De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1936 27 maart pagina 7

27 maart 1936 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

- ? * i,*é+.'M~\l \*m', * «»A+A* Croli W f r y o. 'JU ?ui NterUod.Uc ei Etklopie MET HET Wij werken! Dr. A. Col«co Belmonte schrijft ons uit Deasié. ALLERLEI is reeds verteld over de Nederlandsche ambulance in Ethiopiëen zelfs hebben we voor verontruste vaderlanders telegraphisch moeten mededeelen, dat het moreel van den troep uitstekend was l Dat is nóg zoo, maar we missen een heldere Hollandsche huisvrouw. Zelfs post van thuis kan dat niet vergoeden. Geklaagd wordt er echter niet en nooit zal in druk verschijnen onze lyriek over het jus-kommetje, dat wij al een maand gebruiken en waarop nog altijd een ongeschonden etiketje zit met ver» melding van prijs en plaats van her komst. Nochtans zitten mannen van academische vorming onverdroten ach ter den kok aan en beginnen onze boys tot het besef te komen, dat goede op voeding pas in het graf eindigt. In de dunne lucht op ons hooge alpenweitje klinkt geen radiomuziek en komt niet tweemaal per dag de krant. De huistelephoon in de woontent belt drie keer in het etmaal en gezamen lijk wordt dan ontbeten, geluncht en gedineerd. Daarbij worden de werk zaamheden besproken en verdeeld en verder verricht ieder rustig zijn taak. De ergste storing veroorzaken vliegmachines die tusschen half negen en tien uur 's morgens in de meer of minder verre omgeving het ijzeren ontbijt bezorgen. Dan vluchten de patiënten en zoeken de ambulanceleden voor alle zekerheid met gasmas kers, kijkers en kiektoestellen getooid een heenkomen in de primitieve loop graven of in de model-abri's, die in den rotswand uitgehakt worden en die nu hun voltooiing naderen. Het ochtend programma vertoont dan wijzigingen volgens het voorbehouden recht van de Italiaansche directie en de dag raakt hopeloos in de war. Zelfs uren later zijn sommige patiënten nog zoek. In het hospitaal hebben we hier practisch slechts ernstige slachtoffers van bombardementen bijna geen uit Dessiéondanks herhaalde aan vallen, bijkans alle uit het Noorden en in panischen angst klauteren ver foeilijk verminkten zonder arm of been de moeilijkste berghellingen af om een veilig plekje te vinden waar een beek den rotswand heeft uitgehold. Toch hebben wij nooit den indruk gekregen dat wij gevaar liepen. Ge durende bijna een geheele week zijn wij zelfs wel eens van bezoek verschoond gebleven. Wij willen echter best be kennen, dat het niet prettig is overal rondom bommen te hooren ontploffen en het vuur ervan te zien spetten, ter wijl de machines over ons kamp kruisen en het afweergeschut in de bergen dondert. We vergeten dan grif ons werk, maken mislukte grapjes en hebben achteraf pas weer praats. DE patiënten denken er anders over. Bij hen zit de schrik er in en sinds de bekende lotgevallen van andere ambulances voelen zij zich in een Roode Kruis-omgeving niet meer veilig. Hoewel werken daardoor bemoeilijkt wordt voeren wij natuurlijk toch open lijk ons embleem en op den grond ligt in ons kamp zelfs een roode-kruisvlag van tien meter in het vierkant uitge spreid. Uit voorzichtigheid hebben wij slechts onze tenten opgeslagen op geruimen afstand van Dessié, dat een inlandsch dorp is. Door de Umwertung aller Werte echter vertrouwen de patiënten den toestand toch nog niet en komen sommigen na hun vlucht zelfs niet terug. Anderen hebben rustig verklaard liever weg tégaan. Voor een deel kunnen zij er niet van overtuigd worden dat hun zienswijze verkeerd is en verkiezen zij toch te vertrekken. Met zeer ernstige etterende wonden, met zware verminkingen, practisch zonder kleeren verlaten zij ons in den killen ochtend langs de ongebaande wegen van het onherbergzame land. Niemand zal verder zorgen voor een invalide, voor een man, die geen geweer X (fff.'