De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 6 maart pagina 8

6 maart 1936 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

Hiegtuigen, geen jhetnische strijdrr > eventueele vija: Moderne wapene |omp bijten op ildspraak van | Wij helpen h ast zijn wij er :ndaagseh schrijver i net Alg. Ha nheid van de stelijke dem d. VOO tlonmai i". E l van i van STRAATIEIIIIGEIIS EN DOODGRAVERS Dr* K. Kuiper DIRECTEUR ROTTERDAMSCHEJDIERQAARDE DIEREN hebben een heel ver schillende mate van aanpas singsvermogen met betrekking tot hun voedselvoorziening. Er zijn er, die zoo gespecialiseerd zijn, dat het bij voorbeeld in gevangenschap de groot ste moeite kost hen tot het eten van iets anders te brengen dan wat zij gewoon zijn. Als voorbeeld zou ik kunnen noemen de slankapen, die bijna uitsluitend bladeters zijn en zonder overwegend gedeelte groenvoer ook nagenoeg niet in het leven zijn te houden, en de schubdieren, die even afhankelijk zijn van een menu, voor namelijk bestaande uit mieren en termieten. Diametraal daartegenover staan de dieren, die nu letterlijk niets versmaden wat hun eetbaar voorkomt, die, zooals de bruine rat, plantenkost eten, aas niet versma den en zich niet ontzien zoo moge lijk ook als roofdier op te treden. En daartusschen bewegen zich dan de groote massa der dieren, die herbivoren zijn, maar minder kieskeurig dan de slankapen, of carnivoren maar het niet uitsluitend op insecten gemunt hebben, of omnivoren doch niet zoo onbehaag lijk vraatzuchtig als de rat. Het spreekt vanzelf, dat dieren met een groot aanpassingsvermogen wat hun voedsel betreft het meest geschikt zijn voor de aanraking met de menschelijke samenleving. Natuurlijk komen er nog wel andere factoren bij, die invloed hebben op deze geschiktheid, maar veel vogels, die vroeger^ nooit in grooten getale in de nabijheid van menschelijke woningen en vooral niet in steden werden aangetroffen, ziet men daar nu op sommige tijden bij massa's, omdat ze er voedsel vinden. Daar heb je bijvoorbeeld de kokmeeu wen. In dezen tijd van het jaar leven ze als het ware onder ons menschen en ze snappen overal alles weg, wat aan eetbaars weggegooid wordt. In het bijzonder vindt men ze natuurlijk daar waar vischresten te vinden zijn, als bij een vischafslag, maar feitelijk overal langs de kaden van een haven stad en zelfs wel verder in het binnen land, 's Zomers voeden ze zich met slakjes, kleine schaaldieren, insecten en hun larven, kleine vischjes en zelfs met vogeleieren en nestjongen. Bij winterdag nemen ze wat de mensch hun laat en ze varen er wel bij. DOOR dit opruimen van afval kun nen allerlei dieren, zoogdieren zoo goed als vogels en ongewervelde dieren, zich onwillens en onwetens zeer nuttig -maken tegenover de menschelijke samenleving. Op onze breedte neemt dat nut nog niet zoodanige afmetingen aan, dat men alleen daarom de dieren zou moeten beschermen, maar in warmere streken en vooral waar geen geordende toestanden bestaan met be trekking tot rioleering en straat reiniging, kunnen de aasetende dieren een rol gaan spelen, die hen vrijwel onmisbaar maakt voor den mensch. Wat in geringe mate hier door de meeuwen wordt gedaan, dat knappen in de tropen en subtropen de gieren en de maraboes volledig op en zij genieten van den mensch dan ook bescherming. Zij zijn er werkelijk voor een goed deel de plaatsvervangers van den straatreiniger en ze werken snel en afdoende. Het is een merk waardig ding, dat de gieren, die tot de roofvogels behooren en de mara boes, die ooievaars zijn, beide een vrijwel kale kop en hals bezitten. Ziehier een heerlijk' argument voor de aanhangers van de lamarckistische aanpassingsleer: bij het wroeten in de ingewanden van de cadavers zouden de veeren veel te veel met bloed en vuil besmeurd worden en dus.... Met hun statige passen wandelen de mara boes ongehinderd door de inwoners langs de straten der steden en dorpen en verorberen alle soorten van afval tot zelfs doode katten toe. Een enorme krop, die bij tijden bovenmatig vol kan zijn, laat zich door het onbevederde vel van den hals raden. Dikwijls kan men ze, de kale kop en sterke snavel tusschen de schouders inge trokken, uren lang zien staan, schijn baar in diepzinnig gepeins verzonken. Vroeger, toen de dames nog veerenboas om den hals droegen die van de buikveeren van de maraboe gemaakt plachten te worden, bestond er nog reden om ze te jagen, nu niet meer. De gieren houden zich meer in den omtrek der