Historisch Archief 1877-1940
Uit de Natuur
Plassenverordening
Hollands natuurschoon beveiligd
Dr* JAC» P. THIJSSE
GEDEPUTEERDE Staten van
Noord-Holland hebben ons ver
blijd met een
plassenverordening. Zuid-Holland is een paar jaar
geleden hierin voorgegaan, maar heeft
onbegrijpelijker wijs de belangrijkste
plassen, n.l. die van Nieuwkoop en
Noorden, onbeschermd gelaten.
Noord-Holland doet het beter. De
lijst van beschermde wateren is te lang,
om die hier af te drukken, maar kort
heidshalve kunnen we hier zeggen, dat
haast alle waterpartijen van belang
er in zijn opgenomen. Bovendien lezen
wij: ,,mocht zich te eeniger tijd de
wenschelijkheid doen gevoelen, nog
andere wateren onder de werkingssfeer
der verordening te brengen, dan zullen
de namen dier wateren alsnog aan dit
artikel der verordening kunnen worden
toegevoegd."
Welnu, ik weet er nog een paar.
Op Texel worden terecht genoemd de
Westerkolk, de Oosterkolk, de
Molenkil en de Roggesloót. Daar zou ik nu
nog een van de allermooiste meertjes
bij willen doen, namelijk Wegerswaal,
dat nog veel tot den roem van Texel
zou kunnen bijdragen. De bescher
ming" is in dit geval niet overbodig,
want heel fijngevoelig zijn de Texelaars
niet, anders hadden ze nooit Di
pweel" gedempt, om er een vullisbelt
van te maken!
Het Schagerwiel wordt beschermd.
Daar zou ik nu de Wielen bij Valkoog
en Eenigenburg nog bij willen doen
en dan meteen de kenners van
Waterstaat-historie uitnoodigen, om ons
opnieuw iets te vertellen van de lot
gevallen van den ouden
West-Frieschen Zeedijk. Heel Noord-Holland
benoorden het IJ zit vol met
allerinteressantste verhalen over onzen
strijd tegen den waterwolf. Verschei
dene plassen zijn monumenten" uit
onze geschiedenis en we mogen gerust
het geschiedkundig en zelf s letterkundig
belang eens plaatsen naast de natuur
historische en recreatieve beteekenis.
Aan de Watersport komt de eer toe
van de bevordering en bespoediging
en uitgebreidheid van deze provin
ciale verordeningen. Van de Kager
Plassen begint de victorie. Diametraal
tegenovergesteld aan de drukte en
het jolijt van de Kaag is de rust en
beslotenheid van het Naardermeer.
Deze eerste bezitting van de
Vereeniging tot Behoud van Natuur
monumenten verduidelijkt de groote
beteekenis van het plassenlandschap
voor de wetenschap, voor de kennis
van het natuur-gebeuren in dit deel
van de wereld. De lepelaars en de
purperreigers, die in het Meer broeden,
brengen ons in direct verband met het
wilde Nederland van duizenden jaren
geleden, toen de wateren van Rijn en
Maas nog ongebreideld hun weg
baanden naar de Noordzee, door moe
rassige wouden en door doorlaten in
het onbestendig duinlandschap. Het
Zuidoostelijk deel van het Naarder
meer behoort tot onze oudste
piassenlandschappen.
In dit deel en ook elders in het meer
op een aantal met zorg uitgekozen
plaatsen grijpt de mensch nimmer in,
en daar zien wij dus de geregelde
opeenvolging van de floristische en
faunistische groepeeringen van open
water door trilveen en rietland naar
moeraswoud en hoogveen. De aan
schouwing van deze dingen vormt
een heerlijke bezigheid voor de natuur
sport-beoefenaars, die ieder jaar bij
honderden het meer bezoeken.
En alles, wat in dit Naardermeer
gebeurt, valt meest ook voor in de
andere wateren der verordening, wel
iswaar niet zoo veelzijdig en volledig,
maar toch op menige plaats nog
altijd eerste klas". Het Zwanewater
dingt zelfs het Naardermeer naar de
kroon.
De Amstelveensche Poel heeft beter
dagen gekend, maar is nog altijd de
moeite waard en gaat naar wij hopen
beter toekomst te gemoet. De
OostDe molen van het Naardermeer
einder Poel en het Barnegat zijn
juweeltjes van , het zuiverste water.
