Sites*»,., Pfl '.' :^«?f *m -*!/ Maquette van het gewestelijk centrum. Tentoonstelling Parijs 1937 ariis 1937 en toonstelling jrarij, BEELD VAN DE STAD DER TOEKOMST MET de voorbereidselen van de in 1937 te Parijs te houden inter nationale tentoonstelling is het lang sukkelen geweest. In de onzeker heid omtrent haar strekking en grenzen ging kostbare tijd verloren. Op de plannen is allerlei critiek, al dan niet terecht, geoefend en ook is verteld, dat ze zal worden uitgesteld. Inder daad scheiden ons nog maar 16 maan den van haar opening, maar uit den mond van Fran9ois Latour, een der algemeene commissarissen, kon opgeteekend worden, dat ze in elk geval op den aangeduiden datum, het voor jaar van het volgende jaar, haar poorten opent. Te groote belangen hangen ervan af. Handel en nijverheid rekenen erop, door het voorbeeld van de wereldtentoonstelling, vorig jaar te Brussel gehouden, verlekkerd", al krijgt de Parijsche een ander karakter. Een wereldtentoonstelling wordt het niet. Aanvankelijk is haar doel om schreven als een van gebruikskunst en alles, wat op arbjiders- en boeren leven betrekking heeft: Deze elementen schenen moeilijk overeen te brengen. Het einde is, dat ze aan n kant krapper, in andare richtingen ruimer zich ontplooit. Het sociale aspect krijgt de aandacht in zoo ver er alles op gezet wordt, de takken van weten schap en kunst door aanschouwelijk onderwijs te pppulariseeren met ver mijding van alles, wat zweemt naar vulgarisatie of vervlakking. De bedoeling zit voor het publiek ten volle bij de demonstraties te batrekken. Weg met de bordjes: ver boden de voorwerpen aan te raken, en den geest die deze opschriften dicteert. Geen tabellen noch planken vol boeken, die niemand gelegenheid heeft op te slaan. Het woord gedachte moet in dit verband heel ruim worden opgevat. Geen complicatie noch over lading met tabellen en andere gegevens, maar begrip. /~\M dit bereiken zullen de stands tot V het voorstellingsvermogen spreken. Ze worden gesplitst in 14 groepen en 75 klassen. De eerste omvat de zuivere en toegepaste wetenschap: wis-,sterren-, H K *.}»***£ .'tuf aard- en dierkunde, over Grand Palais en Trocadéro te verdeelen. (En het Trocadéro is gesloopt.. .. ? Niet zoo haastig, daarover straks). Het te bou wen museum van moderne kunst zal men aan de museografie dienstbaar maken. In den heuvel van Caillot wordt een aan de hedendaagsche eischen be antwoordende schouwburgzaal gegra ven en tijdens de expositie kunen be paalde theaters in de stad als scenische laboratoria beschouwd worden. En in het filmpaviljoen zal men de geboorte van een product der zevende kunst volgen. Als alles loopt zooals het bestuur wil, komt er een paleis van de ontdekkingen. Bij dit alles staat de collectieve inspan ning op den voorgrond, reclame-uit stallingen blijven zoo veel mogelijk achterwege. De televisie kan dan met zeven-mijlslaarzen vooruit zijn gegaan. Zij evenals de nieuwste toepassing van de radio moeten in het brandpunt van de belangstelling staan. Het verband met de dagelijksche dingen zal bij eiken stap voelbaar worden. Zoo zal de courant van morgen er worden ge maakt met ultra-moderne interviews, diktafoon, televisie, telefotobeeldtelegraf ie, sprekende actualiteiten.... zelfs wordt de uitgave van een tentoonstel lingsblad overwogen, waarvan de staf uit een redacteur van elk der groote te Parijs uitkomende organen zal bestaan. Aldus is men van zins de toekomst voor te bereiden. Niet meer van die taaie retrospectieven.Dienovereenkom stig worden aan de presentatie de hoogste eischen gesteld. Daarbij behooren twee uitersten vermeden te worden: de bestuurderen willen een ontaarding van de vrijheid tot de rommelzoo van een wereldkennis voor komen zonder in het euvel van een gepleisterde eenvormigheid te verval len. Naar men weet wordt dit een Btentoonstelling. Het beteekent, dat in beginsel de buitenlandsche inzendingen in door het comitéte bouwen hallen worden ondergebracht met dien ver stande, dat soort bij soort komt, niet elke natie over een afzonderlijk pavil joen beschikt. De niet-Fransche afdeelingen verrijzen aan den linkeroever > *? i, *** -.-: -:%,;>^T * " * y j'S «V* * * *~*. van de Seine, bij de Pont d'Iéna. Ze kunnen aan de lokalen, in-en uitwen dig, een passend aanzien geven, maar het centrale comitézorgt voor de hand having van een zekere homogeniteit. Het zou te betreuren zijn, als ons land in dezen vreedzamen wedkamp ter zijde bleef. Het particuliere initi atief kan niet voor alles opkomen en de regeering schijnt huiverig het metter daad te steunen. Het is waar, dat de groote exposities elkander met ver ontrustende snelheid opvolgen. Te Parijs zelf zijn stemmen opgegaan, die ze ontijdig achten. Die van sier- en nijverheidskunst, waar Nederland met Staal en anderen mooi voor den dag kwam, ligt nog versch in het geheugen. Is de sinsdien gemaakte vooruitgang van zoo veel beteekenis geweest, dat hij een nieuwe demonstratie op groote schaal wettigt.. .. ? "DIJ de voorbereidselen heeft vooral -^de slechting van het middenstuk, platweg buik geheeten, van het Trocadéro de aandacht getrokken. Het paleis dankte zijn ontstaan aan de wereldtentoonstelling van 1878. Als niet meer dan een tijdelijk casino zou het bedoeld zijn geweest. Daarvoor was het wel wat te hecht doortimmerd. Het afbreken van de minaretachtige torens bracht een grondige wijziging in het standsbeeld, over de Seine gezien. De architecten lieten zich hierbij leiden door den stelregel: te behouden wat nog gebruikt kan worden. De vleugels, die blijven staan, worden onherkenbaar gemaakt. Ze blijven musea, maar naar de redelijke eischen van thans. De bres tusschen beide beslaat 55 M., twee en een half maal de breedte van de Rue Royale. Deze plannen zijn van de architecten Carlu, Boilleau en Azéma. De moeilijkheid was de elementen in de lijst van groen tot een nieuwe een heid te binden. Ervoor komt een terras van 125 M. breedte. Tegen deze op dracht zijn de gediplomeerde bouw meesters in het geweer gekomen, W^nt de drie zouden oorspronkelijk met het camoufleeren van het Trocadéro belast zijn geweest. De daken van de centrale paviljoens zijn te hoog en het standbeeld van Foch, dat in het midden komt, heeft nog evenmin zijn plaats voor goed gevonden. De groeiende belangstelling noopte den gemeenteraad dévoorgenomen grenzen uit te zetten. De Cours la Reine zal erbij getrokken worden. Zestig hectaren zijn ermee gemoeid, de Poolsche ambassade en nationale meubelbewaarplaats worden afgebro ken, de lénabrug wordt verbreed en de kloof van de spoorlijn naar Versailles overdekt. De Seine wordt de clou van de expeditie, beurtelings Indische, Stille en Atlantische Oceaan. Want erlangs worden reconstructies van overzeesche en Fransche gewesten aan zee aangelegd, evenals van regio nale zeden en gebruiken in het alge meen. De bouw van een planetarium is te verwachten en het wachtwoord is: boomen sparen en overal bloemen. Dat moet een beeld geven van de stad der toekomst. H. VAN LOON De moedertaal ons middelbaar onderwijs T ANGZAMERHAND begint j ^ door te dringen dat de moedfi een van de belangrijkste vat op iedere soort van middelbare s-i behoort te zijn. Zonder eenig chauvinisme en vc zonder een zweem van verkeerd bruikt nationaal meerwaardig] ie J bewustzijn zal men