Historisch Archief 1877-1940
SOMS is het werkelijk pijnlijk achter de
waarheid van sommige dingen te komen
ik wou, dat die man van Het Steun" zijn
mond had gehouden. Alles zou gemakkelijk en
idyllisch verder gegaan zijn met Juffrouw Leida en
haar vijf kinderen. Ze zou van tijd tot tijd wat
boter van me meegenomen hebben en, als de gelegen
heid zich voordeed, enkele paren zijden kousen
de oudste meisjes kwamen ook al aardig in mijn
maat. Verder verdween wel eens spoorloos een
zwarte rok, zoodat het mantel-costuum, waar hij
een deel van uitmaakte, geen reden van bestaan
meer had. Juffrouw Leida bezat een voorkeur voor
zwarte costuum-rokken, en dat is voor een arm
mensch zeer begrijpelijk zwart kan je overal
zoo goed bij dragen. Het manteltje kreeg ze dan
ook wel op de een of andere manier ik had er
immers toch niets meer aan.
Alle familieleden, kennissen en netts lui vroegen:
Hoe kan je zulk een slecht onbetrouwbaar mensch
nog langer bij je in betrekking houden ?" wanneer
ik anecdotische kleinigheden vertelde op het gebied
van boter, kousen en rokken. Nu vind ik de begrip»
pen slecht en onbetrouwbaar begrensd en betrekke
lijk. Ik ken hoogst fatsoenlijke menschen, die er
niet aan zouden denken ook maar het geringste
bij me weg te rem n, en er zijn er bij, die zelfs
nooit een keertje lieg?n, en toch denk ik telkens,
wanneer ik ze aankijk: Wat hebben jullie een
onbetrouwbare, slechte tronie!" Velen hunner
zitten in eere-comité's, dus ze kunnen onmogelijk
slecht zijn anderen spelen het klaar 25 jaren
achter elkaar aanzienlijke posities te bekleeden
met een jubileum erbij hoe zouden die onbe
trouwbaar kunnen zijn! Misschien is het een
optisch bedrog, dat ik aan mijn oogen te, wijten
heb, om zulke infatsoenlijke menschen zoo ongun
stig te zien. Misschien ook hebben bankconto's,
eerecomité's en posities zulk een veredelenden
invloed op ze gehad, dat de slechtheid en onbe
trouwbaarheid van hun onderbewustzijn daardoor
geabsorbeerd is geworden en alleen nog door mijn
profane oogen worden waargenomen en het
kon eens zijn, dat zij geen boter, zijden kousen of
costuumrokken van iemand anders noodig hebben,
omdat ze niets met Het Steun" uitstaande hebben.
TUIGENLIJ K had ik me wat meer op de hoogte
?Ci behooren te stellen van de instelling Het
Steun" genaamd. Soms opperde Juffrouw Leida
vage angst-vermoedens, die met Het Steun te maken
hadden: Als ze van Het Steun er maar niet achter
komen," herinner ik me nu vaak van haar gehoord
te hebben. Maar een mensch hoort zooveel. Woorden
als sancties, cultuurbolsjewisme, gave gulden en
commissie van vijf bij voorbeeld geven me het
gevoel van weer op school te zijn en er niets van
te begrijpen. Van Het Steun kreeg ik op den duur
den indruk van een boeman, die iets niet weten mag.
Doch men behoort niet zoo te zijn, dat geef ik
direct alle verstandige correcte menschen toe. Men
behoort de dingen na te gaan en te begrijpen als
modern mensch; men kan, wanneer men wil,
alles in de couranten te weten komen tegenwoordig.
Maar ik sla dat altijd over, omdat het te onbegrijpe
lijk voor me is, dat met de gave gulden en Het
Steun en commissies van vijf. Ik hoor Juffrouw
Leida ook veel liever over haar man met den drie
voet vertellen, dan over Het Steun, waar ze toch
zelf ook niet graag over spreekt.