menschelijke vestigingen op. Ze behooren ongetwijfeld tot de vogels met de best ontwikkelde gezichts-zintuigen, want ze bespeuren, op een hoogen uitkijkboom gezeten, mijlen ver in den omtrek alle bewe gingen van soortgenooten, die op eenig aas neerstrijken en in een oogwenk tijds bevinden zich tientallen exempla ren ter plaatse, zoodat in korten tijd van het grootste dier niets dan wat perfect afgekloven botten over is. In meer ,,landelijke streken", zooals Abessiniëen andere deelen van Afrika, wordt het opruimingswerk ook door hyaena's en jakhalzen verricht. Deze aasvretende roofdieren zijn trouwens ook, ten deele zelfs voornamelijk, 's nachts werkzaam. Het lachend gehuil van de hyaena's is een van de geluiden, waar de reiziger in Afrika het eerst aan moet wennen. Tot zekere hoogte zijn veel dieren aaseters, al is het maar bij gebrek aan beter. Zelfs de leeuw onthoudt zich niet van een cadaver, als de omstandig heden er toe leiden. En van wolven, Wilde zwijnen en gordeldieren is het zelfde bekend. Dieren, die hun prooi naar een hol sleepen, zooals ratten vaak doen, of die met vereende krachten het cadaver onder den grond werken, zooals som mige kevers, verrichten voor den mensch het werk eens doodgravers. Vandaar dat een keversoort dan ook algemeen onder dien naam bekend is. Maar bij deze diersoort hebben we te doen met zeer weinig door omstandig heden te beïnvloeden instincthande lingen. Het doodgraverswerk maakt deel uit van een constant verloopende reeks van handelingen, die met het leggen van eieren in het lichaam van het begraven doode dier eindigt. ; Voor den mensch zijn de dierlijke straatreinigers stellig van veel meer belang dan de dierlijke doodgravers. Maraboe schijnbaar in gepeins ver zonken HERHAALDELIJK is beeld al ter sprake vliegtuigen zonder draadloos bestuurd van <^ een schip af, of desnoods ander vliegtuig uit, die stijgen, manoeuvreren en ., gens de wens van de man" knopjes drukt. Het zou nati aardig zijn als meneer naar New-York kon bt... rustig op Schiphol blijven een koptelefoon over zijn oren; dat lijkt voorlopig nog een Verne-achtig. En eigenlijk kort die hele draadloze geheimzinnig, wat niemand*, wonderen die weet dat men i weer elke technische voor., de eerste plaats dienstbaar maken aan militaire be_. eerste succesvolle openbare u, tie van draadloos vliegen had] plaats tijdens de engelse van verleden najaar, ten van de militaire attachés vaal bevriende mogendheden.... tuurlijk op veilige afstand va heimzinnige vliegtuig werd, den. In de kist, een gewone Tiger Moth, zat luitenant van de Royal Air Force rnetl orders om zijn handen thuis ttl want hij zat er alleen omdat] zonder bemanning boven plaatsen in Engeland verboden] toestel werd gestart van eeni het steeg op, maakte wen duikvluchten en landde na _ keurig op de afgesproken plaat) dat de zegels van de besturiti verbroken waren. Het v ra ( het draadloos vliegen was opgelost. DIT vraagstuk was tweeledJ eerste plaats had men te] dat het vliegtuig automatisch) wicht bleef, dat elke onv afwijking van de gestuurde l ten gevolge van een remoi blikkelijk werd gecom.er daarna kon men aan de dra sturing beginnen. Het evenwicht word r au gehandhaafd met beh.tlp gyroscoop. Wanneer een lichaam snel om zijn as dn deze as de neiging een een kregen stand te behouden. gyroscopische werking is oor een tol in evenwicht is 200 draait en dat u op uw fiets zitten zo lang deze no;/. een| snelheid heeft. De krachten optreden zijn niet gering. Ui gelegenheid eens het gede voorwiel van een fiets in beide| nemen, de as horizontaal ho dan het wiel snel laten dra dan met aanzienlijke kraciitsin zult u er in slagen de as een and te. geven. Van deze eigenschap] maakt men nu gebruik. In het T wordt een gyroscoop gemon verbonden is met de besturing bij de minste wijziging ir. de '? het vliegtuig (en dus in do stand] gyroscoopas) treden er in de i tegengesteld gerichte kra< hteno stellen de besturingsorganen in' en zo keert het toestel in -'«ju kelijke stand terug. In werkelijkheid is bet iets minder eenvoudig. Neem i uw fietswiel ter hand e:; h» verticaal. Probeer hem nu zetten. Niet alleen dat dit veel J ning kost, er gebeurt ook anders: de as wil een andere J loodrecht op de richting, waariaj tracht te krijgen. Door dezelfde» gaat een draaiende tol, als u I neerzet, een zodanige bewegfofj dat zijn as een kegel beschrijr beweging heet praecessie, en '? zou ook in onze vliegtuigoptreden als er krachten ..lts op de as kwamen te De gyroscoop regelt daarom gr middel van een relais de ran gecomprimeerde lucht in cilinders, waarin zuigers belie de besturingsorganen in [stellen. Maar dit is eentechonderheid die het principe niet raakt. ? rijde gyroscoop kan het vliegL onder alle omstandigheden [blijven vliegen. Nu komt aan wat men met een verkeerd utomatische besturing noemt werkelijkheid slechts bestu rfstand is. Hiertoe is het toeerust met een korte-golf? die ingericht is voor zes ver golflengten. Laten we ze ge? A, 31 C enz. noemen. De van golflengte A heeft tot at het zij roer links uitslaat, bij bet in de nulstand staan, bij C ; naar rechts uit. Op overeenwijze wordt met de andere (flengten het hoogteroer be de grond bevindt zich een (waarmee men elk der zes en kan uitzenden. Een druk F maakt dat golflengte F [itgezonden en het ontvangen engte F doet het toestel stijgen. iiger kan het niet. practijk komen er natuurlijk een paar kleinigheden bij De gyioscoop wordt aangedoor Ten windmolentje dat or de snelheid van het toestel daar dat dit gestart wordt met va.i een catapult. Zoodra het | wel is opgestegen wordt auto: d'! antenne uitgedraaid; eerst het vliegtuig gereed voor beBij de landing laat men de ken tot de antenne de grond jitheeft tot gevolg dat de motor jfgezet en het toestel horizon gen. Door de verminderende zakt het langzaam door en en keurde landing. Tenminste de man aan het schakelbord | op tijd op zijn knopjes heeft , wat niet zo heel gemakkelijk |te zijn. enge' 3e marine worden op 't iblik draadloos bestuurde vliegsbruik: als schietschijven bij Ken met luchtafweergeschut. sft hierbij de ervaring opgeit de af weerkanonnen tegen raadlo,:e luchtmonsters heel konden beginnen. Alleen in een [van mitrailleurvuur waren ze . wanneer ze tenminste sr vk-gen dan enkele honderrs. iber ah ze lijkt is deze situatie it de practische tóepassing der besturing is voorlopig "nog tot korte afstanden, het^meie is kwetsbaar en raakt ge[ijk vati streek en storing door ? zender lijkt bovendien wwdie. Maar met dat al is het 'Pen u in toch maar weer een schrikwekkender geworden, en l zal kunnen beweren dat draad vliegtuigen een bij .uitwapen zijn .....?? j was rok weer het verhaal van «leerling? Hij stelde krachten t die hij niet wist te beheersen [hem dreigden te vernietigen. Thaal is nog altijd leerzaam. Dr. B. HILMAN DANSEN EEN BESCHAAFD BEHOEBEN mits In TANZ KLAUSE Manlntr. k/k UIMCHEPIEM Maak Uw tanden Het is niet meer noodig de nadeelen van onaantrekkelijke, leelijke tanden te ondervinden. Welke charmes U overi gens ook bezit, de Natuur wil dat U tevens gul en vrijmoedig lacht, waarbij ge zonde, hagelblanke tanden te zien komen. Colgate's Tandpasta, de speciale pasta nadrukkelijk aanbevolen door vele tand artsen, geeft U in weinige weken deze bizondere charme! Want het is niet af doende Uw tanden alleen te borstelen. Wilt U ze grondig reinigen dan moet U Tweemaal Uw geld terug! Als U na het gebruik van n tube Colgate's Tandpasta niet volkomen tevreden bent over de resultaten, zend dan de leege tube aan COLGATE, Amsterdam-C., en wij betalen U het dubbele van de aankoop prijs terug! Laat Uw laoh Innemend zijn..., en aantrekkelijk! gebruik maken van Colgate, de speciale tandpasta met dubbele werking! Ten eerste omdat haar aromatisch schuim doordringt tot in de kleinste hoekjes tus schen de tanden, waar gevaarlijke voedselresten achterblijven. Dit schuim reinigt de mond volkomen; het beschermt Uw tanden en voorkomt slechte adem. En ten tweede omdat Colgate's Tandpasta het tandglazuur polijst door een feilloos doch volstrekt onschadelijk bestanddeel, dat Uw tanden hagel-blank maakt. Draag zorg voor wat de Natuur U gaf. Houd Uw tanden blank met Colgate's Tandpasta en Uw lach zal ongedwon gen, Uw adem frisch en zuiver zijn. VRAAG NAAR COLKEET" l Voor kleine verwondingen: hef ideale Reeds vond fISct. HEERENKLEEDING VOOR VADER EN ZOON TOT REDELIJKE PRIJZEN ADRIAAN SCHAKEL HEIUGEWEG - TELEFOON 37273 Een dame woonachtig In Assen Die wilde haar man eens verrassen Z(J reisde per spoor Naar Qroot-Mokum daarvoor En kocht toen bU SCHAKEL z\}n dassen Verkrijgbaar bij Apothekers en Drogisten *** MOSKOU, LENINGRAD ««. ? ORANOIOSK OPTOCHTEN ? DAGVERBLIJF MET RONDLEIDINGEN vanaf Fl. 6«? O«niw*lr. prmptctvum «n oaniMldtng M ALLE REISBUREAUX IN KV, EXPOftTCHU» JNTOURIST--MFOIMATIUUMAU AMSTIIDAM.IUID ? STADHOVDIISKAOI 134

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl