Historisch Archief 1877-1940
n
g
o
P
^
o
h
h
e
v
v
a
d
d
a
t
C
\
k
n
b
d
z
n
v
n
r
e
e
s
o
i
~s
b
ii
s
d
o
h
b
h
DE KLEINE KRANT
4 Januari 1986
Dit nummer bestaat nlt n blad
WAT BHEXGJT
Verbluffende heldentende
prognose
hadden het buitenkansje, eenige
vragen te kunnen stellen aan de
beroemde astrologe Madame To E val,
die op doorreis naar Berlijn even te
Amsterdam vertoefde. Zij stond ons
vriendelijk te woord en was direct
bereid, onze vragen omtrent 1936 te
beantwoorden.
De Crisis zal ongetwijfeld dit jaar
eindigen," zei zij, evenals vorig jaar.
De Abbessynische oorlog eveneens.
Verder zou ik mij sterk moeten ver
gissen als er dit jaar geen Olympische
Spelen zouden worden gehouden in
Berlijn. Omtrent den gulden behoeft
u zich niet ongerust te maken: die
blijft 100 centen. Hitler zal een commu
nistisch complot ontdekken, en Laval
aftreden. Waarschijnlijk zal Willy den
Ouden een nieuw record op haar
naam brengen."
Wat denkt u van de Europeesche
toestanden?" vroegen wij. Het is
moeilijk, daarover iets definitief te
zeggen. Omtrent oorlog kunt u genist
zijn. Er zal verder dit jaar nog geen
algemeene ontwapening tot stand ko
men. Vermoedelijk wordt men het ook
op de Vlootconferentie niet geheel
eens."
Hoe weet u al dat positieve nieuws
zoo precies?" waagden wij het te
vragen.
Dat is mijn geheim. Maar dat het
betrouwbaar is, kan ik u bewijzen. In
de voorspelling die ik u wilde doen
kwam ook voor, dat Hoare vóór het
einde van de eerste week van Januari
zou aftreden. En dat is reeds even voor
het einde van het vorig jaar gebeurd !
Ik krijg van u vijf gulden."
Dat was een overtuigend bewijs. Wij
betaalden en stonden perplex.
.. OXTVAXGEX KALENDERS
Brldge-probleem
Zuid biedt n expeditie naar
Abessynië.
West biedt twee sancties.
Noord past.
Oost biedt drie expedities naar
China.
Als het eindbod, van West, luidt:
embargo op olie, waar moet Noord
dan mee uitkomen?
ontvingen van de beste adressen
op alle gebieden hun kalenders voor
het jaar 1936. Al deze kalenders zijn
buitengewoon fraai uitgevoerd. Verder
ontvingen wij de gebruikelijke kunst-,
muziek-,
populaire-muziek-,landschappen- en andere kalenders, die alle
uitmunten door hun artistieke ver
zorging. Zij zijn een sieraad in ieder
vertrek. Voor het aflezen van de juiste
data raden wij aan, daarnaast een
duidelijke kalender te hangen.
VRAGEXBUS
Dr. F. te H. Men schijnt u met die
premie-affaire a faire genomen te
hebben.
Al. te A. De drooglegging in Amerika
blijft voor babies gehandhaafd.
Mevr. K. te H. Dat met die kameelen
door dat oog moet u niet zoo letterlijk
opvatten.
ONS BAADSELHOEKJE
Letterraadsel
Stel uit de onderstaande lettergrepen
14 woorden samen, waarvan de eerste
en vierde letters, van boven naar be
neden gelezen, den eersten regel van een
bekend lied vormen.
i. Stamvader, o.a. van de Ariërs
2. Michel
3. Lid van het Parlement" in som
mige landen
4. Anti-Wodan
5. Wat een tyran meestal mist
6. Zal den tyran tenslotte achterhalen
7. Wat hij geniet, die een zuiver ge
weten heeft
8. Wat een tyran ons maakt
9. Godin, grootste tegenstandster van
een tyran
10. Als een tyran dit was, bestond er
voor ons geen hoop meer
11. Beter voor wetgeving dan Neuren
berg
12. Rassentheorie
13. Tyran
14. Liefhebberij van een militaristisch
volk
Lettergrepen: a - aap - aard - bre
cee -de-du-e-e-e- eeuw - er - ex
ge - i - ig - jus - klap - Ie - li - lisch
lum - mei ? mensch - na - nacht - nys
pop - qui - ren - rin - rust - si - te - ti
tie - van - velsch - wreed - zot.