De Westeinder Plassen en het Alk
maarder Meer vereenigen op gelukkige
wijze natuurlijke rijkdommen met
goede bevaarbaarheid en het is te
hopen dat zij in hun ruimsten omvang
zullen blijven genieten van effectieve
bescherming.
\17AARIN bestaat nu die
bev* scherming? De in het ontwerp
vervatte bepalingen richten zich tegen
het storten van afval, mest, specie
en dergelijke stoffen en tegen het
buiten gesloten bewaarplaatsen stor
ten, opslaan of voorhanden hebben van
bedoelde stoffen op aan deze wateren
grenzende terreinen, tenzij dit geschiedt
ten behoeve van ter plaatse gedreven
land- en tuinbouwbedrijven.
Helaas kan de verordening zich
niet richten tegen ontsierende be
bouwing. Dat kan alleen gebeuren
krachtens bij de Woningwet vast
gestelde voorschriften. Gelukkig heeft
de ervaring geleerd, dat met goeden
wil en bij tijdig overleg ook in dit
opzicht goede resultaten kunnen wor
den bereikt. Veel is er reeds bedorven,
maar er komen nu gelukkig betere
tijden. Ook hopen wij, dat de provincie
Utrecht zich bij de beide Heilanden
zal aansluiten.
Nu mogen wij niet te vroeg victorie
kraaien, want er kunnen met de plassen
en wateren nog allerlei dingen gebeu
ren, die zoowel de watersportenaren
als de natuurvrienden alleronaange
naamst zouden treffen. Absoluut veilig
en bewonderenswaardig volledig is
alleen het Naardermeer en ook de
duinpiassen op Texel, die in de ver
ordening niet genoemd worden, waar
schijnlijk wel, omdat ze liggen in
een gebied, dat nu onbewoond is en
ook wel onbewoond zal blijven: het
Staatsnatuurmonument Texel.
Over de narigheden, die onze wate
ren nog wel eens zouden kunnen
treffen, wil ik nu niet in bijzonder
heden treden. Laat ons hopen, dat het
in het geheel niet noodig zal zijn en
ons alvast er in verheugen, dat de
Provinciale Overheid er toe heeft
besloten, om voor het heele Gewest
maatregelen te treffen in het belang
van wetenschap en levensvreugd, twee
zaken, die ik niet en nooit en nergens
kan scheiden.
PAG. 14 DE GROENE No. 3057
Luchtvaartboeken
A. VIRÜLY
H. A. van And «l. Per Vllegpost
(Z. H. Ultff. MIJ., Den Hu*)
DIT boek heeft tot nog toe niet
de aandacht getrokken die het
verdient: het is de eerste Neder
landse vliegroman van betekenis. Van
Andel van Andel? heeft niet
alleen een vlot en met flair geschreven
roman geschreven, hij toonde boven
dien een begrip en een kennis van de
binnenkant onzer burgerluchtvaart,
waarom ik mij bij de lezing ronduit
heb zitten verkneuteren in de ver
makelijke gedachte, dat zich iemand
uit mijn onmiddellijke nabijheid om
niet moeilijk na te speuren redenen
achter dit pseudoniem verschool.
Dit boek is een pilotenboek geen
officieel hoera-boek, geen
NationaleHeldenboek, geen boek van onrijp
enthousiasme of van sentimentele
Hollywood-romantiek maar een pilo
tenboek, meestal precies-raak in zijn
tekening van de generatie, die de, laat
ons zeggen, eerste vijftien gezag
voerders op de Holland-Indië-luchtlijn
leverde. Dat is de generatie van hen,
die de Hollandse vliegerij een naam
gaven, maar die ouder worden, nu ze
een naam heeft; van hen, voor wie de
luchtvaart in de eerste plaats het oude
cockpitwerk gebleven is en die voor
die paperassen" en die vlegels op
het Hoofdkantoor" niet steeds de ware
appreciatie hebben; die hun diepe
accenten in het vliegersleven elders
leggen dan de romantiek het wil doen
geloven. Ik houd van dit boek, dat
getuigt van een warm en zeer manne
lijk begrip van mensen tegenover de
zakelijke eisen van een modern lucht
vaartbedrijf ; ik voel voor het krach
tige, haast kameraadschappelijke ver
staan van de binnenkant van het
pilotenvak uit een tijd, die spoedig
voorbij zal zijn omdat het commerciële
dwangbuis dan het vak nog sterker zal
omknellen en ik heb bewondering voor
de hand, die zich vrijwel nooit
verschreef bij de tekening van milieu,
sfeer, handeling of gesprek. Deze roman
moet in ons land gelezen worden
het is het eerste vliegboek waarin men
mensen ontmoet, die men zich zal
blijven herinneren. Het is raak. Zonder
voorbehoud wens ik den schrijver
geluk.
