Historisch Archief 1877-1940
Een polis dar
LEVENSVERZEKERING
MY. ARNHEM
is de beste geldbelegging.
l ZIMVC:
ROTTERDAMSCHE HYPOTHEEKBANK
VOOR NEDERLAND l
N.V.DEHUILEMSC1E
HYPOTHEEKBANK
Directie:
A. E. THIERRY DB BVB DÓLLBMAN en Mr. A. E. C. DB GROOT VAN EMBDEN
Pandbrieven ? 37.026.400.
Reserves. . . 1.052.883.
Hypotheken ? 36.934.972.
UNIVERSITY OF LONDON
Tbe Senate Invite appllcatlons for tbe tlniversity (part-time) Chair of
Dntcb History and Instttutlons tenable at University and Bedford Col
leges. Salary £ 750 a year. Applications (12 coples) must bc rccelved
not later tban flrst post on 15 April 1936 by tbe Academie Reglstrar,
Cniverslty of iLondon, 8. W. 7, from whom f art h er partlculars sbould
be obtalned.
Bezoekers aan Amsterdam
Victoria Hotel - Damrak t/0 C. Station - noodigt U uit.
Wij verzorgen U in ons hotel tegen matige prijzen.
U zult tevreden z ij n! _
Kamers met Holl. ontbijt Lunch Diner
vanaf f 3.50 f l .50 en f2.?f2.?, f3.?en
f4.Di Directie
RESIDENTIE HYPOTHEEKBANK N.V.
's-GRAVENHAGE - Anna Paulownastraat 97
....... Hypotheekbrieven .. f 15.888.200.
Hypotheken .. f 16.117.100.- R^ryts f
Directie: K. E. ABBING - D. VAN OORDT
! l
HEERENKLEEDING VOOR
VADER EN ZOON
TOT REDELIJKE PRIJZEN
ADRIAAN SCHAKEL
HEJUGEWEG - TELEFOON 37273
Meneer Janten koopt Meeding naar .maat
H(J staat er op dat het 'm etaat
De prU* en de coupe
Komen onder de loupe
Zoodat HU naar SCHAKEL iteedi gaat
VAN RUN S
SMOSTERD
N.V. DE HOLLANDSCHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 7O HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van ?1000.-op billijke en
wat de terugbetaling betreft gunstige
voorwaarden, onder borgtocht of zake»
lijke zekerheid. Een prospectus wordt
op aanvraag gaarne toegezonden.
De Koningin der Portables
UITERST BILLIJKE PRIJS
N V. M UNDENBAUM A Co's SCHRUFMACHINEHANDEL
Keizersgracht 238 - Amsterdam - Telefoon 30239
hef
Eden
NA DB OPZFGOING
VAN LOCARNO
Wat moet Engeland doen T
HET lidmaat
schap van den
Volkenbond
heeft altijd een aan
tal minimum eischen
omvat. Een staat,
welke lid is, moet
bereid zijn zich te
houden aan inter
nationale verdragen;
het moet zijn
rasnünderheden recht
vaardig behandelen en de verplichtingen
van het lidmaatschap loyaal nakomen.
Hitler zal dan tot een betrekkelijk
beschaa'd gezelschap behooren. Bovendien
is Hitler's terugkeer in den Volkenbond
zonder belang, tenzij zoowel Duitschland
als wij allen bereid zijn mede te werken
aan de taak Europa te ontwapenen en
de bedreiging uit de lucht onder controle
te brengen. Duitschlands wegloopen uit
den Volkenbond en zijn geweldige be
wapeningsvermeerdering heeft de rest
van de wereld ook tot grooter bewapening
gedreven. Hitler heeft groot gelijk als hij
zegt. dat de andere mogendheden gefaald
hebben in hun belofte tot ontwapening
Op dit punt hebben wij allen schuld en als
Duitschland terugkeert in Genève ont
staat er een nieuwe mogelijkheid om een
anders onvermijdelijken bewapenings
wedloop te voorkomen.
Als Hitler duidelijk gevraagd wordt, of
hij bereid is aan deze voorwaarden voor
het lidmaatschap van den Volkenbond te
voldoen zij beteekenen een aanzien
lijke verandering in de
nationaal-socialistische leer en van zijn expansie in
het Oosten en Westen af te zien. is uit de
onderhandelingen te zien of zijn aanbod
oprecht is. Aan den anderen kant moeten
Frankrijk en Engeland op de duidelijkste
wijze verklaren, te Genève alle Duitsche
desiderata die nog resten te onderzoeken.
Het Handvest voorziet in een wijziging
der verdragen volgens de behoeften van
een veranderende wereld; en Sir Samuel
Hoare en andere leden der Britsche re
geering hebben er op gezinspeeld, dat zij
niet ontoegankelijk zouden zijn voor voor
stellen om in de eventueele winsten van
een koloniaal rijk te deelen.
Wanneer Engeland dergelijke voor
stellen deed, zou de houding van alle
partijen in het conflict kunnen verande
ren. Wat is het alternatief' Engeland zal
de be/ettinq van het Rijnland niet als
casus belli beschouwen, en economische
sancties zijn slecht toe te passen op
Duitschland. Daarom moeten onderhan
delingen, die een volledig toegeven van
Duitschland als voorwaarde stellen,
doodloopen. Duitschland blijft het Rijnland
bezetten; de band tusschen de verschrikte
en vijandige mogendheden wordt nauwer
en de volgende stap van Duitschland
beteekent waarschijnlijk oorlog. Daarom is
het dringend noodig. dat Frankrijk en
Engeland het eens worden over een
nieuwe basis voor vrede in Europa.
(New Statesman and Nation. London)
Wat moet Frankrijk doen?
HET doel van
Frankrijk is na
tuurlijk: den vrede
in Europa te hand
haven. Laat ons niet
te veel luisteren naar
het getier van
nieuwtjesiagers en ruzie
zoekers. Laat ons
vóór alles het gezond
verstand bewaren. Flandin
Om den vrede te
rug te brengen in oorlogszuchtige landen
zijn twee dingen noodig:
ie. Voor die landen den oorlog zoo
moeilijk en riskant mogelijk maken;
ae. Voor hen den vrede zoo gunstig en
eervol mogelijk maken. Deze vanzelf
sprekende regels hebben alleen uitwer
king als men ze gelijktijdig toepast. De
oorlog voor een land tegelijk moeilijker
en gemakkelijker maken, dient nergens
toe. Zie Hitler. De opmarsen van Hitler
naar Keulen weerhoudt geen oogenblik
den loop van zijn protesten en
vredesvoorstellen. Zoo moeten ook Frankrijk en
Engeland zich steeds onhandelbaarder en
steeds meer geneigd tot onderhandelen
toonen, om de twee kaken van de tang die
arden
den oorlog moet uitroeien steed
toe te knijpen.
Deze dubbele houding bergt
tegenstrijdigheid in zich. Dezelfdt
ligt ten grondslag aan den weerstond «
de schikking. Dezelfde wilskracht is
staat het uiterste aanbod te aan v
en alles wat daar beneden is. te wt
Ondanks de bittere herinnering a;i;\
is het volkomen waar dat mobilisat,
oor leg is en soms het eenige mid !><
haa^ te voorkomen De mobilisatie ___
Mussolini aan den Brennerpas. iS
-naanden geleden heeft ongetwijfeld dei vrede
in Midden-Europa bewaard. En d:-? vaa
de Polen, toen de nazi's een aanvag op
Dantzig beraamden, waarschijnlijk dien
van Oost-Europa. En /ij is de voon uanfc
geweest voor de Poolsch-Duitsch.' toe
nadering.
Weerstand en overleg, het een* gaat
met het andere samen. Men kan slechti
nuttig onderhandelen naarmate men
weerstand biedt. Hitler verplaat-1 zijj
troepen naar onze grens en bic> t onj
vrede aan. Wij moeten ook vred< aan
bieden en onze troepenmacht uitl eidea
en de hulp inroepen der landen die haai
ons beloofd hebben.
Het verkeerdste zou zijn. de
o.'dogszuchtigheid van Duitschland steec' meer
te prikkelen en daar enkele min ( meer
sterke weerstanden in te schakeli n.
Uit deze bedenkelijke gebeurt nissen
kan evengoed vrede als oorlog
v-ortkomen. Men kan een groot geding o touw
zetten met tot slot een bloedba Men
kan ook binnen en buiten Franl. ijk ie
krachten tegen den Teutoonsche ov "
moed samenbundelen en daarna l titscb
land begrijpend tegemoet komen.