Oplossing
USJ330 H axg
pjBt?PH3JM
d*I3ïallc-Z
V « S
3!M«3H
B i; i i s n f
sXufj i j g
a j q H i n b g
U. o s i r a 3 N B A 3
do d 9
UT U3UKU9MZ safpuss
INGEZONDEN
(Buiten verantwoordelijkheid van
redactie en inzender)
Zeer geachte Redactie,
Y/"ERGUN rmj, U even een klein
plaatsje te vragen in Uw veelge
lezen blad. Zooals U zonder twijfel
bekend is, is de gemeente Gorinchem
van plan, den Blauwen Nijl te dempen
van Belgrado tot Terneuzen, teneinde
een beter parkeerterrein te kragen.
Het zy mg vergund, hiertegen pro
test aan te teekenen. Ik, zeer geachte
Redactie, loop reeds 70 jaar en loop
zelfs reeds naar de 71. Ik heb getoond
dat een mensch ook leven kan zonder
den modernen verkeersmoloch te die
nen. Dat er lieden zijn die uit gemak
zucht hun auto willen parkeeren kan
ik niet verhinderen, maar ik protesteer
er tegen dat het natuurschoon van
Twente aldus vernield wordt.
U, zeer geachte redactie dankend
voor de mij verleende plaatsruimte,
verblijf ik, hoogachtend, ZEMELAAR
Correspondentie
De Wonderen der journalistiek" in
de KI. Kr. van 14 Dec. waren niet uit
de Nieuwe Arnhemsche, maar uit de
(oude) Arnhemsche Crt. geknipt. Onze
verontschuldigingen! Red.
INGEBONDEN MEDEDEELINGEN
Hoofdredactie, Redactie, Administratie,
Drnttetf-Direclle en Personeel, Expe
ditie (Directie en Personeel) en
Beiorgen Tan De Kleine Krant wensten
uitsluitend aan de Lezers een Heter 1936.
POËZIE
Bekentenis van een Jager
Ik ben een jager naar den geest
En jager naar de letter
Ik jaag op mensch, ik jaag op beest:
Op eend, patrijs en ketter.
Ik jaag op leeuw, ik jaag op beer
En op fazantehaantjes
Ik jaag naar roem ik jaag naar eer,
Ik jaag vooral naar baant j ca! f
'k Joeg nooit naar ijdel zingenot.
Omdat het niet gezond was,
Maar 'A jaag het liefste naar de mot.
Die fladdert uit mijn bontjas.
A.B.C. TAN DE MAAND
AMERIKA heeft de grendel van de
deur af genomen. Oef I Dat lucht op.
UOLLENKWEEKERS wrijven zich
reeds in de handen. Zij hopen, dat
daardoor hun Flora in 1936 geen ver
lies zal opleveren.
CONCENTRATIE van bijzondere
scholen bleek een te zware last
voor Colijns krakende kabinet.
JJAAROM hing hij het vrachtje pp
aan een splinternieuwen
commissorialen kapstok. Zal die het houden?
17UWE zette Aljechin op zijn num
mer, te weten op nummer z.
JTEL verzet van de publieke opinie
deed Hoare en Laval terugkrab
belen.
flENEVE schijnt aan de
Europeesche volkeren meer waard te wor
den dan Buitenlandsche Zaken.
UOARE viel dan ook op zijn neus
en moest aftreden.
TN de politieke arena is een
schending van het aangezicht namelijk
doorgaans doodelijk.
JAN DUYS blijft zitten. Geen
won** der na zooveel slechte beurten l
KABINETSCRISIS werd Laval slechts
bespaard door uitstel. Afstel zal dit
zeker niet worden.
T INDBERGH vluchtte uit Amerika.
Zal hij de schaduw van zijn fatale
beroemdheid kunnen ontloopen?
