De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 13 maart pagina 2

13 maart 1936 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

'jfcfc. Wieftuigen, geen jhemische strijdrr -eventueele vija: [toderne wapene [omp bijten op ildspraak van [Wij helpen h [rust zijn wij er >ndaagsche ?^«??MMBMMMM^MM» schrijver ifiet Alg. Ha nheid van de stelijke dem en di bid" b« Idei ing j tot l'slet AARDBEVING IN EUROPA DE gebeurtenissen van verleden Zaterdag waren als een aardschok in het toch al zoo onrustige en angstig geworden Europa. Aan de vele verdragsschendingen van Duitschland heeft Hitler nu het verscheuren van het Verdrag van Locarno toegevoegd. Weer een vodje papier l Kunnen internationale verdragen geen aanspraak maken op een langer leven, dan tot het oogenblik dat zij n van de contracterende partijen niet langer passen? Zóó is geen enkele afspraak meer van eenige waarde. Er zijn in dit geval zeer zeker argumenten aan te voeren, die voor de Duitsche stellingen pleiten. Maar nooit een hoofd-argument. De wijze waarop Hitler de bezetting van het Rijnland heeft doorgevoerd kan er in geen enkel opzicht mee door. Wij kunnen ons zeer goed voorstellen, dat in Duitschland de wensch leefde de volledige militaire souvereiniteit, ook in het Rijnland, te herstellen. Maar door zelfs de poging achterwege te laten om dit langs den weg der onderhandelingen te bereiken, heeft Hitler zich aan een grof geval van rechtsschennis schuldig gemaakt. De détails van zijn Rijksdagrede kunnen wij ter zijde laten. Maar wij mogen toch wel een kort oogenblik stil staan bij Hitlers aanbod aan Neder land orn mee te doen, voor het geval de mogendheden mochten ingaan op zijn voorstel tot een nieuw stelsel van non-agressie-pacten. Hierop moeten wij direct zeggen: neen I Laten wij veronderstellenderwijze aannemen, dat Hitler oprecht was, toen hij dit aanbod deed. En laat ons even op de ontwikkeling der dingen vooruitloopen en ons voorstellen ciat de onderhandelingen over een nieuw West-Europeesch Pact tot een goed resultaat komen. Dan moeten wij ons er nóg buiten houden. Nederland kent slechts den Volkenbond. Een strikter algemeen Volkenbondsverdrag zou Neder lands instemming kunnen hebben. Misschien zelfs in den beperkten vorm van een algemeen Europeesch verdrag dat voor de Volkenbondsleden van ons werelddeel nauwkeuriger omschreven verplichtingen zou meebrengen. Wij zouden b.v. kunnen meedoen aan een Ewopeesche Kamer in den Volkenbond. Maar van een bijzonder verdrag zullen wij ons steeds verre houden. Wij behoeven niet het standpunt in te nemen dat verdragen tusschen bepaalde bij den Volkenbond aangesloten staten in strijd zijn met de Volkenbondsidee. Zij zijn dat zeker niet, wanneer zij op een oi andere wijze de bondsverplichtingen dier staten nader omschrijven. Maar het strijdt met de Nederlandsche traditie en het zou al een bijzonder slecht-passend verlengstuk zijn van de tot dusverre gevolgde Nederlandsche zelfstandigheidspolitiek, wanneer wij bij een bepaalde groepeering partij zouden willen zijn. Het eenige terrein waarop wij bij andere staten aansluiting zouden mogen zoeken, is dat der economische samenwerking. Uit Nederland kan Hitler dan ook geen enkelen weerklank verwachten. *** ' Ook over het feit zelf oordeelende, moeten wij in het oog houden dat wij noch bij het Verdrag, noch bij het uit de verdragsbreuk voortgekomen geschil, partij zijn. Minister Colijn heeft dat in zijn radio rede zeer juist geformuleerc. Wij mogen ons er een oordeel over vormen -^- en dat doen wij dan ook maar het is volkomen uitgesloten dat wij in dit stadium van de zaak mee zouden kunnen doen aan eenigerlei Volkenbondsmaatregel om te komen tot rechtsherstel. Dat is een punt, dat voor ons pas op de agenda komt, wanneer het gaat om de verdedi ging, niet van een groepsbelang, maar van een bondsbelang. . Al is deze aangelegenheid duizend maal belang rijker uit een oogpunt van practisch belang beBOLS In vijftien vijf en zeventig Werd ai van Bolt gesproken; Drie honderd zestig jaar gelee Wat Bolt al aan het stoken. Waarom, de héle wereld door, 't Product zoo'n groot succes n? Omdat de Ondervinding" ook Bij Bob leermeesteres" is. keken voor het vestigen van de Rechtsgedachte in de wereldpolitiek, dan b.v. de Abessynische kwestie, het is en blijft een partijen-conflict waar wij dus buiten staan. Dat neemt niet weg, dat er uit deze geschiedenis nog allerlei hoogstbedenkelijke zaken kunnen groeien. B.v. dreigende in breuken niet op een bepaald verdrag, maar op een algemeene n Volkenbondsregel, die Hitler nu zou kunnen begaan wanneer hij door de besluiten van den Londenschen Volkenbondsraad geprikkeld wordt. De wortel van het kwaad schuilt reeds in wat nu geschiedde: het verbreken van dit verdrag, het voortijdig opzeggen, het zich niet storen aan een beding om geschillen te onderwerpen aan een be slechtingsinstantie, dat is tenslotte een zondigen tegen de algemeene rechts-moraal. Zelfs wanneer het de facto maar een zondigen tegen bepaalde artikelen van een niet-algemeen verdrag is. In Frankrijk is men a prima vista natuurlijk geneigd de zaak anders te zien en dit formeel bestaande onderscheid niet direct toe te geven. Sarraut's eerste, begrijpelijke, opwellingen getuigden hiervan. Maar de zaak overwegende, kan het niet anders of een zóó juridisch denkend volk als het Fransche moet tot de conclusie komen dat het hier tenslotte slechts gaat om een conflict tusschen twee wel-orr.schreven partijen, een conflict dat natuurlijk onder de aegide van den Volkenbond opgelost moet worden (als het opgelost kan worden), maar dat tenslotte van localen en specialen aard is. Dit inzicht bereikt te hebben, is de eerste over winning van Engeland en de onbetwiste verdienste van Anthony Eden en Lord Halifax. Verder zal hun remmenden invloed wel niet gaan. Op hun beurt hebben de Franschen de twee afgezanten van het Britsch Imperium overtuigd (en dat was niet zeer moeilijk) hoe absoluut noodzakelijk het is dat Engeland nu Frankrijk verder steunt. Anders zijn de grondslagen van den vrede voorgoed verloren. Wat wil Frankrijk? Rechtsherstel. Maar aan gezien volledig rechtsherstel niet meer mogelijk is althans een duidelijke veroordeeling en een niet minder duidelijk symbolisch rechtsherstel. En daarenboven: gewaarborgde veiligheid. Wat is daarvan nu nog te bereiken? Veel zal da&rbij van Duitschland afhangen. Met name van de oprechtheid van Hitler. De feiten wettigen het echter niet, om hierin groot vertrouwen te stellen. Zeker niet in de plotselinge Volkenbondsliefde! In Frankrijk geeft men zich rekenschap van het feit, dat Hitler precies de zelfde tactiek volgt als toen hij in Duitschland de macht veroverde en hij daarvoor aanvankelijk den steun van Hugenberg en de Duitsch-nationale Partij noodig had: beloften van eeuwige verbondenheid en onverbreekbare aanhankelijkheid. De Stahlhelm marcheerde op naast de Hitler-troepen. En het zou vanzelf spreken dat onder de dictatuur geen verandering gebracht zou worden in de samenstelling van het kabinet. Maar ondanks alle heilige beloften werd walletje na walletje omver geworpen. De trouw der Nationaalsocialisten aan eenmaal gemaakte afspraken bleek een relatieve grootheid. Zij had slechts tot doel om telkens een stuk van de macht te veroveren. Een macchiavellistische politiek, die overigens vol komen met de theorieën strookt, die in Mein Kampf verkondigd zijn. De Franschen duiden de politieke ontwikkeling nu zóó: telkens heeft Hitler nadrukkelijk verkon digd behalve in Mein Kampf dat er eigenlijk geen reden tot tegenstelling tusschen Frankrijk en Duitschland bestond. En na de regeling van de Saar-kwestie was er niets op de geheele wereld dat deze twee landen nog langer scheidde". Zoo heeft zich de publieke opinie telkens in slaap laten wiegen door de vredesbetuigingen die in wer kelijkheid de intermezzo's waren tusschen de acties tot machtsvergrooting van