Bij ons is het oneindig twee
tusschen de heldhaftigheid en de
righeid, tusschen den soldaat <
notarisklerk. Thans moet de klei
gen, anders is de vrede verlo;
daarmee Frankrijk.
(Emanuel Berl in Marianne,
sprdtl
ruipe-l
i deal
z\vij-|
n n|
'a'r|5j|
De gemiddelde Engelschman
HET Engelsche ministerie i zeer!
verdeeld. Eden is zichzelf gt »leveil
en trouw aan de collectieve veii.jjheidl
Maar hij is alleen . . . Neville Ch mbw-f
lain volgt hem slechts bij tijdt ;. Del
andere ministers staan tegenover hen.|
MacDonald nog het meest van > ien.
Wat Baldwin betreft, zijn JL x>tst«|
zorg is, in dit geschil te bemiddelt' Hij]
is", zoo zeide een Fransen gedelevn'
,,het volmaakte type van den .gei idd
den Engelschman. Hij probeert ai.ijd
bemiddelen, zooals En»eland
ovasteland bemiddelen wil."
(Marianne, i 'anjil\
En Italië.... T
HET rtaliaansch-Abessijnsche t >nfl
is bijna vergeten onder den sch
van Hitler's verrassing. Toch h bh
vóór den termijn van een week
beide oorlogvoerenden bevestige: d
den oproep tot het openen van ?> red
onderhandelingen geantwoord. De ve
voorwaarden van den Negus zij; .
volgens de woorden van de uitnc* .U
zelf de onderhandelingen werkelijk pi
vinden op de basis van het Volker >on
handvest en binnen het kader v. n
Bond. Mussolini heeft het in j rmcipi
aangenomen, ' zonder nog te <
wat zijn voorwaarden zullen zijn. Het l
te vreezen, dat onder den invloed van*
laatste overwinningen en de
moeilijkheden van de Fransche ei
sche regeeringen Mussolini wel c- ns i^
kon eischen, dat niet zoo heel ver ver^
derd is van wat hij zou winnen bij «J
volledige verovering van heel A"
In dat geval verdwijnt het voor.iit«(
van vrede in Oost-Afrika weer. Te elijk
tijd blijven de Italianen een buitei ;'ew«"
gevoeligheid toonen voor de '-reigw
van de oliesanctie; en al mag de nsisj
Europa op den korten termijn vo-»rde"
zijn voor Italië, het komt in een uit
pijnlijke positie als tenslotte het rosult
Van Hïtler's aanbod een schikking
schen Duitschland met zijn buren is;^
zou de Fransche en Engelsche regeel""
verlossen van hun vrees voor een
sche overrompeling, die hen nve.
iets anders weerhouden heeft Italië'
duimschroeven aan te leggen.
Voorloopig zijn naar Mussolini'*
ting de Italiaansche kansen ges
Looals blijkt uit de vreemde geschiedenis
Let ck- herroeping van het bevel tot
jtakin. van de vijandigheden. Het schijnt
dat di< bevel inderdaad gegeven was op
o jcnblik dat de oproep van den
->ond in Italiëontvangen was;
maar 'n't werd op slag herroepen op het
van de Duitsche herbezetting
van h 't Rijnland. Sindsdien hebben de
jltalian'-n te land geen enkele opmerke
lijke ".nst behaald. Maar hun
luchtbomI bardenenten zijn weer hevig
voorteezet.
De voodzaak om streng op te treden
l tegen 'ie Italianen in Afrika is een van
dringt >le redenen om het uiterste te
doen ? -u in Europa met Hitler tot een
it te komen.
(The Economist, Londott)
l Rara :>oe kan dat r
Soesterberg, 22 Januari 1936
l |N a insluiting op mijn brief van 14
l Jan iari jl. No. 46 bericht ik U de resul
taten van de proeven, genomen met een
l roof ::>uis van 6 M, diameter en een
\vmbt\'dte van 0.80 M. op een vierkant
\wit vt f van 6 M. zijde.
Bij ue waarneming was van een hoogte
l van jïoo M. slechts een wit vierkant
l acht r i. ir;
op 500 M. was het roode kruiseven
l zichtb .ar omdat de aanwezigheid ervan
l beken! was;
op ?oo M. was het goed zichtbaar voor
\ieman . die de aanwezigheid et van kende.
J De bovengenoemde proeven zijn
geI nomen bij helderen hemel, goed zicht en
[te pi. ? . 12.00 uur.
Gel> ken is, dat de afmetingen van het
| ter bt, .-hikking staande witte veld met
j rood Kruis ten eenenmale onvoldoende
j zijn, o i op te vallen van hoogten boven
J 1500 :\ , terwijl de hoogten, waarop
luchtIbombv dementen normaal kunnen wor
gen v rwacht liggen tusschen 1000 en
jjooo ',[.
Om opvallend te zijn van pi. m. 4000 M.
[hocgu zal het witte veld een vierkant
Imoete;: zijn van 50 M. zijde en zal de
l diameu -r van het kruis eveneens 50 M.
j moeten zijn, terwijl de breedte der armen
jpl.m. ,o M. za' moeten bedragen.
f Br ie f van kol. Best, commandant
>'<m de luchtvdartafdeeling te
Soes'erberg, afgedrukt in Het
Neder'andsche Roode Kruis")
Meit
\httSt'
\Engt'!
EN
on
lAbessv
JKwoi
|3°u
Ibezig
|zag i.
l*«i»(
vooi
«eweet
leidin
v ..
i-gelijke hiermee de beweringen van
mi bericht, dat een bomaanval op de
hèambulance verontschuldigt:
Italiaansch vliegtuig heeft in de
'middellijke nabijheid van een
nisch legerkamp ten Zuiden van
n een autocolonne van omstreeks
?ens waargenomen, waarbij men
-vas kleine kisten te lossen. Tevens
?v piloot een groot convooi van
kisten, die in het midden het Roode
?eeken droegen. Toen het toestel
ie om beter den aard van het con^
kunnen waarnemen ,werd het op
^choten onthaald, die de
benzinetroffen. Daarop Bombardeerde
?ger het convooi, waaruit een
rook opsteeg, een duidelijk bewijs,
n met een munitiedepot te doen
(AïHbl. en Telegraaf. Amsterdam)
'nJslaw Hubermann beschuldigt
, * Dmtsche Intellectneelen
igRO'.lSLAW Hubermann. de
berc». nde violist die zich thans te
?>rk bevindt, heeft dezer dagen een
l'!'ief gericht tot de Duitsche
intel-tl"n. Daarin herinnert hij aan de
?vi^eling. die hij twee en een half
i-jeden met Dr. Furtwangler heeft
T-> waarbij de laatstgenoemde hem
, -il'-olde. dat zijn beschuldigingen
«nisu, n op een monsterachtige
geneu?zoo vervolgt Hubermann
)t gij, ware Duitschers, wel gedaan
m lnv geweten. Duitschland en de
chheid van deze schande te
bevrijen, >,nds mijn ,, monsterachtige
genera«seerng- tot wettige werkelijkheid is
«Jwo..Jen? Waar zijn de Duitsche Zola's
iiceau's. Painlev^'s, Picquart'sindit
us-monsterproces tegen een g
\veerlooze minderheid? Waar is
.eiir van het bloed, de stem der
u-aardigheid *n Pstan^ gekomen
de zelfs nog onmenschelijker
ver'AG.7
DE GROENE No. 3061
volging van hen. die geboren zijn uit
gemengde huwelijken van Ariërs" en
Jcden. en van de zuivere Ariërs", die
het ongeluk hebben, de echtgenoot van
Joden te zijn?
Ten overstaan van de geheele wereld
aldus Hubermann beschuldig ik u,
Duitsche intellectueelen. u
niet-nationaalsocialisten als de waarlijk schuldigen aan
al deze nazi-misdaden deze geheele af
braak van een groot volk, een verwoesting
die een beschaming vormt voor het
geheele blanke ras. Het is niet de eerste
keer in de geschiedenis, dat het gepeupel
de macht in handen trachtte te krijgen,
doch het bleef den Duitschen intellec
tueelen overgelaten, het gepeupel daarbij
te helpen. Het is een vreeselijk drama,
waarvan een verwonderde wereld getuige
is; Duitsche geestelijke leiders, wereld
burgers, die tot nog slechts kort geleden
het Duitsche geweten en de Duitsche
genius vertegenwoordigden, schenen van
den beginne af niet in staat om op dezen
aanval op het heiligste bezit der
menschheid anders te reageeren dan door te
coquetteeren, samen te werken en te
vergeven.
Zich bepalende tot de overige vervolgde
groepen in Duitschland vraagt Huber
mann: Moeten dan de Katholieke Kerk
en de Protestantsche Kerk in
Duitsehland alleen staan in hun waarlijk
heldhaftigen strijd voor Duitschlands eer,
traditie en toekomst? Duitschland, gij
volk van dichters en denkers, de heele
wereld, niet enkel de wereld van uw
vijanden doch vooral de wereld van uw
vrienden, wacht in ontstelde bezorgdheid
op uw woord van bevrijding".
(Open brief in de pers)
Het Bfederlandache boek In
ZuidAfrlka
DE meest gebruikelijke methode om
het Nederlandsche boek in
ZuidAfrika meer ingang te doen vinden, is de
schooljeugd te verplichten Nederlandsche
boeken te lezen door ze voor te schrijven
voor het matriculatie examen. Daarnaast
kan de goedwillende onderwijzer trachten
via een schooJbibliotheek wat bereiken.
Op deze wijze geschiedt het dan dat
een Zuidafrikaansche jongeling of jonge
dochter Nederlandsche boeken tot zich
neemt. En dan?
'n Moeder" schrijft in Die Kerkhode :
Die voorgeskrewe boek vir std. IX,
Noodlot, deur Louis Couperus, is 'n paar
weke gelede onder my aandag gebring.
Ek het die boek gelees en 'n helse atmos
feer gevoel, sodat ek die boek moes
neersit en eers gaan bid dat die liewe Heer my
genade en krag moet gee, scdat dit nie 'n
verkeerde invloed op my kan uitoefen nie.
Die naam van die Heilige God word
69 maal gebruik as vloekwoord. Bedrog,
moord en selfmoord is. die beskrijwing
van daardie karakters. God word glad nie
erken as hul toe vlug nie; noodlot is alles.
Dit laat 'n merk in die gemoed na wat
seker nie maklik verwyder sal kan word
nie. ,,Die boek oefen so'n magtige invloed
uit op die jonge gemoedere wat so vat
baar is vir verkeerde indrukke, dat,
wanneer hulle in die liefde 'n teleurstelling
kry, hulïe ook meen om die toevlug tot
selfmoord-te neen i.p.v. tot God."
Wat nu? Geen Nederlandsche boeken
naar Zuid-Afrika?
Neen, dat niet. Er zijn goede Neder
landsche boeken genoeg, die ook den
Afrikaner zullen boeien. Maar: i. men
legge bij de keuze geen Nederlandschen
maatstaf aan, 2. men verlange geen belang
stelling voor den zwoelen zwaren druk
kenden onafwendbaar-noodlots-roman
doch 3. men kieze liever, door literatoren
als oppervlakkig en inhoudsloos" be
stempelde werken. Boeken waar gang in
zit en die klare heldere levensvisies geven.
Spanning, avontuur verhoogen de aan
trekkelijkheid. De zeilmaker Brouwer
volgt in van Schendels ..Fregatschip"
ook zijn noodlot". Niemand voelt dit
echter als iets angstigs, integendeel: Dat
moet zoo zijn". Voorts, schrik niet:
I vans-verhalen of een totaal ander boek:
Bartie, dat in vele opzichten den
Afrikaansche roman nabij komt, al worden
zekere zaken te duidelijk bij hun naam
genoemd. ?
(Zuid Afrika, Amsterdam)
De kleine caricaturen in den tekst zijn
uit ,,Marianne."
HET MONSTER VAN LOCH-ARNO
Flandin: En ik zeg dat het een bellicodontus is !"
Eden: En ik blijf beweren: een padficosaurus !"
(Marianne, Parijs)
VOLK EN t 'OS
VEWtlcMTIN&EN
In een moeilijk parket
(The Herald, Melbourne)
PETWEE
BAILINI'S
HET
SPREKENDE
PAARD
Galante artiesten
(Passing Show, Londen)