HEERENCIRCUS G. de Josselin de Jong HET Vondelstraatcircus" is Ie dernier cri in de hoofdstad. Als u kennis neemt van de Mededeeling" op de plakaten van Circus Kavaljos" ziet u, dat het geen reedseerder-gezien, gewoon Duitsch importcircus is, want die kennisgeving luidt: Circus Kavaljos is geen bedrijf van beroepsmenschen, doch een Nederlandsch circus waaraan alleen AMATBURS meewerken, zij het voorloopig onder leiding van deskundigen. Het is niet de bedoeling uitsluitend de hippische sport, doch ook verwante kunsten en lichaamscultuur te beoef enen. De opbrengst der voorstel lingen wordt verdeeld tusschen Het Roode Kruis, de Mij. Apollo e.d." Deze circensische opzet is n.l. het geesteskind van een, door een ideaal bezield, groepje niet-vaklieden, dat er met o.a. Arch. P. Grossau in ge slaagd is m. i. het chicste en intiemste saloncircus van Europa te bouwen. In dezen tweemast^r is gebroken met de sleurkleur rood-met-goud: het inte rieur .met een gradin of zittribune voor 250 toeschouwers is gehouden in blauw en wit met zilvereffect. Hoewel u hier straks in een chapiteau, m. a.w. tusschen quadrepoles en rondelstangen onder zeildoek zit, neigt hét optreksel naar het verwarmde vaste gebouw. Inplaats van de" modderpoel tusschen tentzaal, stal en bureau-woonwagens wat het (geacht) publiek toch niet ziet, mag gerust vies zijn ! is Arena Kavaljos ook achter de schermen gesoigneerd. Door gangen met schilde rijen van circusmilieux, welke doeken de hoofdorganisator even" per K.L.M. uit Parijs haalde 'n trekje dat het tempo van dit onbaatzuchtig circus kind typeert en gebeeldhouwde paardmotieven van Radeker bereikt de artiest zijn kleed- en badkamer. Inplaats van, zooals bij een normaal" circus, aan den zoom met een slob kous van beschermend zeildoek be kleed te zijn, loopen de gordijnen tot ond-raan door, slepen over vloeren, die in zoo'n omgeving doorgaans slor dig zijn,wat eiken circusadministrateur zou doen uitroepen: Zonde!" Ner gens heeft de directie bij de inrichting kosten gespaard, vermoedelijk niet zoo zeer om, als elders, aan de wenschen van den toeschouwer tegemoet te komen" als wel om een eigen wensch in vervulling te brengen. De eigenaar leeft zich uit in de materie: de doode en de levende, want het paardenmateriaal schitterend! Ja, de zestien gekochte paarden, grootendeels Duitsch warmbloed, w. o. exemplaren van twee duizend gulden, een Trakhener, een Amerikaan, een cob (hit), zijn tégoed, voeren te veel bloed en temperament om b.v. bedaard-machinaal in een school van zes in de 500 voorstellingen per jaar (365 dagen plus matinees) in den zaagselcirkel van i3l/t M. achter den voorman aan te draaimolenen. KAVALJOS is, zooals het verHollandschte caballos" aangeeft, zuiver cirque questre zonder roof dieren, exoten, sensatieshow of luchtnummer, het deftige peerdenspul als vroeger bij Vadertje Renz, toen een vorige generatie nog genoot en verstand had van hippische aangelegenheden. Blijkens het afdragen der bruttorecette, dus niet eens na aftrek van bordereau of vaste daglasten, aan wel dadigheid, zoodat men terecht kwijt schelding van vermakelijkheidsbelasting verkreeg, beoogt de organisator geen winstbejag of kostendekking, slechts de verwezenlijking van een.... idee. Wat de romancier S. E. v. Praag van wijlen Sarrassani zei, geldt ook hier: Stosch is een romanticus; meer dan zijn publiek geniet hij zelf van de Oostersche praal van zijn bonten zege stoet". Tal van particulieren werken belangeloos mee aan Kavaljos' pro gramma, o.a. Harry J. Lijsen, onze nationale horseman, mevr. Richardson, duo Tully (Oscar Carré's kleinkinderen in een boleronummer te paard), vele Amsterdamsche dames, de heeren Kaspers en van Veelen der Amster damsche Manege, voorts 'n bekend industrieel, hier chevalier" niet alleen d'industrie". VELE circustechnische verslagjes zijn uit deze pen gevloeid, doch het neutraal recenseeren is hier niet ge makkelijk, daar het dilettantenwerk be treft, daarenboven voor liefdadige doel einden. In zijn totaliteit is het gebodene wel goed, waarvan men zich op en na den openingsavond op 25 Januari kan overtuigen. Het tegenwoordige reper toire met zijn honderd man personeel, verdeeld over vele vlot-korte nummers van vijf a zeven minuten, is te uit gebreid om voluit te bespreken: enkele grepen dus: In een zee van licht (in lijn met het ruim-opgevatte geheel wordt niet op economisch stroomverbruik of kaarsen tal gelet) worden de