Vf ASARYK trad af na volbrachte
taak. De laatste waarlijk groote
figuur uit den wereldoorlog verlaat het
tooneel.
TVA Electra" volgde als
studententooneel Lucifer". Zonder twijfel
staat ons in de toekomst Gas" te
wachten.
ONDER aanvoering van de N.S.B.
werd de Beul verjaagd. In het
(Kring)huis van den gehangene hoort
men niet graag over de galg spreken.
pOSTHUMA praatte den
oudejaarsavondaether vol. De prikkeling der
punch en de voedzaamheid der olie
bollen ontbraken er aan.
QUANTITEIT x prijs = constant,
^ ziedaar de formule van het nieuwe
handelsverdrag met Duitschland.
J^ESULTAAT: we worden er wel
lichter, maar niet beter van.
J5JNEEUW en ijs maakten een korte
verschijning in het winterreper
toire. Oostelijke invloeden zijn echter
in ons land ongewenscht. Zuidwest
blijft favoriet.
/JOEGEN den kapitein van de Kerk
plein werd een schorsing van drie
maanden uitgesproken. Egmond zal
hem echter het eereburgerschap aan
bieden.
fJRK zal zijn splendid isolation kwijt
raken. De steunpilaar van ds.
Lingbeek wordt nu de hoeksteen van
een moderne kolonisatie.
Y^OOR den graaf de Marchant et
d'Ansembourg was het een groote
voldoening in de Eerste Kamer te wor
den toegelaten.
Y\/IL men nu nog beweren, dat de
N.S.B, niet door en door
Nederlandsjch is?
^£-MAS is inderdaad een betere be
naming voor het Kerstfeest dan
Christmas. Er is zoo weinig
Christelijks meer aan.
J ZEREN. ringen vervangen in Itali
de alliances". Terecht: de alli
antie heeft plaats gemaakt voor den
ijzeren ring der sancties.
jjTWEEDSCHE Roode Kruis-tenten
in Abessyniëwerden gebombar
deerd. De beschaving wint
zienderoogen veld.
DAGBOEKB1AADJFSVAN
EEN F IL M M ATV
VX7IJ zijn een idealistische
filmmaatschappij en maken dus
films voor het groote publiek.
Wie dat eigenlijk zijn daar zijn
we nog steeds niet achter, want
iedereen die ik spreek zegt altijd
, Ja, dat is jets voor het groote
publiek, niet voor ons meer
intellektueclen." Dan ben ik altijd
benieuwd 01 ze in het vervolg
niet weg zullen blijven, maar
niets hoor. ze komen trouw.
Wij voeden de menschen ook
op. .Wij geven alt'id films met
een strekking ei» romantiek,
verbeeld je wat saai zou het
worden als de held die een maand
op een vlot rondgezwalkt heeft,
een baard zou hebben, een klein
snorretje zou er nog mee door
kunnen, maar een baard, foei
een baard, nee, hij is gladge
schoren en ziet er uit-of hij zoo
uit het ei komt. De
intellektueelen zeggen dan dat wij op zulke
details niet letten, maar ze be
grijpen den diepëren'zin er niet
van. Wij geven de menschen
toch een illusie en dan gaan ze
prettig naar huis en willen het
vervolg op de film ook nog gaan
zien, hetgeen ons natuurlijk ten
goede komt, maar dit komt
natuurlijk op de tweede plaats en
gaat de buitenwereld niets aan.
Verder moeten de sterren
natuurlijk ook allemaal liedjes
kunnen zingen, want dat is een
beproefd Amerikaansch recept ec
Amerika kan het weten, want
dat land verdient het meeste met
hét maken van films. Nu moét
men niet denken dat wij artistiek
succes afmeten naar het geld dat
daarmee' verdiend wordt, verre
van dat, maar er zit toch wel
iets in. Nee, in onze idealistische
filmmaatschappij doen wij als
volgt, wij laten de sterren liedjes
zingen die .speciaal voor
onsjjeschreven worden en zoo verdie
nen de liedjesmakers ook wat.
