik de eenige vertegenwoordiger
der Sowjet Unie was, die tot de inter
nationale grootmeesterklasse gerekend
mocht worden. Nu ziet men echter
in dat men buiten hem nog met enkele
andere jonge Russen rekening moet
houden.
Hier volgt een partij uit bovenge
noemde match, waarin ALARTORTZËW
groote kwaliteiten aan
geestesklaarheid en energie openbaart .
Boedapester-gambiet ,_,
l Ode matchpartij "
Wit: Zwart:
Alartortzew Lilienthal
r. d2-d4 Pg8-f6
2. 02-04 ey-eS
3- 4Xes FfÖ-g4
4- «2-64! Pg4-eS
5. f2-f4 Pes-có
Door Schlechter aanbevolen, doch
5.... Lf8-b4~ zou hier beter zijn.
6. Lci-e3
Aljechin vindt hier 6. aa-as
verkies' lijker.
6.
Deze looper kan beter tegen een
werkzaam stuk worden afgeruild, in
dit geval tegen den witten looper op 63.
Meer koelbloedigheid zou tponen: 6..
37-35 gevolgd door Pb8-a6 en Lf8-c5.
7. Pbi-cs Dd8-e7
Na 7.... Lxc3-f ; 8. b x c, Dh4-r ;
9. g3, De7; 10. Ldg, do; n. Dc2 l, o-o;
12. Kf2 l enz. behoudt wit een krach
tiger .stelling in het midden.
8. Lfids- Pb8-a6
Een in deze variant zeer doelmatige
gebruikmaking van het paard.
9. Pgi-e2 ........
Dit is beter dan 9. Pf3, daar wit
LEVENSVERZEKERING
MY. ARNHEM
beschermt Uw gezin in moeilijke jaren.
N.V. DE HOLLANDSCHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 70 - HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van ?1000.-op blllljkeen
wat de terugbetaling betreft gunstige
voorwaarden, onder borgtocht of zake*
lijke zekerheid. Een prospectus wordt
op aanvraag gaarne toegezonden.
Als U geregeld losse
nummers koopt...
hebt U kans dat juist het
nummer dat U speciaal
interesseert U door een of
andere oorzaak ontgaat.
Neem liever 'n abonnement!
OOSTENRIJK
SALZBURG
THERMALBAD HOFGASTEIN
890 M. b. d. zeespiegel'
Veel zon en sneeuw windstil skischolen de meeste takken van winter
sport radioactieve warme Alpenbronnen met 44.6°C. natuurlijke warmte
.... . . Prospectussen en inlichtingen door
? Wintersport olie fteisbureauxenf,Kurkommission"
GRAND HOTEL
Ie RANG
Telefoon 56 en 57
Alle comfort Thermalbaden Dans Bar Regelingen voor gezelschappen
Internationaal publiek Volledig pension S 15.?tot S 24.?.
Van 3 januari af Weekarrangementen inclusief bad en belastingen S 130.?.
Seizoen 21 DECEMBER tot einde FEBRUARI.
B A D l/" LJ/"\"T" C l HU onder nieuw beheer ||||||||||j|
rMlXlxriVJ l CL. Dir. HANS STRASSHOFER
Eersterangs Hotel
Fraai aangelegd park. Installaties voor
physische therapie, diathermie,
hoogtezon >
Gedurende den winter voordeelige
prijzen voor gezelschappen.
MARIENHOF
Hofgastein
Het geheele jaar geopend.
HOTEL CENTRAL
R. & M. B ACH B AU ER.
Eenvoudig Hotel, erkend goede keuken,
Thermalbaden in hotel. Pensionprijsincl.
belasting en fooien bij uitgebreide ver
zorging van S 12.-?af en hooger, bij
eenvoudiger verzorging van S 10.?af.
Zomer en Winter geopend.
KURHAUS HASCHKE
11 Hofgastein II
Voornaam, muil, eenvoudig Hotel, Thermalbaden,
centrale verwarming, stroomend koud en warm
water, modern comfort, Ie klas Weensche
keuken, op verzoek dieetvoeding,
ruim uitzicht op eleen park. Bad Gistel n en de
hooge Tauern. Gelegenheid voor zwembaden en
lifkuren, mooie balconkamers. '
Sporthotel-Gerlosplatte
bij Krimml (Salzburg). Alle gewenschte comfort. Centrale verwarming, koud
en warm water, zonneterras, ligstoelen. Eigen skischool, doorloopend ski
wedstrijden, sneeuw van December tot eind April. Pensionprijs 10 Schilling
en hooger. In januari verlaagde prijzen. Prospectussen bij KARL W AL T L,
Krimml, Tel. 2 Tel.-Adr. Sporthotel Gerlosplatte
Z WITSERL AJVP
P ONT R ESI N A
U fl T C l C f* UUtf C 1 7 C D U n C IN HET MOOISTE GEDEELTE
nu l C L w b n ff L l L C l\ rl U r VAN HET HOOGGEBERGTE
Pension van Frs. 11.?af. Wintersport. Lift. Garage met Boxen.
Prospectus bij den Directeur 1. W A L T H E R. _
PfYNITR FCI KI A (°B E R E N G A D i N)
t Vyi^l l rVtiJIIXn 1803 M. b. d. zeespiegel
SCHLOSS-HOTEL Voorh**m Ie klas Hotel
' Eigen Sportterreinen 200 bedden
* .
Pensionprijs van frs. 15. af. g Voordeelige prijzen, alles inbegrepen.
Prospectussen bij de D l R E C T l E
S A M A D EN ~~
HOTEL B E R N l N A RUSTIG, DEGELIJK FAMILIEHOTEL
10 minuten van ST. MORITZ.
7 uur zon o. d. kortsten dag.
Alle takken van wintersport
Pensionprijs van frs. 13.?af
SKISCHOOL
f