Anne RE. Lindhergh: Om de Noord
naar net Verre Oosten (Stola, Maas
tricht)
T"VT charmante verhaal, dat
Lind? bergh's vrouw schreef over de
vlucht New-York?Canada?Alaska
Rusland?Japan?China, heeft mijn
hart gestolen. Want dit is nu eens een
echt goede manier om van vliegen te
vertellen, deze manier niet van de
vrouw van den beroemden kolonel
maar van Charles' kameraadschappe
lijke radiotelegrafiste, die nog gauw
uit Amerika een schone zakdoek met
een vertrouwd blauw randje meenam
voor verderop. Dit is luchtvaart, dit
springlevende, pose-loze, jonge, rake
reisverhaal van een die zoveel aardige
gedachten heeft over de vliegerij en de
vreemde wereld, waar ze telkens neer- ,
streek en er over schreef, wars van de
zo gemakkelijke humbug of de prach
tige oratorische en zeer verwerpelijke
frase's, waarmee zovele officiële lucht
vaartautoriteiten aan mooie maaltijden
of op kerkhoven het 't publiek moeilijk
plegen te maken om te begrijpen, wat
dat nu eigenlijk zijn: vliegmensen. U
moest dit boek maar kopen. Dan wint
U een beroemde vriendin, die een beter
vlieg-reisverhaal schreef dan mij ove
rigens ook maar bij benadering be
kend is.
""f
r eed
? H>hnenkamm Kabelbaan
Ql 1700 Meter
55 Ski-afdalingen
SKISCHOOL 'KITZBÜHEL (Hellenstelner-Monltzer-Zltzer)
St. JOHANN
in Tirol
DE MEESTE ZON VAN
ALLE WINTERSPORT
PLAATSEN
700 M.
MEER DAN 4O SKI-AFDALINGEN
INL. VERKEHRSVEREIN.
SKISCHOOL GRANDER
DE KONINGIN DER ALPEN
INNSBRUCK
DE HOOFDSTAD VAN TIROL VERWACHT U BIJ DE
F.I.S. WEDSTRIJDEN 1936
16-24 FEBRUARI
GOLF-HOTEL IGLERHOF", IGLS, TIROL
Ie rangs, alle modern comfort, Weensch orkest, dans, bar
IDEALE, ZONNIGE WINTERSPORTPLAATS
30 skitochten. Bobbaan. Schaatsen baan. Rodelbaan. Kabelbaan in 15> min.
tot 2240 M, hoogen Patscherkofel Pensjonprijs van S 13 tot S 21
SEEFELD
Aan den schilderachtigen Mittenwaldbahn,
45 min. van Innsbruck en 75 min. van
Garmisch-Partenkirchen (Olympische
Winterspelen !936).Heerlijk Skigebied.
SchaatsenIn Tlrol, 1200 M., Wintersportplaats rijden (Hollandsche groote afstandbaan).
Rodelbanen. IJsschieten. Skijöring enz. Training van den Wereldkampioen
Kunstrijden Karl Schafer van 28-1 tot 5-2 in Seefeld, Schoonnjden op 17-2-36.