Veel krijgen ze niet maar dat
komt omdat het nu niet zoo ver
schrikkelijk moeilijk is om een
liedje in elkaar te draaien, vooral
waar je nu van die aardige al
bums kan krijgen waar al die
schlagers in staan, niet dat ik
bedoel dat je van een ander
stelen moét, maar je wordt toch
wel eens door iets geïnspireerd en
als je nu geïnspireerd wordt door
een regel van den een en een
vglgenden regel van een ander,
dan heb je op het laatst wel een
aardig muziekje bij elkaar. Met
de woorden is het nog veel mak*
keiijker, op kleine vrouw rijmt
altijd ik hou of oogen zoo blauw,
dus dan heb je al drie regels.
Daarom krijgen die liedjesma
kers van ons ook niet zooveel
betaald, want wij betalen alleen
maar voor echte Kunst met de
groote K. Het is__zoo'n prettig
PAO. 14 M GROENE NO.MS7
gehoor als je overal op straat
hoort fluiten en zingen: Kleine
vrouw ik hou zooveel van jou".
Wij hebben dan weer zoo'n
voldaan gevoel, je hebt immers
weer bijgedragen tot de opvoe
ding van de massa, waaruit dus
weer ten sterkste blijkt dat wij
een idealistische filmmaatschap
pij zijn. JAN LEONARD
fe-t
Jbragmatiek
H* B. Fortuin
BROMTOL, de zeeöloog, liep op
den Boulevard in Scheveningen.
In zijn binnenzak had hij een
cocktail-shaker. Hij liep een paar maal
heen en weer voor den ingang van de
Pier en verveelde zich. En mét hem
verveelde zich het heelal. Dus nam
Bromtol den shaker uit zijn binnenzak
en probeerde hem wat grooter te
maken. Hij trok aan de lange zijden
en zoowaar, hij begon te rekken. En
ook in de breedte gaf hij mee. Hij was
nu al grooter dan de auto's die daar
langs hem reden. Bromtol ging door,
verrast door het resultaat. Hij deed
den shaker groeien en groeien. Reeds
evenaarde hij den koepel van het
Kurhaus. De menschen bleven vol
verbazing staan. Zij zeiden: Kijk
eens! Wat een mesjokke shaker !"
Bromtol, vol trots, verhaastte de
procedure. De shaker groeide onrust
barend. Er zat niets anders op:
Scheveningen moest er in; er buiten
was geen plaats meer l
En dus werd het opeens pik-donker
in de mooie badplaats. De café's
maakten licht, de auto's staken hun
lampen aan. De vuurtoren probeerde
te werken, maar het licht stuitte
steeds op den vergulden binnenwand
van den shaker, dus dat was niets
begonnen.
Na eenigen tijd echter was al een
goed stuk van de Noordzee erin ver
werkt. Den Haag was in het duister
gehuld. Het Westland verloor de zon
op zijn druivenkassen.
In Amsterdam was conducteur 445
van lijn 2 de eerste die aan licht maken
dacht. Heel de stad volgde. Ik had
natuurlijk weer geen lantaarn op mijn
fiets en moest loopen.
Zoo had in het universum ieder op
zijn manier last van Bromtols shaker.
Europa verduisterde; het heele Noor
delijk halfrond, vervolgens ook het
Zuidelijk.
En toen, opeens, vier uur nadat het
experiment begonnen was, was de
kegel van de shaker genaderd tot de
maan, die maar zoo wat aan het
drijven was. Even schoot hij verlicht
uit den pik-zwarten nacht te voor
schijn, om er dadelijk weer in te ver
dwijnen.
Als je er over nadacht in verband
met de zon en zoo, was dat logisch;
maar ik dacht er heelemaal niet over
na: want juist in dien nen straal
van de maan had ik een meisje zien
staan. Vlak naast mij wachtte zij op
het Muntplein om over te steken. Ik
keek haar eens aan; zij keek terug l
Ik volgde haar met die vervloekte
fiets over het trottoir, met mijn
trapAAN ALLE VRIENDEN
VAN ALIDA ZEVENBOOM
(met inbegrip van haar vriendinnen)
Mejuffrouw Af/do Zevenboom verzocht
ons mede te dee/en, dot de beslomme
ringen 'm haar pension tijdens de feest
dagen zoovee/ van haar krachten geeischt
hebben, dat noch een cognac/e noch de
goede zorgen van Dr. Vos In staat geweest
zijn haar voor het ziekbed te bewaren,
en dat zij dus, naar wij hopen slechts
voor korten tijd, moet afzien van het
bijhouden van haar dagboek. Van harte
wenschen wij haar een spoed/ge beter
schap. Red.
