De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 13 maart pagina 8

13 maart 1936 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

Dr. Jac. P* Thysse DEZER" dagen zijn weer twee landschappen" opgericht: het Groningsen en het Zeeuwsch. Wanneer nu nog mettertijd NoordHolland er bij komt, dan hebben alle provincies zoo'n organisatie. Deze landschappen" zijn geen filialen" van de groote Vereeniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland. Doch zij zijn er sterk mee verbonden. Een lid van het bestuur der Groote Vereeniging heeft zitting in elk der besturen van de landschappen. De voorzitters van de besturen der land schappen zijn meteen bestuursleden der Vereeniging en bovendien bestaat er over en weer nog menig persoonlijk contact. Intusschen zijn de land schappen volstrekt onafhankelijk en zelfstandig en geheel gericht op de belangen der provincie. Zoodoende wordt het werk van natuurbescher ming en van heemschut" op merk waardige wijze bevorderd en versterkt. Wij hebben hier te doen met een niet alleen goedaardigen maar zelfs zeer weldadigen vorm van particularisme. Daarover zou nog honderd uit te ver tellen zijn, maar ik wil het nu liever hebben over Zeeland WIJ kennen allen het Zeeuwsche wapen met zijn ,,luctor et emergo" en het lustige leeuwtje, dat finaal tegen de wet van Archimedes in slechts halverwege is ,,ondergedom peld". Reimerswaal en Saaftinge ver tellen ons, dat hij vaak tot over zijn neusgaten er in heeft gezeten. Wal cheren heeft jaren lang gedreven" en thans zijn nog vele polders calamiteus". Deze strijd tegen het water geeft aan het Zeeuwsche landschap een heel bijzonder karakter en menige oude dyle of wiel of kreeke mag daarom in waardigen vorm en goede omgeving behouden worden als waterstaatkundig historisch landschap. Deze kunst matige" landschappen zijn ook floristisch en faunistisch niet te versmaden; denk maar aan de Wollige Distel van Zuid-Beveland en aan de wereld beroemde vogeleilandjes in de Inlagen van Schouwen. In het cultuurlandschap vragen de heggen nog onze bijzondere aandacht, de heggen van meidoorns en wilde rozen die een wilde schoonheid geven naast den regelmatigen bloei der boomgaarden. Vanouds zijn de hagen beroemd. De moderne landbouwtechniek is hun niet welgezind, moge het Zeeuwsche Landschap" er voor wa ken dat ze niet overal vervangen wor den door betonpaaltjes en ijzerdraad. Ook hier kan bij goed overleg op menige plaats een behoorlijk com promis worden getroffen. De Zeeuwsche natuurlijke land schappen zijn in hoofdzaak de schorren en slikken en de duinen. Hier hebben we het aardige geval dat het mooiste en rijkste slikkenlandschap ligt in het centrum van de provincie. Dat zijn de slikken aan den Sloedam, welbekend bij alle vogelvrienden en onder anderen ook om de proeven die daar worden genomen met het aanslibbing bevor derende nieuwe slijkgras Spartino Toronsendi. Hier rijst de vraag of mettertijd de aangroei van de slikken wel gelijken tred zal kunnen houden met de inpol dering en of het wel raadzaam zou zijn om het Zwin in Zeeuwsch Vlaanderen aan de Belgische grens in te polderen. Het aantal der menschen, vooral der jongeren, die het merkwaardige en schoone landschap der schorren en slikken naar waarde weet te schatten, wordt met den dag grooter en zeer terecht is Zeeuwsch Vlaanderen er tegen in verzet gekomen dat hun Zwin zou kunnen veranderen in een ver lengstuk van den Belgischen strandboulevard. EN nu de duinen. Die