voltige-, school-, vrijheid- en dressuuracten vertoond, op z'n tijd en traditioneel afgewisseld met clownerie en reprises, terwijl de requisiteurs den hoefslag aanharken e.d. Waar tóch veel werk is gemaakt van de costumeering hadden wij deze piccolo's, van huis-uit padvinders, lie ver gezien in blauw getreste livreien dan in het, niet steeds smetteloos blij vende, kille wit. Fleurig is de accordeon groep als apaches; komisch zoowel als knap van africhting is het rekenpaardje van stalmeester van Oss, een alter Zigeuner", thuis in alle circustechniek, destijds bij de fa. Krone; de hulpen of wenken, die hij aan zijn optellenden schimmel doorgeeft, zijn voor den leek onmerkbaar. Ziet u den directeur, met aangeboren manègegemak met twee chambrières in de, in zijn, manege, middelpunt van een loopenden band met paardenlijven, dan voelt u zijn passie voor deze sport, om niet te zeg gen: roeping. Hier is deze figuur, die evenals Stosch en Gleich (... en Napo léon) naast de groote lijn ook de kleine zélf wil behandelen, op zijn zelf gekozen l plaats. Zijn presentatie verloopt goed, eveneens zijn tandem rijden, doch, willen wij er nu een woord opbouwende critiek tusschendoor wer pen: den Vorführer ontbreekt het nog wat aan Peitscheführung, hij is niet zweepzeker (met permissie voor de vaktermen). Eerst na jaren routine krijgt men het meterslange koord aan een stok onder de knie, weet men te berekenen niet alleen waar het touw tje zoowat blijft, maar waar het tou cheert. Misschien herinnert u zich hoe Carréeen kaars uitsloeg; velen zijn dj zweephanteerders, óók professionals, wien de slag om de ooren suist onnoodige striemen op paardencroupes en uitgezwiepte verdofte berenoogen zijn het gevolg van halve zweepslag training. Hoort op een circusemplace ment het geknal en gesnal van zich oefenenden en het.... schervengerinkel van Chineesjes aan het probeeren of repeteeren met balanceerbordje.sJ,' Fijntjes is ook de Maximus en Minimus dressuuract van den heer Lijsen: het groot formaat ruinpaard en de nietige Shetlandpony gaan op" stem en op de subtiele hulpen van dezen, men kan bezwaarlijk nog zeg gen: volslagen amateur, want Schumann, Sarrassani e.a. oordeelden Lijsen waardig om hun pistes op te luisteren. Straks op Carméléon zien wij Lijsen nog eens, nu als ruitsr grande cole; Car méléon, een superadel bruintje van de stoeterij van den Hertog v. W rtemberg, een bijna-Arabier, zijn geneaio; a gisch-hoog bloed verradend door zijn * geknakten z.g. fazantenstaart, meenen wij wel eens links betere gangen te hebben zien verrichten bij Manege Klebe. Lijsen's kundige hand-beenkruis-spoor zullen hem best weer op zijn peil brengen en bij Spaanschen tred royaler leeren opgooien. Elegant de Amazone op haar alezan, technisch perfect van Veelen op Oscar. Slechts lof voor de muziek! Al klinkt het eenvoudig, eenvoudig is het niet voor een dirigent om het orchest zóó te laten spelen, dat het publiek denkt, dat het paard willens op de maat loopt terwijl in werkelijkheid de muziek zich richt naar het linker voorheen van het paard en dat dus doorloopend in de gaten moet houden. Lastiger nog om de begeleiding bij galopchangementen zoo om te gooien, dat straks bij het overspringen op walzerschritt of driebeengalop de overgangetjes (waar z«:. wél wat op reageeren) niet al te gezor ..j? worden, 'n Circusmaestro zuchtte eens. Nog n jaar en dan ben ik de beste kapelmeester in de circusbranche, maar mijn gehoor ben ik dan kwijt." Wij wenschen deze artistieke orga nisatie .een flinken toeloop, zoowel als belooning voor den arbeid, die aan de totstandkoming voorafging, als voor diegenen, wien de ontvangsten van dit philantrophisch luxecircus ten goede komen. =A n i ? ^ H >evoe!t| 'S OP- EX FIT Nieuwe ^Nederland sche muziek VAN bevriende zijde werd mij een artikel van Willem Pijper, voor komend in uw blad van 26 Dec. 1935 toegezonden. Ik moet u direct mededeelen, dat ik mij zeer goed kan voorstellen, dat de heer Pijper mijn pianoconcert niet bepaald mooi vindt. Tegen n zinsnede echter moet ik nadrukkelijk protesteren: Men zou het willen bejammeren, dat Glastra van Loon, die durf, animo en voor stellingsvermogen genoeg blijkt te bezitten om zich aan een opgave als deze te wagen, indertijd de beginselen der muzikale compositiekunst niet wat ?/ grondiger geleerd heeft. Op later leef- '" tijd laten zich dergelijke tekorten be zwaarlijk meer verhelpen." Ziet, hier gaat de criticus de journa listieke grenzen te buiten. Een derge lijke opmerking maakt men desnoods binnenskamers en tegen iemand die om raad betreffende zijn muzikale carrière komt vragen. De vrager kan zich dan verdedigen en zeggen: Mijnheer, u vergist u. Ik heb die en die opleiding genoten, zoveel en zolang gestudeerd ,cu en zult dus moeten toegeven f geh ik als student in de rij der NedP landsche componisten nog niet zo'n slecht figuur maak." In uw weekblad nu kan ik mij tegen In de piste van Circus Kavaljos; vrijheidsdresHorrv f. Li/ten lerl nog heer1 ,en foutieve en bij de beoormijn jongste compositie zake doende opmerking ongaan verdedigen, hoewel dat jzakelijk zou zijn, bedenkende opmerking mij direct in mijn ^gelijkheden als theorie- en tjc-eeraar treft. Niemand zal ur betaalde lessen afzeggen, op ,an het feit, dat de heer Pijper onrjosities verafschuwt, wel (tal 'U* gebeuren naar aanleiding rondgestrooide bericht, dat ik inse.en der compositiekunst in idtc'tijd niet grondig geleerd heb. [n dus het feit, dat u dergelijke mededelingen omtrent mijn i i uw blad doet opnemen, nde<:< kwalificeren dan met ve benadeling. Gaarne zou n, of u ook niet vindt dat in ,1 u,v blad het gemiddelde fatt tegenwoordig bij het recen.n acht wordt genomen, niet hooggehouden. OTTO GLASTRA VAN LOON (Van Redacliewege bekort) dactie is van meening, dat dit idt fatsoen in het critische vj:i haar muziekmedewerker Izekf; hoog gehouden is. De er vin het artikel, waartegen de last t a van Loon in beklag komt, |>t hierbij nog aan: zou mij kunnen spijten, dat de Otto Glastra van Loon in het ?n afgedrukte stuk niet meer jdefijker blijken van leesvermogen >»ven. Wij stelden namelijk at d' heer Glastra van Loon niet snoef, of onder niet voldoend beleirng gestudeerd zou hebben. u w ;r een hoofdstuk op zichzelf l, Mai.r er staat: dat men het zou bejammeren, dat hij de beginder muzikale compositiekunst tijd niet wat grondiger geleerd j Eer paar van die beginselen zijn, anderen, zorgzaamheid ten opva- de keuze van het klinkend liaal, begrip van de spankracht Ibepralde melodische gegevens, | van lengte-verhoudingen en van nische contrasten. Verder kunnen niet op doorgaan; wij kwamen recht in de binnenkamers" (de Jen) waarheen de heer Glastra [Loon. blijkens zijn ingezonden alle muziekcritiek door bevoegu willen verwijzen. zij:; integendeel van meening, ^n werk, waarvan de auteur zich (al dan niet praemature) openeid van een uitvoering begeeft, |che beschouwing moet kunnen agen. slot';e dit: Het artikel, waartegen br Glastra van Loon meent zich te i gaan verdedigen, was noch een re -nededeeling" omtrent 's mans ping, noch zelfs een rondge1 bericht" betreffende een gebrek door hem in zijn studietijd Ben «iag gelegd. Het is verdrietig feten constateeren, dat zelfs intellieden, zoodra men hun praesaar, een uitteraard nimmer volpijnloos onderzoek onderwerpt, sef van objectieve en subjectieve . verliezen. Nieuw is dit versel geenszins. Wel nieuw lijkt ? vreemde consequentie, welke de. [Glastra van Loon aan zijn uiting ilsnoegen meende te moeten verlemands bestaansmogelijki'.-: theorie- en compositieworden niet benadeeld door tiek op de werken of werkjes, die Iemand op zijn naam heeft staan. wor die werken zelf, eventueel. deze minder bevredigende uittingen troffen wij in het boveno DS tel echter n verheugende eling aan: met geestdrift namen nis van het feit dat de dirigent van Loon zich voor lessen r i? en compositie heden ten | nog duur kan laten betalen. W. P. DE GROENE No. 3060 jver. Een fijn wafeltje, gevuld met een dun laagje crème, juist genoeg om er een apart cachet aan te geven. Echt Verkade-kwaliteit. Een wafeltje, dat bij iedereen in den smaak valt. En toch zeer laag in prijs. Bijzonder geschikt om 's middags en 's avonds bij de thee te presenteeren. PER HALF POND ' Circa 36 stuks ? HEERENKLEEDING VOOR VADER EN ZOON TOT REDELIJKE PRIJZEN ADRIAAN SCHAKEL HE1UGCWEG ~ TELEFOON 37273 Meneer Janten koopt Meeding naar maat HU tUat er op dat het 'm staat De pr|je «n de coupe Komen onder de loupe Zoodat hU naar SCHAKEL iteed* gaat ie Len B O N van op pag di nummer Overal waar Droste's tractatie-marmetjes" ko men, zijn ze welkom! Iedereen ziet ze even graag! Probeert U maar: verrast U ze thuis maar eens met zoo'n groote doos vol heerlijkheden met Droste Pastilles! Nimmer afwijkend in kwaliteit. Altijd welkom! In groote doozen van 250 gram 90 et., DROSTE ALTIJD WELKOM! Spaart plaatje* voor het album Java I". Ze gaan weer tracteeren!