eindelijk diere/ te zien, dat de Nederlandsche ta.ill Nederlandsche cultuurgeschieden s,j Nederlandsche letterkunde op Nel landsche scholen, evenals zulkï| Frankrijk, Engeland, Duitschland, i land met resp. het Fransch, Engt Is Duitsch, Russisch, enz. het geval isi kern heeft te zijn, waaromheen zi :h| het gymnasium de classieke talen i de wiskunde, op de H.B.S. A wis-j natuurkunde, op Handelsschoo H.B.S. B moderne talen en hare wetenschappen moeten groepeeren.l toestand is helaas nog altijd deze. de leerlingen het vak Nederlandsehi een bijvak beschouwen, waarvoor goed als niet hoeft te worden gewïrl Ik ken classici, die zich wel eens ontvallen, dat een gymnasiast Nederlandsche boeken behoeft te lez dat kan hij na zijn eindexamen doen. Als hij eerst maar zijn L:vit| Tacitus, Homerus vost. Leerlingen] in angst en beven zitten voor schrifte werk in het vale Nederlandsch best er niet, terwijl hun voor wiskun latijn of grieksch het angstzweet i<\ uit te breken. Niet dat ik mijn collega's in die ken dit angstzweet benijd, maateekent de situatie. Trouwens: Nederlandsch, da je van zelf," dat komt van zelf terecht." ,,Nederlandsch is een bij n ?NTATUURLIJK zijndeleerlinge.ii ?^ debet aan deze geringschatte opvatting, maar het systeem en rooster. Het spreekt van zelf, dat lesuren per week Nederlandsch te? zes a zeven Grieksch en Latijn, vijf a zes wis- en natuurkunde juiste verhouding vormen. Men tot nog toe niet willen inzien, dit! zich mondeling en schriftelijk be lijk en liefst een beetje mee: behoorlijk! leeren uitdrukken van de belangrijkste en nuttigste dii is, die een school een kind kan geven. Ik geloof niet dat er iets :s, een mensch in de samenleving noodig heeft om te slagen dan dit: zijn woordje te doen. Kort, b*>r precies, raak of met eenige rhetoris uitbundigheid, waar dat wenschc mag zijn. De taal is ons belangrijkste tuig. Om een overtuiging te zegevieren, om een wil door te z;'ter om een waandenkbèeld te bes t r bedienen we ons in den regel ?Het nieuwe Trocadéro. In het midden kan een ruiterstandjbeeld van Maarschak Foch verrijzen lalans opruiming nut. mm Zwitserse Horloges Anker, 15 stenen, Dames f 1 J^ Heren ? ? W«? 39 Regullersbreestr. er an de vuist, maar van het ord. Het woord is het machtigste en Machtiger zelfs, op den duur, gi ;assen en brandbommen. n -oor ieder individu, voor ieder .: is het woord dat zijn moeder hem |rde het rijkst aan schakeeringen, s* rkst aan gevoelsverbindingen, Sr erpst als aanvals- en verdedigsv apen van het verstand. Dat voord, die eigen taal kan niet gelij'- genoeg bestudeerd en beoefend '- gedurende de ontwikkelingsvan den jongen mensch. |Bev ust-wetenschappelijk en pracich Je tallooze mogelijkheden van > st:, jiguren, de tallooze waarden van ? oord in al zijn gevoels- en be ek» 'lisverschillen. J O, het gymnasium wordt een algeleei taaibesef krachtig ontwikkeld ]>ot ie dagelijksche vechtpartijen met i _ fltijnschen volzin. Er zijn altijd n dertig percent gymnasiasten, r .i den duur over een aardig ,,Ci|ro' ?" beschikken, zoowel in den lom: als met de pen. Dit kan van de I.B.; .-bevolking niet worden gezegd. ter dient de studie der moedertaal }er iet algemeen met meer diepgang v. =lvuldiger ter hand genomen te i; met twee uur komt men er Ij la .ge na niet. [Voo al niet, wanneer de letterkunde iet ' -rwaarloosd zal worden. | En dit mag in geen geval. K /eet, velen willen de letterkunde of .-ren aan de taal-beoefening. Ten re dte. Ik vind het betreurenswaarg, 1at het eindexamen gymnasium kennis van de Nederlandsche Itt* n eischt. >i. is bekend, dat de letterkunde ii woord-vormen zich openbarende lel v n het individu, van een volk is. En jien nd die aanspaak wil maken op en " retitel van beschaafd Nederlander ?