Historisch Archief 1877-1940
!*
f
r
cU
Ut
HET ONHERROEPELIJKE
WE verbeelden ons dat we n grachtje nog
niet gelopen hebben en nemen dat daarom
ook nog even gauw.
Kom," zegt hij en slingert me jongensachtig
dol rond een lantaarnpaal en grijpt aan de andere
kant van het ijzer mijn tweede hand vast.
Nu is de paal tussen ons," merkt hij op.
Ja," zeg ik toonloos, de paal."
En van nu af lopen we langzaam en wat dichter
naast elkaar en de balorige bui die ons sedert een
uur te pakken had en als een prettige beschermende
laag rond ons hart was geweest, is wég, is wég,
onvindbaar wég.
Zijn warme sterke hand trekt mijn arm nog wat
dichter tegen zich aan.
Ben je moe van al die grachten? 't Waren er
ook nog al wat. Ik zal ze eens natellen op de kaart
en je het getal opgeven."
Ik glimlach voor mij uit, maar in mij begint het
te kreunen: Nee, niet doen, geen getallen; nu niets
Mijn God, wat ben ik theatraal. Dat hoort niet
bij me; zo ben ik nooit geweest. Dit wil en zal ik
mezelf niet toestaan.
Onzin," zeg ik hard, Ja, laten we toch door
lopen."
Maar dan kijk ik opeens in zijn ogen die langzaam
vochtig worden en voel ik zijn arm om mijn beide
schouders. En we lopen door over de gracht waar
het schijnsel van de lantaarns nu zo grillig voor ons
beider oog in het water danst. Even verder in de
luwte blijven we weer staan om er naar te kijken.
Doen bij jou de lantaarns ook zo gek?"
Ja, wat grappig hè; allemaal kleurtjes hebben
ze gekregen; groen en paars en rood."..
Moet je je ogen eens een klein beetje
dichtknijpen, dan is 't nóg leuker."
Net de kleuren van die bliksem van de zomer,
op die nacht toen we langs het strand wandelden,
weet je nog?"
Ach God, waarom zegt hij dat nu juist? Nu
hadden we zo'n mooie afleiding door 't spelletje
met onze tranen en nu is de pijn er opnieuw.
WE duiken wat later in een kroegje op 't eind
van de gracht, waar in de vergevorderde
avond aan een paar tafeltjes verstrooid nog wat
En van nu af lopen we langzaam
en wat dichter naast elkaar ____
meer dan er al is. Hoe moet ik tóch alles al ver
werken? Zal ik er ooit de kracht toe vinden ?
Uit een zijstraat die we voorbijgaan waait een
gure wind. Ik stop onze langzame passen. Deze
wind doet goed aan mijn warm suizend hoofd en er
zit al de trilling van de herfst in.
Wat is deze zomer waarin ik hem ontmoette
mooi geweest. Was er zoveel zon, of zag ik zoveel
zon? Haal ik nu alles door elkaar, de regendagen,
de gure en de snikhete tot n grote zonnige bal,
die me verbrand heeft en mijn hart geschroeid ? Ja,
zó voel ik het op het ogenblik; een bal, die steeds
maar doorgaat zich te wentelen door mijn denken,
tot ik er straks nog gek van word, gek, gek, gek !
Laten we toch doorlopen," hoor ik zijn stem
bezorgd. Waarom blijf je staan ? Ben je zd moe ?
Maar je zult hier minstens een longontsteking opdoen
in die tocht."
Voor mijn part," zucht ik.
mannen zitten en vragen een hete wijngroc.
De kellner lacht om zijn eerste winterse bestelling
en geeft hem vrolijk luidkeels door naar het buffet.
Er loopt een lach mee door het weinigje publiek en
n zegt: Wat je gelijk heb jonges, lekker knus en
warm."
We antwoorden een paar maal met wat kwink
slagen.
Santjes," zeggen ze als de dampende glazen
voor ons staan en de eerste merkt nog leutigop:
Hij, zij en de wijngroc." Dan luisteren we nog
even half geboeid naar een weinig interessant ver
haaltje dat er een begint te doen.
Als dan een partijtje is weggegaan zwijgen we de
rest van de tijd over onze dampende glazen. Wat
kan er ook nog gezegd worden dat de moeite
waard is?
Ik voel mijn slapen kloppen in gelijke maat met
de klok die boven het buffet langzaam maar onver
biddelijk de tijd wegtikt.
Was het nu eigenlijk maar voorbij, ineens. Dit
tergende naderbij kruipen van het ogenblik is zo
erg. Maar ik weet dat we geen van beiden de moed
zullen hebben hier eerder een eind aan te maken
dan strikt noodzakelijk. Het is, alsof we als kleine
kinderen nog zitten te wachten op Het Wonder",
waarvan we ons de vorm niet voor zouden durven
stellen, maar dat misschien nog komen kan op het
aller, allerlaatste moment, zo, in een purperen
mantel langs de matglazen deur van dit kroegje,
PAG. 18 DE GROENE N* 3069
U VINDT IN DE PANDER
VOORJAARSBODE
DAT EENE WAT U BEHOEFT
VOOR DEGELIJKE
VERNIEUWING VAN UW
WONING-INRICHTING
VRAAGT ONS EENS AAN
TARIEVEN VOOR
WERKZAAMHEDEN
ZIJN VERLAAGD.
HDER
ZONEN
mijmer ik. En dan mag het ons niet heengegaan
/inden.
Waarom slaan mijn gedachten zo walgelijk aan
het dazen, met een dergelijk vals pathos? Ineens
weet ik dat door mijn hele zijn een falset is gaan
klinken, die er verder wel altijd blijven zal.
,,Je kunt de laatste tram niet missen," hoor ik
hem van heel ver weg zeggen. We zullen nu
afscheid dienen te nemen kind, langzamerhand.
Luister goed: We zullen elkaar geen zoen meer
geven, zoals we afgesproken hebben, alleen een
hand en die zullen we in onze gedachten prenten
voor altijd. En morgen is 't nog erg en overmorgen
ook. En heel veel nachten als we moe in bed liggen
zullen we zo onzegbaar naar elkaar verlangen dat
we de rest van ons leven niet meer wensen, maar
ook dat zal- een beetje slijten kind, vooral als we
wat ouder worden, of misschien eerder; wie zal
't zeggen."
Dan aan de halte voel ik zijn handdruk, waardoor
mijn vingers nog enkele ogenblikken wit en smal
naast elkaar blijven liggen. En dag", zeg ik, als
de conducteur afbelt, maar mijn stem geeft geen
geluid.
HET lieve gezicht van de man die mij opwacht
kijkt bezorgd. Wat zie je er moe uit, maar
toch lief. Ik heb 't haardje eventjes voor je aan
gestoken; 't s al zo kil 's avonds, vind je ook niet?
Wel, prettig gebridged? Je hebt 't uitgehouden;
ben je met je partner uitgeweest of hebben jullie
nog nagedanst?
Zeg, zou je 't prettig vinden als ik ook weer ging
dansen ?"
Ach nee," zeg ik wrevelig. En opzettelijk
kwetsend: Dat hoort immers niet bij jou. Trouwens
ik dans ook niet van de winter. Anneke wil het
komend seizoen zo graag naar dansles. Ze wordt al
tien;'t kan best vind'k."
Maar laat je dan voor de zelfde cursus inschrijven
als haar oudste zusje inplaats van haar moeder;
dat gelooft iedereen," plaagt hij.
Wees niet vervelend," zeg ik gepijnigd. Heb je
de krant al uit ? Mag ik even ?"
,.De krant al uit?" glimlacht hij goedig, me
dunkt dat ik daar de tijd voor gehad heb vanavond;
zelfs broertje heeft zijn stem geen enkele keer laten
horen, om zijn vader de rust te gunnen die hem
toekomt op zijn oude dag. Maar jij krijgt geen
krant meer wijfje; je gaat slapen en ik mag je
schoentjes uittrekken. Kom hier met je kleine
mooie voeten.
Zo, weg met maat zes en dertig. Kijk nu toch
eens aan; je pootjes zijn gezwollen van vermoeid
heid, mijn klein dom meisje. Ik zal ze masseren.
Wat moest je toch beginnen als je niet zo'n
oude Pipa tot man had? Niks kwam er van je
terecht."
Als striemen slaan zijn zoete woordjes in mijn
gezicht en de zorgjes die mij tien jaar aan hem
gebonden hebben snijden eensklaps" vlijmscherp
door mij heen.
Als hij me wat later heeft toegedekt en de kamer
op zijn tenen verlaten, kan ik niet eens meer huilen,
omdat mijn keel téheet is en mijn hoofd téveel
pijn doet. DICK VAN HATTUM
DE CLEARING MET DUITSCHUND
SEDERT het begin van dit jaar
i s het deficit van de
Nederandsch-Duitsche clearing weer
l geste en met rond 7 millioen, of wel
bijna 20%.
HO tekort is de laatste weken
toeem id, en heeft aldus telkens een
|nieu ? hoogterecord geboekt. Het is
Ljet onmogelijk dat wat den agrari
sche t export betreft tot op zekere
hooi' ? een seizoensfactor in het spel
L n.aar waarschijnlijk lijkt dat toch
l niet, omdat in de eerste tien weken
l van het vorige jaar de stijging van
l het earingdeficit van ongeveer
denlzelf<: n omvang was als nu. En in dat
Jtijdv k waren de
betalingscontingenIten < )g grooter, en was het tekort een
l min of meer normaal verschijnsel.
l Men kan zelfs zeggen dat destijds bij
l de \ ststelling der
betalingscontingenjten oelbewust werd aangestuurd op
l een tekort. De overweging was
ongeJveei deze: de clearing moet mede
l veen ien in de afwikkeling der
achterI stal i ;e vorderingen, daarvoor moet
Idus en zeker percentage eerst 10,
l daar na 18 en weer later 14 uit de
[clea ing worden gereserveerd.
WanInee. nu t. z. t. die vorderingen aldus
[zijn aangezuiverd valt dit deel vrij.
[Mei zou nu, wanneer van den beginne
[af ^ tv streng op een sluitende clearing
[was aangestuurd, dit vrijvallende
geIdeel beschikbaar krijgen om de
[bèta ngscontingenten te verhoogen.
Inpi its van nu eerst den export zoo
Isterl te beperken om deze later te
[kun. en verhoogen, besloot men tot
leen Compromis, tot een tusschenweg,
jwaa bij geantenpeerd werd op het
[late vrijkcmen van hetgeen nu voor
[oud vorderingen noodig is. Zoodat
l feit ijk in dat overgangstijdperk
doelIbew st op een clearingtekort werd
laan estuurd. Toen echter het saldo om
en xbij de 35 millioen beliep was dat
jong veer het maximum dat men
l wei- chte, en de vrij snelle toeneming
l van het tekort sedert het begin van
[dit nar is wel min of meer een
verJras.^ ig die niet geheel aan
seizoenslinv' eden te wijten kan zijn.
D I ZE ongunstige ontwikkeling van
de clearing heeft hier en daar
ond *? exporteurs vrees doen ontstaan
die -eminiscenties wekt aan het
gebeu ,ie met het Sonderkonto. Voor
zuil een angst is in het geheel geen
aan jiding. Men kan zeggen dat door
de oortdurende aanpassing van de
bet. ingscontingenten aan het peil
van het clearingverloop de regeering
de : tuatie in de hand heeft, en uit de
ver!-ging der contingenten voor het
twe.de kwartaal blijkt dat men dien
invl ed wil doen gelden. Men kan
daa -,egen niet aanvoeren dat ondanks
de xportreguleering toch een tekort
van meer dan 40 millioen is ontstaan,
wan1 zooals boven uiteengezet heeft
dat verloop de regeering niet
overn, maar is het welbewuste politiek
;ew est. Reden tot ongerustheid over
iet ong-run-verloop van de clearing
'--ft dan ook niet te bestaan,
in-teer althans geen plotselinge
on'erv. ichte gebeurtenissen een kink
n d< kabel doen ontstaan.
V- ;es voor dit laatste is juist in den
Ie: ongsten tijd toegevoegd aan den
'ooc en genoemden niet gemotiveerder!
ng;-j. voor herhaling van het
Sonder>n odrama. Wanneer plotseling de
'remie waarvoor clearingvorderingen te
2 :keren waren aanmerkelijk is
ver; d, dan is dat niet zoozeer een
;slag op de stijgende deficitcijfers
n de laatste maanden als wel op
.cute risico's die de internationale
'li'.ieke situatie heeft geschapen,
? aan althans de gedachte onder
invloed daarvan is ontstaan.
Wanmaar alles rustig voortgaat,
'ij uit Duitschland blijven
imporeren, dan is het clearinggevaar
. 19 DE GROENE Ne. 3069
niet zoo groot. De import kan na
tuurlijk nog verder dalen, maar
daaraan kan dan de export worden
aangepast. Maar onder den invloed
van de internationale verwikkelingen
verrees nu plotseling het spook van
acute verstoringen in het goederen
verkeer. In geval van oorlog kan de
import plotseling vrijwel heelemaal
stop komen te staan. Men kan zelfs
denken aan eventueele sancties in
den zin zooals die tegen Italiëworden
toegepast. De kans dat het daartoe
zal komen bestaat misschien niet of
is uitermate gering, maar dat men
theoretisch met de mogelijkheid rekent
is begrijpelijk.
V RAGE: welken invloed zou nu
zulk een catastrofe op de clearing
hebben ? Wanneer van vandaag op
morgen elke storting aan beide zijden
in de clearing werd stopgezet zou de
consequentie zijn dat het bestaande
deficit gehandhaafd bleef, en dat de
nog uitstaande vorderingen
onvereffend zouden blijven, althans in de
clearing geen dekking meer zouden
vinden. Nu spreekt het vanzelf dat
het stopzetten van de goederenbewe
ging nog geenszins involveert dat ook
de betalingen in de clearing in beide
landen plotseling ophouden. Veeleer
mag men aannemen dat de loopende
handelsschulden geleidelijk in de clea
ring worden gestort. Indien aan beide
zijden die afwikkeling der
handelscredieten evenredig zou zijn, zou dat
in den clearingstand en dus ook in het
deficit geen wijziging brengen. Maar
dat zou alleen maar het geval zijn
indien de crediettermijn usantieel voor
handelstransacties voor beide landen
gelijk ware. Dit laatste nu is niet
het geval. Door verschillende omstan
digheden, wellicht niet in de laatste
plaats deze, dat de Nederlandsche
exporteur juist door het clearingtekort
toch reeds ongeveer drie maanden
wachttermijn heeft te overbruggen,
wordt voor het overgroote deel onzer
leveranties aan Duitschland contante
betaling verlangd. Meer dan dat: vaak
wordt zelfs betaling vóór levering
geëischt, nl. bij die ,,lebenswichtige"
grondstoffen waarvoor die vooruit
betaling door de Duitsche autoriteiten
wordt veroorloofd. De Nederlandsche
koopers hebben nog steeds crediet;
het lijkt niet overdreven den gemiddel
den crediettermijn voor onzen import
op circa 2 maanden te
stellenBij dien stand van zaken komen
wij tot de volgende feiten: bij een
jaarimport van rond 200 millioen
vormen twee maanden omzet een
bedrag van rond 35 millioen. Wanneer
dus aan Duitsche zijde niets meer
wordt gestort en hier nog 35 millioen,
dan is daarmee een groot deel van het
clearingtekort reeds weggewerkt. Voegt
men daarbij dan nog, dat aan Duitsche
zijde bij abrupte stopzetting van het
goederenverkeer zelfs nog terugbeta
lingen aan importeurs moeten plaats
vinden voor vooruitbetalingen op in
voeren die dan niet geëffectueerd
worden, dan lijkt de conclusie niet
gewaagd dat het deficit in de clearing
voor een belangrijk deel een
schijntekort is, een gezichtsbedrog, ontstaan
in verband met den sterk
uiteenloopenden handelscrediettermijn in het
verkeer naar en van Duitschland.
Wat de long-run betreft zijn er dus
twee factoren die men in het oog
moet houden: de voortdurende aan
passing der betalingscontingenten aan
de dekkingscapaciteit van de clearing,
en het over circa acht maanden vrij
vallen van de 14% die nu voor de oude
vorderingen worden opzij gelegd. En
wat de acute risico's betreft is het
bovenomschreven optisch bedrog"
een element dat terdege in de bereke
ning moet worden betrokken.
C. A. KLAASSE
LEVENSVERZEKERING
MY. ARNHEM
beschermt Uw gezin in moeilijke jaren.
l ZINVC:|
ROTTERDAMSCHE HYPOTHEEKBANK
l VOOR NEDERLAND
N.V. DE HOLLANDSCHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 7O HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van ?1000.- op billijke en
wat de terugbetaling betreft gunstige
voorwaarden, onder borgtocht of zake
lijke zekerheid. Een prospectus wordt
op aanvraag gaarne toegezonden.
DE UJONINGETftGE
VON DE
BYENKORF
DE INRICHTING VAN 'N HUIS
GAAT ALTIJD GEPAARD MET
VEEL PROBLEMEN. MOGEN
WIJ U HELPEN DE JUISTE
OPLOSSING TE VINDEN?
BEZOEKT EENS ONZE
GEHEEL VERNIEUWDE
MEUBELAFD. OP DE 3e ETAGE MET
AANSLUITENDE TAPIJT- EN
GORDUNEN-AFDEELINGEN
FAF. SINEMUS
20 Leldschestraat 22
AMSTERDAM C
GEKL. OVERHEMDEN
NAAR MAAT
VANAF......... Fl. 6.75
PRIMA COUPE EN AFWERKING
Lëkerolsmaaki lekker
en beschermil
Lökerol laat op de teere adem
halingsorganen een beschermend
laagje achter. Daardoor vermin
dert 't gevaar van kouvatten.
Gebruik daarom Lakerol regelma
tig. Juist in dezen tijd van 't Jaar.
14KERO1
de Wereldberoemde Pastillc.
Kerseneitjes
De vulling is dezelfde
als van de heerlijke
Kersenbonbons
van
UILKEMA
Grootste Horloge Mag;
} Zwitsers anker werk
15 stenen
Chroom ... f l 10.
Goud . . . , f l 22.
39 REOULIERSBREESTRAAT
Bezoekers aan Amsterdam
Victoria Hotel - Dam rak t/0 c. Station - noodigt U uit.
Wij verzorgen U in ons hotel tegen matige prijzen.
.?- U zult tevreden z Ij nt __
Kamers met Holl. ontbijt Lunch Diner
vanaf f 3.50 f | JO en f 2.- f2.?, f 3.- en
f4.Da Dlrecttt
>*"^