Historisch Archief 1877-1940
OPSTAND der VOETNOTEN
Raymond Brulez
DAT dit wonderlijk geval zich precies in de
drukkerij De Opstanding" moest voordoen
zal den lezer niet verwonderen, zoo hij ten
minste, gelijk de schrijver van dit verhaal, oordeelt
dat niets sterker het gemoed der massa aan het
gisten brengt dan een kernachtige leuze.
Sinds lang broeide er verbittering in de rangen
van het corps 8: de lettertypen der voetnoten, dit
cachectiek verworpelingenras der typografie. Op
zekeren avond, juist nadat de Goden de Hal die
voor de looden wezens eigenlijk het Heelal vormde
verlaten hadden, brak de opstand los!
In het zetsel van pagina 1789 van het standaard
werk: De Regeeringsvormen door de Eeuwen
heen" nam het woordje woord", dat met zijn vijf
saamgevoegde staafjes een flinke anderhalve cicero
uitmaakte, zichzelf en verhief de stem:
??Gezellen, we zijn het beu steeds maar onderaan
op de laagste regelsporten van de maatschappelijke
paginaladder te staan. Waarom die harde koperen
interliniescheiding tusschen ons: proleten van het
corps 8 en de bourgeoisie van den gewonen loopen
den tekst; zonder dan nog te gewagen van die hoog
moedige aristocratie der kolomtitels? Zijn wij niet
allen uit hetzelfde lood gegoten ? Zijn wij niet
allen uit dezelfde moedermachine der Monotype op
de levensgalei geschoven? Zoodus: weg met alle
klasse- en kaste-indeeling! Geen onderkast en
bovenkast meer! En weg vooral mat de vetjes die
met den meesten inkt wegloopen !...."
Hierop ontstond een geweldig gedrang in de
rangen van de voetnoten van pagina 1789; alwaar
zij inderdaad rijkelijk de meerderheid uitmaakten.
Het snoer dat het zetwerk ordentelijk bijeenhield
bezweek onder dezen ongewonen innerlijken druk,
délooden revolutionnairen wipten over de koperen
barricade der interlinie en nu ontbrandde een
burgerkrijg die dengene welke dit gevecht met het
vergrootglas eener gewillige verbeelding zou bekeken
hebben, een indrukwekkend schouwspel hadde
geboden.
De spichtige i" pijltjes en l" lansen drongen
doorheen de rangen van het verraste corps 10,
de m" en w" stormwagens velden de vijandelijke
rangen neder, de o"busjes ploften op het slagveld
van den bladspiegel. Dit episch geharrewar schudde
al de lettertypen doorheen en tóen de morgen weer
schemerde door het glazen spansel der drukkerij
en onder orgelend geronk van den motor de Goden
weer hun intrede deden in de hal, had de
typosociale revolutie zich voltrokken.
Ziehier hoe pagina 1789 er uitzag vóór en na
deze omwenteling.
Pa*lna 1780: vóór den
opstand der voetnoten
DE MONARCHIE
daar aldus de continuïteit van de
buitenlandsche en binnenlandsche politiek het
best gewaarborgd wordt, i) Al de krachten
die in den schoot der natie sluimeren moeten
samengebundeld en eendrachtig op het ge
meenschappelijk doel gericht worden. Alleen
de monarch kan, zoo hij met voldoende
macht bekleed is, de belangen der enke
lingen samenordenen ten bate van het
gemeenebest. Hij is als een goede familie
vader 2) die waakt opdat al de kinderen
i) CHARLES .? MAURRAS, ,,^c/ion Fraufaise", pas
sim.
2) In zijn beroemd werk D"lfa Monarrliia"
levert DANTE een meesterlijk betoog ten gunste
der monarchie. Dit betoog kan als volgt samen
gevat worden: De monarchie is de regeeringsvorm
die het best geschikt is om het heil der menschheid
te bevorderen. Dante beschouwt de samenleving
als een groote familie. ledere familie erkent een
hoofd. De ideale regeeringsvorm werd reeds ver
wezenlijkt door het Romeinsche Keizerrijk en daar
dit ideaal beantwoordt aan het Goddelijk inzicht kan
het niet voorgoed zijn ondergegaan. Het ideaal is
een Christelijke wereldmonarchie (Keizerrijk) waar
in de groote machten: Pausdom en Keizerschap
eendrachtig samenwerken.