\ zijn ontwikkelingsjaren, dat is, .neest ontvankelijke periode van Bjn ?;. ven, de letterkunde van zijn land |erw ^rloosd hebben. Historisch, psylisc en aesthetisch is zij niet alleen |e br-. n van menschenkennis en geeselijk leven bij uitnemendheid, maar ft het beste afweermiddel tegen :den, verstopverven en onderii den dagelijkschen strijd om het iaa' chappelijk bestaan. W:- in zijn jeugd een levende liefde [oor dichtkunst en prozakunst heeft erwrven, bezit een hechten, onverree», -dbaren stut in de tegenheden van .?t. ' ' ' ' ' ??-.??? deze redenen is het noodig, dat ik Nederlandsch op alle scholen ak worde. V. :i de zeer gave en zeer rijke -landsche geestescultuur zette men g en en bogen uit naar die van de mringende landen, opdat vooral et iheid van het menschelijk voelen dt iken tot haar recht kome en men ch roede voor het chauvinisme dat c iderwijs in andere landen veelal rkt, iets waarvan wij met trots mv.n getuigen, dat dit ten onzent het geval is geweest. Ma ir voor de moedertaal-zelve, die «rs gansch een volk is, dient het dbaar onderwijs inderdaad meer beschikbaar te stellen. DR. ARNOLD SAALBORN KONINKRIJK OER NEDERLANDEN 4 pCt Nederlandsche Staatsleening 1936 uitgegeven krachtens de Leeningwet 1933. groot nominaal f 104.000.000 waarvan de deelneming tot een bedrag van f 50.000.000.?is verzekerd. KOERS VAN UITGIFIE 99 PGT. Schuldbewijzen aan toonder groot f 1000.-, f 500.- en f 100 Aflosbaar a pari, bij uitloting, in ten hoogste 40 jaar, te beginnen l Februari 1937, RENTENDE 4 pCt. Coupons betaalbaar l Februari en l Augustus. VRIJ VAN COUPONBELASTING De inschrijving geschiedt op : Dinsdag 21 Januari 1936 van des voormiddags 9 tot des namiddags 4 uur bij : de NEDERLANDSCHE HANDEL-MAATSCHAPPIJ, N.V. te Amsterdam, Rotterdam en 's-Gravenhage. de AMSTERDAMSCHE BANK, N.V. te Amsterdam, Rotterdam en 's-Gravenhage. het BANKIERSKANTOOR VAN LISSA & KANN N.V. te 's-Gravenhage. de BANQUE DE PARIS ET DES PAYS-BAS te Amsterdam. DE TWENTSCHE BANK, N.V. te Amsterdam, Rotterdam en 's-Gravenhage. HELDRING & PIERSON te 's-Gravenhage. HOPE & Co. te Amsterdam. de INCASSO-BANK, N.V. te Amsterdam, Rotterdam en 's-Gravenhage. LIPPMANN, ROSENTHAL & Co. te Amsterdam. R. MEES & ZOONEN te Rotterdam en 's-Gravenhage. de NEDERLANDSCH INDISCHE HANDELSBANK, N.V, te Amsterdam, Rotterdam en 's-Gravenhage. de NEDERLANDSCH-INDISCHE ESCOMPTO-MAATSCHAPPIJ te Amsterdam, Rotter dam en 's-Gravenhage. PIERSON & Co. te Amsterdam. de ROTTERDAMSCHE BANKVEREENIGING, N.V. te Amsterdam, Rotterdam en 's-Gra venhage. o VERMEER & Co. te Amsterdam. De gelegenheid tot inschrijving is eveneens opengesteld btf HET AGENTSCHAP VAN HET MINISTERIE VAN FINANCIEN TE AMSTERDAM. Inschrjjvingsbiljetten en prospectussen z\jn by deze kantoren kosteloos verkrijgbaar, De STORTING van het verschuldigde wegens toegewezen schuldbewijzen moet ge schieden ten kantore van inschrijving, op : Zaterdag 1 Februari 1936. Voor verdere bijzonderheden raadplege men het Prospectus. 's-GRAVENHAGE, 15 Januari 1936. De Minister van Financiën, OUD. FAF. SINEMUS 20 Lcldschestraat 22 AMSTERDAM C. GEKL. OVERHEMDEN NAAR MAAT VANAF......... Fl. 6, PRIMA COUPE EN AFWERKING Losse nummers van De Groene: 20 et. Ouder dan 3 maanden: 60 et. Toezending uitsluitend na ontvangst van het bedrag. \.V. ? LTJIlWKliK, <iOLIl>Ei\ ZILVLltUAA.ÜbL %; GEDR. BREEN Ntenweudljk 198 HaarlentmerMtr. 84 BFIMB ELECTB. KLOKKEN ? Vert. ZentRa Horloges . * ' Reparatie inrichting TOOT EN ZILVER Cigarros Cadena in dt voornaamste Slgaranwlnkala PAG. 15 DE GROENE No. 3059 'A8. 4 DE {