INLICHTINGEN: VERKEHRSVEREIN SEEFELD EN ALLE REISBUREAUX
?j. l |/|*%4ffc#Él4rlltl*lll- Historisch huis, centrale
nOlvl IVIOSlCrDr31U ligging, moderne kamers
stroomend warm en koud water, bekende zorgvuldige
verzorging uit een hygiënische onberispelijke keuken
KEURIGE BEDIENING, RUIME EETZAAL, BEHAGELIJKE TIROLER KAMERS
RESTAURANTBEDRIJF
GRAND HOTEL POST
, m ? mm. n m*m m m . ?_? ? ? ? h ? s^ m m ~^ m
Werthers
U huis ter plaatse
Heerlijk winterverblijf, alle comfort, 150 bedden, centrale verwar
ming, stroomend koud en warm water. Telef. No. I. Prospectussen
ST. ANTON A. ARLBERG l!
Sneltrelnstatlon. 1000 btdd». Illi priJiH. Oidtti in bimiidlU SKISCHOOL, HiHES SCHIEIDEi
Voornaamste Huis ter plaatse.
__
Hotel POST
QASTHOFPOST, eenvoudig toerlstenverblljf. WALTER SCHULER. Eigenaar
MODERN COMFORT
PROSPECTUSSEN
ZelMe eUenatf van O 4 »T H O F H O « F l *. «t. Chrl.toph ?. Arlberg. - (1800 HETER)
Hotel Schwarzer Adler"
Alle comfort - DSM - Am*»eme«te* - Protptetgmn OP unvrai* ? MHII» prljMn
'A8. 4 Of, fit
B^BA. I^HB ???????^??H IN 850-1870 M. b.
^f m^ m l T | t zee-ldcaal
SkigeIVCW l l C TIROL J^^J
Z U G S P l T Z G E B l E D ^jdGena/m'^;Mh;
Verlaagd» Auto- en Spoorrelzen naarde OLYM PISCH E WINTERSPELEN
LOGIES TEGEN
ALLE PRIJZEN.
1OO p C f. korting op de terugreis.
Inlichtingen en prospectussen bij de Verkehrsverein. REUTTE.
EHRWALD
IN
Uitgangspunt
der
ZugspltzTIRDL baa n- h°gste
kabelbaan ter
AAN DEN VOET PER ZUGSPITZE, 1000-3000M. wereld. In 18
minuten tot 2805 M. hoogte. Sneeuwzeker. Schaatsen rijden,
Rodel, Springschansen, Ijshockey, Thédansant. Beroemde
Skischool, leider Dr. OTTO LORENZ. Voordeelige arrange
menten. Hotels in alle catagorieën. 18 K.M. van Garmisch.
100% korting op de terugreis. De langste zonnetijd.
ALLE INLICHTINGEN BIJ WINTERSPORTKOMMISSARIAT, GEMEINDEAMT EHRWALD.
HOTEL MARIA REGINA
Eerste rangs huis. 77 bedden. Stroomend koud en warm
water In alle kamers. Kamers met eigen badkamer. Zonnige vrije
ligging. Vraagt prospectus.
Zelfde eigenaar van Hotel Goldener Adler in Innsbruck.
OXIHpn OTZTAL-TIROL HOTEL?SONNE"
OUIUWII 1377 M. BOVEN ZEE 55 BEDDEN
Berghotel Hochsölden"
WOM.OVENZEE 90 BEDDEN
Alle wintersport. Alle moderne comfort. Aangename en door Hollanders gaarne
bezochte Hotels. - Vraagt inlichtingen en proipectui bij den elfenaar van belde hoteli 8. BUR8CHLER
Q n l fl P n OTZTAL-TIROL HOTEL POST"
W U l U W II 1377 M. HET TOONAANGEVENDE HUIS
HOChSÖlden Hotel ..Sonnenblick"
2070 M. modernste comfort. - Inlichtingen en
prospectussen bij den eigenaar I. RIML Skileeraar
= Oostenrijk
het heerlijke ski-par
Vorarlberg
ftdet
L9 ^* Al DEI
Het zonnige Skiparadijs!
1140-1467 M. b/d zee, boven Dornblrn, aan de Arlbtrjbaan
ALPENHOTEL, 80 bedden, Kamers met stroomend water
Alle comfort, prima keuken. Pension van S 10.?af. Prospectussen.
NAAR ZON EN SNEEUW...
Vergeet Hollands natten winter en trek de bergen In! Maar vergeet niet op
de hoogte te blijven van de dingen die leder beschaafd Nederlander dient te
volgen: lees DE GROENE, ook In Uw wlntervacantle.
(Zie den bon op pag. 20)