vinden we in ^Zeeuwsch Vlaanderen, op Wal cheren, op Noord Beveland en op Schouwen. Zij behooren tot de vrucht bare duinen en zouden van nature een weligen plantengroei hebben met voor al langs den binnenrand tal van merk waardige en zeldzame planten en dieren, echte lustoorden. In en langs die duinen hebben wij in den bovengrond zoet water, wat elders in Zeeland slechts op dood enkele plekken het geval is. Er is dus alle reden om het Zeeuw sche duinlandschap in eere te houden en het te doen worden en blijven een lustoord voor het gewest en voor heel Nederland. Helaas is er reeds ontzettend veel bedorven, gelukkig niet geheel en al onherstelbaar. Op Walcheren onttrek ken sinds veertig jaar de waterleidingen van Vlissingen en Middelburg het water aan de duinen. Daar kan nu een eind aan komen, want de groote waterleiding van Zuid-Beveland kan ook Walcheren voorzien. Dat zou een ware uitkomst zijn, dan kon niet alleen weer menig landschap in de duinen regenereeren, maar de zoetwaterzoom langs den binnenkant zou zich weer uitbreiden en het beroemde bosch van de Manteling ging een nieuwe toe komst te gemoet. Op Schouwen bestaat ook een duin waterbedrijf, maar dat heeft ruimer duinen tot zijn beschikking en minder dorstige kelen te laven dan op Wal cheren het geval is. Doch zoowel op Schouwen als op CHARIVARIA Merkwaardige berichten Het aantal van 112 nieuw geves tigde zaken is in werkelijkheid veel grooter." (L. D.) De benzine-tank vertoonde een leegen bodem." (Alg. Ind. Dbl.) Paindeluxe- brood Deze verlaging brengt groote nadeelen met zich mee." (N. K. C.) Dit bracht het oorlogje spelen onherroepelijk met zich mee." (Gr.) Utrecht's station. Het bes-taande gebouw krijgt nieuwe beenen." (Hbl.) Plauderstübchen Spijzen, bestek, serviesgoed, enz." (Gr.) Ingaande belangstelling." (N. R. C.) Men heeft de machine uitge probeerd." (Tel.) Een zeer belerend artikel." (Cetttr. Isr. Wbl.) De zaak is te zien in het raam van den toe stand." (N. Venl. C.) Hij zal allicht een dagboek voeren." (Hbl.) Het juiste woord op de juiste plaats ,,Als de wijn is in den man, dan is het niet gewaagd een auto te bestu ren." ('Nbl. v. Ff.) Groot is de staat van dienst die hij tijdens zijn leven bekleedde." (Eind. en M. C.) Gedrukt en verkrijgbaar bij Gebr. Diederichs téAmsterdam en verder alom." (Hbl. van 1836) Nou, Moe. De Chambrun. de Italiaansche gezant te Rome. heeft deze opdracht gekregen." (H.P.) Met vacantie, zeker. Dat laschtige Hollands Hij had r.ich in een onaantastbare stelling verschanscht." (N. R. C.) Ik heb mij vergewischt." (Polvt. Wbl.) Ik fietste door Noord-Hollandsch beemden." (Kamp.) Persoonlijkheid Daarna bestond er gelegenheid de jarige persoonlijk de hand te drukken." (Hbl.) De Lord Mayor was p. tegenwoordig." (Prov. O. en Zw. C.) De Prinses reikte de ge schenken p. uit." (Hbl.) Hij kwam zijn pluimvee p. naar de markt brengen." (H. D.) Aaneenlijmsels Dit Helmanboek." (Gr.) Kritiek op Buitenland-beleid." (Hbl.) De Marne-slag." (N. R. C.) De Javaemployéen de Deli-employc." (Tel.) Jeugdige valschmunters." (N. Haarl. C.) Geslachtelijke moeilijkheden De heer W. J. Geertsema, quaestrix." (H. C.) Het Italiaansche hetis-niet-waar-campagne." (Leeuw. C.) Duitschlands daad komt niet tot zijn recht." (Alg. Ind. Dbl.) Het Vrijdagavond gearresteerde bende." (Tel.) De levende lijken Men vond het lijk op een bed liggen. Ondanks de zware verwon dingen leefde het slachtoffer nog." (V<*lk) De beide lijken zijn