* &$? C h <&?:&& f*: 'T, C J ? i-Tof zwaard meer dragen zal. Gieren en arenden cirkelen daags om ons heen en 's nachts komen de hyena's tot zelfs op het terrein van ons kamp. De patiënten die ons zoo verlaten worden tegen advies ontslagen" en ik ben in de gelegenheid u hiervan een uniek document te toonen, dat uit een zakboekje gescheurd is en waarvan ik de woordelijke vertaling van den tekst bijvoeg. Onderaan staan de duimafdrukken van de analphabeten wier naam door den tolk is bijgeschreven. Slechts een enkele maal vernemen wij van deze patiënten nog iets. Zoo is een man met een hoog afgezet bovenbeen en met een etterende schouderwond teruggekomen nadat hij zich 's morgens om zes uur op een muildier had laten laden. Tegen den avond lag hij weer op zaal in den donkersten hoek, bang te zullen worden weggejaagd. De dienstdoende dokter zag hem na tuurlijk dadelijk, maar ontdekte hem pas twee dagen later. Er bestaan vele grapjes over tact. Hier is over dit geval niet verder gesproken.... Voor ons allen is het een onver wachte vreugde geweest te onder vinden dat de patiënten vertrouwen stellen in behandeling en verpleging, ondanks vreemde taal, onbekende methoden en blanke huid. Zij vinden alles goed, schikken zich, stellen geen eischen. Ontwaakt uit de narcose na groote ingrepen, weer op verhaal ge komen na een pijnlijke behandeling, verkwikt na een diepen morphineslaap noemen zij den dokter hun vader, wat wonderwel past bij hun gezichten uit het Oude Testament. Ieder van ons slaat zoo wel eens een goede beurt en soms 's morgens kakelt dan plotseling een geschonken kip voor den ingang van de tent of glijden eieren in de zakken van de witte jassen. En op den grond in de eettent liggen meloenen, zoo hard en veerkrachtig dat n onzer ze bewaren zal om er na onzen terugkeer in het vaderland den eerstvolgenden interland footballmatch mee te laten spelen. NU wij hier reeds zoo lang" ge vestigd zijn en geregeld polikliniek houden, breidt de practijk zich sterk uit en maken de vreemdsoortigste patiënten verre tochten om ons te raad plegen. Wij zien heroïsch gedragen lijden naast het kinderachtigste, hy sterische gedrag. Een volkomen uit- VERTALING VAN HET BRIEFJE: Wij allen, de patiënten die gekomen zijn van Woldia, wij willen het zieken huis verlaten omdat wij bang zijn voor de bommen, maar het is zonder de toestem ming van de dokters, dat wij vertrekken. Geteekend" door Todoge, Wo/de MichoeJ, Housein, Irgatee en (onderaan) Wolleta Masco/. ft A r* *i **fJn- ? . '/>*?>?/); &,?+?). -? ? 'én ttfiïi «f Bescheidenheid verbiedt ons te zeggen wi. hier de hooge kookkunst beoefent geputte tuberculeuze jongen kan urei lang in de zon staan wachten om ee: blinde buurvrouw weer naar haa toucoul te geleiden. In dien tijd huil binnen een baardige generaal van angs voor een inspuiting. Soms oogst de ambulance grootei. lof. Gisteren werd na een bombarde ment het slachtoffer binnengebracht Het was een muildier met scherfver wondingen. Pas toen het beest op de grond vastgebonden lag dorst een dt dokters met paardenmiddelen hulp t' verleenen, terwijl een ander staa . moest op den nijdig slaanden staar Van morgen stond het dier vroolij : hinnekend voor de polikliniek t midden van door elkaar krioelend patiënten. Niet altijd blijven ons teleurstellinge ; bespaard. Sommige gevallen zijn t ernstig. Aan den anderen kant hebbe wij niet altijd gelegenheid de stellig successen waar te nemen, want vet mannen zijn op den doortocht naar hè. Noorden en komen alleen even bij or Winckelen. Vaak niet eens in uniforrr met bloote voeten, het vuile hemd on den middel ingesnoerd door een dub beien gordej met geweerpatronen var allerlei kaliber en met een sjamma i; breede plooien omgehangen, maket zij een bonten indruk. Door de leven dige gebaren, het bruine gelaat me de rollende oogen en de gorgelend' spraak wordt het geheel nog boeiender De hooggeplaatsen hebben iemand bi zich om het geweer te dragen, vaak nog een lachend kind van misschien slechts tien jaar. Zij zelf kijken diep zinnig van onder hun ijsmuts en zij dragen een lang, zeer sterk gekromc zwaard, dat wel veel swing" za.' hebben, maar dat bij iedere beweging hinderen moet. Voor ernstige afwij kingen kunnen zij zich slechts n keer laten inspuiten, want Marlborough s'en va-t-en guerre.... Februari 1936. Patiënten vluchten uit vrees voor bommen: facsimile van een verklaring, door den tofk van de ambulance opgeschreven htioH Het kamp van déNeder/andsche ambulance te Dessié, op een alpenweitje, met bergtoppen in den nevel op den achtergrond BENZINEVERBRUIK De illusie van n op zooveel" OP bijna, geen enkel gebied wordt, geloof ik, meer gebeunhaasd. De fantasie van den automobi Iverkoper is onbegrensd, zoo spoedi hij over dit chapitre begint. De k t-stie is, dat carosserie-afmetingen, gr 'lakkelijk zitten achter het stuur, v ,'enbelasting en zo, zeer concrete d< .gen zijn. De toekomstige eigenaar k, i dat allemaal zelf constateren, er v.i t niet veel over te praten. Iemand, d i niet gemakkelijk achter het stuur 7,i . kun je nu eenmaal niet aan zijn v -stand brengen, dat hij zich verg' '? laarbij komt, dat het merendeel d automobilisten een overdreven \v trde hecht aan dat benzineverl> ik. Zij eischen een definitief getal r klampen zich daaraan vast. Mijn \\ "^en loopt n op tien" hoor je gei eld verkondigen en niemand, die e; aan denkt, dat hier de grootste onzin \\ ii-dt verkocht. Want het benzinev bruik is afhankelijk van zoveel i' toren, dat het onmogelijk is een v <te waarde te noemen. Hoogstens zou men kunnen spreken vu», een gemiddeld verbruik en dat ]: t steeds belangrijk hoger dan het \ bruik onder de gunstigste omstan(1 heden. Immers, iemand, die veel i i -en drukke stad rijdt, waar hij ger dd zal moeten stoppen en weer \v ^rijden, zal vrij veel benzine verb> liken. Bijdt men van Amsterdam n r Groningen in recordtijd, dan zal d motor ook veel verbruiken. Het r i l en over slechte wegen met veel kui lt , waardoor de achterwielen steeds u -rden opgegooid, zal een nadelige ir loed hebben. Een plattelandsii fcter, die geregeld door zandwegen ir >et ploeteren op een lage versnel1 u;, zal een hoge benzinerekening l bben. Het rijden in bergachtig terr. .n geeft andere uitkomsten dan het i len over vlakke wegen. Iemand. <i steeds plotseling gas geeft, geeft i lere keer zijn motor een flinke ben?/ o-injectie en hij zal niet zuinig i 'len. Manier van rijden, toestand < i- wegen, conditie van motor en i assis, terreingesteldheid, het heeft ;> os een invloed op dat beruchte ben/. icverbruik. Degene, die dit niet beseft, holt om ( haverklap naar zijn reparateur ? ??>.. laat, meestal volkomen onnodig, x n. motor nazien. Voelt zich zwaar l 'drogen. En dan komt het laatste : (middel, de fles. Zoo'n fles kan i '"ostal een liter benzine bevatten en \ '.»rdt met een slangetje aan de ( tburator gekoppeld. Er wordt dan f.?-,reden tot de fles leeg is en de r.'ütor stopt. Afgezien van het feit, ' t maar al te dikwijls carburator en l 'ding nog vol benzine zijn, als met < ze proef" wordt begonnen en de ? H komst dus reeds daarom geen waar< heeft, zal de wagen bij die gelegen1 id steeds gereden worden op de v --est economische snelheid en zal de l stuurder ook steeds heel voorzichtig f * geven en over het algemeen zich / dragen alsof hij met porselein om- 'ig. De uitkomsten van zo'n proef > n dan ook steeds onverdeeld gunstig ? ?; de automobilist, die de proef zelf ' rhaalt, om zeker te zijn, dat hij niet >rdt bedrogen, zal als regel minder instige resultaten behalen, omdat i i j nu eenmaal niet over de handigheid 1 ;i de routine van een professional ^schikt. Het gunstige resultaat is "hter voor zijn ogen behaald en hij il niete» kunnen zeggen. Doch de roef heeft allén laten zien, wat beKUNSTZAAL VAN LIER ROKIN 126 ? AMSTERDAM Doorloopend Tentoonstellingen reikt kan worden onder zér gunstige omstandigheden; enige praktische waarde is aan deze demonstratie niet toe te kennen, tenzij de wagen ook werkelijk zo gereden wordt als mee normaal rijdt. Daarom, alvorens to jammeren over hoog benzineverbruik, gaat u eerst eens uw rijtechniek na. Misschien is daaraan nog wel iets te verbeteren. En bedenkt u verder, dat hard rijden benzine kost. Wat het gegarandeer de" benzineverbruik betreft: de ver koper heeft u werkehj'k niets wijs gemaakt. U wilde een wagen hebben met een abnormaal laag benzinever bruik, en dat héft uw wagen.... als u abnormaal omzichtig rijdt. Het moet nu eenmaal altijd ergens van daan komen; is het niet uit de lengte, dan uit de breedte. C. VAX STEENBEKEN JR. il/ "T C/""* . OP* EN AANMERKINGEN l IX 2LtvJ l UIT ONZEN LEZERSKRING Spin or a en Heidelberg Mijnheer de Hoofdredacteur, HET zij mij vergund, naar aan leiding van Uw artikel Spinoza en de Universiteit van Hei delberg", verschenen in ,,De Groene" van 14 Maart 1.1., U het volgende te schrijven. Ik ben het met U eens, dat het niet geduld kan worden, ,,dat bepaalde per sonen om hun godsdienst of hun ras uit den kring der wetenschap worden gebannen", met deze beperking echter, dat het slechts binnen de grenzen van Nederland geldt. Wat daarbuiten ge schiedt kunnen wij betreuren en af keuren, echter behooren wij er ons voor te wachten een dergelijke onduldzame houding aan te nemen, als U wel zoudt wensen. Laten wij ons beperken tot een af keurend oordeel binnen onze grenzen. Laten wij er echter geen veroordeling van maken, die ten uitvoer gelegd moet worden buiten onze grenzen om een souvereine staat te straffen. Want daar zou de onthouding van Nederlandse vertegenwoordiging op het feest der Heidelbergse Universiteit toch wel op neer komen! Bovendien, wat voor goeds verwacht U van de door U voorgestelde houding? Denkt U, dat dit ertoe zal bijdragen, om verbetering in de internationale re laties te brengen? Integendeel: het zal in Duitsland nog meer wrok en ver bittering doen ontstaan. En ook onze eigen gevoelens ten opzichte van Duitsland zullen door deze vijandige houding nog meer opgezweept inplaats van verzacht worden, terwijl helaas dit laatste bij de meesten van ons op dit ogenblik toch wel veel noodzake lijker is! Anderzijds: wat kan meer tot in deze tijd zozeer gewenste?toenadering leiden dan persoonlijk contact? Van een mondelinge gedachtenwisseling tussen Duitse en Nederlandse hoog leraren mag men toch ongetwijfeld veel -goeds verwachten. En deze voor delen wilt U gaarne verwerpen, -en bovengeschetste nadelen accepteren, alleen om Uw principes ook in Duits land te doen gelden? * A. G. PLATE-LICHTENBELT Naschrift WANNEER het ging om een we tenschappelijk congres, waar de vrijheid van het woord was gegaran deerd, zou ik zeggen, dat de Neder landers moesten deelnemen. Waar het echter gaat om een huldebetooging, die onvermijdelijk medebrengt een be tuiging van instemming, moeten dunkt mij de Nederlanders zich onthouden, desnoods zonder eenige critiek of mo tiveering. A. C. J. J. Vrouwen aan het roer NAAR aanleiding van het Donderkopje" getiteld vrouwelijke bemanning", voorkomende in het nummer van 14 Maart van ,,De Groene Amsterdammer", haast ik mij de aandacht van Uw medewerker er op te vestigen, dat hij hier een doodonschuldig schapenwolkje voor een donderkopje heeft aangezien. Ons bezwaar gaat immers niet zozeer tegen vrouwelijke arbeid in het alge meen, dan wel tegen het feit, dat in de kleine handelsvaart de vrouw (doch ter) van den kapitein-eigenaar veelal mede wordt aangemonsterd teneinde aan het in de Schepenwet voorgeschre ven aantal der opvarenden te voldoen. De eisen, die met betrekking hiertoe in deze wet zijn gesteld, zijn immer zeer mild geweest, zo mild, dat ingewijden het erover eens zijn, dat op schepen, waar het aantal en de hoedanigheid der bemanning deze eisen niet te boven gaan, van de veiligheid in geval van nood weinig terecht komt. Daarnaast zit er nog een econo mische kant aan deze kwestie. De arbeidsvoorwaarden op de hierbesproken scheepjes zijn veelal der twintigste eeuw onwaardig, en wanneer hier vrouwen (dochters) worden aange monsterd, wordt dit in den regel gedaan om nog meer op de factor loon te kunnen bezuinigen. Vereeniging van Ned. gezag voerders en stuurlieden ter koopvaardij, P. DE VRIES, secretaris Naschrift HET blijft niet meer bij zoetwatersche donderkoppen, maar het wordt nu een geval van storm op zee. Gelukkig, dat de vereenigde kapiteins niet zoozeer tegen vrouwenarbeid" zijn. Wij hadden ook al eens eerder gehoord, dat stewardessen aan boord in hoog aanzien stonden! Overigens nemen wij van het bovenstaande gaarne nota. RED. Goedkope herdrukken" Geachte Redactie, TERWIJL de uitgevers van goed kope boekenseries als de Sala mander en de Karavaan voor zichtig hun reeksen uitbreiden, slaagt een collega er in, ineens een serie van veertig goedkope romans op de markt te werpen, in formaat en uitvoering niet te onderscheiden van het normale", veel duurdere boek. Elk deel draagt de vermelding: ,,Eerste uitgave 19..; 2de druk 1936". Nauwkeurige beschou wing leert evenwel dat alleen het titel blad nieuw gedrukt is; het is los ingeplakt en het boek zelf schijnt dus af komstig te zijn uit de (incourante?) voorraad van de krakende zolders der uitgeverij. Een dergelijke handelwijze zal wel buiten de opruimingswet vallen en ontsnappen aan de tucht van de Uitge versbond. Maar het publiek, dat on redelijke eisen gaat stellen, wordt in laatste instantie de dupe van zulke schijn-handelingen en het leek mij daar om nuttig, er hier op te wijzen. G. A. v. D. VOORT CHARIVARIA Verrassende mededeelingen De slokans (goten) onder de privaten stegen schrikbarend." (Alg. Ind. Dbl.) Hij was als een artisjok, die steeds tot de kern der dingen wist door te dringen." (Sum. Pos') Paindeluxe-brood ,,Er is misschien aanleiding, de toepassing van de sancties voorloopig op te schorten." (Hbl.) Tijden van groot tooneelspel brengen ook van zelf groot tooneelwerk met zich mee." (N. R. C.) Beide tegenstanders hebben elkaar in een doodelijken greep." (Alg. Ind. Dbl.) wacht worden. Ze spreekt Fransch n. met een accent." (N. R. C.) De ware spontaneïteit ,,Spr. verzocht een driewerf Hoezee uit te brengen, waaraan spontaan gevolg werd gegeven. Daarom ver zocht spr. den roep aan te heffen. die allen bezielt ; hieraan werd spontaan gevolg gegeven." (Hbl.) Brengers Men weet hoe voortreffelijk het Centraal Tooneel zulk werk brengt. Met hoeveel expressie brengt zij haar lied. Daar wordt inderdaad Cabaret gebracht." (Tel.) Charlotte Kohier bracht den dialoog suggestief. Henk Bakker bracht dezen kerel met diabo lische verve." (Hbl.) Het juiste woord op de juiste plaats Daarna was het woord aan Willem Andriessen om vier stukken van Chopin te spelen." (N. R. C.) Deze maatregelen worden in zijn eigen bestwil genomen." (Gr.) Dit is maar al te waar bevestigd." (d'Oriënt) Er werd goede notie van genomen." (Hbl.) Het verdrag is de verzegeling van de Fransch-Russische samen werking." (Alg. Ind. Dbl.) Ommers Het probleem waarvoor de Duitschers gesteld Zijn is niet om te kiezen. De Raad beveelt aan om stappen te doen. Van Zeeland vraagt om de schending te constateeren en om de verplichtingen van kracht te doen worden. De Raad besluit om Duitschland uit te noodigen. Duitschland weigert om dezen weg te betreden. Het verdrag machtigt haar om maat regelen te nemen. Men is besloten om hem te helpen. Het komt bij niemand op om een tekortschieten daarmee gelijk te stellen. Het is Linnaeus' verdienste geweest om alle levende wezens in groepen in te deden." (Handelsblad) Ons geheugenstreepje De weigering van Sarraut om niet te onderhandelen. De wet houder waarschuwde er tegen geen posten te verhoogen. Zij heb ben zich bereid verklaard tie func ties te willen aanvaarden. Ik geef den' wensch te kennen regel recht op de Gebi te willen aan rijden. HU heeft willen voorkomen dat Gertha niet in verkeerde handen komt." (Telegraaf) Optimisme De electrische installatie bleef gelukkig intact, zoodat voortdurend seinen konden gegeven worden, welke signalen echter niet opge merkt schijnen te zijn." (Tel.) Nauwelijks Hollandsen Zijn toon was ernstig, nauwelijks bitter. Hij zou n. uit een ander land dan Holland kunnen zijn. Dienten gevolge kon n. eensgezindheid verOngewensche privaatdocenten Dr. O. Visser, Privaat-docent in de Economische Bestrijding der Nijverheid in Nederland." (In- en Uüv.) PAG, IS DE G HOEN E N* 3069 i ?: ,?

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl