Historisch Archief 1877-1940
IIIIIMIIIIIIIIIIIIMIIHIIIIIIMIIUIIIIIIIIIB
i
liegtuigen, geen verdragend geschut en geen
hemische strijdmiddelen waren. In de hoop dat
eventueele vijand, voorzien van deze en andere
i'oderne wapenen, opnieuw zijn tanden zal
:omp bijten op de kracht onzer terreinen"
Idspraak van Gen. v. D. v. I.).
Wij helpen het wenschen. Maar heelemaal
rust zijn wij er toch niet op.
endaagsche journalistiek
£ schrijver van het Kamer-overzicht van
f het Alg. Handelsblad meende zich ter
ge??nheid van de Weerfonds-debatten van eenige
-istelijke democratische opposanten af te
gen n*iken door hen te diskwalificeeren als
rs voor het volle of leege ? pond"
.onmannelijke principe der absolute
;d". Een naïeve inzender protesteerde
ardig, zakelijk gemotiveerd en met
van het afwijkende standpunt. In
van de Beurspagina werd hij te
«i en de Red." kwam daarbij tot
dak, dat debatten over deze
v haar overtuiging niet in
ehooren te worden gevoerd
;den dan ook iedere verdere
(te moest afwijzen.
*rd mannelijk.... en
ridders
i
niiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiii iiiiHiiiiiniiiir
it. Olden spint den draad nog
c zich tenslotte met de
persoonjhrer bezig, in wien hij niet een
(want daarvoor mist deze man
eigenschappen), maar slechts een
maar die voorloopig nog
voortgetr de krachten, die hij zelf ont
stelling duidelijk te maken, haalt
sche schrijfster Dorothy Thompson
«?Sinclair Lewis, die Hitler voor
|«r interviewde. Zij schreef:
toekomstlgen dictator te zien. In nog
Jeze man zal nooit dictator kunnen zijn,
.jttlg seconden had Ik noodlg om te begrijpen.
oor wien heel de wereld sidderde, totaal leeg
zonder houding en zonder uitdrukking; een
kraakbeen inplaats van botten; een spons,
en zonder eigen gewicht. Het prototype
nan.
' lok valt over een nietszeggend wijkend
voorschedel, een breed gezicht, uitstekende
juk?JS Is '4root maar slecht gevormd en zonder
, die spreken van innei lijken strijd en
hij niet zonder charme, maar het is die
charme die den Oostenrijker eigen is.
Gostenrijksch accent. Alleen de oogen
'e grijze, eenigszins uitpuilende oogen.
.«king die men wel aantreft bij genieën,
ei.
an een comedlant. Het is er op geoefend
1 en glad te schijnen of vol rorgelijke
?n oppervlakkige gevoelens tot
uitdruk
.elijk? De symptomen heeft zij
conclusie was onjuist Hitler
he\ toch tofto'ictator gebracht. Maar het is
chei iba*r, d* £ daarin geen enkele positieve
Ie li gt Wie ( ;nkt hier niet aan de
onvrucht' voï.eu", wa irvan Heiden in zijn voorrede
'
vJ
..
weten dat het nationaal -socialisme geen eigen
waarde heeft. Net zoo min als zijn stichter.
een chimaere; het is een regressie-verschijnsel
<. ontwikkelingsgang der menschheid. Maar wij
'n het bestrijden. Het wordt gevaarlijk, als
t niek overwinnen. Want doen wij dat niet,
ons.
«rpersoonlijkte Geweld. Het tot
duivelsverhêven Geweld. Terecht zegt Olden dat de
;gel ? Recht ist was dem deutschen Volke
le recht opheft. Daaronder bestaat geen
eit"; ??ondanks alle pretenties. Hij haalt
de woorden aan van Ortega y Gasset, dat de
ing tot taak heeft, er voor te zorgen, dat
reld slechts een ultima ratio is, een uiterste
it en niet een prima ratio.