Ja, die man van Juffrouw Leida loopt aan een
drievoet, hij is aan de beterende hand, hij wordt
al dikker en dikker al zoowat 3 jaar lang, hij
is als slachtoffer van zijn beroep eens van een dak
gevallen en heeft daarbij zoowat alles gebroken,
wat bij een mensch breekbaar is. Maar hij is aan de
beterende hand. Goddank, de man en vader?als
er nou maar niet framboze" bijkwamen, zegt
Juffrouw Leida. Er zijn eenige onjuistheden in het
verhaal soms wordt deze ongelukkige man in
Haarlem, dan weer in Scheveningen of Laren ver
pleegd ik vind dat vele gesjouw niet goed voor
iemand, die zoowat alles gebroken heeft en nog
trombose schijnt te hebben. Ergens heeft die man
van Juffrouw Leida iets nevelachtigs en vaags voor
me; daarom spreek ik zeker zoo graag over hem
met haar. Het geheimzinnige trekt altijd aan. Ik
weet precies, hoe de oude moeder van Juffrouw
Leida er uitziet, wat ze graag eet en welke haar
gewoonten zijn. Zelfs de oeroude zuster van die
moeder staat scherp omlijnd voor me, kaarsrecht
met nog alle tanden en met een figuur as een
jonge meid". En ik weet precies, hoe de broers
van Juffrouw Leida gestorven zijn de een heit
een zuiplap uit het water gehaald en fuile dampe
binne gekrege, nou loopt die zuiplap nog rond en
me arme broer is dood." En de andere is met een
scherm om zijn bed gestorven op een ziekenzaal
en had aldoor geroepen: scheije, scheije hij
wou al lang van ze wijf af, voel u wel ?" Zoo duide
lijk zie ik die familie voor me, de dooden en de
levenden. Maar de man van Juffrouw Leida blijft
een schim, die zich aan een drievoet voortsleept.
Den drievoet zie ik heel scherp het zal zoo iets
zijn, waar kleine kinderen achter schaatsen leeren
rijden. Doch de man krijgt geen contour voor
mij, hij komt niet uit de verf. Hij schijnt een een
zelvig mensch te zijn, want hij geeft nht om zieken
bezoek. ,,En de reiskoste voel u wel heelemaal
naar Scheveninge." De vorige maand zei Juffrouw
Leida, heelemaal naar Haarlem. Van enkele bezoe
ken vertelt Juffrouw Leida, doch het is steeds een
erg monotoon verhaal hij wordt dikker en dikker,
hij loopt aan een drievoet en misschien wordt het
been niet meer zoo goed als het was.... Die eene
doode broer krijgt nog steeds bloemen op zijn graf
gebracht; hij is gelukkig hier in de buurt begraven
dan kan je nog eens met hem praten. En de
andere had heel lange wimpers en dat stond zoo
mooi op zijn gestorven, wasbleek gezicht. God, wat
zijn die broers levend en heelemaal en dichtbij te
zien en wat is die man met den drievoet ver weg.
JUFFROUW Leida heeft maar enkele
menscheJ lijke zwakheden: het schijnbaar in trance weg
nemen van reeds opgesomde voorwerpen, de vijf
kinderen moeten op de een of andere manier erg
mooi gekleed gaan, en zij zelf wordt graag me
vrouw" genoemd. Zij brengt het graag in gesprekken
te pas: En toe zei die winkeljuffrouw gunst,
Mevrouw, wat staat die jurk uw dochtertje faan,
nee heusch, Mevrouw, die moet u nemen, Me
vrouw ." Ik heb er een soort van compromis op
gevonden door Juffrouw Leida" te zeggen. Ik
zou haar met alle pleizier van de wereld ook Me
vrouw willen noemen, maar van mij verlangt ze
dat niet. Trouwens, Juffrouw Leida klinkt veel
aardiger dan Mevrouw mevrouwen zijn vaak te
corpulent en hebben mannen, waarvan men precies
weet, wat ze doen, wat ze verdienen en welke hun
vooruitzichten zijn. Ik geloof, dat die man van
Juffrouw Leida niet veel vooruitzichten heeft. Het
zal moeilijk voor hem worden met dien drievoet, die
vijf kinderen en Juffrouw Leida, die zoo graag een
Mevrouw wil zijn. Hoewel, wat manier van tak"
aangaat, zou Juffrouw Leida vele mevrouwen een
góéd voorbeeld kunnen zijn.?Manier van tak" is
een kleine woord-variatie van haar op het door
alle beschaafden zoo gaarne gewenschte, doch
zeldzaam voorkomende gevoel voor tact. Het*
hangt samen met iets, dat op het juiste oogenblik
geschieden moet. Op het juiste oogenblik lachen,
huilen, een paar bloemen bij de hand hebben,
een paar woorden, maar de juiste woorden op
het juiste oogenblik zwijgen kunnen.
Juffrouw Leida bracht haar kinderen als hulp
mee heelemaal gratis, zelfs de kleintjes van 5 en 8
jaar stonden eieren te kloppen in de keuken. De
oudste paste mijn japonnen aan. Juffrouw Leida
was eenigszins te vroeg getrouwd, ze had moeten
trouwen, vertrouwde ze me schuchter toe zoo
kwam het, dat ze 'met 33 er als de beeldschoone
zuster van haar 15- en 17-jarige dochters uitzag.
Het ras van den man met den drievoet scheen niet
zoo nobel te zijn als het ras, waar Juffrouw Leida
uit voortkwam wanneer ik de thans zoo gewaar
deerde en moderne rastheorieën ook eens mag
aanbrengen. De kinderen hadden ordinaire gezich
tjes en ordinaire stemmetjes. Juffrouw Leida sprak
verrukkelijk zacht het leek of ze alles aaide, den
grond, de trappen, haar kinderen en mijn kleeren.
Ze liep zonder eenig geruisch. Ze deed soms iets
met Karolien", zoodat de woning naar een armen
ziekenhuis ging ruiken ze ging erg kwistig
met het goedje om, dat creoline bleek te zijn
voor de frissigheid en omdat mevrouw zoo'n
hekel aan de stofzuiger heeft?'t is ook een zenuwe
geluid." Het werd heelemaal een beetje armenhuis
bij me op een gezellige manier. Mijn deftige ken
nissen kwamen niet meer bij me, dat had ik dus ook
al aan Juffrouw Leida te danken. Er werden veel
flensjes gebakken, litersgewijze Gazeuse" gedron
ken. De trappen glommen niet meer erg. En als
de kinderen nu eens Zondags niet op straat konden,
omdat ze geen heele schoenen\hadden, kwamen ze
vlug bij me'voor de gezelligheid;, (Mijn 'maat
schoenen paste hun niet.) Het huis stond altijd vol
bloemen op de gangen, op. mijn atelier
overal. Het was een alleraardigste attentie van
Juffrouw Leida en haar kinderen Zaterdags
kreeg ik dan de rekening van den bloemenman.
Met die schoenen was vaak iets naars aan de hand
de schoenen, de huisbaas, Het Steun deze woor
den spraken Juffrouw Leida en haar kinderen uit,
of ze de apocalyptische onheilen op wilden noemen.
De kinderen werden door mij uitgeteekend".
Dat spaarde me ook weer modellen.