op den weg blijven liggen in afwachting van de komst van het parket." (N. Koerier) Walcheren dreigt een ander gevaar, dat is de bebouwing. Een van de aandoenlijkste land schappen van ons land is dat van Zoutelande: het kleine dorp aan zee, beveiligd door slechts n duinrichel en deze weer beschermd en bewaard door de landhoofden. Buiten die hoofden komen we al heel spoedig in diep vaar water. De duinen zijn met houtgewas begroeid tot aan hun rand. Ze zijn vruchtbaar en kunnen een voetpad verdragen. Vroeger kon men langs den duinkam wandelen tot Vlissingen. Maar nu is hier vlak bij Zoutelande die duinkam uitgegeven als bouwgrond en de doorgang naar het Zuiden ver sperd. Op Schouwen dreigen dergelijke gevaren en het Zeeuwsch Landschap kan ook daar druk werk krijgen. Nu zwijg ik nog verder maar over de bin nenlanden" met hun steden en dorpen, hun oude buitenplaatsen en .parken of restjes daarvan. Het is goed dat er wat leven in de brouwerij komt en dat men geraakt tot duidelijk besef van waarden. Het meeste kwaad gebeurt stilletjes en zonder boos opzet, door onkunde en onverschilligheid. In en om de spreekkamer Een voorlooper van Betnatd Shaw R zijn al heel veel grapjes QJ doktoren gemaakt en Beman Shaw is heusch de eerste niet di< ze bedacht heeft, al heeft hij er wel eer aanzienlijk aantal op zijn naam staan Voor me ligt een. oud boek, Witabu'. Bukhala het boek der kwalen waarin de schrijver Al Jahiz verhaal' 'jan den opbloei der Arabische genees kunde in de achtste en negende eeuu. van onze christelijke jaartelling. In de zen tijd regeerden de eerste chaliefen uu het geslacht der Abbasiden in Bagdad Tot die opbloei heeft de medischt school van Jundi Shapur, in Zuidwest Perzië, veel bijgedragen. De hooggeleer den, aan deze universiteit verbonden, waren nogal hooghartige en eigenwijz* heeren, die zich dikwijls gedroegen a/sq de wetenschap alleen maar voor hen ge schapen was een houding die men bi hun huidige ambtgenooten natuurlijk nergens meer aantreft. Een van de be kendste genéesheeren uit die school wa Yuhanna ibn Masawayhi, en toen hij gestorven was maakte een tijdgenoot eet gedichtje op hem, dat in het Oude Boel der Kwalen" is opgenomen. Vrij ver taald luidt het aldus: Hij liet ons voor zijn drankjes duur be betalen, Maar voor den dood, toen die hem zei'' kwam halen, Wist hij geen raad en faalde plots zij» hand. Wat baat dan alle kennis en verstand? Degeen die voorschreef bittre medicijn, En die het nam tot laaf nis van zijn pijr>, Die het verkocht en die het heeft betaald. Zijn zonder onderscheid in 't zelfde graf gedaald. DR. P. H. VAN DER HOOG Het tragische landschap GEWIJZIGD Hffi-USTEHIÏlElP C. A* Klaasse HET vraagstuk der vaste lasten bij een algemeen sterk gedaald prijsniveau is nog allerminst opgelost. Het doet zich voor in velerlei asp, .t. Ten aanzien van onze verhou ding tot het buitenland is het probleem zuiv-r economisch: de ondernemingen die . lederen of diensten op de wereld markt hebben aan te bieden zien zich door het starre peil van een deel der kost. n belangrijk gehandicapt. Wat bet r J t de zuiver op het binnenland georiënteerde ondernemingen, is tot Op ckere hoogte ook het gedaalde prijs iveau bij gelijkblijven van een deel der lasten een economisch problee- , maar het is daar toch veeleer een Kwestie van inkomensverdeeling, en d" economische beteekenis is dus OOK "an anderen aard. Het verminde ren cier lasten beteekent veelal inkrim pen van de koopkrachtsbesteding, al kan en inkomensverschuiving naar de onde nemersgroep voor de conjunc tuur- 'itwikkeling in dat verband van nut 2. j n. Daarnaast is er in het binnen land een sociaal probleem dat met de raste lasten samenhangt: de eigenaar van met schulden belast bezit, vaak onroo rend goed, ziet zich door de waardeda ing van het actief en eventueele executie van de vordering soms uit zijn eige dom ontzet, hetgeen af en toe ecor: nische consequenties kan heb ben stopzetting van bedrijven veeleer echter als sociaal bezwaar word gevoeld. En tenslotte is daar wee- door alles heen gevlochten de loor ,-westie, die, wat het heele aan pas? ngsvraagstuk betreft, nog steeds op f t eerste plan staat, en waarbij b.v. het \uurprobleem n van de voornaa -iste factoren is. HET vaste-lasten-ontwerp, zoowel in zijn oorspronkelijken vorm als na Ie wijzigingen aangebracht naar aar. nding van de kamerdiscussies, bep rkt zich tot maar een zeer klein ged ilte van dit heele veelomvattende vra. ^stuk. Waarvan overigens de regee^ng zich volkomen bewust is. In grote trekken kan men zeggen, dat de voo bellen zich niet verder uitstrekken dan het onroerend-goederen-bezit. En daa: bij beperkt men zich dan weer tot de i -ntelasten en de huren. Waar de grot doorzaak van de gerezen moeilijkhed' v ligt bij de ontstane wanverhou ding tusschen hoofdsom der schulden en 'aarde van het actief, zou men nat< arlijk ook kunnen denken aan het ingr jpen daar bij de bron, door verla ging van de schulden. Inderdaad is wel een. het denkbeeld geopperd om de hoofdsom der schulden aan te passen" aan Ie gewijzigde waardeverhoudingen. Zoo iets heeft men echter onmogelijk kur ien verwachten van een regeering, die devaluatie van de munt afwijst voo. namelijk vanwege het moreele argi ment van niet-ingrijpen in bestaa ide rechtsverhoudingen. Trouwens zoo ;ts stuit practisch op buitengemeen veel bezwaren, die wel als onoverko melijk gekenmerkt mogen worden. In f.-ien enkel land, hoe rigoureus het ingr jpen overigens geweest is, heeft men zoo iets in de laatste jaren aan gedurfd. Zoo'n plan is achter de schrijf tafel misschien nog uit te werken,maar 200 .ra men het werkelijk wil toepassen blijkt de practische onmogelijkheid. V'anneer men afziet van opzegging der /orderingen wat door de hypothe.kaflossingswet niet zoo eenvoudig is - - dan doet trouwens het probleem zich ook niet voor met betrekking tot de hoofdsom zelve, maar alleen terzake var de periodieke last van rente en af lossing. Wanneer men bij gelijkblijven de Hoofdsom minder rente laat betalen, dal m de vaste lasten evenzeer als wan neer de oude rentevoet gehandhaafd pAG. 15 DE GROENE No. 3067 blijft maar berekend over minder hoofdsom. Zoolang de positie niet ge liquideerd wordt levert de hoofdsom zelve geen bezwaren op. De opzet is dus om voor loopende hypotheken een rentevoet te fixeeren (maximum 4s/«%)> die eventueel aan merkelijk lager kan zijn dan voor nieuw te verstrekken hypotheken. Via de hypotheekaflossingswet zal voor de meeste gevallen wel vermeden kunnen worden, dat bij afloop van den contracts termijn de rente wordt verhoogd. Er ontstaat dus een gedwongen rente voor de loopende en een vrije voor nieuwe hypotheken. Dit alles beteekent in de eerste plaats, dat de oplossing alleen maar tijdelijk is. Als zoodanig is zij ook bedoeld. Het beteekent voorts, dat maar een zeer beperkt gebied wordt bestreken, en dat algemeen economisch het resultaat weinig uitmaakt. Het hurenpeil zal door deze maatregelen op zichzelf weinig invloed kunnen onder gaan, omdat de nieuwbouw toch altijd bij het verloop der huurprijzen nog een zeer belangrijke factor ge heel overgeleverd blijft aan het vrije spel van krachten, zoowel wat hoofd som bouwkosten als rentevoet betreft. DE hypotheekbanken zijn natuur lijk bij deze regeling in sterke mate betrokken. Zij zien voor de loopende posten een maximum-rente vastgesteld en kunnen anderzijds hun pandbriefrente daarbij aanpassen. In zooverre staan zij er tenminste gunstiger voor dan verzekering-maatschappijen, die hun verplichtingen niet naar de gewij zigde inkomsten kunnen regelen, en ten aanzien waarvan de regeling feite lijk dan ook onlogisch en onbillijk is. Of de hypotheekbanken door de heele regeling zullen verbeteren, hangt er nu maar van af, of de draagkracht van de debiteuren door de in het ontwerp even eens vervatte regeling der huurverlaging meer of minder achteruitgaat dan de daling van hun rentelast. De gedwongen conversie van pandbrieven is op zichzelf natuurlijk een stap, die vrij ver gaat in de richting van ingrijpen in bestaande rechtsverhou dingen. Vooral ook, omdat men den maatregel beperkt tot een speciale categorie van vorderingen. Weliswaar was in de afgeloopen jaren de ontwik keling van de kapitaalmarkt dusdanig, dat verreweg de meeste andere obligatiën konden worden geconverteerd op 4%, maar principieel verandert daar door het feit niet. Wat de verlaging der huren betreft, is het een positieve verbetering dat men de uniforme dwingend voorge schreven verlaging met 20% in verge lijking tot de basisperiode heeft laten vallen. Hiervoor is een individueele regeling te beoordeelen van geval tot geval in de plaats getreden. Voor de agrarische hypotheken is er even eens een individueele regeling, die daardoor veeleer een sociaal dan eco nomisch karakter draagt, in dier voege, dat daar de rente die verlangd kan wor den berekend wordt over de gebruiks waarde van het onderpand. Dat kan voor den geldgever dus een belangrijk verder gaande inperking van zijn rech ten beteekenen dan bij huizen-onderpand, waar de hoofdsom, waarover de rente wordt berekend, tenminste on veranderd blijft. Hier kan een deel van de hoofdsom renteloos worden. Alles bijeen genomen kleven er na tuurlijk ook aan het gewijzigde ont werp nog bezwaren, het blijft een pisaller, maar het is ook niet anders dan als zoodanig bedoeld. En overigens zijn de bezwaren tegen hetgeen er niet in staat nog wel grooter dan tegen wat er wel in geregeld is. Een polis der LEVENSVERZEKERING MY. ARNHEM schept kapitaal voor moeilijke tijden. ROTTERDAMSCHE HYPOTHEEKBANK VOOR NEDERLAND NV VERZEKERING-MAATSCHAPPIJ ^ MERvURIUS / OPGERICHT A2 1894. 7 AMSTERDAM .C-KEIZERSGRACHT 570. INBRAAK; BR AND; ONGEVALLEN E* WATERLEIDINOSCHADEVERZEKERING. Het Tractatie-mannetje gaat Paaschfeest vieren.. i Hei Tractatiemannetje is druk in de weer geweest: alle winkeliers hebben die ongewoon-lekkere Droste Paascheitjes nu voor U klaar liggen, ook Uw leverancier. Tal van nieuwe smaken . . . ongekend lekker l En vergeet ook de Paaschfiguurtjes n iet l DROSTE ALTIJD WELKOM! Staart plaatjes voor lut album .Java I". P F. SINEMUS 20 Leldschestrut 22 AMSTERDAM C GEKL OVERHEMDEN NAAR HAAT VANAF. Fl. 6. PRIMA COUPE EN AFWERKING UILKEMA Grootste Horloge Mag. Zwitsers anker werk 15 stenen Chroom . . . f l 10. Goud .... fl 22. 39 REGULIERSBREESTRAAT m H-r,

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl