J -1" RATTEN UIT HET RATTEKOT IK begrijp het heel goed, waarde lezer. Ge stelt u dat ongeveer zoo voor: De sterkgedrongen schoorsteenen hellen lichtelijk achter over, als van een kruiser snijdt de scherpe boeg door het water, ieder dek is hagelblank geschrobd en geschuurd en de witte verf van het boord glanzend gewasschen. Uit den salon overstemt een vage wals het zachte trillen der machines, de eerste ster is reeds opge gaan boven den horizon en als de armen van een meisje strekken zich de twee blanke grensstrepen van het zog naar den einder. Een meisje dat men, zonder spijt overigens, aan den wal heeft achter gelaten. De jongen die dan, met zonsondergang, de vlag afslaat, poost even bij het heklicht, warm sluit de blauwe trui om zijn stevige lichaam, op de plaats waar zijn hart zit draagt hij een roodgebreid anker en straks, voor hij naar kooi gaat, zal hij bij hét ankerspil op den bak zitten en droomen van San Francisco of Buenos Ayres, van Hawaian muziek en kleine Japansche geisha's. Van mij echter verwacht ge dat ik u over de droo men van dien lichtmatroos zal vertellen wanneer hij 's nachts, met half open mond, onrustig in zijn kooi ligt, n over de avonturen van zijn, met alle waters gewasschen, humoristische kameraden; en over avonden in Port Said of Marseille als het jonge bloed bruisen wil en de gage van een maand in een nacht wordt verdronken. Maar ik verkies vandaag, lezer, om liever over het Rattekot" te spreken. HET rattekot hoort er ook bij. Het is zelfs in het geheel geen kot, maar een schoon gebouw aan de haven, kennelijk gesticht door goedwillende lie den, die zorgen voor een behoorlijke verwarming, iedereen, zonder te vragen naar geloof of overtui ging, gratis toelaten en nog bovendien de wanden met doeltreffende spreuken: Denkende arbeiders drinken niet, drinkende arbeiders denken niet", hebben versierd. Het rattekot, waarde lezer, is in den waarsten zin van het woord een zegen. De dokwerkers komen er 's morgens vroeg en de natielieden voor ze zich laten besteken, de doppers drinken er, wanneer ze nog genoeg geld hebben, voor 30 centimes hun eersten wannen bak koffie zonder suiker en later in den morgen zwerft er van allerlei volk binnen dat eigenlijk met de haven en haar schepen slechts in verwijderd verband staat. Om het u duidelijk te maken: Als Frans, door de Levering. i Ie n foode gemalen toode steen Gratis advies en offerte. EILERS & Cfi KALVERSTR43 A'! ,,/k waarschuwde hem dat je hier in Antwerpen voor zichtig moet zijn voor de pickpockets..." politie aangehouden, zijn beroep op moet geven, zegt hij: zeeman". Hij heef t een blauwe kaart waar mee men zich 's morgens op de werkbeurs voor zee lieden kan melden, maar volgens het, bijna uitge vlakte, datumstempel, is die sinds drie weken verloopen. Hij heeft ook, op de vouwen doorgesleten, zeemanspapieren met de onleesbaar geworden handteekening van den een of anderen stuurman. Hoewel men er natuurlijk niet heelemaal op aan kan dat Frans de waarheid spreekt, zal het ook wel ongeveer geweest zijn zooals hij vertelt. Hij heeft werkelijk gevaren, daarvan spreken de tatoeages nog op zijn armen, en ook met een blauwe trui met rood anker achter bij het heklicht gestaan, en om dat hij inderdaad sex appeal en bovendien centen had, droomde hij ook met gerechtvaardigde ver wachting van de meisjes in Buenos Ayres of Yokohama. Ze hebben hem, toen hij in Antwerpen kwam, ook niet teleurgesteld, maar hem, met zijn kop nog vol drank, in hun warme bedje bij zich gehouden tot de zon al lang op was en de kranen overal kreu nend hun werk reeds begonnen en het schip van Frans, met den loods aan boord, reeds de plaatsjes Lillo en Liefkenshoek gepasseerd was. Daarna zwierf hij langs de haven. Eerst woonde hij in het zeemanshuis, daarna op een mansardekamertje in het schipperskwartier, en toen had hij ook daarvoor geen geld meer. Nu kun je, wanneer je een beetje oppast niet in den kijker te loopen, tot 's nachts n uur in de groote hall van de middenstatie van de warmte profiteerén. Van n tot drieën, als er tenminste niet al te veel jongens zijn, kun je nog wel eens bij Mitje in het petatfrithuis zitten, zelfs al heb je geen geld voor een biertje. Daarna echter helpt er geen lieve moederen aan, maar moet je de straat op. En goed oppassen dat je doet alsof je van je werk komt, niet ergens in het Schuttershof je op een bank gaan zitten of onder een portiek schuilen tegen den regen, anders hebben ze je meteen bij je kladden en kom je naar Merxplaats waar je tusschen allerlei landloopers in boevenkleeding en met te groote klompen,aan je voeten de hei om mag spitten. Begrijpt u nu wat het beteekent dat om zes uur het rattekot opengaat en dat je er, als je wat geluk hebt, een plaatsje op een der banken kunt veroveren waar je, met je hoofd voorover op de tafel, rustig kunt slapen? In het rattekot leerde ik Frans kennen. En laat ik het maar dadelijk zeggen lezer, in het rattekot leert men slechts zelden den eerlijken rondborstigen zeeman kennen die ons in déboeken wordt beschre ven. Wanneer zoo'n werkelijk eerlijke, rondborstige zeeman in Antwerpen aan de biets komt, valt hij PAO. 16 DE GROENE N* 9069 champagne kruq (t"7~\ ~3 .m /?? J \T L/r\aes ca z.ooa-Vroniricca in de handen van landhaaien, weet zich in de meeste gevallen niet te redden, en belandt tenslotte b Merxplaats, in de gevangenis of in het hospitaal nadat hij in een kouden nacht op een bankje een longontsteking heeft opgeloopen. Daarmee eindigt de historie. Frans echter is taai als de echte ratten van het rattekot, die in de donkere hoeken van de havenstad' altijd weer een prooi weten te vinden. Er zijn degen waarop ik aan zijn vale gezicht zien kan dat hij niet gegeten heeft en zijn hongerige oogen vragen of ik niet nog eens, zooals verleden keer, een kom -otp of misschien zelfs een portie frites met stoof vier sch weg zal geven. Maar er zijn ook dagen dat hij plc'se.! ling rammelt met de centen en op zulke avor.den kan ik op mijn beurt gerust een potje bier van hem krijgen. Als we dan tegenover elkaar zitten in het j kleine kroegje, vertelt hij verhalen die men in een familieblad als De Groene onmogelijk af zou kunnen | drukken. moeilijkheid van dit verhaal is, dat het n L*/ Frans anders geloopen is dan men in een weield, l die het nieuwe rechtsbeginsel geschapen heeft: peen misdaad zonder straf, zou kunnen eischen. Dat het weliswaar een happy end heeft, maar niet een wa.irin | de deugd beloond en de ondeugd bestraft wordt. Gisterenmorgen om 10 uur kwam hij bij me. Hij l had een nieuwe, wijde matrozenbroek aan, een blauwe trui met anker en hij droeg een bruinen zak met zeemansgoed over zijn schouder. Daarmee t ing hij in den hoek van mijn kamer zitten die zoo ver mogelijk van het raam af is en zei laconiek: ,.Om n uur komt mijn taxi." Terwijl ik koffie i ettt vertelde hij bij stukjes en beetjes wat er den vor gen | nacht en dien morgen gebeurd was. Bij Bernard trof hij een Duitscher. Het kwam! goed uit dat hij nog wat poen op zak had, want] juist doordat hij niet alleen maar een biertje .vannam, maar er ook een paar weggaf, kreeg die link| vertrouwen. Samen gingen ze de stad in. Ik waarschuwde hem," zegt Frans, dat je iiierl in Antwerpen verdomd voorzichtig moet zijn voor de pickpockets en dat hij maar niet met de ee-ste de beste meid mee naar boven moest stappen. Ik heb hem ook een goed niese gewezen, eentje warrbij hij niet bang hoefde te zijn voor platjes en ik heb hem van te voren op de hoogte gebracht dat hij l aar niet meer dan noodig was zou betalen. Hij liet -ich | raaien, en toen hij beneden kwam gingen we op nieuw de café's langs. En ik waarschuw hem nog l eens, omdat hij telkens uit zijn vestjeszak betaalde: | pas op voor die meiden die Zoo naast je komen zit ten, met d'r arm om je lijf heen l Maar hij zei: Hik. l Ik ben geen groentje! Wat in mijn vestjeszal zit moet toch op. De werkelijke poen, hik, stop ik a tijd weg waar niemand ze kan vinden. En daarbij vees hij me dat hij achter in zijn broek nog een aparten zak had. Maar toen we de straat op kwamen s'oeg de wisseling van temperatuur hem naar zijn hc of d, hij was zoo zat dat hij niet alleen meer gaan kor. en toen heb ik hem maar in de loods op een paar zakeen neergelegd, met een zeiltje nog extra over hem h< en, dat de politie hem niet te vroeg wakker zou makt n." Frans grinnikte. Die baas van de werkbeurs," zegt hij, waar je anders kunt loopen tot je gijzel haren hebt, wist vanmorgen dadelijk een bcrtje voor me, toen hij een briefje van duizend frank :us-| schen mijn papieren zag liggen." HET was toen twaalf uur en als ik gewild had had ik in het uur dat overbleef zeker wel j ei genheid kunnen vinden om de politie op de hoigti te brengen. Frans liet me rustig naar het café| beneden gaan om cigaretten te halen, toen had meteen op kunnen bellen. Ik deed het niet. Ik heb hem veilig in mijn k?mef j laten wachten op zijn taxi. Waarom? Misschien omdat die blauwe trui hem Verduiveld! kwiek stond en omdat ik me voorstelde hoe h;j bijl het heklicht de vlag aan zou slaan, 's morgens als j de zon opging en ook hoe hij 's avonds weer over del railing van den bak naar het water zou kijken efl| daarbij denken aan de meisjes in Cura9ao of Bu -n Ayres. Last van Uw zenuwen? Spoedig weer opgewekt en gekalmeerd met Mljnhardt's Zenuwtabletten Buisje 75 et Bij Apoth. en Drogisten. Schaken Redacteur; Dr. S. G. TARTAKOWER Kampioenschap van Parijs ?' DE Ville Lumière" is dermate gastvrij, dat zij op het gebied van het schaakspel talrijke buit«. ilanders, die tijdelijk Parijs bewon, ;i, in de gelegenheid stelt hun licht U doen schijnen. Deze buitenlandsche schaaktalenten zijn doorgaans Russen o* Polen, en zoo vinden wij onder de p?rijsche meesters uit de afgeloopen jaren namen als Dr. Cukierman, Snosko-Borowski, Baratz, Dr. Monosscn enz. In verband hiermede mogen w<. verwijzen naar den onlangs ge sp, elden wedstrijd om het kampioenscr.ap voor het jaar 1936, waarin de jeugdige Rus Nikolaus Rossolimo, r f ds voor den tweeden keer, den veelbe^eerden titel veroverde. N'a de eerste 8 ronden schitterde de ster van den jongen Poolschen arts Dr. Cukierman, die 8 overwinningen behaalde, op dit oogenblik echter ge noodzaakt werd naar zijn geboorteland terug te kecren wegens familieomstan digheden, en van verdere deelneming aan het tournooi af te zien. Hierdoor kwam voorloopig de kampioen van het voorgaande jaar, Dr. Monosson aan de spits, totdat deze tenslotte door zijn voornaamsten mededinger, den even ta.nen als ideeënrijken Rossolimo over wonnen werd, en Rossolimo op den eesten prijs beslag legde. De slotstand van de vier eerste.... wv >: '. Rossolimo i3Ya uit 17. II en III Dr. Mr, iosson en de Tschechoslovaak M. VYslter, beide 13, IV Snosko-Borowski, I .;* o* Bij de andere spelers waren o.a. de Fransen-Russische probleem-componist KJberstadt, de Italiaan Romi en C. T>mni, de Berlijner B. Rabinowitsch, de Fransche correspondentiespelers Veriu L.V en Anglarès en anderen. Geweigerd Damegambiet W't: Rossolimo. Zwart: Halberstadt. ?"?? C2 C4 ..;. Pbï03 i. Pgi?£3 i^-r wordt 4. se'; e7-eó Pg8?fó 07?có . .C7?es als beter be- Lei?gs h7?hó .' ?! riskant zou de aanname van den ga-nbietpion 5 dsxc4 zijn en wel wegens 6. e2?4 ! Als wit zijn aanvalslooper behouden w en daarom 6. Lgs?114 speelt, dan kon reeds 6 ..... ds x 04 (7. e2?4, 87 ~g5) zwart met een pion meer gaan spelen. * ..... ?? DdSxfó Vóór alles wordt hiermede de uitval LfA 04 verhinderd. ....... Pb8?d7 1 jp 7 ..... Lf8?<16 of LfS?e? zou me; nog grootere kracht 8. e2?641 vo'»en. Ook het opgeven van het cer.trum door 7 ..... ds x 04 heeft ziin schaduwzijde. Onder deze omstandigher<;n is hier misschien de omgroepee. 9- ? ? ? Dfó?d8 benevens Lf8?67 beste. . e2?4! ....... it is veel energieker dan 8. e2?3. r de eer, deze dynamische opstel'..: tot stand gebracht te hebben, strij3 Westers: Aljechin, die hiermede m dr. Asztalos in Kecskemet 1927 schoonheidsprijs won; Buerger, reeds daarvoor in Hastings 1926 t dezen zet tegen Thomas won en dan nog Winder, die dezen zet nog dien tijd demonstreerde. hè, Ov 9- PC3XC4 Dfó?d8 In genoemde partijen gebeurde 9 ..... £4, echter bleef de zwarte dame verschillende moeilijkheden bloot gesteld. IO. O?O?O ...... Inplaats van 10. Lfi?d3 en o?o, kiest Rossolimo direct de scherpe ont wikkeling. De tegenwoordige meesters weten inderdaad streng positioneele ^plannen met de taktiek der energie te verbinden ! 10 ....... Lf8 e7 ii. Lfi?d3 Dd8 bó 12. Db3?C2 o?o Vol vertrouwen een rustige plaats voor zijn koning te kiezen, besluit zwart om kort te gaan rokkeeren, wordt echter direct door een pionneaanval verontrust. Misschien was 12. . . Pd7 fó, benevens Lc8 d7 beter om dan lang te gaan rokkeeren. 13. hz h4 ! Dbó a$ 14. Kei bi eó?-es Hiermede dreigt 15 ..... f? f S ge volgd door eS 04, maar zwart komt zoover niet meer. Consequenter was daarom 14 ..... b7 bs, want in partijen met tegen gestelde (?heterogene") rokkaden, moe ten beide spelers zoo vlug mogelijk met pionnenaanvallen beginnen. '5- 82?g4 l ...... Hierdoor wórdt niet alleen het eventueele antwoord 15 ..... f7-k-fs te niet gedaan, maar ook het groote offen sief ingeleid. Hier is een voorbijgaand pionoffer aan verbonden. 16. g4?gS f7?fs 17. Pe4?gs Pd7?es Zwart zoekt, vertwijfeld, naar tegen spel of tenminste naar vermindering van het vijandelijke aanvalsmateriaal. 18. gs x hó Pcs x ds 19. hó x g7 ! ...... Niet dadelijk 19. Dc2 x d3 wegens 19 g7?go (20. h4?hs, go?gs) en voor zwart zou dan het ergste ge beurd zijn. 19 Tf8?f7 20. Dc2 x d3 f 5?f4 21. Pg3?e4 . Verkeerd zou zijn 21. Pf3?gs, want zwart zou zich dan met 21.. .. Tf7 x g7 beschermen. 21 . có?es Zwart overschat de natuurlijke ver dedigingskracht van zijn stelling. Hij moest zonder meer met 21.. .. Lc8?f 5 (en dan event. Lfs?-h7) de controle om de kritieke diagonaal bi?hf over nemen. 22. Pf3?es 23. Tdi?gi! Door dezen sterken zet wordt de g-lijn veroverd. 23. 24. Tgixg7 + 25. Pe4?gs f Er zijn n.l. ondekbare dreigingen op de velden 117 of go, b.v. 25.. .. Le7 x gs 10. Dds?gó-f, Kg7?f8; 27. Dgó xeó met vernietiging. Tf?xg7 Lc8Kg8 Zwart geeft op Puzzles Nieuwe opgaven Letterraadsel Uit onderstaande lettergrepen moe ten 20 woorden gevormd worden wier ie en 4e letters een versregel vormen van Truus Gerhardt. al - au - be - bert - de - de - de - den di - does - dom - don - e - e - eel - ei en - gen - greep - groe - ho - in - ke ken - Ie - leer - len - len - len - let - ling me - ment - ne - nie - no - ra - re reet - ren - ri - rob - ten - ter - to - toe tol - tre - tu - tui - tui - u - um - ve vel - ven - wan - zig. Omschrijving i. loopen, 2. vervoermiddel, 3. in den tuin werken, 4. zacht, 5. individu, 6. gebeurtenis, 7. woelwater, 8. kin derspel, 9. geldelijke vergoeding, 10. be zitting, ii. omvallen, 12. snoepgoed, 13- jongensnaam, 14. predicatie, 15. woorddeel, 16. plechtige inkomst, 17. goedendag zeggen, 18. bestemmen, 19. terstond, 20. mogelijk. f Vermenigvuldiging Z O N D A G 19 N JANUARI .' .' .' .' '. N ." N N Werk deze vermenigvuldiging, waar in alleen eenige cijfers N gegeven zijn, uit in cijfers. Oplossingen Letterraadsel Een ezel stoot zich niet tweemaal aan n steen. i. entourage 2. erwtenkever 3. nietig 4. elegant 5. Zamora 6. e p a u l e t 7. lianen 8. s e l d e r ij 9. tractatie 10. oratie n. ornament 12. treffend 13. Zeeland 14. innemend 15. chassis 16. notabel 17. inertie 18. emendeer e n 19. t o n d e l Verwisselraadsel Die zwijgt stemt toe. DAGLOONER ISRAËLIET EVANGELIST ZADELMAKER WATERLEIDING IJZERGAREN GEREEDSCHAP TROONREDE SANATORIUM TORENVALK EKSTERNEST MISANTHROOP TEGENSPOED TOOVERHEKS ONDERKANT ETENSBAK Prijswinnaars: Letterroadiei: Mevr. T. van RossemRobbers, Corn. Jolstr. 74, Scheveningen. Vcrwissclraadscl: de Heer H. P. Kortebos, Groote Noord 31, Hoorn. si» 'l op de tentoonstelling van de VANK in het stedelijk museum te amsterdam van 10 februari?2 maart wordt de goede kwaliteit van het machinale gebruiksvoorwerp in de woning naar voren gebracht wanneer u de inzending van GISPEN bezichtigt, zult u er zich een voor stelling van kunnen maken wat ver staan moet worden onder goede kwaliteit PALTHE trekt de massa! Chem. reinigen JAPONNEN Tarief A i" l.OU IIT uit de. katt. Zoo'*. Losse nummers van De Groene 20 et. Ouder dan 3 maanden 60 et. Toezending uitsluitend na ontvangst van het bedrag d naait 20% KORTING op alle andere prijzen BURGERSDIJK & NIERMANS Boekhandel en antiquariaat Templum Salomonis - LEIDEN -Nieuwsteeg l BOEKVERKOOPING 24 FEBR.-3 MAART Bibliotheken van Prof. Dr. F, J. A. Huart te Amster dam, Prof. Dr. G. C h r. v. Walsem te Leiden» R. W. Besier Japansche tolk te Tokio, F. W. Fledderus leeraar klassieke letteren te Deventer, P. Leendertz letCataloeus terkundige en historicus te Oosterbeek benevens een * gedeelte van de bibliotheek van Prof. Dr. C C. Uhlen25 cent beek en een bekende philosophische bibliotheek. IN DIT NUMMER STAAT IETS dat U .beslist moet weten. En in lk nummer van De Groene staat zoo iets. Neem daarom een abonnement - vandaag nog! BON t ADMINISTRATIE DE GROENE" KEIZERSGRACHT 355 - AMSTERDAM Po«ilro 72880 ? Gtmttnu Giro G 1000 ? Ttltfoon 37964 Ondergeteekende abonneert zich met ingang van heden op DE GROENE AMSTERDAMMER. (De abonnements prijs bedraagt tot 31 December 1936 f 9.25.) (Handteekening) Naam: f%>