TOEN kwam Het Steun Het Steun was iets
tusschen heer en man in. Juffrouw Leida was
er plotseling niet meer de kinderen waren ook
ergens verborgen naar het scheen. Van Het Steun
kreeg ik het soort uitbrander, dat ik me nog van
booze leeraren en beleedigde ooms en tantes her
inner. Ik had iets aan Het Steun moeten opgeven,
geloof ik, dat Juffrouw Leida verzuimd had. Ik
had me ook strafbaar gemaakt, zei Het Steun
iedereen had zich strafbaar gemaakt, Juffrouw
Leida vooral. En misschien omdat ik zoo passief
bleef en een beetje recalcitrant, net als vroeger
bij de tantes en leeraren, speelde Het Steun zijn
laatste troef uit: Die vrouw schijnt nog wel te
deugen," informeerde Het Steun valsch, (,maar de
man.. .." Er kwamen echt veel stippeltjes achter
dat woord de man". En zooals vroeger op school
had ik lekker een antwoord bij de hand?ik zei:
De man is ziek, die loopt aan een driepoot en heeft
trombose." Aan een drispoot loopt ie," be
aamde Het Steun langzaam, maar niet in het
ziekenhuis ha ha ha, het ziekenhuis is
goed, die hebben u er ook tusschen genomen. Hij
loopt aan een drievoet," herhaalde Het Steun
treiterig langzaam, hij is werkelijk leelijk
neergesmakt geworden bij die roofaanval, gelukkig
maar een zware jongen." Hoeveel heeft hij ?"
vroeg ik tam. Nog 2 jaar te goed," zei Het Steun.
Alle gezelligheid is nu verdwenen. Juffrouw
Leida loopt aldoor te huilen, ze werd zoo graag
Mevrouw" genoemd ze kleedde haar kinderen
overdreven keurig aan. Het was alles zoo netjes en
goed in elkaar gezet een arme vrouw met 5
kinderen met een man in 't ziekenhuis slacht
offer van zijn beroep, zoo te zeggen, een man met
een drievoet. Ik durf haast niet meer te vragen:
Hoe gaat het met uw man ?" Zóó iets eenvoudigs
kun je al niet meer vragen.
Soms is het werkelijk pijnlijk achter de waarheid
van sommige dingen te komen. Ik wou, dat die
onzalige man van Het Steun toch maar zijn mond
had gehouden. Maar Het Steun schijnt nu eenmaal
geen manier van tak" te hebben....
MARY DORNA
SPAAR VOOR EEN
E G? N HUIS
Sluit een Bouwspaarcontract bij de
N. V. Hypothecaire Bouwkasjjflios"
WEVERSTRAAT 40, ARNHEM, TEL. 22289
Voot een huis van b.v. f 6000.?, waar
voor ongeveer f 1500,?gespaard, betaalt U gedurende
20 jaren ong«V60r f 25.?per «na nd, waardoor Uw huis
dan schuldvrij is. Eigenaarslasten en renteverlies
over Uw f 1500.?niet inbegrepen.
PAG. 18 DE GROENE Ne. 3060
astingzaken
ONDOM DE AANGIFTE
W. H. Meijburg
h T tijdstip, waarop de aangifte
Personeele Belasting moet wor
den ingevuld, is weer daar.
Voorr zich in het afgeloopen jaar
wr gezichtspunten hebben
geid is nu de tijd gekomen deze onder
lacht te brengen.
01 den grondslag huurwaarde kan
Ie eerst verwijzen naar mijn
be|ouv..ngen over de fiscus en de
[t" opgenomen in het nummer van
iv -mber 1935. Ter bepaling van
| hui' waarde van de eigen woning
jt van belang, daar hierin werd
3^en hoe door den Hoogen Raad
uitgemaakt, dat bij vergelijking
een perceel met huurovereenkomst
orden datum met de huurdaling
aanvang van dit contract moet
de,1 rekening gehouden.
dit voor den eigen bewoner
iti.e arrest in den loop van 1935
, werd, zijn vele reclames
ingend. waarbij men de huurwaarde van
- n woning wenschte te bepalen
br vergelijking met een perceel,
arv.m désterk verlaagde huur eerst
15 Januari 1935 was ingegaan. Uit
wttelijke regeling, die aanslag
biedt naar den toestand op 15 Januari
hi't belastingjaar, volgt m.i. dat
ve'^elijking ook de op 15 Januari
c; de huur van het
vergelijkings.e-' moet worden genomen, en geen
en:.ig mag worden gehouden met
c' arna ingetreden huurverlaging.
:üt wel het geval, dan zou bij de
ig van de huurwaarde van de
;er voning met de huurdaling in den
)p an het belastingjaar reeds
iner worden rekening gehouden in
gen telling met de huurwoning, waar
: huur volgens de op i Januari van
Belastingjaar geldende
overeenL IE' als maatstaf geldt. Dit laatste is
p. e-n afwijking van den regel, dat
i to- itand op 15 Januari beslissend is
for ie aanslagregeling.
Me:i vraagt zich dus af welke
perele men op 15 Januari in gebruik
eft hoeveel kinderen men op dien
i heeft, die voor kinderaftrek in
rking komen, hoeveel
dienstde: men houdt, enz.
veel voorkomende dwaling is,
en alleen voor de inwonende
lens';x>de belastingplichtig meent te
Ijn, ie uitwonende is echter evenzeer
plas-. Is deze uitwonende dienstbode
niet meer dan drie dagen per
ek m dienst (werkster 1) dan is deze
rij. 'erder zijn o.a. vrijgesteld voor
fersc:ieele Belasting '36:
[dienstboden, die op i Januari 1936
og £ten achttien jaar zijn of den
vijfes'igjarigen leeftijd reeds hebben
ers hreden;
dienstbode in een gezin met drie
rru.er kinderen, die op i Januari
936 r).og beneden de twintig jaar zijn;
_ Eé: dienstbode van een weduwnaar
|fir een gezin, waar de huisvrouw
j ziekte elders wordt verpleegd.
Wordt de dienstbode in den loop van
[936 negentien jaar of bereikt een der
nderen den twintigjarigen leeftijd,
klijft de vrijstelling toch het
gee jaar van kracht, daar voldaan is
ve voorwaarde, dat op i Januari
5 de leeftijd beneden de 18 resp.
> jair was. Anders is het met de derde
crb )ven genoemde vrijstelling.
Herouvt de weduwnaar in den loop van
j>iar of keert de vrouw na haar
crpliging in den huiselijken kring
_ dan vervalt de voorwaarde en
'wanneer de dienstbode wordt
aanthouden aangifte moeten geschieden,
rep aanslag naar tijdsgelang volgt.
wil niét verzuimen uw aandacht
' vestigen op een te waardeeren
'ï'vijziging van den Hoogen Raad.
Een N.V. heeft twee personenauto's
DE GROENE No. 3060
in haar eigen garage staan, die uit
sluitend in het bedrijf worden gebezigd.
Het bedrijf dat deze N.V. uitoefende
was echter niet dat van garagehouder,
expediteur of taxiondernemer. Deze
garage werd belast, daar algemeen
werd aangenomen, dat hij, die een
personenauto stalde, zij het ook dat
deze gebezigd werd in beroep of bedrijf,
voor zijn garage geen vrijstelling kon
krijgen wanneer niet een der boven
genoemde beroepen of bedrijven werd
uitgeoefend.
Slaat men art. 4 i, lett. e der wet
op, dan ziet men daar uitdrukkelijk
vrijgesteld bergplaatsen voor de uit
oefening van een beroep of bedrijf".
Men mocht zich er dus terecht over
verwonderen waarom bijv. de garage
van den dokter niet vrij was. Oogen
schijnlijk klopt alles. De dokter oefent
een beroep uit, waarbij hij zijn auto
meer noodig heeft dan brood en dus is
deze garage van het onontbeerlijke ver
voermiddel een bergplaats voor de uit
oefening van zijn beroep.
Jarenlang werd echter geleerd en
ook door ons hoogste rechtscollege
aanvaard, dat deze oogenschijnlijk
zoo eenvoudige vrijstelling niet meer
bedoelde te omvatten dan in een
langademige opsomming van de oude wet
op de P.B. van 1833 was begrepen, en
daarin werden alleen vrijgesteld de
bergplaatsen van vaar- en voertuigen
in expeditiebedrijven, ondernemingen
van vervoer en stallingen of naar
moderne begrippen garages van taxi
ondernemers en garagehouders en
bergplaatsen van vrachtauto's. Onze
N.V. oefende nu eenmaal niet een van
deze bedrijven uit en moest dus worden
afgewezen. Aldus was deze bepaling
immers 40 jaar lang geïnterpreteerd.
En nu is de H.R. toch op de gedachte
gekomen, deze bepaling eenvoudig te
lezen zooals ze er staat en een streep
te halen door deze historische inter
pretatie, zoodat het ons dus niet meer
behoeft te interesseeren hoe in een
oude wet, die nu al veertig jaar ter
ziele is, deze vrijstelling was uitge
werkt. Deze bergplaatsen zijn dus nu
vrij en voor welk bedrijf de auto wordt
gebezigd doet nu niet meer ter zake.
Zooals ik al memoreerde zullen
hierdoor garages van autobezitters
ik noemde als voorbeeld doktoren
die hun auto uitsluitend in beroep of
bedrijf bezigen niet meer in de belast
bare huurwaarde van het perceel waar
mede de garage een perceel uitmaakt
worden begrepen. Ook de opslagplaat
sen van goederen zullen in ruimeren
zin dan vroeger van deze vrijstelling
profiteeren.
WIJ zouden niet compleet zijn,
wanneer we nog niet met een
nouveau tédernier er i" kwamen aan
dragen. Sinds eenige jaren is ontheffing
mogelijk voor motorrijtuigen, waar
mede het geheele jaar niet op den
openbaren weg is gereden, mits men
zich aan bepaalde door den Minister
in belang van het toezicht gegeven
voorschriften heeft onderworpen. Van
het voornemen tot buitengebruik
stelling moet voor 20 Januari aan de
Inspectie kennis .worden gegeven,
waarna de wagen ten genoege van den
inspecteur moet worden gedemonteerd.
De auto mag daarna niet zonder toe
stemming van den inspecteur naar een
andere bergplaats worden overgebracht.
Wel wordt een aanslag opgelegd, doch
op verzoek wordt na afloop van het
belastingjaar onthef f ing verleend.
Bij missive van 2 Januari j .1. is deze
regeling vereenvoudigd, en behoeft men
bij buitengebruikstelling niet meer tot
demonteeren over te gaan, doch kan
de auto door de ambtenaren worden
verzegeld.
Een polis der
LEVENSVERZEKERING
MY. ARNHEM
is een waarborg voor het welzijn van Uw gezin.
N.O E HUILEMSCIE
lYPOTlEEKim
Leden der ^UH2^ directie:
Mr. A. S. MIEDEMA en A. B. THIBRRY LE BYB DOLLBMAN
Pandbrieven f 39.256.150.
Reserves . f 1.056.713.
Hypotheken f 39.224.996.
RESIDENTIE HYPOTHEEKBANK N.V
's-GRAVENHAGE -Anna Paulownastrmat 97
,.,
' I6
Hypotheekbrlaven.. f 15.888.200.
Reserves f
788.800.Directie: K. E. ABBING - D. VAN OORDT
N.V. DE HOLLANDSCHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 70 - HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van ?1000.- op billijke en
wat de terugbetaling betreft gunstige
voorwaarden, onder borgtocht of zake
lijke zekerheid. Een prospectus wordt
op aanvraag gaarne toegezonden.
ZIE onze puzzles
op pagina 20
BALANS OPRUIMING
ILKEMA
itmuntende
URWERKEN
REGULIERSBREESTR AAT 39
VAN RUN S
SMOSTERD