ALS ittliN VEKKE KBIKK Het Heilige Land Pro/. R. CAS1M1R Boedopest met de E/isobet/jfaru; en de Kettingbrug links van den Donau ligt Boedo, rechts Pest IN Palestina ontmoeten de eeuwen elkaar. Het is het oude land, dat ons be kend wordt uit en door de opgravingen, die ons ook de samenhang getoond hebben van Palestina's ontwikkeling met die van de naburige landen. En deze opgravingen hebben een nieuw licht geworpen op de Bijbelse verhalen want het allermeest blijft Palestina toch.... het land van den Bijbel. Wie erheen reist en wie dat Palestina wil genieten, moet het zien met zijn her innering aan toestanden, beelden en gestalten uit den Bijbel. Ik zie geen kans precies te ontleden, wat mij, zelfs bij mijn tweede bezoek aan het Heilige Land, zo aangreep. Ik had toch in verschillende perioden van mijn leven, reeds van mijn tiende jaar af, boeken en reisverhalen over Palestina ge lezen en de meeste dezer waren ge deeltelijk commentaren op den Bijbel. Pastor Schneller b.v. geeft uitdrukke lijk in zijn boek Kennst Du das Land" aan, dat het dient zur Erklarung der HetJ.S. TeMviv van de Bernstem//jn Heilige" Schrift". Ook Fosdick in zijn Pilgrimage to Palestine" zegt uit drukkelijk: ,,Na jaren van Bijbelstudie vond ik het Boek levend gemaakt en verduidelijkt door het land te bestu deren, waar het ontstond en waar de schouwplaatsen waren van zijn voor naamste voorvallen", en hij brengt ons dus aan de hand der historie door Palestina. Eveneens de Baedeker: The New Guide to the Holy Land" van Meistermann; hij brengt de be schrijving in nauw verband met den Bijbel. Niet alleen echter door lectuur was ik voorbereid, maar ook had de gelijk heid, die Zuid-Afrika in sommige opzichten met het Heilige Land ver toond had, mij den Bijbel beter doen verstaan. En toch was het bezoek aan Palestina voor mij een wonderlijke verrassing. Niet in die zin, dat het anders was, maar wel zo, dat men niet dacht aan of over het Bijbelverhaal, maar dat er uren waren, dat men den Bijbel leefde. Zonder de Bijbelse her inneringen wordt Palestina, wat het op verscheidene plaatsen is: een land, waar het leven schaars ontluikt en zonder schoonheid bloeit. MAAR Palestina is niet alleen het land van het Oude, maar ook van het Nieuwe Testament, niet alleen van de Joodse, maar ook van de Christe lijke overlevering. Het moet als zodanig anders spreken tot den Katholiek, bij veel schone overleveringen opgevoed en van jongs vertrouwd met de beelden ?; ? -r - - , V-;£ r & ?f » , .* * ' *? van de Lijdensgang, den tot den Protestant. Maar beiden zullen de Olijvcnhof met huivering betreden, de omgeving van het meer van Tiberias in hun verbeelding bevolken; en de Jovdaan, die zij met Paulus over schrijden op weg naar Damascus, voert hen terug naar belangrijke mo menten uit de wording van het Christen dom. En het is niet alleen het begin nende Christendom, dat tot ons spreekt; de worsteling tegen de Mohamme danen in de Middeleeuwen, en de ver deeldheid der kerk zien wij hier, zowel in het gedeelde bezit van sommige heilige plaatsen als in de verschillende geestelijken, die wij ontmoeten. Inderdaad, de eeuwen ontmoeten elkaar hier. Want van dezelfde Middel eeuwen spreken ook de Mohamme daanse overblijfselen. Zien wij in Jeruzalem de Joden hun gebeden stor ten aan de Klaagmuur, wij zien de Mohammedanen opgaan naar de Mos kee El Aksa. Natuurlijk bestaan er spanningen, maar toch leven de verschillende reli gies hier naast elkaar voort. Maar er is ook een nieuwe Palestina. Het land, dat een nationaal tehuis voor de Joden zal worden. Men ziet vrucht bare landbouwkolonies, schone aan plantingen, goede scholen. Het is een eigenaardige gewaarwording, te bemer ken dat in die scholen Vaderlandse en Gewijde Geschiedenis samenvallen en de kindertekeningen te zien, die dit weergeven. Het meest verheugende is intussen het type mensen, dat men hier ontmoet. Struise jonge vrouwen, stoere jonge kerels, wier houding en ogen spreken van levenskracht en le vensvreugde. In de arbeid op het land is hun lichaam niet alleen gebruind en gehard geworden, maar is ook hun geest gestaald. Na den wereldoorlog zijn grote kolo nies erbij gekomen, is de organisatie van het Joodse bedrijfsleven sterk ver beterd, en het onderwijs georganiseerd. Tal van belangwekkende vraagstuk ken doen zich hier voor. Ze hangen gedeeltelijk samen met de wereldpoli tiek, voor een ander deel zijn het zuiver economische vragen, weer andere zijn problemen van godsdienst en cultuur. Men kan bij een kort bezoek slechts vaag vermoeden, hoe talrijk en hoe groot deze vraagstukken zijn, maar zij dringen zich aan den tourist toch op. Men kan slechts hopen en vooral in deze dagen hoopt men het dat in de bloei der koloniën en in de rust van het werkzame leven, in het even wicht van de geest, die zichzelf her vond in het land zijner Vaderen, iets bewaarheid zal worden van de profetie, die de Profeet uitsprak (Jesaia 49 en 60). Ook in die zin zullen de eeuwen, die zich tot een ring sluiten, elkaar ontmoeten. Palestina is verleden, heden en toekomst, men moet het met zijn ogen zien, maar beleven met zijn hart. Wie geen verscheidenheid kan erken nen, maar slechts dodende Uniformi teit wil, moet er niet heengaan; hij zal veel stof tot wrevel en ergernis, vinden. Maar wie wil worden aangegrepen door de rijkdom der geschiedenis en wie gaar ne vertoeft, daar, waar het beginpunt was van geweldige geestelijke bewegin gen en waar de weerklank gehoord wordt van andere, hem wordt een bezoek aan Palestina een onvergelijke lijke vreugde. Voor mij is het herhaald bezoek aan het Heilige Land vooral een bevesti ging en verheldering geweest van het onderwijs en de prediking, die ouderhuis, school en kerk mij gegeven hebben. Het Tempelplein in Jeruzalem, de Heilige Stad voor drie religies, de stad van het Oude en van het Nieuwe'Testament rutr ;n ens 't zon Euro ist uct i UStt] ere n i >iee Over zee Ren voorjaargrel». (E«ldlftc veroiitso h LAAT ik beginnen me: zwaren uit den weg t. waarde lezer. Het zou< tijden niet naar zijn" om aan verre reizen te denken? U heel tevreden zijn, als u er week of drie, vier, tusschenkunnep, gaan, maar het idee 01. te verlaten, neen, dat is werk bij u opgekomen? Het kan zijn, maar ge ve Noch aan tijd, noch aan geld meer besteden, dan ge u voor;, hadt. Daarenboven ge hc kelijk een geldig excuus om uv. vac tie iets te vervroegen) in kwa. >.ejt uitzonderlijkheid te verbeteren, indrukken op te doen en uit te zooals nooit te voren. Daar is ai de zeereis. Honderd kansen te;. dat de zee donkerblauw is en glad. En dat deRivierazonuaa; dek heeft bruin gebrand, nog vörda' g Adriatische Zee verlaten hebt .Vatj er heerlijker dan een zeereis Ge kranten en geen telefoon, geen visi en geen post. En voor alles ,,zaken". Maar ik dwaal af want ik \ U een geldig excuus, wanneer g» de kleine luxe te buiten zoudt g; reis naar Palestina te maken. zóó voor déhand. De eenig< waar geen crisis" heerscht, w hoog-conjunctuur bloeit, die lijks eenigen terugslag heeft vonden van de politieke gebeurt rondom de oude Wereldzee! / heeft de opbouw van het Heilij: door de Joodsche immigrat polsslag van het economisch versneld. Onverschillig óf ge in kunst stelt, of uw interesse u wete< pelijke wegen doet volgen, of t nijvere geroezemoes van het ber aandacht vraagt wanneer p begrip hebt voor de politieke pre van den dag, wanneer ge eenif: hebt voor den achtergrond vr. cultuur, dan zal het blijken niet enkel de verpoozing is, die g maar ook de ervaring, die g wordt, welke het zware doel z. uw reis! Meer dan ooit is het noc« nieuwe ondervindingen op t* En voor den koopman om markten op te zoeken. De Ja die te Tel-Aviv gehouden wo Mei, zal daarvoor gelegenheid \ scheppen. Het Hollandsche inter. zich door een flinke deelnan jaar, aan de exposities. De stad Tel-Aviv geeft w duidelijkst het karakter van h derne Palestina weer. Het is kaansch. Jeruzalem daarentegen heen goede trein- en busverbii, mge: voeren, dwars door de sinaa landerijen het hoog gelege duizend jaar oude Jeruzalem ru meer waarachtige en meer t< neele grootheid. Orivergelijkelij gjtzichten biedt deze stad. Va Olijfberg, waar de universiteit t is, ziet men rechts Témpelp!- a Heilige Stad, zooals Bauer die et te en links in de diepte, in tr< isc luchttrillingen en steenige eenzaa de Doode Zee. In het vlakke land tusschen zalem en dz tweeling-steden T. en J af f a, de een zuiver Joods. ander onvervalscht oud-Arabisch sinaasappelenland, liggen inter* landbouwdorpen. Grapefruits en appelen worden daar verladen t deeltelijk naar Jaffa, gedeeltelij)» Haifa vervoerd om te wordei lev« 'l ar -xhap] .!t H een !em« { on doen beid n h« alM H na PAG. 14 DE GROENE No 30711 «IET.... Palestina Dit geschiedt, onder strenge oorschriften, gecentraliseerd atief. In groote schud-machiden loopenden band, waarbij -appelen telkens verschillend o eningen passeeren, vallen de ?r naar grootte gesorteerd, in < i kratten> Goederentreinen lei; ar. Nauwelijks is, in de vroege en, de veiling afgeloopen, of n zijn al onderweg naar de >Jaa ljaffa ntbeert een beschutte haven. ;loss n en laden heeft plaats met die van de kade, tusschen de tn d .or, heen en weer varen naar Op Je reede liggende schepen. [yoor (ütscheping van passagiers ver gt da i ook Haifa, van waaruit zoo Oje p aatsen als het meer van Tibej( en Akka, gemakkelijk te bereiken de voorkeur. Deze groote hanstad van het Noorden is beter gei i. Een moderne en ruime haiis <aar gebouwd, die bij zijn vol?och nog rijkelijk klein bleek. [Onze ijd is er al aan gewoon geraakt, de Jood landbouwer en ooftke is geworden. En met welk een ! Dat de Jood bezig is zeeman te en dat het moderne Palestina op t it is een groote rol te spelen lhetw< reldverkeer, wat in-sn-uitvoerirs'en havenbeweging betreft, dat is sdat nog maar aan enkele ingewijden nd s. Toch ligt het voor de hand. lige js.ren geleden heeft de rier I ernstein het initiatief genomen sys ematisch jonge Joodsche inloners fan Palestina voor de zeevaart te inden. Waarom ook niet? In Ier neuw land ziet men dat menvergaan op nieuwe beroepen. t de: o proefneming werd met succes iroot d. Zoo is dan, ruim een jaar kden de eerste scheepvaartlijn onde vlag van Palestina geopend, de Haifa als home-port". |Het '.S. Tel Aviv was de eerste nche mai'.-boot, die met het itenl; nd wedijverde. Een modern lip * an flink formaat. Honderden (Jen < ie een nieuwe toekomst zochten ziel in het opbloeiende Oosten kwa* ve -tigen, heeft het reeds vervoerd. ac- omodatie is goed voor iedere r, daar dit schip het moderne va i esn n-klasse boot vertegenordi?t. | h do meereis vanzelf al een attractie, t ge t .vreemaal geniet, op de uitreis en )de t .uisreis, het eigenlijk doel is en fyft t ch de verkenningstocht in het ve Oude Land. Een dag of tien is noeg om het belangrijkste in oogeniouv te nemen. Het voorjaar is vo r de goede tijd, hoewel in den ner de warmte er toch nauwelijks i be waar vormt. P .Imen wuiven. En als ge u haast, en e kameelen nog minachtend op (neer.ien; Ze minachten ons, omdat twet< i dat met ons de auto's komen, »de g >ede wegen, die langzaam maar «rb ddelijk een einde zullen maken n hu.i nuttigheid en dus aan hun u. PEREGRIJN lu ikale Kruistocht Een geslaagd initiatief heeft de Netv sche Vereeniging Concertg -- rienden" genomen met haar ^schen Pinksterkruistocht naar ndi tavië. Het Concertgebouworkest f de eider Prof. Dr. Mengelberg met rauziekvrienden zullen per s.s. otte -dam" van de Holland-Amerika een zeereis maken en op dezen -t uilen concerten gegeven worden [Kopenhagen en Stockholm, waar angsten zijn georganiseerd. -15 DE GROENE Ne. 3071 SEDERT de oorlog, de deflatie en revoluties ? Weenen als hoofdstad . van Centraal Europa hebben onttroond, zijn er twee steden, die haar t*ak hebben overgenomen: Praag, maar vooral Boedapest. Boedapest, de hoofdstad van Hongarije, tot den vrede van Trianon ook geografisch het hart van het toen drie maal grootere land, ziet haar oorsprong in de eerste eeuw voor Christus, toen Keltische land verhuizers aan den machtigen Donau, de langste rivier van Europa, een stad stichtten, die reeds in den Romeinschen tijd als Aquincum om haar baden be roemd was. Na de onrustwekkende tijden der volksverhuizing vestigden zich daar omstreeks het jaar 1000 de Hongaren, om niet meer te vertrekken. Want allengs had zich op dit punt in het groote Hongarenrijk handel en nijverheid gecentraliseerd; hier was de druk bezochte markt voor alle land bouwproducten, het graan der onmete lijke velden der Hongaarsche laagvlakte, van het vee uit de poesta, van het fruit en den Hongaarschen wijn, en weer later kwamen er ook de industrie producten ter markt. Het resultaat van dezen ontwikke lingsgang is een stad van z.ooo.ooo inwoners, uniek gelegen aan twee zijden van den Donau. En als men 's avonds in Pest aan den oever van den Donau staat en kijkt naar Boeda, dat aan den anderen kant van de rivier tegen de heuvels ligt, kan men zich vermeien in een prachtigen aanblik, die welhaast onvergetelijk is. Op de St. Gell'rtberg verheffen zich de ver lichte citadel en de imponeerende bouw werken van het Visschersbastion in de avondlucht en op de heuvels van Boeda schitteren duizenden lichten, die zich weerspiegelen in de rivier. Op de lommerrijke heuvels van Boeda, uitloopers der Dolomieten, liggen de oud ste gebouwen, de ministeries, de patrictërswoningen en de Koningsburcht, een gebouw in Hongaarschen ba^k. Wat de stad echter haar karakter verleent zijn de geneeskrachtige mine» rale baden die door geheel Boedapest te vinden zijn. Talrijke thermale bron nen met temperaturen tot 740°C. (de 970 m. diepe bron in het Stadpark), leveren mineraalwateren van velerlei samenstelling, die voorgeschreven worden in gevallen van rheumatischeen gewrichtsaandoeningen, stofwisselingszi»kten en in vele andere gevallen. De badinrichtingen zijn reeds zeer oud: het Keirerbad, dat door de Romeinen gebruikt wsrd, en het Rudasbad, dat uit den tijd van de Turksche overheersching stamt zijn er voorbeelden van. Aan hat muziekleven van Boedapest zijn sinds Liszt namen van de aller grootste beteekenis verbonden: Dohnanyi als dirigent van de Philharmonie, Bartok en Kodaly aan het Conser vatorium. Schouwburren, opera en musea, o.a. een zeer bekend landbouw museum, dragen verder tot kunstgenot en leering bij. Het stadbeeld van Boedapest toont een verrassende bontheid. Men ziet vrouwen van een verbluffende légance op de beroemde Hongaarsche schoen tjes door de stfaten wandelen en tevens prachtige boerentypes in, zelfs voor Hollanders, fantastische costuums. De sfeer van Boedapest heeft al iets van de Oostersche onbezorgdheid. Het nachtleven wordt er nog met vooroorlogschen zwier bedreven. In ieder caféop iederen hoek speelt juist de allerberoemdste Zigeuner Primas! Het caféleven vervult een groote plaats; men bevolkt de cafe's dag en nacht. Als een staaltje daarvan ver telde mij een Ober van het caféNew York, dat dit koffiehuis voor journa listen en bohème in 42 jaar geen oogenblik gesloten was geweest! Ge lukkige stad! C. STERN EEN IDEALE VACANTIE: ZOMERZEEREIZEN Per $.s. ROTTERDAM 30 MEI-8 JUNI Reis met het volledige ConcertgebouvhOrkest onder per soonlijke leiding van Prof. Dr. Willem Mengetberg naar Kopenhagen en Stockholm. QC Prijs varTaf Gld. V> Per s.s. VOLENDAM 7-22 JULI naar Lissabon, Marokko, de Canarische Eilanden, Madeira, Torquay. Prijs vanaf Gld. Per s.s. VEENDAM 23-31 JULI naar de Noorsche Fjorden. +Q f\f\ Prijs vanaf Gld. Oö. Per $.$. VEENDAM 15-31 AUGUSTUS naar La Coruha, Madeira, de Canarische Eilanden^ Marokko, Lissabon. Prijs vanaf Gld. Per s.s. VOLENDAM 25 JULI-18 AUGUSTUS Gezehchapsreis naar Amerika. Prijs, Incl. verblijf New-York HOLLAND-AMERIKA LIJN l ROTTERDAM AMSTERDAM l l en alle Agentschappen en erkende Reisbureaux j met het s.s. TEL AVIV" naar PALESTINA Billijke passageprijs - geregelde i4-daagse dienst Triest//Haifa De Hoofdagenten voor Nederland NÈDERLANDSCH BEVRACHTINGSKANTOOR Singel 198 -:- Amsterdam C. zenden U gaarne prospectussen en tarief Dit jaar uw Zomercruise eens met een Framche boot COMFORT - GENOEGEN - RUST SPITSBERGEN IJSLAND NOORWEGEN BALTISCHE ZEE MIDDELLANDSCHE ZEE Inlichtingen bij de Generaal Agenten A GE N C E F RA N QA l S E D E V O Y A G ES DEN HAAG, LAXGE HOBT8TRAAT 5a, en de voorn. Reisbureau Tel. 3293Z STADSSCHOUWBURG l Tel. 32932 Woensdag 15 April Voordrachtavond EDUARD VERKADE in de vertaling van Jacobus van Looy PriJMR dir pliitua 10.90 tot IO.26 + nchtin - Uittluitind Stilln f 1.5O + rachtin Stukespnare's HAMLET Aanvang 8.16 uur - Einde- voor 1O.30 uur W '!? .