1789
Pagina 1780: nif den
opstand der voetnoten
anARCHIE
verliest uit het oog h*t groote ueRsCHi/ dat
tusschen communisme en Anarchisme bestaat.
terwijl m De commC/h/srische sAmenleving
ieder indiviDu, van de wieg tot het graF, sleéhts
een geDlsciplineerd rad is in het groote
staatsmecanisME, streeft het anarchisme
daArentegen NAar de onbeperkte vRijheid van den
enkeling, deze vRijheid kan slechts vetzeKerd
worden door de afwezigheid van gelijk welken
rEgeeringsvorM. in de anARchiStische maat
schappij ma-dlct het regiem der vrijwillige"
overeenkomsten alle overige recht, gezag en
regeering overbodig, dtt iJDeaal behoort geenszins
tot het rijk der utopie, zoo de mensen van
nature uit niet goeD is, zoo kan hij toch wel
opgevoed worden tot gesChiktheidHeid tot der
gelijk regiem. alLE mensche-W hebben een zeker
besef van rechtvaardigheid en zullen zich reken
schap geven van hun welbegrepen belang,
onafscHeidbaar verbonden met dit der menSch/ieid.
daar de anarchisten alle bestaande staats,,orde"
negèeren hoeft het ons niet te verwonderen zoo
de middelen, waardoor zij deze oMwenteling
der maatschappij denken te weeg te brengen,
hoofdzakelijk buiten de wette/ijKheid ligggen al
kan men ook hier verschillende richtingen onder
scheiden toch
? 11728x92 ? ?
AUTOHOB IEL
TENTOONSTELLING
AMSTERDAM - 31 JAN.'/m 9 FEBR.
IGEOPÜND van 10 v.m - 5 n.m. en van 8n.m. - lOn.m.
SLUITING ZONDAG 9 FEBR. 5 u. DJD
DOCH de God diéin zijn naam twee anti the
tische begrippen harmonisch vereenfgt en
,,Meesterknecht" heet, trok een drukproeve van
het zetsel; want de auteur van De Regeerings
vormen door de Eeuwen heen" had steeds ,,no^
enkele laatste wijzigingen" aan zijn werk aan
te brengen (hetgeen hem dan ook een f linken
stuiver aan extracorrecties kostte). De god Mees
terknecht" monsterde het velletje.
Podomme !", uitte hij zijn verbazing als go>
kon hij moeilijk zichzelf tot vermaledijding gebrui
ken Podomme, wat is me dat voor iets?"
Want als goed zetter las hij de letter en niet do
beteekenis der woorden. Hij krabbelde eens in zijr
baard en om dit bedenkelijk geval aan een meer
bevoegd oordeel te onderwerpen, richtte hij zijr
stappen naar het kantoorempyreum, alwaar dr
Godin die met een stalen pen de onverbiddelijke
getallen van Debet en Credit in het Groot-Boek
van het Cosmisch Bedrijf inschrijft in aanminniger
kout verwijlde met den jongen, maar geleerder
God die den laatsten blik werpt. Deze zegde:
,,'t Lijkt wel of ze met het zetwerk gebikkek
hebben l Dat is natuurlijk de tekst niet zooals d.
auteur hem geschreven heeft. Maar, in die geheim
zinnige schikking bezitten de letterteekens mis
schien een esoterische beteekenis die we zouden
moeten trachten te doorgronden. Ik herinner u
b.v. aan het runenschrift, aan de cabalistische
tooverformules...."
Wat staan jullie hier weer je tijd te verpraten,"
bulderde de Oppergod die de verantwoordelijkheid
draagt van het economisch beleid.
Geef me dat hier l" Hij bekeek snel het
proefblaadje, besliste souverein: Je ziet toch wel dat
dit pastei is! Nog een dag werk naar de maan!"
De god Meesterknecht droeg de opstandige pagina
op zijn handpalm naar de hal terug en wierp ze
in den smeltkroes der gietmachine, alwaar de God
die bij de Geboorte der letters waakt een pijpje
rookte om de schadelijke looddampen te
neutraliseeren. En, desolaat einde dezer sociale beweging,
met een schuimspaan verwijderde hij van den
kokenden kolk het bovendrijvende vuil: de
loodslakken waarvoor een jood 20 cent de kilo betaalde.
I§-DE;GROENE N» «u
I
E
E
C. A* Klaasse
gT lieuwe
Nederlandsch-Duitsclv handelsverdrag bevat
oog nschijnlijk niet veel nieuws.
st v m het verdrag wijkt
inder,ietp' incipieelaf van dien van het
open verdrag, en ook de
bijbeechnische afspraken zijn
toote trekken onveranderd
ge
n; «Ie verdragen is echter hetgeen
in staat belangrijker dan
er wel in staat. Zoo ook hier.
erg oote principieele beteekenis
van de regelingen» niet in het
l vt rmeld, maar waarschijnlijk
va' de bijbehoorende geheime
collei neergelegd. Die regeling
beJden r.fzet van onze
zuivelproducin de eerste plaats boter.
owel ' n het oude als in het nieuwe
Iag s' lat in den tekst dat voor
Iproducten en eieren door de
Duitafneiaers een prijs betaald zal
en di-.1 in onderling overleg
tusbeidc regeeringen zal worden
estelc en waarbij rekening wordt
uden met de belangen van de
che ^ oortbrengers van deze
projen. Do bedoeling was en is
kennehet prijsverloop op de Duitsche
kt ook voor de geïmporteerde boter
eieren aldus te regelen, dat den
chen boeren voor hun artikelen
loont nde opbrengst wordt
verIrd. Z oals gezegd stond dat
vroein het verdrag en nu staat het er
toch is er dóór de daaromheen
even afspraken een belangrijke
figing Bekomen. Voor en na betalen
uitsch ? importeurs voor onze waren
en d;, veel hooger liggen dan de
leldme .ctprijs. Maar terwijl
voordie ' oogere prijs ook inderdaad
[volle ons ten goede, kwam, wordt
(ie toekomst een deel van die
extra, van die marge boven den
wereldtpnjs. aan de Duitsche regeering
taan.
P zichzelf is deze regeling niet zoo
wonderlijk. Het is te begrijpen dat
Jitc:he staat zijn boerenstand wil
lennen, dat gebeurt practisch
overelders. Eveneens is het begrijpelijk
men, om dat doel te bereiken, de
fizen, ook der geïmporteerde
arti!n. wil valoriseeren". Maar nu is
'i'!-' gtve.'. (! de meest voor de hand
't?..Ie '?:?]} or.ji ig daartoe dat zulks
IV g?",*
'< n w»
dat
ten
d:« prij'sn:aifce
ai kr. en
inhe«in..c:i'korni; aan de
vóIVz?i i het !mport*er««nde iaa'-l
s Lv. 'ut.-onzent ook geschiedt via.
;e'.'fingen dei <.!aarond--r
?I. n.
h-i 'schlatid. lad tct nu toe met Ne
:id, Den-M..larken en Finiund een.
"i;eiinj£. die daarop reerkwair;
' ui???Ja.-iil ?](? extra-winst aan .de
'landen ie-i. gg«d<« kwam. Welke
^n er v/or dat -ysteem waren
'n dit vei'band. ui het midden
? :ura, m.iar het is wel
dnideV'n' wen v.- <r verlenging van
en er is gebrek aan de betrokken
artikelen. De oude regeling beteekende
dat voor een bepaald bedrag deviezen
of clearingsaldo, dat beschikbaar was,
minder boter en eieren konden worden
verkregen dan bij aanlegging van den
wereldmarktprijs. Bij den boterprijs die
aan ons werd betaald kreeg men bv.
bijna 50 pCt. minder boter dan bij den
prijs dien Engeland ons betaalt. Heel
begrijpelijk dus dat men een wijziging
van dat stelsel wenschte.
VOOR ons daarentegen was een ver
andering minder gunstig.Weliswaar
konden wij voor eenzelfde som aan
betalingscontingenten nu meer boter
leveren, maar die quantitatief grootere
afzet zou alleen dan een voordeel zijn,
wanneer daardoor, doordat dat quan
tum niet elders behoefde te worden
aangeboden, de op de wereldmarkt te
behalen opbrengst voor den overigen
omzet gunstiger zou worden. Dit laat
ste nu is practisch niet te verwachten.
Zoo iets zou zich misschien kunnen
voordoen bij groente, waarvoor een we
reldmarkt feitelijk niet bestaat, en
waar het voordeeliger kan zijn een
lageren prijs te stellen voor een be
paalden afzet opdat in het betrokken
afzetgebied een quantitatief grootere
omzet wordt bereikt, teneinde dat
quantum niet boven de andere markten
te laten hangen als prijsdrukkenden
factor. Het blijkt nu ook dat om die
redenen de handelsverdragsbesprekin
gen tusschen Duitschland en Dene
marken zeer stroef gaan.
Intusschen is het een feit geworden,
dat onze zuivelafzet naar Duitschland
minder gaat opbrengen, dat de prijs
dien wij daar tenslotte maken meer den
wereldmarktprijs gaat naderen. Dat
de prijs waartegen geleverd wordt nog
onveranderd is gebleven en voorloopig
misschien ook verder zal blijven, is in
dit verband irrelevant, want van de
crisiszuivelheffing, die tot nu toe geheel
aan ons land ten goede kwam, zal nu
een deel aan Duitschland vallen. Het
geen dus de facto op prijsverminde
ring neerkomt. Tot nu toe werd de
steun aan de producenten in dezen
? bedrijfstak gedragen ten deele door de
nheemsche verbruikers, anderdeels
door den afzet naar Duitschland. Dit
komt feitelijk hierop neer dat men in
het ruilverkeer in het binnenland en in
het verkeer met Duitschland de vroe
gere prijsverhoudingen kunstmatig
handhaafde. Nu echter de prijzen in
het internationale verkeer, ook met
onzen voornaamsten afnemer Duitsch
land, zich geleidelijk geheel aanpassen
aan de wereldmarkt, wordt het pro
bleem van de inheemsche aanpassing
steeds dringender. Men zou nu op den
binneniandschen afzet den heeien druk
van den steun voor de totale productie
gaan leggen. Weliswaar kwam de in
houd van het crisiszuivelpotje, ge
vormd uit de meeropbrengst in Duitsch
land, niet in het landbouwcrisisfonds,
maar het was latent toch voor den
steun beschikbaar.
Het nieuwe handelsverdrag met
Duitschland brengt een verdere aan
passing aan het ongebonden ruil
verkeer". Op het oogenblik is door de
daling der prijzen van industrieele
voortbrengselen de ruilvoet voor de
agrariërs niet zóó hopeloos meer als
^g weinig, vo»:lde.' De.'devie- enkele jaren geleden, en op den duur
steeds meer te nijpen, zal ook de inheemsche landbouwsteun
hiermee rekening moeten
houden. De
binnenlandsche afnemer kan niet alle
lasten dragen, wanneer
een zoo belangrijk deel
van den afzet over de
grenzen gaat.
Fl.
2.700.000,
1.371.984,.±
24.250.000,.
25.OOO.OOO,Een polis der
LEVENSVERZEKERING
MY. ARNHEM
schept kapitaal voor moeilijke tijden.
N.V. DE HOLLANDSCHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 70 - HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van/1000.-op billijke en
wat de terugbetaling betreft gunstige
voorwaarden, onder borgtocht of zake»
lljke zekerheid. Een prospectus wordt
op aanvraag gaarne toegezonden.
R.A.I.
STAND 59
ABONNEMENTSPRIJZEN
VAN
DE GROENE"
Per jaar:
Nederland ?
10.Indlë(zeepost) 10.
(mail) . . 13.50
Argentini
Belgi
Duitschland
Egypte
Frankrijk
Griekenland
Oostenrijk
Sowjet-Rusland
Spanje
Tsjecho Slowakije
Zwitserland
o
l
0>
o
l
w
? M.50
De Balilla is niet alleen
zuinig door gering
benzineverbruik (1 op 12), doch
vooral ook door de zeer
solide constructie. De
metalen koets met zijkan
ten uit n stuk voorkomt
piepen en kraken zelfs na
lang gebruik, de 4 versnel
lingen met geruischlooze
derde en synchronisatie
maken de behandeling ge
makkelijk, met de degelijk
geconstrueerde motor
kunnen behoorlijke snelhe
den bereikt worden. Kort
om, de ideale wagen voor
autobezitters, die op de
kleintjes moeten passen.
Conduite inferieure, 2-deurs f
1200.
IMP. J. LEONARD LANG,
Stadhouderskade 114 A'dam
WAT ZEGT DE GROENE?
Als U dat niet weet bent U niet bij"! j
Voor den ontwikkelden Nederlander |
is DE GROENE de onmisbare aan- |
vulling op zijn dagblad. Abonneer U j
heden eenmaal doet U het toch! j
'..'"?'' ? ' ? ' ?' ' ti
Hierlant* afknippen ' =
Illllllll
BON
ADMINISTRATIE DE GROENE"
KEIZERSGRACHT 355 - AMSTERDAM
Poitflro 72880 ? Gemeente Giro G 1000 - Telefoon 37964
Ondergeteekende abonneert zich met ingang van l Fe
bruari 1936 op DE GROENE AMSTERDAMMER. (De
abonnementsprijs bedraagt tot 31 December 1936f 9.25.)
(Handteekening)
Naam:
.Straat en huisnummer:
:-T.