beschouwing wil niet in de plaats treden van
noemde boeken. Ik heb maar enkele punten
en.de markantste, en die, welke in direct
' met het brandende vraagstuk: oorlog
rordt er een critische
levensbeschrij>r gepubliceerd, in denzelfden tijd en
groote waarde. Wie meer wil wete"
? js naar
dHOE VINDT DE POSTDUIF DEN WEG M
JAPAN HBBFT BBN GEVAARLIJKE PUTSCH
OVERLEEFD, de wettige regeering althans
wat daarvan nog over was heeft het heft
in handen weten te houden, maar op de gevolgen
zijn wij nog niet geheel gerust. Het Japansche
chauvinisme is een van de haarden van gevaar voor
den vrede. Het gelukken van een, wij zouden zeg
gen, fascistischen staatsgreep, zou dien vrede ter
stond in gevaar hebben gebracht. Op dit oogenblik
kunnen wij nog niets anders zeggen, dan dat het
gevaar latent blijft.
De beurs heeft altijd een scherpen neus gehad.
Misschien berust deze profetische barometer-wer
king in 't geheel niet op intuïtie. Het is best mogelijk
dat er voor sommige groote firma's, die op het Verre
Oosten handel drijven, reden was om tot liquidaties
over te gaan. Wellicht waren dat zelfs groote Japan
sche firma's als Mitsui. Hoe het ook zij: Amerika
gaf reeds sinds eenige dagen koersdalingen te zien,
die in de niet ongunstige conjunctuurcijfers geen
verklaring konden vinden. Plotseling kwam het
bericht dat de telefonische verbinding met Japan
verbroken was en dat er een staatsgreep had plaats
gehad waarbij de belangrijkste ministers en de
vertrouwdste raadgevers van den Mikado waren
doodgeschoten. Op den koers van den Yen, die toch
al zoo geleden heeft van de extravaganties der
Japansche militairen, was dat van noodlottigen
invloed.
Latere berichten spraken van een herstel van 't
wettig gezag, tenminste wanneer andere berichten,
die van een compromis met de muiters gewag
maken, niets anders beteekenen dan dat men bezig
is het eens te worden over de voorwaarden van
overgave.
Maar de gevolgen van den Putsch zijn dan toch
ernstig genoeg om nog lang hun invloed te doen
gevoelen in de ontwikkeling van de Japansche poli
tiek. De grootste ramp is wel het vermoorden van
Takahasji, den een-en-tachtigjarigen minister van
financiën, Japan's Grand Old Man.
Er is zin in den waanzin, om met Shakespeare te
spreken. Takahasji had ernstig gewaarschuwd tegen
het doorzetten van de militaire avonturen-politiek.
Hij had te kennen gegeven geen verantwoordelijk
heid voor de Japansche financiën meer op zich te
kunnen nemen, wanneer het zóó verder ging, en hij
had er niet voor geschroomd te zeggen dat het heele
bedrijfsleven in Japan gebukt ging onder de econo
mische ontwikkeling die het steeds maar oorlogje
spelen onherroepelijk met zich mee bracht.
Hij had bij de jongste begrootingsdebatten kunnen
doorzetten dat de militaire uitgaven besnoeid werden
echter niet genoeg naar zijn zin. Naar onze poli
tieke opvattingen beoordeeld, is het eenigszins vreemd
wanneer de meenings-üitwisseling der ministers, die
aan de solidariteit van het Kabinet voorafgaat, naar
buiten ruchtbaar wordt en het onderwerp uitmaakt
van politieke debatten. In Japan staat het met parle
mentaire verhoudingen evenwel anders, dan bij ons.
En de ministerieele verantwoordelijkheid voor mili
taire aangelegenheden is er nog onvolgroeid. Van
daar dat wij telkens weer zien hoe het leger de over
hand houdt op de politici.
Onze medewerker Günthsr Stein heeft hierover
uit Tokio al meer dan eens geschreven. Wij hoeven
daar nu niet weder op in te gaan.
De fascistische staatsgreep van eenige jongere
officieren had ten doel om de lastige controle af te
schudden en waarschuwende stemmen te ontloopen.
De ministerpresident Okada viel ook als slachtoffer
van dezen afschuwelijken Putsch, evenals admiraal
Saito. Er wordt gezegd dat de jongere militairen
angstig waren geworden door de verschuiving die
zich bij de jongste verkiezingen had geopenbaard
in dégezindheid van de bevolking. Bij vorige gele
genheden was het gemakkelijk geweest het volk
voor militaire expansie-idealen vlam te doen vatten,
maar die stemming bleek , zoo niet omgeslagen, dan
toch aanzienlijk in enthousiasme gedaald. Zonder
twijfel zal nu de verontwaardiging over de gepleegde
wandaden in het aan traditie zoo hechtende Japan,
hoog oplaaien. Laat ons hopen, dat dit een nieuwe
impuls geeft aan de bezadigdheid als politieke
richtsrioer. Dan kan dit alles nog den vrede ten goede
komen. Mocht echter het gevolg van dit alles zijn,
dat de militaire kliek haar positie tenslotte weet te
versterken, dan kan men de toekomst niet zwart
genoeg afschilderen. Dan is het zeker, dat wij in
internationale zaken de politieke crisis, het moment
waarop de onverbiddelijke Historie over de eenige
vraag van belang zal beslissen de vraag of er
een nieuwe wereldoorlog ontbrandt dan is het
zeker, dat wij dat tijdstip dicht genaderd zijn.
DE
IJ ELKAAR
w- -???? 4
der te beraadslagen over de sanctie-politiek. Flandin
komt zelf, Eden ook. Tegelijkertijd hebben er ge
ruchten geloopen over nieuwe vredesvoorstellen.
Wij zijn zoo vrij daarvan niets te gelooven.
Het blijkt wel dat het chapiter der
petroleumsancties nog steeds niet geheel en al bekeken" is.
Men hoort telkens weer de meening verkondigen,
dat vanzelf zal blijken dat samenwerking met Ame
rika niet onmogelijk is, wanneer de zaak maar ener
giek wordt aangepakt. Maar dat is nu iets, dat juist
niet gebeurd is, zoodat men zich er toch ook weer
niet over verwonderen moet, wanneer het blijkt,
dat Amerika zijn belangstelling verloren heeft en
Roosevelt en Cordell Huil niet meer zullen trachten
het Congres mee te krijgen.
Er zijn teekenen Eden's Lagerhuis-speech wees
daar reeds op die doen vermoeden, dat men in
ieder geval in de sanctie-politiek een stringentere
methode wil volgen. Men spreekt ook, als
rempla9ant voor het petroleum-embargo, van een
los-enlaad-verbod voor schepen.
Er ligt een paradox opgesloten in de conclusie
dat, politiek gezien, de vrede er waarschijnlijk mee
gediend is wanneer een land economisch wordt
geblokkeerd, van zijn toevoeren afgesneden en van
zelf in het persoontijk en individurei verkeer met
anderen wordt gehinderd en in de erkenning dat
de vrijheid van het verkeer en de snelheid waarmee
wij met vreemde volkeren van gedachte kunnen
wisselen een onverbrekelijken internationalen band
vormen. Baldwin heeft onlangs gezegd, dat voor
zijn part de vliegmachine nooit uitgevonden had
hoeven te. worden. Maar wij gelooven dat het feit,
dat we op ieder oogenblik in Schiphol kunnen in
stappen om twee uur later in iedere Europèesche
hoofdstad in de gelegenheid te zijn tot een uitwisse
ling van gedachten, meer bijdraagt tot de verbroe
dering der menschen, dan alle bedreiging tezamen
van imaginaire luchtaanvallen. Onbewust smeedt
het moderne verkeer, vooral het zoo verbazend ge
makkelijke luchtverkeer dien hechten internatio
nalen band iederen dag vaster. Het schijnt absurd
om dan tot de conclusie te komen, dat menschelijke
eendracht eischt de Internationale van het Ver
keer" op n plaats den weg te versperren. Aan den
anderen kant is het duidelijk dat de
Volkenbondslanden in de sanctie-politiek de gelegenheid hebben
gekregen hun verlangen nu ook kracht bij te
zetten.
Wat tot verscherping der sancties dringt, is niet
alleen de noodzakelijkheid der sancties met betrek
king tot het Italiaansche conflict, maar het exempel
tegenover een mogelij ken vredesverstoorder. Dit is
het punt, waarop de sanctie-politiek aansluit bij het'
multi-laterale pactensysteem, dat men op het oogen
blik bezig is op te bouwen.
Duitschland wil daar niet aan mee doen. Onder
nationaal-socialistisch regiem zou dit ook ondenk
baar wezen, want het zou neerkomen op het aan
vaarden, op de bezegeling van den vrede. Formeel
blijft de mogelijkheid open voor Duitschland om er
in opgenomen te worden. En Frankrijk verzet zich
fel tegen de van Duitsche zijde geopperde bezwaren.
Flandin kondigde aan dat hij eventueele formeele
protesten van Hitler naar het Haagsche Hof zou
verwijzen.
Dat men voor het overige op zijn hoede blijft,
blijkt wel uit het feit dat men in Genève ook onder
het oog ziet, dat men stelling zal moeten nemen
tegen een eventueele inbreuk op de demilitarisatie
van het Rijnland. Wijzen de besprekingen van den
tusschen Rome en Berlijn heen-en-weer' vliegenden
Von Hassel op naderend onheil van Duitsche zijde ?
OP DE SYNODE VAN OEYNHAUSEN hebben
de radicalen de leiding gekregen in de Belij
denisbeweging. Dat wil zeggen: geen compromis
meer met de nationaal-socialistische wereldbeschou
wing of met kerkminister Kerrl. Diens plan van
de zachte gelijkschakeling door de kerkcommissies
is dus volledig mislukt, te meer omdat dit zijn
eigen geestverwanten reeds téver ging. Er wacht
dezen Evangelischen thans een zware tijd, te zwaar
der om dat hun internationale", de oecumenische
beweging, nog wel niet zulk een druk op Hitler zal
kunnen uitoefenen als het Vaticaan nu juist met
goed succes heeft gedaan: mgr. Bannasch, de
rechterhand van den bisschop van Berlijn, die reeds
weken gevangen zat zonder dat zijn chef zelfs de
reden waarom was meegedeeld, is vrijgelaten. Zullen
de 200 gevangen 'R.K. jeugdleiders volgen?
NEDERLAND OVERZEE heeft misschien, dank
zij de debatten over de West- en Oost-Indische
begrootingen en de c'6ésr.an vooraf en daarmee
*.?nde per5 houwiiigen, ook eens
?-<?' - '
AL
i stokp
ndsch,'
:ts. Gene
uden, dat|
jze te;
igenaard
:e plaats
doch
moestt-n l
strategen,|
.odewijk,
ten in
n." (d
? strateg
boeken i
an mor
.voering i
«geen
c
.niitiiiiiiiiiiiii
streven
samen
:n enkele |
Pacifis
»ken van |
dan vo
??en ont)
laats
roor dt|
het,
Ie
sn ni
? en
sen on
truitiel
.waan
tell.t
machtl
laaide!
irdeela
.e
n
ven
oott
chieid
jze wij
partij
,eld
oopenl
pe.%:
m Sc
brecht|
arreri
iptc
ont
:n.Dcn|
i ven'
rweard
ing
gewe
\denl
nburgj
Hr
ij bu
de ro
onder
die zie
len
tan
«r
«rewo
til.
a alle l
mervan geeft l
Een onopgelost vraagstuk
G. de Josselin de Jong
HOE vindt een verdwaalde duif
den weg naar huis terug? Van
welke richtingaanwijzers be
dient zich de beroeps"-reisduif, die
opgegooid wordt te Brussel, Bordeaux,
Toulon, Toulouse, Marseille, Madrid,
op 500/1200 K.M. van z'n honk en hok ?
Z.g- markante landschapspunten kun
nen het niet zijn (wél vlak bij huis,
daar hij de buurt kent), want een z.g.
convooi, een aantal manden met wed
strijdvogels, reist in gesloten wagon en
het zou te absurd zijn aan te nemen,
dat de in den vreemde aan hun lot over
gelaten diertjes een terloops door 'n
treinraam gezien panorama later uit
den hemel zouden signaleeren en be
redeneerd" herkennen als een der
tusscher.stations op hun route
De oplossing moet u in een andere
richting zoeken: dat kompassen" is
een aangeboren talent, 'n gave als
muzikaliteit, schaak- of taalgevoel.
Het is ook geen instinct. Waarom het
nit' onder dit alles-opnemend instituut
re sorteert is een te omvangrijk
dierpsych .'logisch nevenonderwerp om daarop
?n te gaan, trouwens een bevredigen
de definitie van het b~grip Instinct
begaat nog niet", aldus Dr. A. J.
Bierei'5 de Haan, het blijft een
basisverstóijnsel, een oerfenomeen in
Goetheaanschen zin." Een begrijpelijk iets
bij deze, overigens voor ons moeilijk
aa:. te voelen, capaciteit is de erf factor.
Omdat immers de duivenhouders posi
tieve eugénese toepassen, d.w.z. alleen
hu.i beste oriënte.erders als
fokmateriaal gebruiken, gaat de zich per ge
slacht versterkende eigenschap als een
ger.eale familietrek machinaal van
voorouders op nakomelingschap over.
Kleur, grootte, gewicht zijn bijzaak
bi' een vliegduif; het is een
karakterra-", het omgekeerde van een sier- of
tentoonstïllingstype, waar wij geen
in'?llect eischen, doch daarentegen een
bepaald veerenmotief op een zeker
model. Het exterieur van zoo'n
werkduif is niet precies weer te geven,
evenmn. als de kleur van nutvee. Een
postdu ; is zoo forsch van bouw (hoewel de
go-iwerkende Luiksche variëteit ge
drongen is) en heeft zooveel stroomlijn,
da1 hij een vaart kan ontwikkelen van
60 K.M. per uur, welke
automobilistiscne norm de duivenmelker uitdrukt
in 1000 meter per minuut = 16,5 me
ter per seconde. Om den richtingszin
bij te staan is het oog bol en vif; de
kleur speelt geen rol, waardoor het
meerendeel logischerwijze voorkomt
in de neutrale natuurkleur van den
w; 'len grondvorm, de Rotsduif,
Colurr;bia Livia, n.l. blauwband.
WORDT een korf Amsterdamsche
renvogels dus om 6 uur 's
morgt'is in Parijs opgelaten waar zij
zich ook werkelijk opgelaten zouden
v.'clen zonder hun geheimzinnig ori
ntf- ringsbewustzijn dan kunnen zij
| dat traject van 420 K.M. n vogelvlucht
bf 'loudens tegenwind in zeven uurtjes
af'eggen en om ca. 13 uur thuis strij
kt M". Bij aankomst wordt de
eerstbi menvallende kampipenduif door den
b.; as, die nerveus het hemelruim
afz:')"kt of-'t-ie-nooit-komt, getoond of
atVeklokt, d.w.z. wordt hem het
rubberconcoürsringetje van den poot
geschov< u en als bewijsstuk, niet ongelijk een
n untstuk in een gasmeter, in de
controleklok ingebracht. De klok, die dan
a-slaat, aldus registreerende hoe laat
nr zooveel is gearriveerd, Wordt in het
clublokaal met die van de mededingers
vergeleken. Meestal is dat een café,
waar de wedvluchtcommissie met
spanning en pils de resultaten^afwacht.
Het postduivenras wordt naar zijn
prestaties ingedeeld in: de vitesseklas,
die afstanden aflegt van 100/300 K.M.,
de middenfondsklas, die tot 900 K.M.
komt, en de fondsklas, voor vliegroutes
boven de 900 K.M. Tot deze topklasse
hooren de vogels, die voor de
transAlpen of Pyreneeënvluchten worden
ingeschreven en getraind. Daarnaast
kent men de specifiek Amsterdamsche
drachtduiven of opgooiers, die, alhoe
wel geen officieele (inlandsche) post
duiven maar z.g. hoogvliegers,
vereenigingsvluchten" houden van 15/45
K.M. ?
Een groot liefhebber van de
postduivenhouderij was Koning George V,
wiens op Slot Sandringham gehuisveste
stam meermalen werd ingeschreven
voor de Duiven-Derby; uit zijn slag
(hok) gingen vele kostbare exemplaren
over in andere handen, zonder onder
scheid van rang of stand bij die
collegaduivenamateurs.
WIJ willen echter niet volstaan
met de mededeeling, dat het
zich-kunnen-oriënteeren een geërfd
kenmerk is. Alle dieren alsook natuur
volken bezitten dien migratieaanleg.
Denkt u maar eens aan alle trekvogels,
zangers, steltloopers, meeuwen e.d. die
landenver wegtrekken en hun
broedgebied telkens weervinden. Zalmen
trekken jaarlijks de rivieren op, wier
toch minieme monding zij van de on
metelijke zeeën uit weten op te sporen,
om in zoet Water kuit te schieten.
Bijen zwermen zoemend een
doodvreemde hei op, zwerven binnen hun
actieradius van 4-5 K.M. rond en zijn
tegen zonsondergang weer in haar korf.
Purperreigers, door Artis aan de
Vereeniging voor Natuurmonumenten ge
schonken om op Callandtsoog uit te
zetten, waren 's avonds, als hadden zij
een retourtje genomen, weer boven op
hun volière in Amsterdam;
Carolinaeendjes, door een Londensch park aan
gekocht, gingen oogenblikkelijk op de
wieken en spurtten linea recta overzee
weerom naar hun vijver in *... Boe
dapest.
In de postduif is deze oergave in
deze duivengroep nóg onderstreept
door fokkeus en fokkunst. Het ori
nteeringsgevoel der duiven is dus waar
lijk geen unicum, in tegendeel een nor
maal natuurwapen tegen afdwalen van
de kolonie.
Wanneer u uw koppel duiven ver
van huis de vrijheid geeft, beginnen zij
met hoog op te vliegen en ergens daar
boven hun ontvangertje in werking te
zetten, dat uiterst sensitieve en selec
tieve apparaat, waarmee zij de stem
van het nest hooren", een ontastbaar
orgaan, dat wel in de hersenen zal zete
len, waarmee de stralen opgevangen
kunnen worden, die van hun woon
streek voor hun hypergevoelig
reageerend richting-opsporend toestel uit
gaan. Tevens ziet u hoe sommigen lang
in kringen toeren" alvorens zij
ineens t beet hebben, hoe anderen
terstond den geest krijgen en zoo uit
den transportkorf rechttoe-rechtaan op
huis aankoersen, terwijl weer anderen
hun ontvangertje niet op dreef kunnen
krijgen, geen gehoor" krijgen, niet
kunnen afstemmen op het vibraties
uitzendende vaderland, tot zij ten slot te
stuurloos met vreemden meevliegen of
verdwijnen auf Nimmerwiedersshen.
Dat het inderdaad radioactieve stra
len zijn moge hieruit blijken, dat dui
ven, opgelaten van een werkenden
zender, nist of moeilijk de richting naar
het home weten te preciseeren, terwijl
zij bij een niet-uitzendend station nor
maliter hun koers vinden.
Al beschikken onze duifjes dus niet
over bovennatuurlijke gaven, slechts
over een oertalent, dat men in diverse
vormen bij vele diersoorten weervindt,
biophilosophisch blijft het iets
wonderbaarlijks, vooral voor ons, blanke zoste
eeuwers, die die nee plus ultra korte
golfjes met problematische trillingen
niet kunnen opvangen jammer ge
noeg, vooral als we eens ergens terecht
komen waar geen A.N.W.B.-K.N.A.C.
borden staan.. ? ?
-BIJ DE
FOTO'SVóór elke vlucht worden de slagfiennen
van de duif zorgvuldig gecontroleerd
(boven). Tegen dot de duiven terug ver
wacht worden staat elke mededinger met
het voederbakje in de hand op den uit
kijk, de contrdleklok naast zich (midden).
De echte du/venme/ker zit den heelen
Zondag op zijn p/otje, hoog boven het
stadsgewoel (onder).
PAG. 5 DE GROENE Ne. 3065
lle\e
L**
. tl'
k