1 Wij en de wetenschap GEKLEURDE FILMS AL WEER? vraagt een lezer voor wie het spreekwoord ver andering van lectuur doet lezen" ingevoerd zou moeten worden. Daar hebt u het drie weken geleden ook al over gehad." Maar hij heeft het mis. Toen ging het over film in kleuren. Dit onderwerp is zeer uitgebreid en het was niet mo gelijk in n artikel alle systemen ook maar te vermelden. Ik beperkte me daarom tot de belangrijkste groep (d.w.z. tot dusver de belangrijkste: het is intussen helemaal niet onmogelijk dat in de toekomst een heel ander sy steem gaat overheersen!) en vertelde iets van die systemen waarbij voor elke kleur een afzonderlijke film wordt ge bruikt. Deze films zelf zijn niet ge kleurd. Eerst doordat de stralen die van het projectie-apparaat komen een gekleurd filter passeeren krijgt men een gekleurd beeld dat wij vergele ken hebben met een driekleurendruk op het witte doek. Hoe het moge lijk is dat met slechts drie kleuren het gehele kleurengamma van de natuur min of meer volledig wordt weer gegeven laten we nu verder maar buiten beschouwing. Bij het maken van zo'n driekleuren druk-film komen echter een paar bizondere moeilijkheden kijken. De clich maker maakt zijn drie opnamen na elkaar met een camera die muurvast staat; de kleurenf ilmer moet zijn drie opnamen tegelijk en van hetzelfde standpunt uit maken: een moeilijk te verwezenlijken eis. Tijdens de pro jectie treden nog al eens gekleurde randen op, wat dus betekent dat de beelden niet over elkaar vallen; dan moet de operateur dit met de hand bij stellen. Voor de projectie is dikwijls een speciaal apparaat nodig; dit staat bijv. de toepassing van het Gaumontprocédésterk in de weg. Bij het sy steem Audibert gebruikte men tot voor kort abnormaal breede films. (Het schijnt dat Audibert-films op het ogen blik ook al op normale breedte worden gemaakt; deze films zouden dan met elk projectieapparaat, voorzien van een speciaal stel lenzen, vertoond kunnen worden.) Bij het zo interessante sy steem Francita is het zuiver afstellen der speciale objectieven zeer lastig. De firma doet dit in een speciaal labo ratorium; zij levert geen objectieven maar verhuurt ze slechts, in verzegel de toestand. Wie een film van haar huurt krijgt er een afgesteld projectie objectief bij in huur. Er zijn ook systemen waarbij de kleuren in de film zelf zitten; de kleu renfilms voor amateurs worden b.v. aldus gemaakt. Zo op het eerste ge zicht zou men zeggen dat dit toch ook veel logischer en meer voor de hand liggend is: waarom zoekt men het dan niet bij voorkeur in die richting? HET gaat er vrijwel net zo mee als met de kleurenfotografie. Kleuren foto's maken is een klein kunstje, dat alleen daarom zo weinig wordt toe gepast omdat men geen gekleurde afdrukken kan maken. Alleen maar platen, die door een bizondere behande ling worden omgekeerd" zodat het negatieve beeld positief wordt. Men kan die plaatjes dan tegen het licht be kijken of op het doek projecteren. Maar dat is toch eigenlijk niet je ware, en voor de film heeft een dergelijk pro cédéslechts geringe waarde. Alleen BOOMEN Dezen titel gaf Charles Roelof sz aan een nieuwe"'serie teekeningen die hij voor De Groene maakte en waarvan wij hieronder de eerste reproduceeren VYOEKERPLANT een amateur kan zich de weelde ver oorloven een film te draaien waarvan hij geen afdrukken (copieën) kan ma ken. Bovendien zit er aan het maken van zo'n film nog wel iets meer vast dan aan het maken van een foto op een glazen plaat. Het interessantste van deze syste men, waarbij dus gekleurde films wor den verkregen, is dat van Berthou. Hierbij is in het objectief een filter ge monteerd dat de drie kleuren boven elkaar bevat. Denkt men zich nu een microscopisch klein lensje vlak vóór de gevoelige laag van de film, dan zal men gemakkelijk inzien dat een licht straal die door het objectief valt op de gevoelige laag een lichtpuntje zal wer pen, dat niets anders is dan een ver kleinde afbeelding van het filter, dus een vlak j e met de drie kleuren boven elkaar. Zet men nu voor het hele filmvlak een groot aantal van zulke lens j es vlak tegen elkaar aan, een heel rooster van lensjes, dan wordt het filmvlak overdekt met beeldpuntjes, elk in drie kleuren. Het beeld wordt hierbij a.h.w. opgelost in puntjes, op dezelfde wijze als dit ook gebeurt bij het maken van clichés ter reproductie van fotogra fieën (kijk maar eens naar de afbeel dingen op de fotopagina van uw dag blad. Alleen zijn de puntjes op de film gekleurd. Het lenzenrooster verkrijgt men nu op heel vernuftige wijze: het wordt in de achterkant van de film geperst, in het celluloïde. Die achterkant is dus hobbelig. Niet dat u daar veel van voelt als er met uw vinger over strijkt, want elk lensje" heeft een doorsnede van minder dan 0.0025 mm- U be grijpt dus wel dat het maken van zo'n filmband een secuur werkje is en dat Berthou-films niet goedkoop zijn. Er is ook een vereenvoudigd systeem, waarbij de lensjes" cylindrisch zijn; de Kodacolor-films zijn volgens deze werkwijze gemaakt. Het nadeel bij Berthou en Kodacolor is, zooals wij reeds opmerkten, dat men van de films bezwaarlijk copieën kan maken. Het schijnt vrij eenvoudig: men drukt af op net zo'n soort positieve film. Maar dan treedt daarbij een eigen aardig effect op, dat de vakman ,,moiré' noemt en dat u gemakkelijk kunt zien als u door twee tegen elkaar aan ge plaatste raamhorren kijkt. U ziet dan onregelmatige lichtglanzen, die ver schuiven als u even het hoofd beweegt. Hetzelfde doet zich voor als een clichémaker een afdruk van een fotoclichénog eens gaat clicheren: ook dan vallen er twee rasters (puntrasters) over elkaar en het effect treedt op. De clichémaker redt zich door het nieuwe raster iets te draaien ten opzichte van het oude, maar als we dit bij onze films zouden doen, kwamen we van de regen in de drup, want dan zouden de kleuren dóór elkaar lopen. De duitse firma Siemens schijnt een oplossing voor deze moeilijkheid te hebben gevonden, maar zij heeft die nog niet in exploita tie gebracht. Behalve Kodacolor-films maakt Ko dak nog een andere soort kleurenfilms onder de naam Kodachrome. Ook hiervan kunnen geen afdrukken wor den gemaakt. De filters zitten hierbij in de film zelf; déze bestaat n.l. uit drie gevoelige lagen, gescheiden door gelatinelagen. De negatieve film wordt omgekeerd" tot een positief. Deze film is hierdoor alleen geschikt voor amateurs; het ontwikkelen en omkeren laat men aan de fabriek over. Gekleurde films waarvan men wel een onbeperkt aantal afdrukken kan maken levert het Technicolor-procédé. Hierbij worden weer drie afzonderlijke negatieven gemaakt door drie verschil lend gekleurde filters. Het resultaat is dus drie beelden, in vorm gelijk maar in tint verschillend, die elk n kleur vertegenwoordigen. De rode" film wordt nu zo behandeld dat de gevoelige laag wordt weggewassen, behalve op dt plaats waar het rode" beeld staat; ORUPPEL OP HET is niet mijn bedoeling eens te vergasten op een n van de vele practische en t tische bezwaren tegen het on reisbelasting, waarover den bel, stellenden lezer in de dagbladpers overvloedige voorlichting ten d'.-el Als de teekenen niet bedriegen w het budget van velen uwer en >jok mijne dit jaar weer verzwaard met bedrag van ? 20 tot ? 40 onvcorzi uitgaven en nadat ik van dezen s< bekomen ben wil ik trachten jonge loot aan den fiscalen objectief te naderen. We dienen te onderscheiden de gedachte die deze heffing ten grondslag ligt en uitwerking daarvan. Want ai is grondslag niet verwerpelijk, dan sli dit nog niet uit, dat aan de wij ze uitvoering bezwaren verbonden ku zijn. Grondslag VERWACHT mag worden, dat staat in tijden van nijpende korten naar middelen zoekt om blijvend deficit te keeren. Wnni nu de directe belastingen sterk ziji opgevoerd en verdere tariefsver h oogii door verschillende oorzaken als te nemende ontduiking en belasting vh niet het beoogde effect zou sor eeren,) is men aangewezen op een verrnogii of uitbreiding van de indirecte bel tingen. Van deze indirecte belas;» ondervinden de heffingen die in verkoopprijs van het belaste arti zijn verdisconteerd den minsten wcer>| stand. Wanneer men eenmaal terrein van heffing van indirecte lastingen wil uitbreiden, is he< juij allereerst die verteringen te bei isttnj die getuigen van een zekeren welstand) En zoo is een buitenlandsche reis, het ook in nog zoo bescheiden vornj een extra vertering boven het hc noodige. Maar nu is onloochenbaar,! dat juist dat kleine deel van ons in-J komen, dat wij besteden voor onal vacantiegenoegens, onze ontspanning,) die ons uitvoeren boven den dayelijl schen sleur, ons meer persoonlijk not en voldoening bezorgt. Juist daar-] om ligt het in de reden, dat de htffji die een cijns eischt van wat velen a] het beste deel des levens beschoui de weinige dagen in den vr" doorgebracht, met meer dan nci antipathie zal worden ontvangen. al is dus de gedachtengang juist, bij een uitbreiding van de incirec belastingen allereerst het oog dient worden geslagen op de verteringen, niet bevrediging van nooddruft de de genieting des levens beoogen rnw| raakt juist hierdoor, in het b ij zone bij de buitenlandsche reis, aan eö| voor velen moeilijk te ontberen noegen. Voorzoover een dergelijke bel hetzelfde gebeurt met de gele" en blauwe" film. (Feitelijk zouden moeten zeggen: de film die het rode, gele, blauwe beeld vertegenwocrdii want het beeld op de film zelf is natuj] lijk zwart-en-wit.) Het negatie/, nu een zeker reliëf heeft gekregen,' wordt vervolgens in een kleurstof gt; drenkt en op een positieve film afge drukt, zoals men een afdruk van een] stempel maakt. De moeilijkheid &l natuurlijk de drie kleuren zuiver over elkaar heen te drukken: een ui' Secuur werkje, dat men tegenwooi door een machine laat verrichten. Technicolor-film heeft het voor dat zij op elk projectietoestel zo meer kan worden afgedraaid, en nadeel dat zij zeer duur is. Welk systeem het op den duur winnen ? Misschien een heel ander, op 't ogenblik nog in de win ligt! Dr. B. Hi niet kan worden gemaskeerd, is nu eenmaal bij een reisting geen sprake, is psychologisch dat de tegenzin zich bij te ^roepen belanghebbenden op ?cuid- jke wijze demonstreert. [pe verwachting, dat deze heffing een kerende werking zal hebben op noodlijdende hotelbedfijf, kan ten ste ve n haar conto worden geboekt, mag toch niet te optimiswor len beoordeeld. \ffijze on heffing l U komt nog aan de orde, de wijze ^ op deze gedachte is uitgerkt. Hierbij is ten eerste van belang de heffing zal geschieden en ten ?de h--e groot de opbrengst zal zijn, hiermede wordt beoogd. |beze h' f f ing geschiedt hoofdzakelijk 3r midlel van het plakken van een ital zegels in het paspoort en legt reiztger de verplichting op het ital reisdagen vooraf vast te stellen, it het vereischte bedrag aan zegels worden meegenomen. Bij tekort zegels wordt het dubbele bedrag de ontbrekende zegels geëischt. >1 der controle is de D-trein, de Iers bi staan uit paspoortcontroleurs licht*! ijk door douanekoorts aaneizierreizigers. Verder zorgen regeling voor de grensbewoners en billijkheidsclausule voor vrijstelin >ijzondere gevallen voor de lige cifferentatie. Ik heb mij afgew aar om niet een proef wordt icri niet een verhooging van het >rh:egel met een vast bedrag. ?r, h ? t houdt geen rekening met duur van het verblijf buitenslands, wat grof in een tijd waarin men voorliefde heeft voor subtiele lingen, maar men zal ook nu wel gevallen voorbrengen, waaruit dal deze regeling niet genoeg in lils afdaalt. En extra kosten van (ing ui controle zouden hiermede uitg schakeld. lijft over de fiscale zijde van de ting. Wanneer hiermede groote hapsbelangen zijn gemoeid, de b- zwaren van de getroffen en 'erende categorieën en indiviveire overtreffen, zal het ver;n v ui deze bezwaren van lagere niet misplaatst zijn. De strijd it echter niet een heffing die, :r ingevoerd, tot opklaring van idee!e aspecten kan leiden of z,;>er aan de nooden der schat; tegemoet komt, want de geraamde [engst is twee millioen. Het spel Itzich dus af rondom den druppel in gloeienden steen. 'ij zij n nu eenmaal een protesteevolk en wij mogen erkennen, dat wanneer elke poging om tot icieei evenwicht te geraken wordt geprotesteerd of wordt vervormd et n Aftreksel van wat het oorontwerp beoogde, zacht {«drukt, niet veel verder komen. grancs maux, les grands remèdes. wetgt hier het gewin wel op zoo grooten tegenzin en zooveel ? W. H. MEIJBURG WIJ ONTVINGEN J«-tn Romein: Machten van tijd. Overzicht van de voorte problemen der hedendaagsche ationale politiek, 1933?1935 ildbibliotheek, Amsterdam). Een olg op het gelijknamige, hier reeds b sproken werk dat van 1919 ['933 loopt. rThomas H. Holland: De minerale (Van Loghum Slaterus, Arn[)? Engeland en Amerika beheer'samen driekwart van den wereld aan mineralen zouden dus kunnen uitoefenen op eiken 'oerenden staat. Charivaria Varend volk" luidt het op schrift van een artikel ia het Hbl., waarin het, tot verbazing van wie geen Duitsch kent, de Zigeuners behandelt. Tooneelspelers ..Pascal heeft op de rol van het toeval en van de gewoonten gewezen." (N. R. C.) ,.De aasetende dieren kunnen een rol gaan spelen, die hun onmisbaar maakt voor de menschen." {G>.) De subsidie speelt geen rol bij het al of niet opnemen." (Tel.) Dientengevolge speelt art. 16 en spelen de daarin voorkomende voor schriften aangaande sancties in het onderhavige geval geen rol." (Hbl.) Der Geist der stets verneint Mcchten de resultaten niet aan de verwachtingen voldoen, dan is het niet uitgesloten, dat het niet zal worden voortgezet." (Hbl.) Het is geen standaardwerk, doch niemand zal het zonder profijt en zonder spanning lezen." (N. K. C.) De dingen waren erg veranderd in Discovery, sinds Clancy er niet geweest was." (Tel.) Geen jongen zal daar niet door gegrepen worden." (H. D.) ,,Geen wonder dat met spanning de dag werd tegemoet gezien. Even min geen wonder dat de verwach tingen werden teleurgesteld." (Alg. Ind. Dbl.) Correspondentie K. *.f Z. Ik lees in de N. R. C.: Het woord carnaval is naar alle waar schijnlijkheid ontleend aan de oudheidensche feestviering bij de opening van de scheepvaart. Een schip werd op een wagen voortgetrokken door een burleske groep van verkleede personen. Vandaar de naam Carrus navalis, scheepswagen, welke woord carnaval zou geworden zijn." Acht u deze verklaring aannemelijk? Minder ge/ocht lijkt mij rarnavale een groet aan het v'ers-ch. Antw. Ik ken nog een derde ver klaring, de Italioansche: carnevale, het verkorte carnelevale van carne Ie vare, het verwy deren van het vleesch. Uw verklaring ,,tot ziens biefstukje!" is zeer populair, maar te grappig om juist te zyn. De Rotterdamsche is de schilder achtigste. is niet volmaakt zondetteon vvaat blijven de voordeelen van een fijn pro fiel, prachtig haar en mooie oogen... als Uw tanden leelijk, onaantrekkelijk zijn ?Wilt U dat Uw charme verdwijnt als U lacht? Dat is ook niet noodig. U kunt de hagelblanke, fraaie tanden hebben, die de natuur U had toegedacht. U kunt een glimlach be zitten die bewonderd wordt, die charmeert! Maar tanden-frorsfe/en is daarvoor niet af doende! Om ze grondig te reinigen, moet U een speciale tandpasta met dubbele werking gebruiken: Colgate, die door vele tandartsen nadrukkelijk wordt aanbevolen. Eerstens omdat haar aromatisch schuim doordringt tot in de kleinste hoekjes tusschen de tanden, waar gevaarlijke voedselresten achterblijven. qtimtachi Dit schuim beschermt Uw tanden, reinigt de mond volkomen, en voorkomt slechte adem. ten tweede omdat Colgate het tandglazuur polijst, door een volstrekt onscha delijk bestanddeel, waardoor Uw tanden glanzen als parels. Draag zorg voor wat de Natuur U gaf! Houd Uw tanden blank met Colgate, en Uw lach zal ongedwongen, Uw adem frisch en zuiver zijn; VRAAG NAAR COLKEET" l Tweemaal Uw geld terug! Als U na het gebruik van n tube Colgate niet volkomen tevreden bent o ver de resulta ten, zend dan de leege tube aan COLGATE, Amsterdam-C. Wij betalen U het dubbele van de aankoopprijs terug. IN TUBES VAN 25, ,40,65, >3& s-fö^v COLGATE VERFRISCHT UW MONDT Voor kleine verwondingen: het ideale !# t '. 9-H vanaf Verkrijgbaar bij Apothekers en Drogisten t? > PAG. N DE GROENE No.306