Duitschland, machtsvergrooting ook dan wanneer het gepaard ging met onloochenbare rechtsbreuk. Wat wonder dat de Franschen nu voor alles n ding zien: Duitschlands streven naar de onbetwiste hegemonie over Europa met als einddoel de volledige heerschappij I Of Hitler misschien ook door de ontwikkeling der binnenlandsche gebeurte nissen op het hellend pad gedreven wordt, is iets dat zij buiten beschouwing laten. In Engeland legt men juist daar weer meer den nadruk op. Maar beide beweegredenen zijn even gevaarlijk voor de rust van Europa. Het is te verwachten dat de Westersche Mogendheden de handen ineen zullen slaan om dit gevaar te keeren en exemplair af te rejkenen met de telkens opdoemende lust, verdragen te behandelen als vodjes papier. PAO. 2 DE GROENE Mb.3M7 iiMiiiiiiiimiiiiiiiimiiiiiMHt ilt CiÉ^ ~*"^*>J^ i Vrouwelijke bemanning HET is toch ook nooit goed m< van vrouwen. Wetten en circulaires noodig geacht om haar van de staatsruif t wijderen. In de Vereeniging van gezagvoerders en stuurlieden ter wordt nu weer geklaagd, dat in.de : vaart zelfs" vrouwen meegeteld leden van de bemanning. Misschi, n zg, haar mee kunnen rekenen als 0.9 m ? dat in de budgetstatistiek geschiedt; wegcijferen zal men die rustige m vrouwen, die men op onze binnei wa vaak aan het stuur ziet, toch niet k nnen.1 i Geen koeien naar Rusland S " i \A/U zouden overtollig vee naar = V V kunnen loozen. Maar mini ? ter f heeft de daartoe noodige faciliteitea afj Nadat Zijne Excellentie in andere fu goed gevolg het defensiepersoneel heeft] | waard tegen bederf door contact met de! | en aanverwante vereenigingen, schijnt goede zorgen ook te willen uitstreken i | leden van onzen hooggerenommeercenj Zij zullen niet door communistiscl e | den worden aangetast. Uit Holland schel) l geen Leer van Mant! l A gul la faute ? | r^\E huismoeder, die zich had te | Lx ter zake dat zij ,,margarine in dem l artikel i der Boterwet heeft vervaardigd,! i zij tot het vervaardigen van margarine i s illllllllllllllllllllllllHIHIIMIIHIIIIIHIIIlllilllllllllllllllllllllllllli Mlllll Spinoza en de un\ lóen Februari 1673 richtte J. Fabritius, hoogleeraar aan de Ac Heidelberg en Raadsheer van c. van de Paltz, namens zijn heer en n eester\ Doorluchtigheid den Keurvorst van d Pol brief aan den wijsgeer B. Spinoza, die Den Haag woonde, waarin hij dezen uit de Illustere Academie te Heidelberg h'.t hoogleeraar in de wijsbegeerte te ver >ulla\ zou hetzelfde jaargeld worden uitbetaald, de overige gewone hoogleeraren genot n. zou Spinoza, zoo werd hem bericht, een >on die uitstekende vernuften, onder welke ook, werd gerikmd, meer begunstigde. Hij oudt\ uitgebreide vrijheid hebben voor zijn wi onderzoekingen. Vertrouwd werd, dat hij geen misbruik zou maken om den van s:.aat$ vestigden godsdienst aan te tasten. Spiroza; werd hem verzekerd, aan de Academie > e Hv\ een aangenaam leven kunnen leiden, znoals l wijsgeer past, indien niet alles anders z >u dan men kon verwachten en hopen. Spinoza had toentertijd reeds groote verworven door het onder zijn eigen nt.at ceerde geschrift over de grondbeginselen begeerte van Descartes en door zijn God ele kundig Vertoog, dat weliswaar niet ond, r zyn| verschenen was, maar waarvan toch stond, dat hij de schrijver was. In dat had hij een warm pleidooi gevoerd voos de i van denken en een soort van apologie g» xh de staatkunde van zijn tijdgenoot johan de wien hij waarschijnlijk in relatie heeft '.e Het was geen toeval, dat deze beroemt 'e i Nederland werd geboren. Zijn ouderSpanje en Portugal gevlucht voor de hadden de wijk genomen naar Nederlard, konden verwachten daar de vrijheid ven godsdienst aan te treffen, die zij in hun ge misten. In die verwachting waren zij gesteld. Den sasten Maart 1673 antwoordde l hij de vereerende uitnoodiging afsloeg verzocht de zaak nog eenigen tijd in ber tad f<| houden, bovenal omdat hij niet wist ^ grenzen bovengenoemde vrijheid van wij-'? zoek beperkt moest blijven, om heni te v de verdenking, dat hij den van staatswege \ godsdienst zou willen aanranden. Twisten over geloof, zoo merkte IMIIIIMIIIIIiniMIHMIIIIIMIIIMMIIIIIIJ niseei 'e was aangesloten bij de Stichting mdsche Zuivelcentrale te 's-Gravenhage [t tot ''e groep margarinefabrikanten was aten". kan men m°eilijk moreel yerantjliik stellen voor haar volgzaamheid aan icieuz-ïpublicatie van het departement Zaken. En de commissie, die hier huisvrouwelijke onkunde in de m van het Crisis-zuivelbesluit aan legt1', evenmin. de grondfout ligt in de inconsequentie uystt m, dat eenerzijds voor breede lagen olkinf; aanpassing predikt, en anderzijds [gerich4 is om in bepaalde bedrijven een veau tr handhaven dat ver boven de vrije ligt -- een politiek, die de kosten van [levensbehoeften onvermijdelijk hoog houdt. s s s l hun -chelden Is Import j de i tweeling der joden in vijf groepen, _ raar Mussert zich schuldig heeft gel, zijn de politieke joden, in de terminoer N.S.B. Polakken" genaamd, bovenaan : op de lijst dergenen die vernietigd moerden. U hebt natuurlijk altijd gedacht dat i var. iit genus was afgeleid van dien van jenri P Jak. Dit is onjuist. De oorsprong et IK 'ionaal-socialistische scheldwoord en" 'noet u zoeken in Mein Kampf", Hitle- tegen de joden in het algemeen jral 'egen de Poolsche joden, door hem Po iacken" genoemd, van leer trekt. or lig' dit woord Herr Mussert zoo voor , mono, en daarom heeten onze joodsche Polakken". | i * miiiuiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimnmiiiiiimiiim \it van Heidelberg rd op, ontstaan toch minder uit vurigen ijver M goi' -dienst, dan wel uit hartstochten van i aard / uit zucht tot tegenspraak, die de men'rijft .'les, al is het ook goed gezegd, verkeerd f gen ' i te oordeeten. En daar Spinoza dat nu l n zij r' ambteloos en afgezonderd leven onderi had, o zou hij zulks allicht nog veel meer te ??!, indien hij een zoo hooge waardigheid .ivaard. \GENt!j d is de naam van Nederlands beroemdi filo.-.wf te Heidelberg in hooge eere geweest. jar n geleden publiceerde de hoogeschool van volledige uitgave van Spinoza's werken. l Spin* a echter in onzen tijd geleefd en zou hij fijhoo:;ige uitnoodiging hebben aangenomen, enke jaren geleden behoord hebben tot de o mar. wn der wetenschap, die hetzij om hun ische overtuiging, hetzij om hun ras uit den w- enschap van de Heidelbergsche hoogetijn u qestooten. Beide motieven zouden voor hebben gegolden. 1933 "^scheen in de lokalen dier doorlachte c inscriptie: Wenn der Jude Deutsch lü^r er". En de beroemde natuurkundige Ler :rd van die hoogeschool heeft in de zoo ' nen vier deelen van zijn Deutsche breven: Men meent dat de wetenschap '! is. Dat is een onwaarheid. Weten' ?'ir ander menschelijk product, vindt zijn en wordt bepaald door het ras en het ^leerde, die deze woorden uit zijn pen uen beschouwt zich zelf waarschijnlijk als el tegenstander van het materialisme. m....i/et deze hoogeschool zich op haar 550itee, ?: luisterrijk te vieren. Alle Engelsche io/en hebben geweigerd zich daar te doen vert. Het is te hopen, dat de Nederlandsche en dit voorbeeld zullen volgen. Zij kunnen ng niet aannemen, omdat zij Nederlandolen zijn. Omdat zij als hoogescholen zijn de wetenschap onbevangen te bestui mei kunnen dulden, dat bepaalde personen ^godsdienst of hun ras uit den kring der welen eden gebannen. En omdat zij als Nederhoogescholen bovenal het beste deel der ckc/ie traditie in eere hebben te houden: \b betrachten voor de godsdienstige overtui'"iun medemenschen. A. C. JOSEPHUS JlTTA ir EDEN heeft bij Hitlers renversement des alliances" zijn hoofd niet verloren. Hij bleef correct en geduldig, naar den besten Engelschen trant. Wie dit echter meent te mogen duiden als een bewijs dat Engeland een anderen kant uit wil als Frankrijk, vergist zich zeer. Wij waren verscheidene malen, gedurende den laatsten tijd in de gelegenheid kennis te nemen van de politieke gevoelens die daar in