CHARIVARIA
MERKWAARDIGE BERICHTEN
God is met de Abessijnen, zei ze
aan de journaliste, en ze heeft voor
die gebeurlijkheid een
mannen-uniform besteld." (N.R.C.)
Pluvius gooit roet in het eten."
(HoeKsche W.)
Zooals Esau zijn bord luizen in
een zwak oogenblik en daarmede
zijn recht verkocht, zoo gaat het ons
burgers van Amsterdam," schrijft
een schilderes in het Handelsblad.
Wat heeft ie ook weer voor die
dingen gekregen?
DE LEVENSMOEDEN
Het behoeft geen betoog, dat zoo
wel de chauffeur als de passagiers
danig geschrokken waren, dat zij op
deze wijze den dood waren ontspron
gen." (U.D.)
ALS HOEDANIG?
,,De rechterlijke macht als zooda
nig heaft zich niets te verwijten."
(N.R.C.)
Dit komt aan ons tooneel als zoo
danig ten goede." (Gr.)
Het komt meer voor dat men
op zijn trouwdag huwt. Ook dat
men met een ander huwt.
Wil men in n oogopslag her
leven wat de wereld heeft doorge
maakt, dan behoeft men slechts deze
uitgave door te bladeren." (Tel.)
Nou, moe.
OP STAP
,,Zij bebben hun verzocht zich bij
den Amerikaanschen stap aan te
sluiten." (H.P.)
,,De stappen van den heer Smit
waren slechts voqrloopig." (N.R.C.)
,,Haar obscure kroegje had voor
niet ingewijden het aanzien van een
net arbeidershuisje." (N.R.C.)
Voor ingewijden ook.
,,Reeds is de grootste helft van het
vechtseizoen voorbij." (N.R.C.)
Maar dékleinste kon wel eens
even groot blijken te zijn.
,,Van iemand die op zijn trouwdag
met een ander huwde." (N.R.C.)
BARBERTJES
Dat Barbertje hangen moet, we
ten wij maar al te goed."
(Nbl. v. h. Noonlen)
(?Lothario: Goddank! Rechter,
ge ziet dat ik haar niet vermoord
heb..Rechter: Gerechtsdienaar, voer
dien man weg, hij moet hangen."
MULTATÜLI, Max Havelaar).
Maar als men Homerus moest toe
staan af en toe ook eens te slapen,
enz." (N.R.C.)
(?Ik erger mij altijd als de goede
Homerus soest." HoRATius, De
Dichtkunst, 359).
CORRESPONDENTIE.
H. te S. Prof. Huizinga spreekt in
In de schaduwen van morgen" bl. 55
van het inbegrip der vrijheid. Is dit
import ?
Antiv. Helaas, ja. Het is alleen
Hollandsch in de uitdrukking ,.met
inbegrip van." Het Woordenboek
zegt: Een germanisme voor dat
gene wat het genoemde in, zich
begrijpt, omsluit, omvat, samen
vat; samenvatting," en beschul
digt o.a. Busken Huet (N.M. D.):
Voor hem was de scholastiek het
inbegrip der geheele hoogere be
schaving." (Rembr. 1,201).
Ik ben boos op Huizinga. Ik erger
mij altijd als de goede H. soest.
JANUARIAANBIEDING
COLBERT-COSTUMES
f52.
pers alle voorbijgangers en mijzelf
tegen het scheenbeen schavend. Ge
lukkig hadden de agenten te veel te
doen met de duisternis.
Op ,,Het Plein" sprak ik haar aan.
Ja, ze wou dan wel met mij mee naar
den bioscoop. Om half acht voor den
linker ingang.
En juist toen ik, maar twee minuten
te laat, hijgend voor het theater aan
kwam, haalde de shaker de zon in.
Ineens floepte het licht weer over de
straten.
,,Zullen we nu toch naar binnen
gaan?" vroeg ik. Heb je al plaatsen?"
vroeg zij. Neen," antwoordde ik. We
gingen voor een terrasje zitten.
We praatten. Ze heette Erica en
was particulier secretaresse. Zoo,"
zei ik, ,,van wie?" Van Prof. A. C.
Bromtol," zet ze, een groot zeeöloog
en agrandisseur."
We reden naar Scheveningen. Bij den
ingang van de Pier was een groote
oploop; in het .midden een baardig
man. Maar dat is Bromtol," zei
Erica, A, C., Anton Cornelis." Hij
stond druk te gebaren en luid te
oreeren. We kwamen dichterbij: Ik kan
het niet helpen," hoorden we hem
zeggen, het ging vanzelf en wat
hindert het nog?"
Dien avond vroeg ik Erica ten
huwelijk. Ze accepteerde.
Zalig wandelden we op het strand
onder de langzamerhand allemaal weer
te voorschijn komende sterrenbeelden.
Bromtol had het heelal en mijn
leven weer inhoud gegeven l
Publieke toonkamers
OP een van die vele Zondagen,
waaraan de Kersttijd gewoonlijk
zoo rijk is, ben ik nog eens naar
het Rijksmuseum gegaan. Iets wat
rechtgeaarde Amsterdammers toch wel
eens in 't jaar doen, om te zien of de
Nachtwacht nog altijd veilig op zijn
plaats en in 't goede licht hangt en zich
zachtkena te verbazen over de onnoodige
herrie, welke die plaats en dat licht
vroeger hebben opgeleverd.
En de Nachtwacht hing of stond er
"nog, alleen niet meer zoo als wijlen
Cuypers het bedoeld had, aan het eind
van zijn eeregalerij, recht tegenover den
ingang. Trouwens, die eeregalerij is nu
heelemaal van derzelver architectonische
bestemming vervallen en een zin- en
wezenlooze ruimte geworden, met een
bric-a-brac van porceleinkasten en meu
belen gevuld. De bric-a-bracgedachte
was zelfs in het geheele museum doorge
drongen. Overal bleken meubelen,
porcelein en aardewerk tusschen en naast de
schilderijen verdwaald, die zich in dit
opdringerig gezelschap wat vervreemd en
verlegen schenen terug te trekken. Men
zou willen weten waarom dit eigenlijk
zoo gedaan was. Toch niet in de naieve
hoop, dat een oud-eeuwsche stoel óf dito
commode met vaas er op aan een oud
schilderstuk sfeer zouden geven? Een
sfeer, die het uit zich zelf niet bezat?
Dan moet deze illusie op den duur als
illusoir erkend worTlen, want meubelen
en porselein in die mate verdragen zich
niet met schilderijen. Zij zijn van een
andere wereld, grover en positiever, en
als wij op het zien van schilderijen zijn
ingesteld, kunnen wij niet tegelijk
schalen, borden en glazen bewonderen.
Dat is een gansch andere doening. Het
schilderij eischt overgave van zin n ver
beelding. Een zich beperken en isoleerén
in een bijzondere wereld. Hoe neutraler
dan de omwereld" is, hoe beter> en
men scheen dit vroeger wel te weten.
Terwijl het zien van nijverheidskunst
eigenlijk enkel zinnen verlangt en eenig
besef van de techniek en haar geschie
denis. Zoo zijn die beide genietingen
niet op n plek en in n tijd te ver
eenigen en wordt zulk een heterogeen en
onrustig verkoopingsaspekt zeer hin
derlijk voor het oog.
Ik heb een stil vermoeden, dat al deze
misplaatste gezelligheid eigenlijk voor
de boeren en buitenlut" bedoeld is, om
hen meer naar het Rijksmuseum te
lokken. Zooals ook vroeger de Sterke
Man, de Schoone Paardrijdster en de
bemeelde Clown vóór de kermistent
werden uitgestald, om een idee te geven
van al het heerlijks, dat achter het gordijn
te wachten stond. Maar het is de vraag
of het goede museumpolitiek is het zoo in
het populaire te zoeken.
F. C.
PAG. 17 DE GROENE NO. 3057
'AG. 4 DS f: D