verschillende lagen der bevolking heersenen. In deze laatste dagen konden wij er wederom het poli tiek sentiment op betrouwbare wijze peilen. Niet alleen de publieke opinie leerden wij kennen ook de zienswijze van hen voor wie de internationale vraagstukken het menu van den dag vormen. Na tuurlijk ziet men daar de zaken uit een anderen hoek dan in Frankrijk. De Franschen geven trou wens zelf toe, dat er alle grond bestaat voor eert verschil in waardeering. Want al blijft het feit der re-militarisatie er het zelfde om, voor Frankrijk is het een naderbij-rukken der bedreiging, voor Enge land is het slechts een verhooging van het risico om als garant over de brug te moeten komen. Dat Enge land zich aan die garantie zou willen onttrekken, is uitgesloten. Het tegendeel is waar: reeds vóór Hit lers geruchtmakende verklaring was men er daar ginds van doordrongen dat met den grootsten spoed een urgentie-programma van bewapening en preparedness uitgevoerd diende te worden. Het Engel sche volk^dat voor 't overige allesbehalve met militairistische denkbeelden dweept, is daar zóó ernstig van doordrongen, dat men haast van een soldateske vloedgolf zou kunnen spreken. Daarbij zijn de Engelschen air-crazy geworden misschien wat later dan andere volkeren, maar op een wijze die aan onze Uiver-dagen doet denken. Dat is niet alleen om Tommy Rose. Het zit dieper; het is de erkenning van het feit dat men daar op dat gebied heel wat in te halen heeft en dat dan ook inhalen wil, om n economisch n militair bij" te blijven. Er is nóg een passage in Edens rede, waarop wel even de aandacht gevestigd mag worden. Hij bracht in het midden, dat de wijze waarop aan het Verdrag van Locarno een eind was gemaakt, in dubbelen zin woordbreuk was. Allereerst wees hij op een recente verzekering van Von Neurath en Von Hoesch. Maar dat niet alleen: hij sprak ook over het bezoek dat Sir John Simon en hij zelf verleden jaar aan Hitler gebracht hadden, waarbij toen door den Führer de verzekering was gegeven dat dit ver drag zou worden geëerbiedigd. In Engeland is over dit bezoek, op officieuze wijze, zeer veel bekend geworden. Binnenskamers is Hitler zich daar, tegenover de Engelsche heeren, aan een gepassonieerden, agressieven maar verwarden woordenvloed te buiten gegaan, precies gelijk aan die redevoeringen, die wij in dit blad veertien dagen geleden beschreven hebben in een artikel over twee pas verschenen biografieën van den Führer. Sir John heeft zich daarna onverbloemd over dit ge sprek" uitgelaten en niet verholen dat men van dezen man alles kon verwachten. Hij twijfelde aan 's mans geestelijke evenwichtigheid daarbij een goed-Engelsch woord gebruikende en hij moest erkennen, dat op zijn onverwachtst de vrede in gevaar gebracht zou kunnen worden. De onparle mentaire uitlatingen van den toenmaligen minister van buitenlandsche zaken verschenen natuurlijk . niet in de officieele stukken. Maar geen Engelschman is er, of hij kent het verhaal precies. Wanneer het in 't gesprek te pas komt, overheerschen ver achting en medelijden het gevoel van angst voor mogelijk gevaar. Maar een begrijpende glimlach Verzekert u dat de Engelschman we] degelijk op zijn hoede is. Men behoeft er niet aan te twijfelen, of Eden wist wat hij zei, toen hij dit gesprek aanhaalde. Dit is de beteekenis van zijn toespeling: wij waren tenslotte gewaarschuwd, dat Hitler onverantwoordelijke din gen zou kunnen doen en nu hebben wij gezien, dat wij er niet op kunnen rekenen dat zijn raad gevers hem in toom kunnen houden l IN DEN VOLKENBONDSRAAD speelt zich het tweede bedrijf van dit drama af. Via Parijs zou Eden naar Genéve reizen. Maar na zijn onderhoud met Flandin, bleek het, dat hij toch in Londen op nieuw overleg moest plegen met zijn collega's, die nóg door een te rosigen bril zagen. Voor het gemak zal de Volkenbond nu ook te Londen vergaderen. Daar zal dan wel blijken, hoe men Edens verklaring moet opvatten, dat in ieder geval Hitlers voorstellen nuchter overwogen dienen te worden. Of het nu PAG. 3 DE GROÉNI N», 30«7 Hitlers voorstellen zijn, of die van een ander, het is duidelijk dat men moet trachten de scherven te lijmen. Men moet komen tot een algemeen Euro peesch garantie-pakt. Maar het zal nooit mogelijk »jn op dien weg voorwaarts te komen wanneer eenzijdige verdragsopzegging en het zich-onttrekken aan arbitrage-clausules schering en inslag blij ven. Dergelijke buitensporigheden zullen moeten worden gestraft en in de toekomst onmogelijk ge maakt, misschien door een nieuw stelsel van auto matische sancties. Van sancties gesproken: er is nóg een probleem, waarover men zich in den VOLKENBOND het hoofd breekt. N.l. de ABBSSYNISCHB KWBSTIB. Men heeft de zitting van den Raad van Dertien te Genéve uit gesteld, maar men houdt zich toch reeds met de kwestie bezig, sinds de Negus de voorstellen van deze Commissie heeft aangenomen om binnen het kader van den Volkenbond onderhandelingen aan te knoopen en ook Mussolini liet weten, dat hij in principe accoord ging waarmee hij alle poli tieke en journalistieke profetieën belachelijk maak te. Ook die van uw kroniekschrijver. Maar hoe dan ook Mussolini kan nu met eere van dit avontuur af voordat de groote" regentijd aanbreekt. En hij kan zich overtuigd houden dat de dankbare mogendheden hem, nu hij wederom de gelederen van Locarno sluit, althans een deel van de vruchten der victorie niet zullen onthouden. En dat nog wel zonder eigenlijke overwinning I Serrez les rangs! Dat de ommekeer in de Abessynische kwestie en de laatste door Hitler veroor zaakte seismische schokken samenhangen, is dui delijk. Een correspondent van The Times wist te berichten hoe, gelijk iedereen, ook de Duitsche diplomatie aannam dat Mussolini vredesonderhan delingen binnen het Volkenbondskader zou afslaan. Een olie-embargo zou daar de consequentie van zijn. Engeland zou zijn handen vol hebben. Hitler kon de re-militarisatie van het Rijnland dus best wagen, temeer omdat zoo'n goede gelegenheid niet gauw terug zou komen. Tegenover Italiëliet Hitler het een en ander van zijn plannen los. Mussolini, echter, begreep aan welken kant zijn boterham het dikst gesmeerd was.... Een uitlegging, die wij enkel en alleen voor rekening van den corres pondent van The Times zouden laten, wanneer zij niet door nadere berichten uit Italiëvolkomen bevestigd was geworden. DOLEN heeft ook zijn conclusie getrokken uit de l gebeurtenissen. De politiek van toenadering tot Duitschland heeft afgedaan. Het zou ons verwon deren wanneer Kolonel Beek nog lang als minister van buitenlandsche zaken gehandhaafd kon word' . De Rijksdagrede van Hitler bevatte een te du.delijke bedreiging tegen den Poolschen corridor en de Polen weten nu dat hun tien-jarig tractaat een polis is, die alles dekt behalve het risico dat de weder partij haar ieder oogenblik eenzijdig zou kunnen opzeggen. Zoodra aan Duitsche zijde een bepaling als druk kend wordt gevoeld, gelooft men daar in een supreem recht dat willekeurige opheffing wettigt. Nu is inderdaad de corridor opnieuw voelbaar" ge worden. De Polen hadden zich n.l. gedwongen ge zien het treinverkeer te beperken, omdat de Duit sche vrienden weer eens met hun betalingen voor het transit-verkeer achter waren. En niet zoo'n klein beetje ook! Het is duidelijk dat de Duitschers de gewijzigde dienstregeling" niet erg apprecieerden. Maar dat deswege het corridor-probleem weer opdoemt, nadat het in Duitschland uit gard voor het Poolsche vriendschapsverdrag het gedurende drie jaar in de la gestopt werd, is hoogstens een bewijs, dat dit probleem in werkelijkheid niet bestaat. Door deze voor Polen zoo gevoelige stee aan te raken, heeft Hitler de laatste steen gemetseld in de om muring van Duitschland. HIER IN NEDERLAND KOUDEN WIJ ONS BUITEN DB KWESTIE, die internationaal de gemoede ren beweegt. Als niet rechtstreeks daarbij betrokil!'

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl